Kobiety w Wielkiej Armii (i po drugiej stronie)

[Estera]

Co wiadomo o kobietach w Wielkiej Armii? Czy w ogóle w niej służyły? Jaką rolę pełniły?

[Owca.von.Kozic]

Oczywiście, kobiety służyły w Wielkiej Armii, jakkolwiek nieoficjalnie.

Z reguły z resztą zaciągały się jako mężczyźni. Niektóre osiągnęły nawet, jak wieść niesie, niższe stopnie oficerskie. Ogólnie jednak kobiety - żołnierze były nieliczne - ich "sława" wynikała właśnie z niezwykłości takowej kobiety (więcej służyło ich bodaj w czasie rewolucji, ze względu na specyficzny czas i warunki).

Znacznie liczniejsze od "żołnierek" były "kobiety wojskowe"; wiwandierki, markietanki, nie pełniące faktycznie służby, ale żyjące przy wojsku, z wojskiem i z wojska :wink:

Trochę na ten temat pisał R. Bielecki w swej "Wielkiej Armii".

Najsłynniejszą polską kobietą - żołnierzem była przesławna Joanna Żubrowa, żona Macieja Żubra, podoficer, odznaczona VM. Z resztą, jak sama wspominała, pierwotnie podawała się za brata swego męża (co było ponoć łatwe z racji jej fizys), dopiero później wyszła na jaw jej prawdziwa natura

[puella]

Oczywiście, że kobiety służyły w Wielkiej Armii- najczęściej swoim ciałem.

Tam gdzie wojsko, tam tez i prostytutki były- gdzieś ten żołd wydać przecież trzeba było. ;p Bardziej opłacalnym było jednak dorwanie jakiejś cywilnej dziewoi pasącej gęsi...

Oczywiście, tu generalizuję, bo znaczna część panów podczas służby zapewne nabywała skłonności ku płci swojej...

[Pancerny]

Antonini Louise, wzięła udział w wyprawie na San Domingo jako prosty marynarz, a potem zaciągnęła się do 70 pułku piechoty. Była w nim kapralem, a później sierżantem.

Cazajus, wiwandierka 57 pułku piechoty liniowej, doczekała się pochwały w rozkazie dziennym marszałka Neya za to, że ,,pod gradem kuł przedostała się dwukrotnie do wąwozu, gdzie walczyli nasi żołnierze, by tam - za darmo - rozdzielić między nich dwie baryłki okowity". Niejaka Maria Tete-du-bois, doczekała się napisu na nagrobku: "Tu leży Maria, kantynierka 1 pułku grenadierów pieszych Starej Gwardii Cesarskiej. Poległa na Polu Chwały 18 czerwca 1815 roku. Salut dla Ciebie Mario - gdziekolwiek jesteś!".

Wiwandierki, kantynierki spełniały role różnorakie, prały wojakom bieliznę, gotowały dla nich, opatrywały rannych, oraz walczyły w ramię w ramię jak prawdziwi mężczyźni, ba, nawet nimi dowodziły.

[Vissegerd]

W armii pruskiej na ten przykład, markietanki (Marketenderinen) miały nawet sformalizowany status, obozowały wraz z wojskiem, miały regulaminowo określone funkcje, namioty i miejsce w obozowisku. Jak było w armii francuskiej to nie wiem za bardzo, ale pełniły równie ważne funkcje. Tak po prawdzie, to żadna ówczesna armia nie funkcjonowała bez markietanek.

Warto też pamiętać o kochankach, czy kobietach żołnierzy lub oficerów (raczej tych ostatnich), które na różne sposoby były "przemycane" przez swoje "drugie połowy" do formacji żołnierskich, często np. udając ordynansów.

Pozdrawiam.

[secesjonista]

A Charlesa Geneviève Louis Auguste André Timothée d'Eon de Beaumont vel Charlotte Genevieve Louise Auguste Andree-Timothee d'Eon de Beaumont armia francuska nie chciała. Co nieładnie świadczy o podejściu do kwestii równości i braterstwa/siostrzeństwa.

http://en.wikipedia.org/wiki/Chevalier_d%27Eon

[jancet]

Najsłynniejszą polską kobietą - żołnierzem była przesławna Joanna Żubrowa, żona Macieja Żubra, podoficer, odznaczona VM. Z resztą, jak sama wspominała, pierwotnie podawała się za brata swego męża (co było ponoć łatwe z racji jej fizys), dopiero później wyszła na jaw jej prawdziwa natura

Czy mi dobrze majaczy wspomnienie z dzieciństwa, że para ta występowała w którejś z powieści Gąsiorowskiego? A może Przyborowskiego?

[secesjonista]

Ano dobrze - Wacław Gąsiorowski i jego powieść "Huragan".

[Mariusz 70]

Jeszcze w pierwszym rozdziale "Szwolezerow Gwardii" tegoz autora.

[MirMił]

Rzadkość, bo rzadkość, ale zdarzało się, że walczyły

[secesjonista]

Walczył i ratowały...

często zapomina się o tej (na ogół) bezimiennej pomocy.

Wspomnieć można Martę Biget zakonnicę P.P. Wizytek, kobietę nader niepospolitej energii, w 1805 r. uratowała z płonącego domu matkę z dzieckiem, a wieku sześćdziesięciu lat rzuciła się ratować tonącego w rzece Doubs. Niosła pomoc rannym żołnierzom hiszpańskim (bitwa pod Besancon), potem niosła pomoc żołnierzom napoleońskim jak i ich wrogom.

Co zostało zauważone i docenione: Napoleon miał ją mianować rycerzem Legii Honorowej, odznaczeniami uhonorowali ją również: car rosyjski, król pruski, cesarz austriacki i król hiszpański.

Po "drugiej stronie" była Franciszka Klahr...

/za: "Kobiety w ambulansach i na polach bitew. Od siostry Biget do Marii Witek", w: "Dawna medycyna i weterynaria militarna" red. M.Z. Felsmann, J. Szarek, M. Felsmann/

[secesjonista]

Marie-Thérèse Figueur, walczyła jako"Sans-Gêne". Jej mąż wydał jej wspomnienia pt.: "Les campagnes de Mademoiselle Thérèse Figueur,aujourd'hui Madame veuve Sutter, ex-dragon aux 15e et 9e régimens, de 1793 à 1815", które można poczytać tu:

http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k46833d.

[secesjonista]

Przykład z drugiej strony - Nadieżda Durowa (Наде́жда Андре́евна Ду́рова), pierwsza znana kobieta oficer w armii carskiej. W wieku 22 lat, jako Aleksander Sokołow zaciągnęła się do kawalerii. Ponoć w zdobywaniu kolejnych stopni oficerskich przeszkodziła jej jedna drobna kwestia... brak zarostu.

 

Zapiski jej wspomnień ukazały się w różnych językach, m.in.:

N. Durova "The Cavalry Maiden. Journals of a Russian Officer in the Napoleonic Wars"

Н.А. Ду́рова "Записки кавалерист-девицы"; "Русская Амазонка"

 

O niej samej:

"A Woman in the ‘Man’s World’: The Journals of Nadezhda Durova", w: "Revealing Lives: Autobiography, Biography, and Gender", red. S. Groag Bell, M. Yalom

O. Renner-Fahey "Diary of a devoted child: Nadezhda Durova’s self-presentation in The Cavalry Maiden", "Slavic and East European Journal" 2009, vol. 53, nr 2

A. Marsh-Flores "Coming out of his Closet: Female Friendships, Amazonki and the Masquerade in the Prose of Nadezhda Durova", tamże,  2003, vol. 47, nr 4.

J.C. Ayers "Nadezhda Durova", w: "In Reference Guide to Russian Literature", red. N. Cornwell

[secesjonista]

I jeszcze o "drugiej stronie"...

w 1913 r. na łamach dodatku do "Lübbener Kreisblatt", pewien nauczyciel z Frankfurtu nad Odrą, nazwiskiem - Nitschke, opublikował cykl artykułów zatytułowanych "Niemieckie bohaterki walk wyzwoleńczych w latach 1813–1815". Pośród omawianych postaci znalazła się Teresa Scheinemann (późniejsza pani Fickert) z Landsbergu nad Wartą. Niestety nie są znane szczegóły jej aktywności na marsowej niwie, wiadomo jedynie, że była w oddziale huzarów Fryderyka von Hellwiga.

/por. B. Hass "Jako huzar przeciw Napoleonowi – Teresa Scheinemann (1790–1868)" tłum. G. Kowalski "Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny", nr 16, 2009/

 

[Bruno Wątpliwy]

Trochę OT w ramach "drugiej strony". Opowieść (legenda?) o Rosalie von Bonin z Bolesławca:

https://szukajacnapoleona.com/2016/01/17/legenda-o-bohaterskiej-mieszczce-z-boleslawca/

http://www.glogow.pl/okolice/php.php?numer=anowe/boleslawiecki/boleslawiec/5.jpg

http://powiatboleslawiecki.pl/ciekawe-miejsca/ratusz-miejski-w-boles%C5%82awcu.html

Edytowane 3 Grudzień 2017 przez Bruno Wątpliwy