Skocz do zawartości
  • Ogłoszenia

    • Jarpen Zigrin

      Zostań naszym fanem. Obserwuj nas w social mediach : )   12/11/2016

      Daj się poznać jako nasz fan oraz miej łatwy i szybki dostęp do najnowszych informacji poprzez swój ulubiony portal społecznościowy.    Obecnie można nas znaleźć m.in tutaj:   Facebook: http://www.facebook.com/pages/Historiaorgp...19230928?ref=ts Twitter: http://twitter.com/historia_org_pl Instagram: https://www.instagram.com/historia.org.pl/
    • Jarpen Zigrin

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum   12/12/2016

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum. Krótki przewodnik o tym, jak poprawnie pisać i cytować posty: http://forum.historia.org.pl/topic/14455-przewodnik-uzytkownika-jak-pisac-na-forum/
Capricornus

Rosjanie, Sowieci?

Rekomendowane odpowiedzi

Jak wiemy określenia radziecki(od rada) i sowiecki(od ros. совет-rada) są synonimami i znaczą dokładnie to samo.

Co było jednak przyczyną, dla której w czasach Polski Ludowej określenie sowiecki było zakazane? I dlaczego dzisiaj wielu historyków obsesyjnie nieomal zastępuje słowo radziecki słowem sowiecki?

Żeby tylko historycy...

Oto Adolf Warski; było nie było współtwórca KPP; również ulegał takim obsesjom.

Oto w swym piśmie (2 marca 1926 r.) relacjonującym spotkanie z komendantem Związku Strzeleckiego majorem Kazimierzem Kierzkowskim pisał:

"Na uwagę moją, że przecież P jest nieomal synonimem wojny z Rosją Sowiecką, major K żywo zaprzeczył, powiedział że to należy już do przeszłości, że P gotów jest <porozumieć się> z Rosją Sowiecką..."

/RGASPI, f. 76, op. 2, d. 58, k. 233-236, odpis w języku polskim, mps./

I jeszcze z marcowego Memorandum do KC KPP z propozycją zawarcia sojuszu z Piłsudskim:

"Wszak to Piłsudski rozpoczął wojnę z Rosją Sowiecką..."

/RGASPI, f. 76, op. 2, d. 58, k. 61-62 i n., odpis w języku polskim, mps.;

oba cytaty za: "Przewrót majowy 1926 roku w oczach Kremla. Dokumenty" red. B. Musiał, wsp. J. Szumski, Warszawa 2009, s. 82, s. 94 /

(...)

Formalnie do utworzenia ZSRR istniało kilka republik, z których każda była socjalistyczna i radziecka, bywa że i federacyjna. Z racji tego kto w nich rządził, czyli partia która zwała się WKP - Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia [bolszewików] - [byli także i mienszewicy], zwano ich dość popularnie, od nazwy - bolszewikami, a kraj przez nich zarządzany - Bolszewią. Nazwa Sowiety ma dokładnie takie samo pochodzenie - ironiczne, negatywne...

pozdr

No to wychodzi na to, że komunista Warski wykazał się dużą zdolnością przewidywania i poprzez swe słownictwo wyraził swe negatywne odczucia co do władz radzieckich...

;)

Edytowane przez secesjonista

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
jancet   

Secesjonisto, zmieniłeś zdanie, że sprzeczasz się sam ze sobą, czy tylko pogłębiasz temat?

Pozwól, że Ci przypomnę Twoje nie tak znów dawne stanowisko:

Mnie, co do stosowania tego rusycyzmu bądź - nie, przekonuje wykładnia Mirosława Bańko z poradni językowej PWN, krótka, rzeczowa i bez politycznych naleciałości:

"Słowo sowiecki rzeczywiście nie jest polskie, ale o to właśnie chodzi. Jego obcość ma być sygnałem obcości zjawisk, które oznacza. Tak w każdym razie było przed wojną, gdy przymiotnik ten budził wyraźnie negatywne skojarzenia. Z ich powodu po wojnie lansowano w zamian polskie słowo radziecki, dużo wcześniej znane polszczyźnie, ale odnoszone do rad miejskich. Nazwa Związek Sowiecki nie jest więc niepoprawna gramatycznie ani nielogiczna. Jest natomiast nacechowana i dlatego w niektórych sytuacjach może być nieodpowiednia."

Mnie też wykładnia prof. Bańko przekonuje. Może z wyjątkiem jednego szczegółu - przed wojną, przynajmniej w latach 20-ych określenie "Związek Radziecki" było bardzo mało popularne, więc i wielbiciele, i wrogowie tego kraju używali określenia "sowiecki". Przytoczone przez Ciebie cytaty dowodzą, że przymiotnik ten niekoniecznie budził wówczas negatywne skojarzenia.

W latach 30-ych, po normalizacji wzajemnych stosunków, oficjalnie zaczęto używać określenia "Związek Radziecki" lub Z.S.R.R. (tak, z kropkami) - w dokumentach, roczniku statystycznym, podręcznikach - przynajmniej do geografii". Wtedy trwanie przy określeniu "sowiecki" zaczęło wiązać się z poglądami wypowiadającego się. Po wojnie zjawisko to się nasiliło.

Co do tego, w jakich sytuacjach dziś można użyć słowa "sowiecki", a w jakich nie należy, wiele wyjaśnia Słownik Języka Polskiego PWN: http://sjp.pwn.pl/szukaj/sowiecki . Słowo to określono, jako potoczne. To oznacza, że można go używać u cioci na imieninach czy w publicystyce. Natomiast w opracowaniu naukowym - nie. Nie tylko dlatego, że potoczne, ale także, że, jak to pisał Bańko - "nacechowane", budzące negatywne skojarzenia. Zaś od naukowca oczekujemy obiektywizmu.

To, że w katalogu Biblioteki Narodowej książek pod tytułem "Wojna polsko-sowiecka" znalazłem 20, a "Wojna polsko-radziecka" tylko dwie, o czymś jednak świadczy. Czy to aż obsesja? Powiedzmy - naturalna u historyka tendencja do archaizacji języka - w czasie, gdy ta wojna trwała, tak właśnie była nazywana.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Och, sprzeczanie się z samym sobą prowadzi do ciekawych wniosków, wreszcie w zasadzie na tym opiera się proces falsyfikacji różnych teorii.

Ja jednak się tu nie sprzeczam z samym sobą, wskazuję że w przeszłości termin "sowiecki" nie miał jednak tylko negatywnych konotacji.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
jancet   

A właśnie jak poprawnie powinno się mówić?

Sowiety czy Sowieci?

Tak na mój rozum to zależy, co masz na myśli.

Jeśli chodzi o znaczenie "ludzie radzieccy", to odmieniasz jak Robert, Jakut, Szwed, czyli Sowiet - Sowieci.

Jeśli chodzi o znaczenie "państwo radzieckie", to tak jak kwiat czy but, czyli Sowiet - Sowiety. Z tym, że SJP PWN nie przewiduje użycia tego słowa w takim znaczeniu. Jednak wielokrotnie się z tym spotkałem, w mowie potocznej, rzecz jasna :)

Edytowane przez jancet

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Nawet ubecy w połowie lat 40. nadal używali słowa "sowiecki". Mimo że w Manifeście PKWN ZSRR został nazwany "Związkiem Radzieckim".

Mieszkańcy ZSRR to Sowieci, ale chyba nie Radzieci?

W PRL-u mówiono o przyjaźni polsko-radzieckiej itd. Wojciech Roszkowski pisze, że w latach stalinowskich zakazano używanai słowa "sowiecki", zastapionego przez przymiotnik "radziecki", co wiązało się z lizusostwem wobec ZSRR.

Po raz pierwszy słowo "radziecki" w odniesieniu do ZSRR zostało użyte w 1934. Wcześniej mówiono i pisano "sowiecki", ew. "bolszewicki".

Ja w kontekście stalinizmu, zbrodni NKWD, ideologii WKP(b) itd. zawsze mówię "sowiecki".

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

×

Powiadomienie o plikach cookie

Przed wyrażeniem zgody na Warunki użytkowania forum koniecznie zapoznaj się z naszą Polityka prywatności. Jej akceptacja jest dobrowolna, ale niezbędna do dalszego korzystania z forum.