Dlaczego Renesans rozpoczął się we Włoszech?

[Widłobrody]

Warto zauwazyc, ze we Włoszech zaczął sie renesans włoski. Bo np. renesans niderlandzi narodził sie w Niderlandach.

[Tomasz N]

Czy aby renesans raczej się odrodził niż narodził ?

[Widłobrody]

Narodił. A polegał on we Włoszech na trwałym odrodzeniu antycznych form i treści. Bo przez wieki średnie raz po raz mieliśmy odrodzenie antycznych form lub treści.

[Tomasz N]

Narodił. A polegał on we Włoszech na trwałym odrodzeniu antycznych form i treści. Bo przez wieki średnie raz po raz mieliśmy odrodzenie antycznych form lub treści.

2 : 1 na rzecz odrodzenia. Nie przekonałeś mnie tym wpisem.

[Mati64]

Chciałbym poznać wasze opinie na temat Wawrzyńca Medyceusza  , zwanego także Wawrzyńcem Wspaniałym. Jaki był jego wkład w rozwój renesansu ? 

[secesjonista]

W dniu 7.11.2012 o 6:54 PM, gregski napisał:

Oczywiście, że kasa! Handel przynosi krociowe zyski. Aż się chciało konsumować.

 

Oczywiście bez zaplecza finansowego, czy to władz poszczególnych miast, czy rodów (Sforzów, Pazzich, Carro, de Este, Medicich czy wreszcie papieży), artyści nie mogliby rozwinąć swych skrzydeł w takim zakresie. Czy nie jest zatem paradoksem, że dość powszechnie przyjmuje się trwanie renesansu włoskiego, zakreślonego ramami czasowymi: 1340 a 1527? Rok wcześniej Włochy pokrążył się w kryzysie finansowym, do którego walnie przyczynił się władca Anglii - Edward III.

 

W dniu 14.08.2008 o 9:48 PM, mostostal napisał:

Może dlatego, że istniały tam państwa-miasta, które ze sobą rywalizowały,

 

A czy w rozdrobnionej Rzeszy nie istniała podobna rywalizacja pomiędzy poszczególnymi "państwami"? A jednak uważa się, że niemiecki renesans był epizodem, jak określił to Leopold von Ranke - Niemcy przeszli od średniowiecza przez renesans jakby mimochodem do reformacji.

[jakober]

Zagadnienie jest na tyle szerokie, że nie sposób ogarnąć je paroma hasłami. A forma pytania jest bardzo otwarta, nie wyznacza ram.

 

Po pierwsze, bowiem, pytanie czy mówiąc o renesansie mówimy o epoce w dziejach sztuki czy o okres historycznym w dziejach rozwoju cywilizacji europejskiej?

Jeśli w odniesieniu do dziejów sztuki, to myślę, że można wyodrębnić ramy czasowe, szukać początku, przy czym dla każdej z dziedzin sztuki będzie on inny, podobnie jak jego charakter i miejsce. Natomiast o wiele trudniej, w moim odzczuciu, rozpatrywać renesans jako odrębny okres historyczny. W tym drugim przypadku renesans jest dla mnie bardziej kontynuacją niż przełomem i pod tym względem przemawia do mnie m.in. pogląd Charlsa Homera Haskinsa na temat znaczenia XII wieku w dziejach Europy i jej cywilizacji.

Po drugie: „we Włoszech”, to znaczy gdzie? Czy renesans znalazł swój początek na obszarze całego Półwyspu Apenińskiego? Nie sądzę. Nie uważam nawet, że wyłącznie we Włoszech.

Po trzecie: „rozpoczął”: co przez to rozumiemy? Początek jako początek, czy początek jako gwałtowny rozkwit. Z wcześniejszych postów bowiem odnoszę wrażenie, że odnoszą się one częściej do rozkwitu renesansu włoskiego, a nie do jego początków.

 

Ja pozwolę sobie skoncentrować się na renesansie w sztuce, z odniesieniem do okoliczności.

Jeśli chodzi o początek, to myślę, że warto mieć świadomość specyfiki sztuki oraz tworzenia, gdzie idea często wyprzedza moment, w którym znajdzie ona realizację w formie dzieła, a sama realizacja może też być rozciągnięta w czasie. Szczególnie, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że w przeciwieństwie do czasów nam współczesnych, w renesansie żaden artysta nie wykonywał dzieła, gdy nie miał na nie zlecenia (czyli nie było malowania czy rzeźbienia „do szuflady” lub by wystawić rzecz w galerii i czekać na kupca, co współcześnie jest normalną praktyką). A zatem pieniądz, w znaczeniu popytu, miał pierwszorzędne znaczenie dla samego faktu stworzenia dzieła, natomiast znikomy wpływ na rozwój idei, w tym wypadku inspiracji, dociekliwości i talentu twórcy, które są cechą indywidualną jednostki. Bez tego drugiego aspektu nie byłoby renesansu. Więc pytanie poniekąd sprowadza się też do poszukiwań w obrębie warunków, w jakich większa ilość jednostek mogła swą świadomość zbudować i swój twórczy potencjał wykorzystać.

 

Moja propozycja dla owych początków w poszczególnych dziedzinach sztuki:

 

A. literatura: rok 1314, miejsce: Padwa;

Pierwszym dziełem dramatu uznanym za renesansowy jest „Ecerinide” Albertino Mussato stworzone w 1314 roku; za pierwsze dzieło poezji renesansowej uznawane są „Sonety” Petrarki powstałe w okresie między 1327 i 1368 rokiem. Mussato jako pierwszy w historii literatury nowożytnej uhonorowany został przez Senat Uniwersytetu w Padwie tytułem poet laureate w 1315 roku. Drugim, który otrzymał ten tytuł, w Rzymie, był Petrarka, w 1342 roku.

 

B. malarstwo: rok 1305, miejsce: Padwa;

Za prekursora renesansu w malarstwie uchodzi Giotto, a za największe jego dzieło: cykle fresków Żywotu Maryi Dziewicy oraz Żywotu Chrystusa w kaplicy Scrovengich w Padwie, namalowane w latach 1305-1307; za Frederickiem Harttem w „History of Italian Renaissance Art: Painting, Sculpture, Architecture”: „Nowy kierunek [rozpoczęty przez] Giotta pozostawał dominujący w dobie Quattrocenta, gdy renesansowi artyści i pisarze twierdzili, iż Giotto był ich prawdziwym artystycznym prekursorem.”. Freski Giotta były pierwszym przełomem w malarstwie średniowiecznym mającym olbrzymi wpływ na malarstwo renesansowe XV wieku do tego stopnia, że trudno przypisać je jednoznacznie do któregoś z tych stylów. Kolejny przełom w malarstwie włoskim, w dużym stopniu rozwinięcie tego, co w międzyczasie zaszło w architekturze i rzeźbie i co w dyskusji w tym wątku być może m.in. rozumiane jest jako początek, nastąpił w połowie XV wieku.

Ale...

W tym samym czasie, w którym malarstwo włoskie dojrzewa do przełomu, następuje też przełom w malarstwie na północy Europy – w Niderlandach, szczególnie we Flandrii i w Brabancji, w sztuce tzw. Prymitywów flamandzkich, która miała również wpływ i uznanie we Włoszech, z malarstwem Jana van Eycka na czele, o którym Bartolommeo Fazio w XV wieku pisał, iż „uważany jest za pierwszego malarza naszych czasów”, któremu Vasari przypisywał wynalezienie techniki olejnej, i który wprowadził w malarstwie perspektywę powietrzną, podziwianą u mistrzów włoskich jak da Vinci.

 

C. rzeźba: rok 1401, miejsce: Florencja;

Do konkursu na wykonanie drzwi Baptysterium florenckiej katedry ogłoszonego w 1401 roku stanęło siedmiu rzeźbiarzy, między innymi: Jacoppo della Quercia, Filippo Brunelleschi, Lorenzo Ghiberti. Tematem konkursu było przedstawienie ofiarowania Izaaka przez Abrahama w formie płaskorzeźby. Konkurs i zlecenie wygrał Ghiberti. Jego pracę w historii sztuki uznaje się za pierwsze dzieło renesansowe w rzeźbie.

 

W 1403 roku, po przegranym konkusie na drzwi Baptysterium, Brunelleschi zarzucił rzeźbę i postanowił poświęcić się architekturze. Według Vasariego Brunelleschi wybrał się do Rzymu, by studiować zachowane pozostałości architektury starożytnego Rzymu. Według Antonio Manettiego (biografa Brunelleschiego) oraz Vasariego to właśnie w Rzymie Brunelleschi stworzył pierwsze schematy perspektywy linearnej oraz metodę jej kontrolowanego odwzorowania. Wynik jego pracy miał rewolucyjne znaczenie tak dla rozwoju architektury, jak i dla rozwoju malarstwa oraz płaskorzeźby.

 

D. architektura: rok 1420, miejsce: Florencja;

Za cytowanym już Harttem: „Vasari wrote that in 1407 Brunelleschi advised the agency in charge of the cathedral - the Opera del Duomo - to "lift the weight off the shoulders of the semidomes," urging them to insert a drum between the central dome and the surrounding semidomes. In 1410, the Opera authorized such a drum and a surviving wooden model seems to represent this stage. In 1417, the Opera hired Brunelleschi as an adviser, and three years later his masonry model of the dome was accepted.” („History of Italian Renaissance Art: Painting, Sculpture, Architecture” Frederick Hartt, David G.Wilkins , 7th edition, 2011). W tym samym czasie, w 1419 roku, Brunelleschi otrzymuje pierwsze architektoniczne zlecenie: projekt Ospedale degli Innocenti (1420). W efekcie fasada Ospedale jest pierwszą zaprojektowaną w stylu renesansowym.

 

E. muzyka:

Początek renesansu w muzyce wiąże się ze szkołą burgundzką i flamandzką i z wiekiem XV (umownie od 1400 roku). Nie potrafię jednak, niestety, szerzej o muzyce tematu rozwinąć. Niemniej renesans w muzyce włoskiej zawitał nieco później i napłynął właśnie z wymienionych szkół.

 

Patrząc zatem na początki renesansu jako epoki w dziejach sztuki trudno wskazywać, iż wpływ na owe początki mógłby mieć choćby upadek Konstantynopola (1453), jak to m.in. padło w dyskusji. (Nie wiem też, przy okazji, jakie propozycje ram czasowych zostały przedstawione na początku tego wątku – link nie działa).

 

Ponadto trudno jednoznacznie wykazać, iż swe źródła i początki ma renesans tylko „we Włoszech” jak i że ogólnie „we Włoszech”. Nie bez znaczenia są bowiem w niektórych dziedzinach sztuki Niderlandy pod panowaniem Burgundów. A i na samym Półwyspie Apenińskim renesans w sztuce nie rodzi się w całych „Włoszech”, lecz na pierwsze miejsce (w sztuce) wysuwają się szczególnie dwa centra: Padwa i Florencja. Przy czym w różnym czasie i w różnych dziedzinach sztuki.

 

Twierdzenie, że renesans rozwinął się we Włoszech na skutek bogactwa miast włoskich uważam też za nie do końca trafione. Wszak w XII wieku rodzi się Związek Hanzeatycki, którego miasta osiągnęły olbrzymie wpływy handlowe i polityczne, i w ramach którego prowadziły one także i handel tak z północnymi miastami włoskimi, jak również z Orientem. A jednak bogactwo i rozwój handlu w miastach Hanzy nie przełożyło się w owym czasie na narodziny renesansu.

 

Moim zdaniem istotnymi jest w tym wypadku parę różnic między Europą na północ od Alp a miastami i republikami na Półwyspie Apenińskim:

 

1. Społeczno-polityczne: szczególna sytuacja miast północnowłoskich i ich społeczeństw wynikająca z jednej strony ze stosunków między Świętym Cesarstwem Rzymskim a Państwem Kościelnym, skutków Interregnum, konfliktu między gibelinami i gwelfami oraz (lub w efekcie trzech wcześniej wymienionych) w mniejszym stopniu niż na północ od Alp rozwiniętego systemu feudalnego;

Z drugiej strony sytuacja społeczeństwa wynikająca z poziomu umiejętności pisania, czytania, liczenia. Tutaj ciekawych informacji dostarczyć może m.in. artykuł pod tym linkiem 

 

2. Język – tu zaryzykuję stwierdzenie, iż dużą rolę dla szerokiego i gwałtownego rozwoju renesansu w miastach i republikach włoskich odegrać mógł fakt, iż średniowieczna łacina funkcjonowała w literaturze włoskiej równolegle z dialektami, takimi jak dialetto toscano czy dialetto fiorentino (w którym pisali swe dzieła Dante Alighieri, Petrarka, Boccaccio czy Machiavelli) i, jak stwierdza Paul Oskar Kristeller: „In Italy, where the heritage of ancient Rome was always considered as a national glory, Latin could not easily be discarded as a 'foreign' language” („The Origin and Development of the Language of Italian Prose”, WORD, Volume 2, 1946)

 

3. Położenie geograficzne – zarówno w kontekście politycznym (Alpy ograniczające militarny wpływ Cesartwa w powiązaniu z czynnikami wymienionymi w punkcie 1. dały w sumie pewną przewagę miastom-państwo włoskim szczególnie po roku 1356, w którym ogłoszona została Złota Bulla Karola IV z jej 15 rozdziałem wyjmującym spod prawa wszelkie conjurationes, confederationes i conspirationes, co oznaczało m.in. również ligii miast) jak i kulturowym:

po pierwsze: nieograniczony dostęp do pozostałości architektury i osiągnięć inżynieryjnych starożytnego Rzymu na Półwyspie Apenińskim;

po drugie: położenie w obrębie basenu Morza Śródziemnego na styku z kulturą antyku przetrwałą jeszcze w Bizancjum, oraz z kulturą islamu, która spuściznę antyku w dużym stopniu zaadoptowała, przetworzyła i której nauka osiągnęła swój złoty wiek w przededniu renesansu włoskiego. To położenie przyniosło już od XII wieku, wraz z wzrostem potęgi włoskich republik morskich, podwaliny pod rozwój tak nauki jak i handlu, stało się źródłem tłumaczeń dzieł antycznych ale też i niezwykle istotnych innowacji. Tak na przykład dla rozwoju włoskiej bankowości i księgowości olbrzymie znaczenie miało przejęcie i popularyzacja arabskiego systemu numerycznego przez Leonardo Fibonacciego rozwinięte w Liber Abaci w roku 1202.

 

4. Duża rola dwóch uniwersytetów: w Bolonii i w Padwie, a w szczególności ich pozycja wobec wpływu cesarstwa i papiestwa, rozwój nauczania prawa rzymskiego (Digesta Justyniana), retoryki, a w szczególności (dla literatury renesansu) rozwijanej od średniowiecza ars dictaminis i ars dictandi. I gdy przyjrzymy się liście absolwentów obu uniwersytetów, dostrzeżemy dość szybko, jak wiele kluczowych dla początku i dla rozkwitu renesansu postaci tak sztuki, jak i nauki, fiozofii, polityki – i to nie tylko włoskiego lecz na przestrzeni całej Europy – było absolwentami owych dwóch uniwersytetów.

Edukacja, dostęp do spuścizny antycznej oraz szczególna sytuacja polityczno-gospodarcza miast północnowłoskich wpynęły na rozwój protohumanizmu (z którym związany był Albertino Mussato) a w dalszej kolejności humanizmu renesansowego (gdzie kluczową postacią jest Petrarka).

 

Oprócz powyższych różnic warto, moim zdaniem, wziąć pod uwagę jeszcze dwa czynniki:

 

1. Zmiany klimatyczne - koniec średniowiecznego optimum klimatycznego wraz z końcem XIII w. i nastanie małej epoki lodowcowej – wpłynęły na ubożenie zbiorów i klęski głodu w północno-zachodniej Europie (według J.M. Bennett, C.W. Hollister w „Medieval Europe: A Short History” Wielki Głód w latach 1315-1317 mógł zmniejszyć populację północno-zachodniej Europy o ponad 10%)

2. Epiemie:

- niezidentyfikowanego patogenu, czasem identyfikowanego jako wąglik, wśród bydła i owiec, która to epidemia rozprzestrzeniła się na Europę z Azji, począwszy od 1315 roku, w okresie między 1319-1320 w samej tyko Anglii i Walii powodując 62% straty w pogłowiu bydła;

- Czarna Śmierć rozprzestrzeniająca się przez Europę, począwszy od portów włoskich (Sycylia, Genua, Wenecja, Piza) na przełomie 1347 i 1348 roku a skończywszy na Rosji w 1351 roku, przynosząc śmierć szacunkowo 30-60% ludności Europy.

 

Wobec powyższych dwóch czynników feudalna Europa musiała stanąć w obliczu nieprzeciętnego kryzysu. Straty w plonach, straty w pogłowiu, wreszcie straty w ludności (sile roboczej) musiały dotkliwie odbić się na systemie ekonomicznym opartym o gospodarkę dominalną. Podniesienie się gospodarcze takiego ustroju po owej serii epidemii było o wiele trudniejsze niż w przypadku ustrojów miast północnych Włoch (według Paolo Cammarosano pan feudalny, jako instytucja regulująca pracę rolną chłopa uległa na obszarze północnych Włoch w XI i XII wieku stopniowemu zanikowi i od XIV wieku praktycznie już nie istniała), które opierały się już bardziej na gospodarce rynkowej, z rozwiniętą bakowością zabezpieczającą w dużym stopniu kapitał, i większą niezależnością i mobilnością siły roboczej, w którym to ustroju karieria społeczna i ekonomiczny sukces jednostki był o wiele bardziej możliwy.

 

Z powyższych różnic i w obliczu klęsk nawiedzających Europę w XIV wieku może wynikać m.in. fakt, dla którego renesans nie rozwinął się choćby w bogatych miastach niderlandzkich. Wszak nastąpiły tam wraz z początkiem Hanzy przemiany społeczne, w wyniku których na znaczeniu przybrał bogacący się na handlu patrycjat miejski i w sztuce pojawiło się zapotrzebowanie na nowy rodzaj malarstwa – malarstwo, m.in. portretowe, dla prywatnych klientów (jeden z czynników mający wpływ na rozkwit malarstwa włoskiego renesansu – przy czym pamiętajmy: malarstwo należało do arte mechanicae, jego uprawianie wymagało przynależności do gildii [w średniowiecznej i renesansowej Florencji malarstwo przypisane było najczęściej do jednej z siedmiu gildii głównych: Arte dei Medici e Speziali – gildii doktorów i farmaceutów] i dzieła malarskie wykonywane były tylko na podstawie zlecenia). A jednak zabrakło czegoś („rodzimej” spuścizny antycznej, pełenej niezależności od ustroju Świętego Cesarstwa Rzymskiego...) co spowodowało, iż nie tam narodził się renesans.

 

Podobnie i w bogatych miastach francuskich czy niemieckich, choć już w XIII wieku budowle projektowali i wznosili wybitni, nie tylko na owe czasy, mistrzowie budowlani jak Pierre de Montereau czy Gerhard von Rile i choć istniały tam nawet pozostałości architektury antycznego Rzymu, to jednak nie były one „rodzime”, a silny system feudalny oraz wpływ Kościoła jako głównego zleceniodawcy sprawiły, iż w architekturze nastąpiło przejście ze sztuki romańskiej w gotyk – spektakularny i kosztowny – ale jednak daleki od renesansu.

 

Paradoksalnie, z innej znowuż strony, postulowany w dyskusji w tym wątku wpływ Bizancjum na rozwój renesansu w miastach włoskich nie przekłada się wielce w formie na architekturę, ani na malarstwo. W malarstwie włoskiego średniowiecza wpływ malarstwa bizantyjskiego był wręcz na długie lata blokującym rozkwit renesansu w tej dziedzinie sztuki. Jako pierwszy przełamał ten wpływ Giotto, ale trzeba było po nim jeszcze stulecia, by renesans na dobre zawitał w malarstwie włoskim. Podobnie w architekturze: w Republice Wenecji – czerpiącej najwięcej z kultury Bizancjum – trudno szukać jakichkolwiek początków architektury renesansu.

[jakober]

W dniu 14.8.2008 o 11:05 PM, Narya napisał:

Przykład: Kopuły bazylik, jak ta w Rzymie św. Piotra powstała dzięki planom Hagii Sophii.

Nie.

 

W dniu 14.8.2008 o 11:19 PM, Narya napisał:

Tyle że po upadku Konstantynopola handel lewantyński chylił się ku upadkowi. Lewantyńskie miasta włoskie traciły na znaczeniu (w tym czasie Hanza rosła w siłę).

Według Encyklopedii PWN:

„(...) Zajęcie 1453 przez Turków osmańskich Konstantynopola, a w 1517 Syrii i Egiptu nie zakłóciło trwale handlu lewantyńskiego, przeciwnie — dominacja turecka w XVI w. zwiększyła bezpieczeństwo podróży; odkrycie Ameryki (1492) i morskiej drogi wokół Afryki (1497) dopiero po ok. 120 latach zmniejszyło znaczenie handlu lewantyńskiego. Istotną zmianę przyniosło wyparcie z Lewantu Włochów w XVII–XVIII w. przez merkantylistyczne potęgi Północy, Anglię i Holandię. (...)”

 

W dniu 10.10.2008 o 10:00 PM, puella napisał:

1.Co do genezy Odrodzenia we Włoszech, to oczywiście prym wiodły pieniądze.

Miasta Włoskie, w których na sam przód wysunęła się Florencja, bogaciły się na handlu. Ale co wpłynęło na ten handel? Sukno. Zaczęło rozwijać się tkactwo, powstawały przedsiębiorstwa manufakturowe, produkujące doskonałej jakości sukno, za dosyć przystępne ceny, na które był cholerny popyt... Rozwinął się więc handel zagraniczny, pociągając za sobą powstawanie instytucji bankowych..

2.We Florencji Medyceusze przejęli władze, po wcześniejszej 9-cio osobowej radzie. Ludzie sztuki, kultury i nauki znaleźli godnego mecenasa dla siebie. Sam pasjonat starożytnej myśli filozoficznej (Platon) miał w przekonaniem wpajać ja ludziom otaczającym go. Włoskie dwory stały się kuźnia nowych pomysłów, dopingowanych rywalizacja wzajemną.

3.Odkrywanie antycznych budowli i dzieł sztuki.

4.Kamieniołomy.

To tak z grubsza.

Pozdrawiam.

Biorąc pod uwagę, że pytanie w temacie wątku brzmi: „Dlaczego renesans rozpoczął się we Włoszech”, to żaden z tych punktów nie wyjaśnia „dlaczego”. Jeśli powiążemy początki renesansu z początkami humanizmu renesansowego, to dotrzemy do Petrarki, który przywrócił do życia cycerowe wezwanie do kultywowania humanitas, w dobie renesansu rozumianych jako gramatyka, retoryka, poezja, historia i etyka (przy okazji: Petrarka odnalazł i własnoręcznie skopiował manuskrypt mowy obronnej Cycera, Pro Archia, w 1333 roku w niderlandzkim Liege – mieście, którego muzycy wnieśli ogromny wkład w rozwój ars nova – stylu, którego znaczenie w dziejach rozwoju muzyki europejskiej według teoretyków muzyki porónywalne jest z odkryciem perspektywy w malarstwie oraz mieście, którego społeczność kilka lat później, po udanym buncie przeciw biskupowi Engelbertowi III z Mark, stworzy unikatowy i najbardziej demokratyczny system władzy, jakie kiedykolwiek Niderlany znały – za Henry Pirenne, Belgian Democracy: Its Early History).

 

Ad. 1. W tym czasie ani ogólnie „Włochy”, ani w szczególności Florencja (bo podejrzewam, że punkty te odnoszą się szczególnie do Florencji) nie były wiodące w produkcji i eksporcie rodzimego sukna, wręcz produkowały sukno o niższej wartości i tanie (według studiów rynku tkanin i odzieży w prowansalskim Grasse w latach 1308-1309 sukna florentyńskie osiągały maksymalnie 1/3 wartości sukien z Ypres), a znaczącą pozycję w eksporcie włoskich tekstylii zajmował jedynie barchan;

 

Ad. 2. W tym też czasie, gdy Petrarka i Boccaccio kładli podwaliny pod renesansowy humanizm, Averardo de' Medici – dziadek Cosima de' Medici (Kosmy Medyceusza - pierwszego humanisty i mecenasa renesansu w rodzie Medyceuszy, który był z kolei dziadkiem Lorenza de' Medici - Wawrzyńca Medyceusza zwanego Wspaniałym) miał około lat dziesięciu...

 

Ad. 3. Owszem, znaczące dla architektury renesansu, przy czym bez mała sto lat później i nie tyle odkrywanie, co studiowanie. Tego, co dla masy ówczesnych było stałym elementem krajobrazu. Na początku XV wieku zainteresowały się tym jednostki jak Brunelleschi czy Donatello, później Alberti. Przy czym z tą świadomością „antyczności” też różnie bywało. Np. w świadomości ówczesnych Florentczyków romańskie Baptysterium florenckiej katedry było dziełem antyku (dlatego też, według Fredericka Hartta, kolumnada w Ospedale degli Innocenti zaprojektowana przez Brunelleschiego jako klasyczna i wzorowana na antyku nawiązuje w rzeczywistości do motywu romańskiej fasady Baptysterium). I w związku z tym o jednym też nie można zapominać: o fakcie istnienia architektury romańskiej oraz znikomym występowaniu stylu gotyckiego w architekturze miast włoskich, a jeśli już, to w formie dalekiej od form zachodnioeuropejskich (patrz np. katedra we Florencji lub w innym wątku, bodajże poświęconemu architekturze romańskiej, podsunięte przeze mnie zdjęcia z przykładami architektury Włoch).

 

Ad. 4. Nie rozumiem zupełnie wpisu o kamieniołomach, chyba że w odniesieniu do Florencji po wielkim pożarze; co nie zmienia faktu, że w dobie renesansu rozkwitło „we Włoszech” zdecydowanie ceglarstwo, przetrwałe jeszcze od czasów rzymskich. Kamień w zdecydowanej większości przypadków wykorzystywany był jedynie do wykonania tylko niektórych konstrukcyjnych części budowli, czasem ścian frontowych, częściej dekoracji i okładzin ścian frontowych oraz do posadzek; natomiast w tym czasie, o którym mowa w kontekście początku renesansu, na terenie obecnej Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii wznoszono jeszcze gotyckie katedry, kościoły i klasztory wykonane w całości z kamienia, w ilościach zdecydowanie przekraczających zastosowanie w renesansowych Włoszech. Zatem ciekaw jestem jak występowanie kamieniołomów wpłynęło na narodziny renesansu we Włoszech.

Edytowane 15 Lipiec 2018 przez jakober
dodanie linku