Bitwa pod Kircholmem 1605

[Tofik]

Jeszcze jedno - w 1605 r. armia szwedzka liczyła 14 tys. żołnierzy (za Skworodą). 11 tys. z nich było pod Rygą (z trzema tysiącami Karol by za wiele nie nawojował). Zakładając, że zginęła nawet połowa, to Szwedzi i tak i tak Szwedzi mają malutkie szanse na sukces z taką liczebnością armii. Czyli to kolejny dowód na to, że Kircholm całkowicie zdezorganizował szwedzkie działania w Inflantach.

[Kadrinazi]

Barkman w 'Kungl. Svea Livgardes historia II' podaje stan armii szwedzkiej na:

- 8 668 piechurow

- 2500 jazdy

(jeżeli ktoś jest zainteresowany to mogę podać pełny ODB)

Według niego straty to od 7600 do 8000 zabitych!

37 pieszych kompanii 'narodowych' (Szwedzi i Finowie) straciło 3948 z 6011 żołnierzy.

Istnieje dokument spisany przez władze ryskie, w ktorym zanotowano pochowek 8919 Szwedow, z tym że liczba ta zawiera zapewne czeladz i rannych żołnierzy (zmarłych i zabitych podczas ucieczki).

[Pancerny]

(jeżeli ktoś jest zainteresowany to mogę podać pełny ODB)

Tak, bardzo chętnie, tym bardziej, że Masz bardzo dokładne zestawienia.

[Kadrinazi]

Proszę bardzo...

Królewska armia szwedzka w bitwie pod Kircholmem

I. Piechota - nazwa regimentu (nazwisko pułkownika) - ilosć żołnierzy:

Leib (gwardia) batalion: 394

Hans Rechenberg: 951

Jesper Andersson Cruus: 1590

Anders Stuart: 1738

Josef Mikaelsson: 534

Anders Lennartsson: 1402

Fredrik z Lüneburga: 400

Joakim Fredrik Von Mansfeld: 725

Batalion fiński: 500

Straż artylerii - 134

II. Jazda:

Regiment królewski - 1055 żołnierzy w 7 kompaniach szwedzkich i 1 inflanckiej

regiment Andersa Lennartssona - 1035 żołnierzy w 1 szwedzkiej, 4 fińskich i 4 inflanckich kompaniach

regiment Joachima Frederika von Mansfelda: 410 żołnierzy w 4 szwedzkich kompaniach

Lista kompanii jazdy

A. Szwedzi:

Besoldningsryttare (najemni)

Bastian Bonadt: 75

Hovfanan (Gwardia Królewska) - 225

Prowincja Westergötland:

Sigge Arvidson: 125

Erik Börjelson: 143

Nils Drake: 114

Olaus Knutson: 114

Prowincja Smaland

Johan Abel: 141

Arvid Pederson: 147

Prowincja Östergötland

Nils Erikson: 120

Sven Some: 122

Prowincje Uppland i Westmanland

Hans Olofson: 125

Prowincja Södermanland

Peder Svensson: 98

Prowincja fińska:

Jöns Pederson: 180

Sigfrid Hinderson: 126

Olaus Erikson: 126

Lindorm Claesson 100

Inflanty:

Reinhold Engdes (Rennfahne - lekka jazda): 124

Anders Lennartssons uppvärter (straż przyboczna): 130

Gerdt Liif (Lodiske): 60

Engelbr. Tysenhusen (Dorpatiske): 85

Hendrick Rehbinder (Pernauske): 74

(poza Rennfahne wszystkie kompanie najprawdopodobniej wystawione jako kirajserzy)

III. Artyleria - 11 1-funtowych falkonetów

Opracowania Daniel Staberga, w oparciu o:

Göte Göransson, Gustav II Adolf och hans folk

Bertil Barkman, Sven Lundkvist, Kungl.Svea Livgardes historia II och III

Sveriges krig 1611-1632

Mankell listor, n:o 8.

Jonas Hedberg (red.) Kungliga Artilleriet Medeltiden och äldre vasatiden

[ Dodano: 2008-10-17, 13:12 ]

Prawdopodobny wygląd kawalerii kurlandzkiej w czasie bitwy pod Kircholmem:

a) Wyposażeni jako kirasjerzy

http://s277.photobucket.com/albums/kk50/Ds...illich_1606.jpg

B) Wyposażeni jako arkebuzerzy/Schützenpferd:

http://s277.photobucket.com/albums/kk50/Ds...chtzenpferd.jpg

[Dreke]

Coś słyszalem że strach szwedów pomógł nam ich pokonać.Husaria jechała tak szybko że wydawało się że te skrzydła tak trzepotały.Szwedzi już byli gotów uciec.

[Pancerny]

Husaria jechała tak szybko że wydawało się że te skrzydła tak trzepotały.

Masz jakiś dowód, że husarze używali skrzydeł?

[Tofik]

Coś słyszalem że strach szwedów pomógł nam ich pokonać.

Strach to zaledwie cząstka sukcesu. Oczywiście, Szwedzi wielokrotnie dostawali od nas po tyłkach, więc miało na nich to wpływ, bo jakie jest prawdopodobieństwo zwycięstwa z przeciwnikiem, z którym przegraliśmy (przykładowo) 10 razy?

Husaria jechała tak szybko że wydawało się że te skrzydła tak trzepotały.

Masz jakiś dowód, że husarze używali skrzydeł?

Pierwsza sprawa to to, że oficjalnie (czyli wg listów przypowiednich) husarze nie musieli używać skrzydeł (co nie najbogatsi towarzyszy zapewne i tak nie chcieliby opróżniać swoich kieszeni). Druga sprawa to to, że pojedyncze chorągwie używały skrzydeł, o czym również źródła informują (no chyba, że to legendy). Ale to bardziej do tematu o uzbrojeniu husarskim (zresztą, to już było tam omawiane). Trzecia sprawa to to, że pędząca husaria mogła również bez skrzydeł straszliwie przestraszyć Szwedów :roll: Choć zależy która, bo początkowy atak husarii (300 husarzy Wojny z 300 Kurlandczykami) raczej wroga zbytnio nie przeraził.

[Kadrinazi]

Coś słyszalem że strach szwedów pomógł nam ich pokonać.Husaria jechała tak szybko że wydawało się że te skrzydła tak trzepotały.Szwedzi już byli gotów uciec.

:arrow: Dawnom się tak nie ubawił! Czyste fantasy niczym z książek Glena Cooka

[marioxb]

Słyszał ktoś coś na temat udziału Polaków w armii Karola IX pod Kircholmem?

[Kadrinazi]

Miały tam jakoby walczyć dwie kompanie piesze (razem 178 ludzi) nie wiem jednak w ktorym regimencie.

[marioxb]

Miały tam jakoby walczyć dwie kompanie piesze (razem 178 ludzi) nie wiem jednak w ktorym regimencie.

Zgadza się, kompanie Påvfela (Pawła) Stilikena i Tidemana Schro (lub Skrowe). Łącznie 178, 192 lub 275 ludzi. Wchodzi w skład regimentu Andersa Lennartssona. Mam pytanie, informacje czerpałeś z Mankella, czy może z innego źródła?

[Kadrinazi]

O, dzięki za podanie nazwisk dowodcow Podesłał mi to moj znajomy ze Szwecji, podejrzewam że to z listy nr 8 Mankella, gdyż ta jest podana w bibliografii artykułu ktory mi podesłał (patrz kilka postow powyżej)

[marioxb]

Według ostatnich ustaleń Jerzy Teodorczyka i Witold Rawskiego do decydującego uderzenia w bitwie doszło w centrum. W tym miejscu stały po szwedzkiej stronie zaciężne oddziały, wśród nich dwie polskie kompanie piechoty. Julius Mankell przedstawiając armię Karola IX podał straty szwedzkich jednostek biorących udział w bitwie. Wielce interesujący jest brak danych dotyczących strat prawie wszystkich oddziałów zaciężnej piechoty (w szwedzko-fińskiej braki występują tylko w 5 przypadkach). Henryk Wisner zastanawia się, w jaki sposób nieliczne litewskie centrum zaangażowało, a następnie pobiło liczniejszego w tym miejscu przeciwnika. Po głowie chodzi mi kilka mniej lub bardziej prawdopodobnych rozwiązań. Ciekaw jestem jednak waszych propozycji.

[Kadrinazi]

Według ostatnich ustaleń Jerzy Teodorczyka i Witold Rawskiego do decydującego uderzenia w bitwie doszło w centrum. W tym miejscu stały po szwedzkiej stronie zaciężne oddziały, wśród nich dwie polskie kompanie piechoty. Julius Mankell przedstawiając armię Karola IX podał straty szwedzkich jednostek biorących udział w bitwie.

Marioxb - masz tą niesamowitą przewagę, że znasz szwedzki, ja z konieczności muszę się opierać o to co mi przetłumaczono, więc przepraszam jeżeli coś będzie nie tak (proszę popraw mnie wtedy) - z tego co się zorientowałem z przetłumaczonego fragmentu z Barkmana największe straty poniosły następujące regimenty:

- Andersa Stuarta (centrum - pierwsza linia)

- Hansa Rechenberga (centrum - druga linia)

Powyższe dwa regimenty zostały rozproszone gdy przejechała przez nie uciekająca jazda szwedzka. Miały stracić 2000 z 2689 żołnierzy.

Kolejny zmasakrowany regiment to (prawdopodobnie) ten dowodzony przez Jespera Anderssona Cruusa (centrum - pierwsza linia), ktory został zmuszony do ucieczki przez jazdę litewska, a potem wybity praktycznie do nogi nieopodal kościoła.

Z tych danych ktorymi dysponuję wynika, że regimentami najemnymi (niemieckimi) były w całości reg. Mansfelda (centrum - druga linia) i ks. Luneburskiego (centrum - pierwsza linia), poza tym istniało 5 wolnych kompanii niemieckich - razem 13 kompanii = 1767 żołnierzy niemieckich. Reszta 'varvade' to:

- wspomniane przez Ciebie dwie kompanie Polakow - przynajmniej 178 ludzi

- kompania węgierska - 113

- kompania szkocka - 186

Jak rozumiem (chociaż nie wiem czy słusznie) kompanie najemne zgrupowano właśnie w tych dwoch regimentach.

Piechota szwedzka i fińska zaś to 37 kompanii = 6011 żołnierzy, z ktorych stracono 3948 ludzi.

Piechota na ktorą spadło uderzenie litewsko-kurlandzkie była w dużej mierze słabo wyszkolona i wyposażona, żołnierze nie potrafili (a i w dużym stopniu nie chcieli) używac pik i halabard, dodatkowo pikinierzy nie nosili pancerzy. Stawiałbym na tezę, że szarża husarii i Kurlandczykow (arkebuzerow, kirasjerow czy jak ich tam zwał rajtarow) zmieszała szyk jednego ze szwedzkich regimentow pieszych w pierwszej linii centrum, potem jazda wycofała się i ponowiła szarzę wtedy, gdy litewska jazda na skrzydłach przełamał sie przez szwedzkich rajtarow.

[androx]

Jerzy Teodorczyk w opracowaniu "Tajemnice zwycięstwa, czyli bitwa pod Kircholmem w ikonografii z XVIII w" zamieszczonym w Muzealnictwie Wojskowym tom 8 z 2005 r. chyba w wyczerpujący sposób opisał przebieg bitwy i rozwikłał tajemnicę zwycięstwa litewskiego hetmana. Piechota polska odegrała w nim ważną rolę.

No właśnie - jak nalezy nazywać wojska Chodkiewicza ? Teodorczyk używa wyłącznie nazwy " wojska polskie", "jazda polska", "Polacy". Czy jest to uproszczenie czy jest to nazwa poprawna ? A gdzie tu Litwa i Litwini ?