William Wallace

[jachu]

Sir William Wallace of Elerslie (ur. 1270/1276 w Paisley, Renfrewshire, Szkocja, zm. 23 sierpnia 1305 w Londynie), przywódca szkockiego powstania przeciwko rządom Anglii (Normanów) Edwarda I Długonogiego, bohater narodowy Szkocji.

Syn skromnego właściciela ziemskiego, Sir Alana Wallace'a, miał dwóch braci: Malcolma i Johna Wallace'ów. Dzieje Williama przed 1297 są nieznane. Po wybuchu powstania przeciw Anglikom w 1297 roku, Wallace został jego przywódcą. Według opowieści stało się tak ponieważ, w maju 1297 William zabił Williama Heselriga, angielskiego szeryfa w Lanark, mszcząc się za śmierć Marion Braidfute z Lamington, swojej młodej żony. Następnie wraz z grupą powstańców opanował angielski garnizon w Scone, miejscu ważnym dla tradycji szkockiej. Powstanie ogarnęło zachodnią i południową Szkocję; na północy prowadził je Andrew de Moray. Wallace bezskutecznie oblegał zamek Dundee, ale kiedy nadciągnęła armia angielska pod wodzą Johna de Warenne, Earla Surrey, połączył się z Morayem i pokonał ją w bitwie pod Stirling (11 września 1297). Zwycięstwo umożliwiło mu opanowanie zamku w Stirling, który poddał się, następnie zajął Dundee i miasto Berwick (zamek trzymali nadal Anglicy). Uznał władzę Jana Baillola jako króla Szkocji i w listopadzie 1297 zaatakował północną Anglię. W marcu 1298 został pasowany na rycerza i obwołany strażnikiem królestwa, sprawującym władzę nad Szkocją w imieniu uwięzionego króla Jana Balliola. Wobec wkroczenia do Szkocji wojsk dowodzonych przez króla Edwarda I, przyjął taktykę unikania walnej bitwy i wciągania Anglików w głąb kraju. Król angielski przejrzał te zamiary i spiesznym marszem spod Edynburga dopadł pod Falkirk niewyćwiczone i słabo uzbrojone oddziały szkockie. W bitwie pod Falkirk siły Wallace'a zostały pokonane; zawiodła szkocka szlachta, która nie podesłała konnicy. Wallace został ranny, ale zdołał uciec wraz z 300 włócznikami i schronić się w lasach Callande. Zrezygnował z godności strażnika i wyjechał ze Szkocji; sukcesję po nim objęli Robert the Bruce (późniejszy król Robert I) i Sir John Comyn zwany Czerwonym.

Jesienią 1299 Wallace przebywał na dworze króla francji Filipa IV Pięknego, a następnie, wyposażony w jego list polecający, udał się do papieża Bonifacego VIII. Być może chodziło o wyjednanie interwencji w sprawie Jana Balliola, nominalnego króla Szkocji. W 1301 (lub w 1303) roku Wallace powrócił do Szkocji. Chciał kontynuować walkę, mimo że większość szlachty poddała się Edwardowi I. Król Anglii żądał od Wallace'a bezwarunkowej kapitulacji i zdania się na jego łaskę. Dowódcy anglielscy i szkoccy otrzymali zadanie pojmania Wallace'a. Umknął z zasadzki pod Earnside we wrześniu 1304. 3 sierpnia 1305 Wallace został schwytany w Robroyston w pobliżu Glasgow przez Szkota Johna Menteitha. Opuścili go wszyscy. Przewieziony do Londynu, został oskarżony o zdradę i przestępstwa (morderstwa, podpalenia, niszczenie własności prywatnej, świętokradztwo) i stracony poprzez powieszenie i poćwiartowanie przez Anglików na Towerhill w Londynie. Opiewają go pieśni ludowe.

Tyle wiadomo z wikipedii. Jednak wiele informacji dotyczących Wallace'a jest wątpliwych, np. na forum historycy.org można przeczytać, że podobno Anglicy chcieli Wallace'owi zabrać ryby i aresztować go za łowienie ryb, co było nielegalne; Wallace miał wówczas wdać się w bójkę z angielskimi rycerzami i pokonać ich; informacja o tym pochodzi z programu wyświetlonego jakiś czas temu na Discovery.

Wiadomo, że swojej wiedzy o Wallace'ie nie można opierać na filmie Braveheart - Waleczne Serce, ale chciałem się dowiedzieć co sądzicie o tej postaci, jak ją postrzegacie i jak oceniacie.

Zapraszam do dyskusji 8)

[Nautilos]

Wiadomo, że swojej wiedzy o Wallace'ie nie można opierać na filmie Braveheart - Waleczne Serce

Na wikipedii także,jakiś czas temu pojawiła sie tam informacja ,iż to Wiliam Wallace nosił przydomek "Waleczne serce" co jest kompletna bzdurą,gdyż tak nazywano Roberta de Bruce'a ;interweniowałem w tej prawie ,ale nie wiem czy błąd został poprawiony.

,ale chciałem się dowiedzieć co sądzicie o tej postaci, jak ją postrzegacie i jak oceniacie.

Zawsze postrzegałem Walleca jako nacjonalistę szaleńczo nienawidzącego anglików(sam mówił ,że zabije tylu anglików ilu zdoła),nie można o nim pwiedzieć iż był jakimś wielkim strategiem (pod Stirling wygrał dzięki niehonorowym,podstępnym ataku na przeprawiającą się przez Stirling armię angielską) ,samodzielna walka przeciw anglikom była skazana na klęskę.

[Wołodia]

Trudno nie patrzec na postac Wallace`a przez pryzmat "Bravehearta" (poniekad bardzo dobrze zrealizowanego filmu). Szkoci uwazaja go za swojego bohatera narodowego - niebezpodstawnie, dla mnie czlowiek walczacy o wolnosc swojego narodu (bez znaczenia jest tu fakt ze przede wszystkim kierowaly nim pobudki osobiste - wszak bohaterem narodowym Ukrainy Bohdanem Chmielnickim na poczatku tez kierowaly pobudki osobiste - konflikt z doradca krola, ktory zwal sie Czapinski, czy Czaplinski). Kazdy mit (a okrutna smierc ktora WW spotkala byla gwozdziem do trumny Anglikow) w ma w sobie ziarno prawdy , a ten niewatpliwie przyczynil sie do wzbudzenia patriotycznych nastrojow wsrod Szkotow co zaowocowalo zwyciestwem pod Bannockburn i pozniejsza niepodlegloscia Szkocji ( a przeciez z historii wiadomo ze w XVII w Anglia wladala szkocka dynastia Stuartow). Postac Wallace`a oceniam pozytywnie niestety nie uniknalem (choc staralem sioe ograniczyc) zwiazkow z "Braveheartem". Mam nadzieje ze nie wykazalem sie ignorancja :-)

Z poważaniem

Wołodia

[Tofik]

Film jest trochę robiony tak, że są dobrzy Szkoci i źli Anglicy, Anglicy nie mają prawa zabijać bezbronnych Szkotów, ale Szkoci mają prawo do zabijania bezbronnych Anglików. Poza tym okrucieństwo Wallace'a z filmu nijak ma się do tego z rzeczywistości - to rzeczywiste było pare razy większe.

[Wołodia]

awsze postrzegałem Walleca jako nacjonalistę szaleńczo nienawidzącego anglików(sam mówił ,że zabije tylu anglików ilu zdoła)

A dziwisz mu sie? Znowu dostrzegam analogie pomiedzy nim a Chmielnickim:

"Wybiję z lackiej niewoli naród ruski wszystek; a com pierwej o szkodę moją i krzywdę wojował, teraz wojować będę o wiarę prawosławną naszą.Pomoże mi tego czerń wszystka, po Lublin,po Kraków, której ja nie odstąpię; bo to prawa ręka nasza(...)A stanawszy nad Wisłą, powiem dalszym Lachom: >>Sedijte a mołcijte Lachy<<"" etc. z wystąpienia Chmielnickiego w Perejasławiu

[jachu]

oza tym okrucieństwo Wallace'a z filmu nijak ma się do tego z rzeczywistości - to rzeczywiste było pare razy większe.

Racja, ale nie tylko dlatego filmu "Braveheart" nie można traktować jako ścisłe widowisko historyczne. Jest jeszcze przynajmniej jeden powód - otóż Szkoci dopiero od jakiegoś XVI w. zaczęli nosić wielkie kilty, więc pokazanie ich na filmie trzy stulecia wcześniej to spora pomyłka :mrgreen:

[Lu Tzy]

Takze w XVI wieku w wielkim kilcie do boju nie chadzano. Kilt sie zdejmowalo, a czesci swawolne zakrywalo obwiazana wokol bioder koszulina,

Takich bzdur film jest pelen.

[Capricornus]

a czesci swawolne zakrywalo obwiazana wokol bioder koszulina,

A części swawolne często powiewały luzem na powietrzu dla zastraszenia przeciwnika i pokazania mu pogardy.

A tak nawiasem, mi film bardzo się podobał.

[sweet__girl]

nie można o nim pwiedzieć iż był jakimś wielkim strategiem (pod Stirling wygrał dzięki niehonorowym,podstępnym ataku na przeprawiającą się przez Stirling armię angielską)

Niehonorowe... właśnie to dowodzi dobrego stratega, że miał gdzieśhonor ;-) Strateg ma wygrywać. A nie pięknie wyglądać i mądrzyć się jaki to on honorowy i w ogóle. ;-)

[Andreas]

Nie zgadzam się. Przepraszam za OT, ale nie zgodzę.

Stratedzy mogą by i honorowi i niehonorowi. Honorowym strategiem był np. gen. Orlik-Ruckemann czy gen. Franciszek Kleeberg

[Fingolfin]

Na pewno zasługuje na miano szkockiego bohatera narodowego jako odważny rycerz i jeden z przywódców powstania narodowego. Można powiedzieć, że to twórca szkockiej partyzantki. Natomiast "specjalistą" od walki frontowej był drugi przywódca, Andrew Murray, który jednak został śmiertelnie ranny w bitwie pod Stirling i niedługo potem zmarł. Niektórzy przypuszczają, że to właśnie przez utratę Murray'a Szkoci przegrali późniejszą bitwę pod Falkirk, bo Wallace nie dał sobie rady bez Murray'a.

Po jego osiągnięciach z lata 1297 widać, że dobrze umiał zdobywać miasta, warownie i zamki i niszczyć mniejsze oddziały wroga, ale zabrakło mu umiejętności toczenia walnych bitew.

Ciekaw jestem, czy gdyby Wallace się poddał i ukorzył przed Edwardem I, ocaliłby życie, tak jak to zrobili inni przywódcy powstania, w tym John Comyn. Możliwe, że spotkał go tak okrutny koniec z powodu jego nieprzejednania i bezkompromisowości, a nie faktu, że dowodził oddziałami powstańczymi. Simon Fraser też odmówił złożenia przysięgi na wierność Długonogiemu, i też został stracony - w taki sam sposób, jak Wallace.

[lucas33]

William Wallace został bardzo ciekawie opisany w artykule:

http://wmrokuhistorii.blogspot.se/2013/09/william-wallace-waleczne-serce-szkocji.html

[secesjonista]

A co jest ciekawego w owym artykule?

[amon]

William Wallace doczekał się biografii w polskim przekładzie "William Wallace. Waleczne serce Szkocji" Autorem jest Andrew Fisher, wydała Replika w 2011. Książka niewielka, jednak treściwa. Film stworzył pewną modę na Wallace'a, a przy okazji powstały publikacje które w sposób historyczny odnoszą się do osoby tego bohatera.

Informacji które mogłyby jednoznacznie określić jakim był człowiekiem nie ma. Pozostał po nim mit, w którym w zależności od strony mówi się o nim dobrze, lub wyłącznie źle.

Edytowane 8 Grudzień 2013 przez secesjonista
: poprawiono ortografię (Amonie - bój się Atona: "moda na Wallasa"??

[gregski]

Co bardziej przytomni historycy kwestionują militarną "genialność" Wallace'a. Plan bitwy pod Stirling Bridge prawdopodobnie opracował Moray. Gdy go zabrakło pod Falkirk Szkoci zostali zmasakrowani.

Inną sprawą jest fakt, że nikt nie odbiera Wallace'owi zdolności do prowadzenia działań partyzanckich. W tym chyba rzeczywiście był dobry.