Jugosławia przyczyny porażki idei

[Gryfon]

Dlaczego projekt stworzenia jednego narodu Jugosłowiańskiego się nie powiódł? Przecież języki Serbski i Chorwacki są do siebie tak bardzo podobne że przy odrobinie dobrej woli można je uznać za dwie odmiany tego samego języka.  Do dzisiaj zresztą żyją ludzie którzy swoją narodowość określają jako jugosłowiańską.  Dlaczego więc projekt utworzenia jednego narodu którego  Słoweńcy,  Chorwaci i Serbowie byli by tylko regionalnymi wariantami się nie powiódł?  Zdaję sobie oczywiście sprawę że tym co mocna dzieliło te narody była religia bo Słoweńcy i Chorwaci byli Katolikami a Serbowie Prawosławni, ale z drugiej strony np Niemcom tworzyć jednego narodu wcale nie przeszkadza to że ci z landów południowych są Katolikami a Ci z północnych Luteranami

Edytowane 16 Październik 2020 przez Gryfon

[euklides]

19 godzin temu, Gryfon napisał:

Dlaczego projekt stworzenia jednego narodu Jugosłowiańskiego się nie powiódł? Przecież języki Serbski i Chorwacki są do siebie tak bardzo podobne że przy odrobinie dobrej woli można je uznać za dwie odmiany tego samego języka.  (...)

 

Trzeba mieć jednak dużo dobrej woli bowiem jedni piszą cyrylicą a drudzy literami alfabetu łacińskiego. 

[Komar]

W dniu 16.10.2020 o 3:21 PM, Gryfon napisał:

Dlaczego projekt stworzenia jednego narodu Jugosłowiańskiego się nie powiódł?

A kto i kiedy sformułował taki projekt? Kto taki projekt próbował zrealizować? Bo na pewno nie były to komunistyczne władze Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Sam Tito wypowiadał się przeciw tworzeniu "narodu jugosłowiańskiego" w sensie etnicznym i za zachowaniem zróżnicowania narodowościowego mieszkańców Jugosławii.

[Bruno Wątpliwy]

Nie wiem, co Gryfon miał na myśli (o ile cokolwiek konkretnego) pisząc o "projekcie stworzenia jednego narodu jugosłowiańskiego".

 

Za taki projekt można ewentualnie uznać XIX-wieczne koncepcje ruchu iliryjskiego, który skądinąd był ruchem raczej chorwackim, bez większego odzewu wśród Serbów i Słoweńców (zob. W. Felczak, T. Wasilewski, Historia Jugosławii, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985, s. 288-300). Można także wspomnieć Ivanie Meštrovićiu i jego "jugosłowiańskiej rasie", czy "trzech plemionach jugosłowiańskich" (Cvijić) itp. itd.

 

Natomiast w XX wieku w "idei jugosłowiańskiej" (zob. np. ibidem, s. 393) chodziło już raczej o jedność polityczną narodów południowosłowiańskich w obrębie jednego państwa (zresztą zwanego pierwotnie wyraźnie Królestwem Serbów, Chorwatów i Słoweńców, czyli trzech narodów), ewentualnie może o koncepcję wspólnego języka serbsko-chorwackiego (w Chorwacji nazywanego chorwacko-serbskim), a nie o stworzenie jednego narodu. A już bynajmniej nie chodziło o to w czasach hasła "braterstwa i jedności" epoki Tito, gdzie wyraźnie "braterstwo i jedność" miało dotyczyć różnych narodów, zjednoczonych w jednym państwie (do tego celu - podkreślenia zróżnicowania narodowego Jugosławii - stworzono chociażby pojęcie narodu Muzułmanów i popierano ideę odrębnej narodowości Macedończyków, a nawet Czarnogórców).

 

Można także dodać, że po drugiej wojnie światowej pomysł politycznej wspólnoty chciano rozciągnąć także na Bułgarów, co - jak wiadomo - miało pewien związek z powstaniem konfliktu na linii Stalin-Tito.

 

Myślę, że warto podkreślić, iż rzeczywiście statystyki narodowościowe w czasach Jugosławii Tito i jego następców wskazywały kategorię narodowości - Jugosłowianie. Piszę z pamięci, zatem mogę się trochę mylić, ale wydaje mi się, że był to rząd wielkości od  1,5% całej populacji Jugosławii (początek lat 70.) do 5-6% (lata 80.). Jak widać był to niewielki odsetek. Nikogo nie zmuszano do takiej deklaracji, nie wiązała się z żadnymi przywilejami. Byli to często ludzie z mieszanych narodowościowo rodzin, czy ogólnie - czujący większy związek z całą Jugosławią niż z poszczególnymi jej narodami (które w statystykach stale i zdecydowanie dominowały). Nie było żadnego projektu zamiany wszystkich Serbów, Chorwatów, Słoweńców,. Macedończyków itp. w jeden naród jugosłowiański w rozumieniu etnicznym.

 

Zresztą i dziś są (w państwach post-jugosłowiańskich oraz na emigracji) osoby, które tak się identyfikują. Jako Jugosłowianie.

Edytowane 19 Październik 2020 przez Bruno Wątpliwy

[Gryfon]

W dniu 18.10.2020 o 12:09 PM, Bruno Wątpliwy napisał:

Nie wiem, co Gryfon miał na myśli (o ile cokolwiek konkretnego) pisząc o "projekcie stworzenia jednego narodu jugosłowiańskiego".

Po namyśle zgadzam się że lepiej było by zapytać dlaczego upadek komunizmu w Jugosławii pociągną za sobą jej rozpad...

[jancet]

W dniu 23.09.2021 o 3:25 PM, Gryfon napisał:

lepiej było by zapytać dlaczego upadek komunizmu w Jugosławii pociągną za sobą jej rozpad

 

A może szerzej: dlaczego upadek realnego socjalizmu w państwach wielonarodowych pociągnął za sobą ich rozpad: ZSRR, Jugosławia, Czechosłowacja, przy czym w Mołdawii i Gruzji doszło do "rozpadu II rzędu".

[Tomasz N]

Widać pojęcie narodu wygrało z pojęciem klasy.