Przywilej Koszycki

[Jarpen Zigrin]

Przywilej koszycki nadał 17 września 1374 roku polskiej szlachcie król Ludwik Węgierski w Koszycach w zamian za uznanie praw do korony polskiej jednej ze swych córek. Szlachta uzyskała następujące przywileje:

-zwolnienie z poradlnego z wyjątkiem 2 groszy z łanu,

-zwolnienie od obowązku budowy i naprawy zamków,

-urząd starosty tylko dla Polaków.

-za służbę wojskową poza granicami kraju szlachta otrzymywała żołd

Moim zdaniem by to pierwszy etpa w nadmiernej władzy szlachyt w Polsce... o ile z 2 3 4 ptk moge się zgodzić i uznać za stosowne, to takie diametralne obniżenie podatku nie powinno nastąpić nie aż takie :!: Ludwik, aż na takie ustępstwa nie musiał iść.

Jakie jest wasze zdanie ?

[mer]

nu - a nie nadał czasem tych "przywilejów" tylko po to, aby...hmm... jego córka [czy syn] zasiadł na tron po nim?

jak dla mnie te przywileje coraz bardziej rozleniwiały szlachtę - i później doszło do tego, że bez nowego przywileju szlachta na wojnę iść nie chciała :?

[Andrzej]

A moim zdaniem akurat przywilej Koszycki, był dobry ponieważ chronił państwo przed samowolą władc. Poprostu wtedy obwaiano się zresztą słusznie, żeby król nie porozdawał państwa w lenna obcym a przywilej przed tym zabezpieczał. Król mogół co do jednegoz punktów wybudowac zamek sam ... jeżeli chciał pomocy szlachty musiał mieć jej zgodze. Co do wykupu z niewoli to bardzo słuszny postulat. Co do padatku to też nie można przesadzać był to jedne z wielu podatkó wtedy, a inne można było podnieść :wink:. I doatkowo trzeba zauważyć, że dzieki temu przywilejowi znaczna część społeczeństwa stała się podmiotem a nie przedmiotem w państwie.

[MaWro]

Moim zdanie przywilej koszycki był początkiem samowoli szlachty w Polsce.

[Ponury Żniwiarz]

Polacy za Luwikiem jakoś nie przepadali... :roll:

Musiał w jakiś sposób ich upokoić by córeczka zasiadła na tronie. Trochę jest to jak łapówka, gdyż zauważ, że:

a)dostają kasę (w każdym razie mniej im się zabiera)

b)wzamian mają siedzieć spokojnie

[szpek_chomik]

Ludwik, aż na takie ustępstwa nie musiał iść.

nom nie musiał ale mu to za bardzo nie przeszkadzało - był przedewszystkim królem Węgier a Polskę traktował tylko jako zabezpieczenie losu jednej ze swych córek :/

Andrzej, masz wiele racji ale zauważ że szlachta poczuła się na tyle silna, że uważała że nic już nie musi robić dla Polski - tylko odwrotnie cały kraj tyrał na nich. a poza tym :

Co do padatku to też nie można przesadzać był to jedne z wielu podatkó wtedy, a inne można było podnieść

przywilej koszycki zwalniał ze WSZYSTKIC podatków oprócz wyżej wymienionych 2 groszy z łanu chłopskiego

[Ms. ConnLasair]

No dobrze, Ludwik narozrabiał, to fakt, ale czy jego przywilej był pierwszy?

[Jarpen Zigrin]

Nie był pierwszy wcześniej wydano przywilej w Cieni 1228 r. (przez: Władysława Laskonogiego) i w Lutomyślu 1291 r. (przez: Wacława II Czeskiego).

[szpek_chomik]

Z tymi przywilejami to pogmatwana sprawa Pierwszy przywilej wydany został juz przez Bolesława Chrobrego i odnosił się do duchowieństwa (I poł XI wieku!). natomist jeśli można powiedzieć o pierwszym przywileju dla całej szlachty to mówimy dopiero o czasach Jagiełły

Swojąd drogą takie przywileje nie były w stanowej Europie żadnym wyjątkiem, niestety w Polsce przybrało to zbyt duże rozmiary

[Skull]

czy na pewno...??

Doszukałam się oryginału (http://www.law.uj.edu.pl/users/khpp/fontesu/1374.htm). Słyszałam też że historycy spierają się w kwestii słynnego poradlnego - nie wiadomo tak do końca czy przed wydaniem przywileju podatek już wynosił te 2gr za łan a przywilej koszycki to tylko potwierdził, czy też Ludwik rzeczywiście obniżył ten podatek ustanawiając całkiem nową kwotę 2gr za łan. Z treści przywileju(patrz: pkt. 6) jasno nie wynika czy jest to nowo wprowadzone postanowienie.

Jeśli Ludwik faktycznie sam obniżył tak ten podatek(a sądząc po tym jak się Polską strasznie zajmował, co mu zależało?) to zawalił, przez niego w późniejszych czasach bida zapukała do drzwi skarbca.

Z drugiej strony, mógł on faktycznie tylko potwierdzić kwotę podatku, bo w przywileju było tyle postanowień, że nawet nasza pazerna szlachta by się nimi zadowoliła.

Ja uważam, że gość i tak przesadził, nawet tego podatku nie biorąc pod uwagę(jakiś tam Węgier nie miał prawa tak się rządzić w naszej Polsce ). Koszyce to posunięcie, które tak ustawiło szlachtę, że nadchodzący kryzys państwa polskiego był nieodwracalny.

[Forrest]

Sprawa podatku poradlnego wcale nie jast taka negatywna. Do czasu wydania przywileju koszyckiego podatek ten wynosił 11 gr. z łana. Rzczywiście była to duzo większa kwota niż obniżona przez Ludwika Wegierskiedo do 2 gr. Ale cała istota w tym, że tych 11 gr. nikt nie płacił, więc pieniędzy z tego podatku nie było. Przywilej koszycki wprowadził 2 gr, ale obowiązkowo musiał on być uiszczany, więc kasa państwowa ostatecznie na nim zyskała.

[Aureliusz]

Doprowadził nasz kraj do bankructwa, od tego czasu nasz skarbiec zawsze miał być pusty. Uważam to za jedną z pczyczyn upadku Polski.

[Anonimowy]

Przywilej koszycki zapoczątkował władze szlachty. Była to zła decyzja i nie wpłynęła korzystnie na sytuację Polski i jej późniejsze czasy.

[Kuba Pak]

czy na pewno...??

Doszukałam się oryginału (http://www.law.uj.edu.pl/users/khpp/fontesu/1374.htm). Słyszałam też że historycy spierają się w kwestii słynnego poradlnego - nie wiadomo tak do końca czy przed wydaniem przywileju podatek już wynosił te 2gr za łan a przywilej koszycki to tylko potwierdził, czy też Ludwik rzeczywiście obniżył ten podatek ustanawiając całkiem nową kwotę 2gr za łan. Z treści przywileju(patrz: pkt. 6) jasno nie wynika czy jest to nowo wprowadzone postanowienie.

Podatek?Mój temat, mój temat!!!

Podatek wynosił 13 gro za łan wielki polski (tj. ok 17ha), obnizono go do 2 gr

Później, w skutek zmian społęczno-gospodarczych podatek został podniesoiny do 15 gr, ale z płacenia została zwolniona szlachta. Potem ....to nie wchodzi w skład tematu, pisałem kiedyś o tym małą prackę, jak ktoś chce, podeślę link, jak zmienie domenę).

[Von Slavek]

Do czasów Ludwika nie było podatku stałego, były nakładane jedynie od świeta, Ludwik wprowadził podatek stały w dodatku niewielki (ludność wolała płacić podatek niewielki i systematyczny niż nagłe i niespodziewane "wysokie podatki"), tak że wyszło że dochody skarbu państwa uległy zwiększeniu.