Unia Polski z Litwą

[eginthen]

Witam... Unia Polsko-Litewska byla zawierana w kilku etapach , od Unii Krewskiej , poprzez Unie Horodelska w 1413 r, az do Unii w Lublinie w 1569 roku . Kazda z tych ,, Unii,, (umowa) miala inny charakter i wprowadzala inne zmany w stosunkach dwoch narodow , Litewskiego i Polskiego . Unie zawierane za zycia WXL Jaglly (Jagielly) mialy nie tylko charakter obrony narodu litewskiego przez Zakonem Krzyzackim . Byly to rowniez ,, Unie ,, dynastyczne . Jagiello nie byl jedynym WXL , byl nim rowniez WXL Witold Kiejstutowcz . Nie wliczajac calej licznej rodziny Jagielly Olgierdowicza (kilkoro braci ) . Zabezpieczenie dynastczne w tym wypadku bylo zrozumiale . Poniewaz przedtem Litwa rzadzilo 2-och WXL , ojciec Jaglly WXL Olgierd Giedyminowicz , oraz jego brat Kiejstut Giedyminowicz , ojciec WXL Witolda . Jak widac z powiazan rodzinnych i wasni o sukcesje wyszlo dwoch ksiazat byl nim Witold (Vithovt) , oraz jego brat stryjeczny Jagiello (Jagllo). Z drugiej strony w rachube zawarcia owych ,, Unii,, wchodzilo przyjecie korony i chrystjanizacja Litwy (obrona przed Krzyzakami ). Prosze nie zapominac , Jagllo byl synem ksieznej prawoslawnej , dlatego jak najbardziej Litwa mogla przyjac chrzest w obrzadku prawoslawnym . W tej dyskusji nalezy spojrzec doglebniej w historie XIIIw / XIVw/XV wieku na Litwie . Nalezy nie zapominac przy tym ,ze Litwa miala swojego krola (apostate) Mendoga , jego nastepca WXL Wojsielk byl wyznania prawoslawnego (kuzyni ,byli kniaziami Ruskimi z dynastii Rurykowiczow ) . Dlatego chodzily sluchy ,ze WXL Jagllo (Jagiella ) byl wyznania prawoslawnego . Dlatego mozna sie pokusic , ze Unie i chrzest Litwy a wzamian korone Polski , przyjal Jagiello z dwoch przyczyn obrony terytoriow przed Zakonem oraz dynastycznych (Juz wczesniej ciotka Wladyslawa Jagielly , Aldona Giedymnowna , byla zona Kazimierza Wielkiego , na chrzcie przyjela imie Anna ) . Dlatego juz stosunki dobrosasiedzkie z poganska Litwa byly zawarte poprzez WXL Giedymina z Kazimierzem Wielkim . Korona Polski dla Wladyslawa Jagielly byla niczym jak kontynuacja polityki zblizenia dwoch narodow .

pozdr.

[Tofik]

Prosze nie zapominac , Jagllo byl synem ksieznej prawoslawnej , dlatego jak najbardziej Litwa mogla przyjac chrzest w obrzadku prawoslawnym .

Mogła, ale było to mało korzystne. W rokowaniach tych, Dymitr dawał jasno do zrozumienia, że po chrzcie w obrządku wschodnim, Litwa będzie podlegać Moskwie.

[eginthen]

Witam... i tak i nie , to zalezy od okolicznosci , Carestwo moskiewskie , w tym czasie nie bylo tak silne jak by sie zdawalo . Litwa posiadala wiekszosc terytoriow Ruskich (podbitych przez WXL Giedymina) i w tym przypadku mogla zawrzec przyjazdny ,,sojusz z Moskwa,, ( niezbyt silna po najezdzie mongolskim) lub z silnym panstwem jakim bylo Krolestwo Polskie . W tym przypadku wchodzila w gre Korona Polski dla Jagielly , zawarcie sojuszu przeciw Zakonowi Krzyzackiemu , obrona granic poludniowych przed ,, Zlota Orda ,, (bylo to bardzo atrakcyjne dla Jagielly) . Moskwa nie stanowila wtedy wiekszego problemu (corka WXL Witolda byla zona cara Moskiewskiego ). Jak widzimy Litwa byla w ten sposob zabezpieczona ze wszystkich stron . Dlatego ,, Unie,, podpisane przez Jagielle byly wspanialym ,, mastersztykiem ,, . Jagiello ochrzcil Litwe , uzyskal Korone i od tej pory stworzyl ilny blok jako przeciwwage dla expansji Zakonu Krzyzakow .

pozdr.

[Tofik]

Carestwo moskiewskie , w tym czasie nie bylo tak silne jak by sie zdawalo .

Oczywiście, ale zacytuję Kuczyńskiego:

[...] jesienią roku 1382 lub w początkach 1383 między Jagiełłą, Skirgiełłą i Korybutem z jednej strony a Dymitrem Dońskim i jego stryjecznym bratem Włodzimierzem Andrzejewiczem z drugiej została zawarta umowa, regulująca, zapewne (bo treść dokładna tej umowy jest nieznana), wzajemne spory i utwierdzająca pokój między Wielkim Księstwem Litewskim i Wielkim Księstwem Moskiewskim. Konsekwencją tej umowy miało być małżeństwo Jagiełły z córką Dymitra Dońskiego, na temat czego prowadziła układy z Dymitrem matka Jagiełły, wielka księżna Julianna. [...]

W układzie wielkiej księżnej Julianny z Dymitrem Dońskim było wyraźnie zaznaczone, że wielki książę Jagiełło, gdy się ożeni z księżniczką moskiewską, "ma uznawać wolę w. ks. Dymitra i ma się ochrzcić w obrządku prawosławnym i chrzest swój podać do wiadomości powszechnej". Jednak ścisłe wykonanie tych punktów z jednej strony degradowałoby suwerennego władcę Litwy do poziomu silniejszego książątka lennego, takiego, jakim był na przykład Andrzej Olgierdowicz połocki, a z drugiej nie zabezpieczałoby Jagiełły i ochrzczonych wraz z nim, przypuszczalnie, Litwinów od najazdów krzyżackich, ponieważ prawosławnych uznawano w tym czasie za schizmatyków, niewiele różniących się od pogan.

Ponadto Jagiełło dobrze pamiętał, jak za życia ojca, wielkiego księcia Olgierda, metropolita prawosławny, Aleksy, rzucał klątwę na książąt ruskich, którzy nie postępowali zgodnie z wolą i polityką wielkiego księcia moskiewskiego. Gdyby więc przyjął prawosławie, a następnie sprzeciwiał się polityce wielkiego księcia Dymitra, to nie ulegało wątpliwości, że mógłby podpaść klątwie kolejnego z metropolitów, którzy w sprawach politycznych ślepo ulegali władzy świeckiej. Stąd, prowadząc pertraktacje ze stroną moskiewską, szukał Jagiełło korzystniejszego dla siebie rozwiązania i znalazł je - w Polsce.

[eginthen]

Witam Tofik ... chyle czola , nic dodac nic ujac do tego co napisales ... dlatego oczywistym jest , ze Jagiello wybral korone Polski i zostal krolem budujac podwaliny najwiekszego i poteznego panstwa Europejskiego w XV wieku . Wybral corke krola wegierskiego , w poselstwo ze swatami na Wegry wyslal wielmoze litewskiego Dowgialle . Zamist starszej corki , Jagllo otrzymal reke mlodszej corki Jadwigi i korone Polski .

pozdr.

[FSO]

Witam;

Jagiello nie mial w zasadzie innego wyjścia jak zwrócić się ku innemu [w domyśle: mniej naciskającemu na podleglość] sąsiadowi, co i zrobil. Z punktu widzenia Litwy byl to krok w dobrą stronę, Teraz powinno paść pytanie następujące: czy byl to wlaściwy krok ze strony polskiej, czy aby nie sprawil on że formalna dynastia jagiellońska nie byla wybierana na tron za cenę kolejnych ustępstw, i czy nie byla inaczej traktowana jak piastowska. W/g mnie na oba pytanie trzeba odpowiedzić pozytywniel, co w ten czy inny sposób wiązalo się z oslabieniem systemu przy znacznym rozroście terytorialnym kraju, co moglo rodzić oplakane skutki, kiedy pieniądz zwycięży chęć slużby ojczyźnie.

pozdr

[eginthen]

Witam wszystkich ... mozna spojrzec na ,,Unie,, zawarte przez Jagielle z Polska ,, oczami ,, wspolczesnych Litwinow . Ich punkt widzenia jest zaskakujacy , bo dla nich Jagiello to zdrajca narodu , ktory oddal Litwe we wladanie Polakow . Za to WXL Witold Kiejstutowicz byl i jest bohaterem narodowym Litwy . Do tej pory Litwini jako narod uwazaja ,, Unie ,, za niekonieczne . Co niektorzy uwazaja , ze Litwa mogla przyjac chrzest z rak patryiarchy Kijowskiego itp. lub nawet bezsposrednio od Krzyzakow jak to uczynil WXL Witold , przyjal chrzest z reki krzyzakow przyjmujac na chrzcie imie Aleksander (przdtem Mendog byl ochrzczony przez Krzyzakow w 1252 roku i zostal koronowany w Nowogrodku ? na krola Litwy ). Jest to bardzo interesujace zagadnienie ??

pozdr.

[prusak311]

Ich punkt widzenia jest zaskakujacy , bo dla nich Jagiello to zdrajca narodu , ktory oddal Litwe we wladanie Polakow

Wszystko wiąże się z jednym słowem z unii w Krewie tzn. ze słowem "applicare", które rzekomo miało oznaczać wcielenie Litwy do Polski, jednak między historykami trwa spór co tak naprawdę miało oznaczać.

Co niektorzy uwazaja , ze Litwa mogla przyjac chrzest z rak patryiarchy Kijowskiego itp. lub nawet bezsposrednio od Krzyzakow jak to uczynil WXL Witold

Litwini nie chcieli przyjmować chrztu od krzyżaków, gdyż byli oni ich największymi kontestatorami, a poza tym podporządkowali by się krzyżackiej hierarchii kościelnej. A tak w ogóle to przyjęcie chrztu przez Litwinów podważyło by sens istnienia ich państwa. A był w ogóle wtedy patriarcha Kijowa ? Jak coś to mogli się oni podporządkować Moskwie, o czym była mowa powyżej.

[Tofik]

A był w ogóle wtedy patriarcha Kijowa ?

Coś tam mi kołacze, że gdzieś w latach 60. czy 70. (?) przeniósł swą siedzibę do Moskwy, ale po chrzcie Litwy wrócił do Kijowa.

[eginthen]

Witam , ...odnosnie prawoslawia to na pewno byl rowniez patriarcha Kijowski , tylko jest mi trudno ustalic w jakich przedzialach czasu dzialal na Rusi (jak wiadomo taki patriarcha byl poniewaz wielu Carewiczow na Rusi przyjmowalo z jego reki chrzest i korone ) ...Chrzest dla siebie i korone Litwy otrzymal z rak Krzyzakow juz wczesniej (apostata) Mendog. Z tego wynika , ze niektorzy Panowie Litewcy z kregu ksiazecego byli chrzescijanami (ochrzczeni z rak Krzyzakow lub prawoslawnymi ) , na dlugo wczesniej niz byla podpisana Unia w Krewie i ochrzczono cala Litwe (najbardziej poganscy byli Zmudzini (1423 i chlopstwo do XVIwieku). Nalezy spojrzec na polityke WXL Witolda Kiejstutowicz , ktory podarowal Zmudz Krzyzakom , aby otrzymac za ich wstawiennictwem Korone Litwy(niestey korony sie nie doczekal , bo umarl ). Sama Zmudz , Jagiello odzyskal po tym wszystkim po sporach o ojcowizne z Krzyzakami ,znacznie pozniej (ok. 1423roku , ochrzcil ostatnich pogan i wcielil do Korony Polskiej.

pozdr.

[secesjonista]

Zdecydowanie, zdecydowanie Litwa. Jak już ktoś u góry zdążył wspomnieć, przez skierowanie się na sprawy wschodznie Rzeczpospolita zaniedbała to, czego zaniedbanie było karygodne - Śląsk, Pomorze Zachodnie... Nie mówię, że źle, żeśmy postanowili zwrócić uwagę na wschód, ale jednak coś tu było nie tak.

A Litwa? Zyskała pomoc w walce z Krzyżakami, Rosją, jej kultura i oświata została wzbogacona, zaczęła mieć dostęp do dorobków europejskiej cywilizacji.

Miałam okazję poczytać opinie litewskich historyków dotyczących unii w Krewie. I, o dziwo, nie uważają, że wyszła im ona na dobre, tylko że Polska skorzystała na niej dużo bardziej. No cóż, zdania są różne.

Ciekawy głos padł na konferencji organizowanej swego czasu przez MHP, prelegenta z Litewskiego Instytutu Historii - Jūratė Kiaupienė.

Otóż wskazywał on, że powszechna teza: o poparciu dla unii większości szlachty WKL, a o oporze pośród magnaterii litewskiej korzeniami sięga stwierdzeń Oskara Haleckiego. Nasz historyk tezę taką sformułował w oparciu o wpis dziennika sejmowego, tzw. Petycji Witebskiej z 1562 r., czyli petycji przywiezionej do Wilna i wręczonej Zygmuntowi Augustowi przez delegację z obozu wojska WKL.

Tymczasem oryginał nie jest znany.

Znane są dwa odpisy (tłumaczenia) petycji, obecnie w zasobach Biblioteki Czartoryskich.

Czy zatem polski historyk oparł się na tak wątłym materiale dowodowym?

Edytowane 23 Listopad 2011 przez secesjonista

[Widłobrody]

Bardziej skorzystała Litwa. Teraz Litwini mieli pewność, że Polacy pomogą im w wojnach na wschodzie. A gdy my byliśmy w potrzebie, to nas zostawiali...

Przed unią lubelską to Litwa przegrywała wojny z Moskwą bez naszej pomocy.

[Tofik]

Przez 4 lata nieco zweryfikowałem swój pogląd i teraz sprawa tego, czy Litwa przegrywałaby albo nawet została zniszczona przez Moskwę nie jest dla mnie jednoznaczna.

Co do otrzymywania pomocy - WKL chyba zaczęło ją otrzymywać za czasów Zygmunta Starego (Orsza 1514, kampanie Tarnowskiego), wcześniej ponosiła pewne straty terytorialne za Kazimierza Jagiellończyka i duże za Aleksandra Jagiellończyka. Inna sprawa, że bez unii stosunki litewsko-moskiewskie wyglądałyby inaczej.

[secesjonista]

A po unii też przegrywała czy raczej - nie?

[Tofik]

To jasne, że przegrywała, tylko, że w kontekście wydarzeń XIV-wiecznych nie ma to znaczenia.