Sprzęt polski w rękach najeźdźców

[secesjonista]

Przejęte zakłady w Mielcu, nazwane Flugzeugwerk Mielec (jako część Ernst Heinkel Flugzeugwerke GmbH w Rostocku) zajęły się remontem i składaniem około 50 samolotów PWS-26.

Maszyny te zostały przejęte w Dęblinie, skąd przewieziono je w częściach, osobno kadłuby, osobno skrzydła i usterzenie. Samoloty zostały też częściowo przerobione dla nowych potrzeb - system sterowania gaźnikiem, przystosowanie siedzenia pilota do spadochronu siedzeniowego.

W sumie wyremontowano 30 maszyn, z czego 28 sprzedano do Rumunii, zaś dwie maszyny miały otrzymać niemieckie oznakowania i trafiły do Rzeszy.

W Mielcu wyremontowano jedną maszynę (która przybyła z Niemiec) PZL-43, która oblatana przez pilota zakładowego von Oertzena, z bułgarskimi oznaczeniami trafiła transportem kolejowym do Bułgarii.

Wedle B. Ratajczaka miano w tejże fabryce wyremontować po jednej maszynie: Potez-25 i RWD-8, które miały trafić do Rzeszy. Wedle zaś niemieckich dokumentów fabryka mielecka dokonała homologacji z końcem 1940 r.: Potez-25a, PWS-26, RWD-8 (po dwie sztuki każdego typu).

Autor artykułu zastrzega jednak, że są informacje orientacyjne i wymagające zbadania.

Czy obecnie - coś więcej wiadomo o tych maszynach?

/J. Krzysztofik "FWM - Mielec 1939-1944. Kierunki rozwoju zakładu i produkcji", "Rocznik / Polskie Towarzystwo Historii Techniki" R. 1, (1983-1998)/

[ciekawy]

Słówko o dalszych losach naszych bombowców PZL-37B "Łoś":

70 samolotów trafiło do jednostek bojowych. 36 bombowców latało w trzech bojowych dywizjonach bombowych, a 34 maszyny służyły jako samoloty szkoleniowe. 27 szkoleniowych „Łosi” 12 września odleciało do Rumunii nie biorąc udziału w walkach. Pozostałych 36 bombowców znajdowało się w dywizjonach bombowych stacjonujących w okolicach Dęblina. Bombowce w dniach 2, 4 i 5 września atakowały niemieckie kolumny pancerne. W sumie wykonano sześć wypraw bombowych zadając Niemców 30-procentowe straty w ludziach i sprzęcie. Marsz niemieckich wojsk pancernych został powstrzymany na dwa dni. Zrzucono 40 ton bomb i zestrzelono podczas walk powietrznych 2 Messerschmitty Bf 110 i 1 Messerschmitta Bf 109. Straty własne wyniosły 7 maszyn. Bombowce „Łoś” brały też udział w walkach od 5 do 9 września przeciwko jednostkom 3 armii niemieckiej, 10 września zbombardowały mosty na Sanie, a 11 września niemiecką kolumnę pancerną z XXII korpusu i czołgi pułku pancernego SS Germania. „Łosie” bombardowały również niemieckie wojska pancerne 12, 14 i 16 września. W sumie, podczas kampanii wrześniowej, „Łosie” wykonały 135 lotów bojowych, z czego 25 rozpoznawczych. Zrzucono 119 ton bomb 110-kilogramowych. Dywizjony bombowe straciły 26 „Łosi”, poległo 9 lotników, rannych zostało 6, a za zaginionych uznano 42. Do Rumunii przeleciało 46 maszyn. Zostały one zarekwirowane i przekazane lotnictwu rumuńskiemu.

W czerwcu 1941 roku trzy bombowce „Łoś” wzięły udział w nalocie na węgierskie wówczas Koszyce. Spowodowało to, że Węgry zaatakowały ZSRR sądząc, że to ten kraj był napastnikiem. Rumuńskie „Łosie” bombardowały też Odessę. Cztery z nich zostały zestrzelone. Reszta samolotów została wycofana z linii na tyły, gdzie służyły jako samoloty szkoleniowe. W 1944 roku armia węgierska zdobyła rumuńskie lotnisko, gdzie stacjonowały „Łosie”. W czasie kampanii wrześniowej w 1939 roku, 6 do 9 bombowców „Łoś” wylądowało na terenach należących do ZSRR lub zajętych przez Armię Czerwoną. Dwa sprawnie „Łosie” zostały przekazane do Naukowo-Badawczego Instytutu Lotnictwa Sił Powietrznych Związku Radzieckiego w Moskwie. Niemcy zdobyli w Warszawie dwa sprawnie bombowce. Jeden z nich przekazano do ośrodka badawczego Luftwaffe w Rechlinie, a drugi został zaprezentowany na wystawie „Zwycięstwo na Zachodzie", która odbywała się w Wiedniu pod koniec 1940 roku.

http://alehistoria.blox.pl/2012/04/REKONSTRUKCJA-BOMBOWCA-PZL-37-8222LOS8221.html

[Bruno Wątpliwy]

Nieznane mi wcześniej zdjęcie, przedstawiające nasze tankietki w niemieckiej służbie:

https://dolny-slask.org.pl/7255256,foto.html

 

Przypuszczam (idąc w ślad za podaną przez Kadrinaziego - w tym temacie w 2011 roku stroną - http://derela.republika.pl/tk_forpl.htm ), że to pojazdy Leichte Panzerkompanie Warschau (od 3 września 1940 r. przemianowanej na Leichte Panzerkompanie Ost), a okazją jest defilada w pierwszą rocznicę klęski Polski (6 października 1940). Aczkolwiek wcale nie jest to takie pewne - zastanawiają białe krzyże na tylnych pancerzach (gdy - już chyba od operacji Weserübung - stosowano czarno-białe Balkenkreuz). Chyba, że to jakieś oznaczenie jednostki? Na zdjęciu widać żołnierzy w płaszczach (i bez nich), zatem wczesnopaździernikowa data jest w miarę prawdopodobna.

Poza tym, na zdjęciach z warszawskiej defilady z października 1940 na przednich pancerzach (z: http://derela.republika.pl/tk_forpl.htm ) widać jakieś dziwnie duże Balkenkreuz.

 

A tu, na tej samej defiladzie - czołgi 7TP (oznaczeń nie widzę):

http://warszawa.fotopolska.eu/136711,foto.html

[Bruno Wątpliwy]

Z nieco innej beczki - czy to czasem nie jest polski ręczny karabin maszynowy wz. 28  [oznaczenie niemieckie - chyba leichte Maschinen Gewehr 28 (p)], sfilmowany na Wale Atlantyckim niedługo przed inwazją ("występujący" bez magazynka)?

 

https://www.youtube.com/watch?v=u4UbibF4OTc

Ujęcie ok. 3:10.

Edytowane 7 Maj 2018 przez Bruno Wątpliwy

[Razorblade1967]

36 minut temu, Bruno Wątpliwy napisał:

Z nieco innej beczki - czy to czasem nie jest polski ręczny karabin maszynowy wz. 28  [oznaczenie niemieckie - chyba leichte Maschinen Gewehr 28 (p)], sfilmowany na Wale Atlantyckim niedługo przed inwazją ("występujący" bez magazynka)?

Tak to lMG 28(p) czyli dawniej rkm wz.28 - świadczy o tym m.in. dwójnóg dość charakterystycznie składany za pomocą niezbyt szczęśliwego "haczyka" oraz osłona celownika "obrócona" w stosunku do oryginału (bo zastosowano szczerbinę, a nie przeziernik czyli trzeba było odsunąć przyrząd od oka strzelca).

[Bruno Wątpliwy]

A tu chyba ten sam polski sprzęt, tym razem w rękach moskiewskiego pospolitego ruszenia. 

Czyli - "Бойцы народного ополчения Москвы на тактических занятиях".

Na zdjęciu z drugiej - "zalinkowanej" poniżej - strony, co ciekawe rkm znowu bez magazynka.

http://waralbum.ru/290999/

https://topwar.ru/1702-moskovskoe-narodnoe-opolchenie-1941-goda-glazami-uchastnika.html

 

A tu ogólne informacje, jaki nietypowy sprzęt trafił do rąk obrońców Moskwy:

www.bratishka.ru/archiv/2011/11/2011_11_8.php

Cytat z tej strony:

"В наиболее типичном для частей Московского ополчения Первом Коммунистическом стрелковом полку (общей численностью 3683 человека), состоявшем из 4 стрелковых батальонов, на вооружении находилось 2940 винтовок (...) польских системы Маузер М.98 и М.1929–1100 (...) Из 110 ручных пулеметов (...) польских системы Браунинг М.1928–55 (...)".

Jak widać z powyższego w tym ("typowym") oddziale moskiewskiego pospolitego ruszenia, polski sprzęt to ok. 37% karabinów i równo połowa rkm-ów.

Edytowane 12 Maj 2018 przez Bruno Wątpliwy

[gregski]

Jak oni w takiej sytuacji dawali sobie radę z zaopatrzeniem w amunicję?

[Bruno Wątpliwy]

Cytuj

Jak oni w takiej sytuacji dawali sobie radę z zaopatrzeniem w amunicję?

Trochę amunicji 7,92 w Polsce zdobyli. Trochę pozyskali na Litwie, gdzie też tej amunicji używano (nie wszystko pewnie "naczalstwo" zostawiło 29. "litewskiemu" korpusowi terytorialnemu Armii Czerwonej). Jeszcze w roku 1944 radzieccy lotnicy zrzucali powstańcom - pod koniec powstania warszawskiego - worki chyba z amunicją 7,92. Amunicję angielską pewnie pozyskano dla moskiewskiego pospolitego ruszenia m.in. z zapasów armii łotewskiej i estońskiej.

 

Ale - dobrze na pewno nie było. Gdy jeszcze wyobrazimy sobie ówczesny chaos - to logistyka musiała w tych oddziałach wyglądać fatalnie. W artykule, który podałem wyżej jest mowa, że na karabin mieli 250 nabojów:

"В полку имелось 1 297 086 винтовочных патронов всех образцов, что составляло: на один станковый пулемет — 6500 патронов, на ручной пулемет — 1200, в то время как на винтовку всего 250 патронов. Похожая обстановка складывалась и в других частях Московского ополчения".

 

Ale wiadomo - sytuacja nadzwyczajna. I formacje specyficzne. Dowództwo doskonale wiedziało, że to nie бойцы ополчения mieli zadecydować o wyniku bitwy pod Moskwą. Raczej miały one do wykonania smutną rolą "zapchajdziur" i "mięsa armatniego". W każdej armii na świecie[1] rezerwa, oddziały drugiej linii, pospolite ruszenie itp. - jeżeli armia nie obfituje w zapasy nowoczesnej broni - z zasady dostaje broń starszą, pozyskiwaną w różny sposób. Często zróżnicowaną. Jak to wyglądało w Wielkiej Brytanii w 1940 roku (przy formowaniu LDV, późniejszej Home Guard) humorystycznie pokazuje świetny serial "Dad's Army".  Piki, włamanie po sprzęt do muzeum, jak już dostali parę Enfieldów - ćwiczenie chwytów z bronią przez pluton na raty (wpierw pierwszy szereg, potem drugi) itp.

 

---

[1] Z wyjątkiem współczesnej armii polskiej gdzie - ulubieńcy naszego nieocenionego i nieodżałowanego b. Ministra - "terytorialsi" mają "Groty". Ale może w tym szaleństwie jest metoda - jak "Groty" przetrwają "terytorialsów" to przetrwają wszystko. Choć chyba raczej zdrowy rozsądek nakazywałby dać nową broń do testowania profesjonalistom, a nie niedzielnym żołnierzom.

[gregski]

8 godzin temu, Bruno Wątpliwy napisał:

Trochę amunicji 7,92 w Polsce zdobyli.

Amunicję mieli, ja wiem.

Chodziło mi o coś innego.

Różne typy uzbrojenia w jednej jednostce wielkości pułku to jakiś absurd. W praktyce trzeba dostarczyć różną amunicję do broni strzeleckiej na pierwszą linię bo koledzy znajdujący się obok siebie w jednym okopie mogą strzelać z czegoś zupełnie innego.

[Bruno Wątpliwy]

Jak już pisałem - logistyka musiała w tych oddziałach wyglądać fatalnie. Nie można oczywiście wykluczać, że co jakiś czas dostawały trochę amunicji polskiej/niemieckiej, czy brytyjskiej z dyspozycją - "rozdzielcie to bojcom". Ale też nie zdziwiłbym się, gdyby - w ówczesnych warunkach - zaopatrzenie oddziałów moskiewskiego  pospolitego ruszenia w amunicję wyglądałoby tak - "macie po 250 sztuk amunicji na karabin i radźcie sobie jakoś".

[Bruno Wątpliwy]

Kolejny przykład "improwizowanego" użycia zdobytej polskiej broni. Lwów, trzeci dzień po rozpoczęciu wojny niemiecko-radzieckiej:

 

"Wraz z ponownym uruchomieniem działalności obkomu  i rajkomu partii w tym samym dniu wszyscy członkowie WKP (b) zostali uzbrojeni w karabiny polskiej produkcji, zdobyte we wrześniu 1939 r. przez Armię Czerwoną. Wraz z karabinem każdy otrzymał po parę magazynków amunicji. Broń wręczano nam w rajkomie partii za pokwitowaniem, każdy jednak pozostawał w swoim cywilnym ubraniu. Niektórzy członkowie partii pochodzący ze Związku Radzieckiego - w ewidencji rajkomu, któremu podlegałem, byłym jedynym członkiem partii wywodzącym się z b. KPP - zaopatrywali się w  większe ilości amunicji, otrzymując tyle magazynków, ile zażądali. Od tej pory nie rozstawałem się z karabinem przez kilka następnych dni. Mam wątpliwości, czy uzbrojenie członków partii w karabiny i zalecenie, by wychodząc ze swojego miejsca pracy nosili je na ramieniu gotowe do użytku, było posunięciem rozsądnym".

 

Cytowane za: W. Gomułka, Pamiętniki, t. II, Warszawa 1994, s. 70-71.

[Razorblade1967]

W dniu 12.05.2018 o 6:53 PM, gregski napisał:

Jak oni w takiej sytuacji dawali sobie radę z zaopatrzeniem w amunicję?

Podobnie jak WP w okresie wojny z Rosją 1919-1921... łatwo nie było, bo dopiero w 1921 ujednolicono sprzęt i zaopatrzenie w amunicję w ramach pułków i dywizji (a i tak nie do końca, bo w niektórych występowały dwa rodzaje). Przy czym w WP występowała taka mieszanina w jednostkach bojowych (poza armią przybyłą z Francji), nawet czasem trudno było to ujednolicić na szczeblu pododdziału - a w ZSRR to jednak było w formacjach pomocniczych, bardziej przeznaczonych do robót ziemnych i fortyfikacyjnych niż do walki.

 

W dniu 13.05.2018 o 6:18 AM, gregski napisał:

Różne typy uzbrojenia w jednej jednostce wielkości pułku to jakiś absurd.

Wiesz, że ten "absurd" był wszechobecny w WP w czasie nie tylko wojny z Rosją, ale w sumie prawie do końca lat 20-tych?

 

Aby się nie rozpisywać posłużę się własnym artykułem na ten temat (dwie części... trzecia będzie pewnie w najbliższym numerze):

- do 1921 - https://www.milmag.pl/magazines/htmlissue?issue_id=1#page-226

- 1921-1930 - https://www.milmag.pl/magazines/htmlissue?issue_id=7#page-210

 

W części drugiej na stronie 216 masz tabelę uzbrojenia dywizji po ujednoliceniu sprzętu: zobacz w ilu miejscach występują dwa typy amunicji... to powodowało, że były dwa rodzaje amunicji nawet w plutonie i tak do wymiany karabinów na Mausery 98 i rkm/lkm na Browningi wz.28 oraz ckm na Maximy wz. 08 oraz wz.10/28 i potem Browningi wz.30.

Edytowane 14 Maj 2018 przez Razorblade1967

[Speedy]

Pozwolę sobie powtórzyć to co ostatnio pisałem na innym forum: jeśli tylko w danej armii logistyka nie jest jakaś bardzo nieudana, to używanie takiej pomieszanej amunicji da się sensownie zapewnić. W czasie II wojny Brytyjczycy używali 3 nabojów karabinowych i jakoś nie pamiętam, żeby w czyichś wspomnieniach były narzekania na jakieś problemy z tym związane. 

[ciekawy]

Chciałbym poruszyć inną kwestię: otóż w temacie uzbrojenia WP II RP można doznać swoistego dysonansu poznawczego: z jednej strony wychwalane uzbrojenie (nowoczesny 7TP, PZL.37, czy karabin ppanc. Ur),  z drugiej strony pragmatyczny Wehrmacht po kampanii w Polsce po zapoznaniu się ze zdobycznymi środkami walki zdecydował, że sprzęt ów będzie mu nieprzydatny (a trwała wojna !) , i hojną ręką rozdysponował go sojusznikom (np. Włochom, czy Rumunom). W najlepszym razie odesłał do jednostek tyłowych, lub walczących z partyzantami (Jugosławia) Jaką więc  wartość przedstawiał nasz sprzęt ?

[Tomasz N]

Bez względu na jakość wymieniony przez Ciebie sprzęt  był zbyt niszowy i nieliczny, by warto było utrzymywać dla niego park produkcji, remontów (i części).