Wolne Miasto Gdańsk

[Forrest]

Wolne Miasto Gdańsk było odrębnym tworem państwowym o ograniczonej suwerenności na rzecz Ligi Narodów i Polski. Status prawny Gdańska określał traktat wersalski (art. 100-108). Prawie przez cały okres międzywojenny politycy gdańscy nie potrafili dojśc do porozumienia z Polską. Jak myslicie jakie były tego przyczyny? A może pomysł utworzenia Wolnego Miasta był błędem i Gdańsk powinien wejść w skład Polski, a może Niemiec?

[virtualbob]

Pomysł utworzenia Wolnego Mista Gdańska na pewno był błędem dla jego mieszkańców. Duży port morski stracił podstawę swojego bytu - obsługę tranzytu z głębi lądu (obojętne Polski czy Niemiec) oraz upadek tamtejszego przemysłu stoczniowego, który podczas I Wojny Światowej uległ dużej rozbudowie.

[w4w]

Wolne Miasto Gdańsk było w przygniatającej większości zamieszkane przez niemców. Błędem było stworzenie tworu który teoretycznie jest niepodległy a praktycznie jest częścią niemiec z ograniczonym wpływem polaków. Sądze jednak że powinniśmy go otrzymać jako rekompensata za straty poniesione podczas I wojny światowej, podobnie powinno stać się z górnym śląskiem i prusami wschodnimi. W zamian Niemcy powinni dostać ziemie niemców sudeckich. Niemcy powinni zostać wysiedleni z ziem polskich. W 1921 roku blisko 75 % obywateli II RP zamieszkiwało biedną wieś więc nie powinno być problemu z zapełnieniem miast i wsi porzuconych przez niemców. Oczywiście projekt wysiedleń jest bardzo kontrowersyjny i cięzki dla niektóryzh ludzi jednak na dłuższą metę okazuje się niezwykle skuteczny.[/b]

[Tomek91]

Prawie 80 % mieszkańców Wolnego Miasta Gdańsk było narodowości Niemieckiej. Sądze ,że Liga Narodów nie myślała ,iż polacy będą budować Gdynię . Nie chcąc skrzywdzić Polaków stworzyli dziwny twór .Stan ten nie zadawalał nikogo. Zaproponowałbym wymianę terytorium: w zamian za Gdańsk ,Polska otrzymałaby większe terytorium Śląska .

[Forrest]

Status Gdańska był dla niego wielką szansą, bowiem przez kilka lat był jedynym portem Polski. Przed I wojną światową wiekszosć dorzecza Wisły była w Rosji, więc Gdańsk nie odgrywał większej roli, gdyż Niemcy woleli używać portu w Szczecinie i Królewcu. Dopiero po 1918 roku Gdańsk mógł stać się portem o ogromnych obrotach finasowych, gdyż tak duże państwo jak Polska całą swoją gospodarkę wodną przeprowadzało przez Gdańsk. Zwiększył on swoje obroty czterokrotnie w porównaniu z okresem poprzednim.

Niestety błędna była polityka zarówno władz polskich jak i gdańskich, która powodowała wzajemne trudności. To Gdańsk przyczynił się do budowy Gdyni, odmawiając Polsce możliwosci stacjonowania floty wojennej i utrudniając działalność gospodarczą. Jednak mimo powstania Gdyni dochody Gdańska wcale nie zmalały, a nawet dalej rosły.

Niechętna postawa wynikała z nacjonalistycznych przekonań obydwu stron. Gdańsk w większosci zamieszkany był przez Niemców, jednak nie był z nimi w żaden sposób prawnie związany. Natomiast Polacy dążyli do maksymalnej unifikacji miasta, co oczywiscie wywoływało sprzeciw. Najlepszym chyba rozwiązaniem byłoby szanowanie przez Polskę i Gdańsk postanowień Ligi Narodów względem miasta.

[w4w]

Może kolega przytoczyć dane świadczące o wzroscie obrotów handlowych w gdańsku po zbudowaniu portu w gdyni.

[Forrest]

Niestety nie jestem już w posiadaniu książki z pełnymi danymi liczbowymi, ale ogólne informacje można na ten temat przeczytać w książce Krasuskiego "Między wojnami" (jeśli jesteś zainteresowany). Ale możesz mi zaufać, że rzeczywiście Gadańsk nie tracił finansowo w okresie międzywojennym.

[w4w]

wybacz mi moją nieufność ale ja czytałem dane wręcz przeciwne(jak znajde to jeszcze raz to zapodam tytuł i autora)

[FSO]

Witam;

temat stary zapomniany - a ciekawy. Fakt, że interesy W.M.G. reprezentował komisarz L.N. a tak naprawdę na terenie samego miasta niewiele miał do powiedzenia i on sam i Polacy świadczy tak naprawdę o sile W.M.G.; mającego co ciekawe swoją własną walutę. W warunkach międzywojnia przejęcie pod polskie "skrzydła" Gdańska niewiele dobrego by dało, może tyle, że uczylibyśmy się o aresztowaniach i aresztach dla niemieckich działaczy narodowych. Gdańsk to nie Śląsk, nawet w czasach RON, to nie Polska miała Gdańs a Gdańsk należał do Polski, co oznaczało tyle, że na owej przynależności miasto robiło sute interesy.

Tak na dobrą sprawę to czy Gdynia byłaby równorzędnym portem, i przewyższyła Gdańsk należałoby poczekać jeszcze kilka lat. Z drugiej strony powinno paść inne ciekawe pytanie : a jakie inne porty istniały kied chciałoby się wwieżć towar do Polski, port mający sensowne połączenie kolejowe z resztą kraju? Choćby z tego powodu Gdańsk mial naprawdę swoją rolę i długo by mu jej nikt nie odebrał.

pozdr

[Loix]

Utworzenie wolnego miasta Gdańska było wielkim błędem. Gdańsk przestał się rozwijać i kto wie czy wojna nie wybuchła by później gdyby był przyłączony do Niemiec a może wybuchła by wcześniej gdyby była przyłączona do Polski.

[FSO]

Witam;

Loix: utworzenie W.M.G. na warunki międzywojnia nie bylo najgorszym pomyslem. Osobna sprawa to jak realizowano w rzeczywistości ów pomysl. Fakt, że wladze [bodajże zwalo się to Senatem] nie byly neutralne wobec Polski a nastawione nieprzychylnie zaowocowalo utworzeniem porty w Gdyni. Oznaczalo to szaloną konkurencję dla samego Gdańska, tym bardziej, że z różnych racji niemal caly polski eksport czy import szed przez Gdynię.

Miasto jako część Polski by musiala zaowocować albo polityką podobną do tej jaką prowadzil z niemalym talentem Grażyński na Śląsku, albo mogloby się okazać, że sytuacja jest podobna: niemieckie wladze, niemieccy radni i pewnie jakiś namiestnik z ramienia rządu...

Już wolę W.M.G. bez żadnych iluzji tego, że przynależy i jest "polski".

pozdr

[secesjonista]

Dnia 3.06.2009 o 21:09, FSO napisał:

Tak na dobrą sprawę to czy Gdynia byłaby równorzędnym portem, i przewyższyła Gdańsk należałoby poczekać jeszcze kilka lat.

 

Nie trzeba było czekać, jeśli chodzi przynajmniej o Polską gospodarkę.

Udział eksportu przez port w Gdyni i w Gdańsku w eksporcie globalnym w procentach:

1927 - 0,00 / 26,92

1928 - 1,79 / 23,44

1930 - 6,04 / 25,24

1933 - 24,90 - 29,58

1935 - 33,62 / 30,05

1936 - 36,06 / 29,82

1937 - 39,83 / 26,44

1938 - 40,93 / 23,46

 

Udział importu:

1927 - 0,00 / 25,07

1928 - 1,01 / 26,41

1930 - 3,74 / 21,15

1933 - 35,91 / 14,99

1935 - 52,38 / 8,94

1936 - 57,63 / 7,08

1937 - 57,50 / 7,97

1938 - 53,69 / 7,54

/D. Bębnowski "Analiza statystyczna wybranych aspektów handlu zagranicznego II Rzeczypospolitej", "Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej", T. XVI, 2016s. 174 i s. 176/

 

Dnia 5.09.2006 o 17:12, w4w napisał:

wybacz mi moją nieufność ale ja czytałem dane wręcz przeciwne(jak znajde to jeszcze raz to zapodam tytuł i autora)

 

"Obroty portu gdańskiego w latach 1920-1923 wynosiły około 2 milionów ton rocznie, a już w roku 1926 przekroczyły 6 milionów, natomiast w latach 1937-1938 miały wartość ponad 7 milionów ton na rok".

/J. Bartodziej, W. Kubik et al. "Gospodarka Gdańska w okresie 20-lecia międzywojennego", s. 2/

 

"Korzystnym okresem dla portu były lata Wolnego Miasta Gdańska 1919-1939, kiedy to roczne obroty wzrosły do 7 mln ton".

/T. Palmowski "Port gdański na przełomie XX i XXI wieku", "Prace Komisji Geografii Komunikacji" PTG, t. VI, 2000, s. 167/

 

"Jak zauważył Kazimierz Piwarski, od początku istnienia Wolnego Miasta Gdańska dały się zauważyć wymierne korzyści jego relacji ekonomicznych z Polską. W 1912 roku liczba statków przypływających i odpływających z portu wyniosła 5 966, w 1925 roku – 7 944, w 1926 roku – 11 870, w 1927 roku – 13 892. Tonaż statków w latach 1912–1930 wzrósł z kolei o 322%. Sam Gdańsk był w tym okresie najlepiej rozwijającym się portem bałtyckim. Przed I wojną światową do portu zawijały statki 10 krajów europejskich, natomiast po 1918 roku odnotowano aż 32 bandery.

Przełom nastąpił – według K. Piwarskiego – w 1937 roku, gdy nowy port w Gdyni odnotował większe obroty handlowe niż Szczecin i Gdańsk".

/"Analiza...", s. 181/

 

 

[ciekawy]

Dnia 8.09.2009 o 10:34, FSO napisał:

Miasto jako część Polski

Raczej to nie była część Polski - bliżej mu było ustrojowo do jakiegoś archaicznego, autonomicznego miasta - państwa (nad którego funkcjonowaniem sprawowała pieczę LN).

[Bruno Wątpliwy]

Cytuj

Raczej to nie była część Polski

Zauważ, że FSO w swoim poście nie sugerował, że Gdańsk był częścią Polski. Raczej są to rozważania teoretyczne - "co by było, gdyby".

Część podręczników do prawa międzynarodowego traktuje Wolne Miasto, jako przykład struktury quasi-państwowej o ograniczonej (w  tym konkretnym przypadku - w istotnym zakresie na rzecz Polski) podmiotowości prawnomiędzynarodowej. I jest to chyba najlepsza z możliwych definicja tego tworu.

[Bruno Wątpliwy]

Kilka dni temu zmarł Brunon Zwarra. Jak sam skromnie o sobie napisał: "nie byłem ważną osobistością, ani nie miałem jakiegokolwiek wpływu na przebieg tych wypadków, które w opisanym czasie w Gdańsku się zdarzyły" (B. Zwarra, Wspomnienia gdańskiego bówki, t. I,  Gdańsk 2000, s. 5), pozostawił jednak po sobie dorobek o fundamentalnym znaczeniu dla wszystkich, którzy będą kiedykolwiek zajmować się historią Wolnego Miasta.