Kazimierz Wielki - ocena

[elfo]

Jak oceniacie politykę gospodarczą Kazimierza Wielkiego? Jakie były jego zasługi w rozwoju gospodarczym Królestwa Polskiego? Na ile to on sam przyczynił się do szybszego postępu, a na ile były to decyzje bardziej oddolne?

[Tofik]

W okresie ciężkich polsko - litewskich walk, Kazimierz w 1350 r. zawarł układ z Węgrami. Mało kto wie, że dotyczył on też tego, że w przypadku, gdyby Kazimierz miał męskiego potomka, Węgrzy mogą odkupić Ruś Czerwoną za 100 tys. florenów. Czy takie posunięcie ze strony Piasta było słuszne?

[Aleksandra]

Zasłużył sobie całkowicie. Ustanowił prawo, a przede wszystkim "zastał Polskę drewnianą, zostawił murowaną". Liczba grodów obronnych, które wybudował jest imponująca. Król przyczynił się do ogromnego wzrostu obronności kraju. Nie sztuka prowadzić wojen, jeśli nie ma się dobrze zabezpieczonego państwa.

[Tofik]

Co do ucieczki Kazimierza spod Płowców, powszechnie przyjęta wersja o oddaleniu Kazimierza przed bitwą pochodzi od Długosza, sprawa w świetle wcześniejszych źródeł nie rysuje się jasno, wiadomo jedynie, że znaczna część polskich oddziałów w trakcie bitwy uciekła, ale nie wiadomo czy znalazł się wśród niej młody Piast.

[secesjonista]

Obrońca praw chłopów.

(...)

Łyżkę dziegciu do wizerunku obrońcy chłopów dodaje swym artykułem Józef Matuszewski: "Ojciec i Syn - ostatni piastowie na tronie królewskim". Opisuje on zdarzenia w których król "gra chłopami" w swym sporze z diecezją krakowską.

Oto Kazimierz uszczęśliwił tamtejszych chłopów nakazując, że dziesięciny nie mają być zwożone przy pomocy chłopskiego transportu. Była to znacząca ulga, a dla duchowieństwo duży kłopot i konieczność poniesienia znacznych wydatków.

Po protestach duchowieństwa, król zmodyfikował swe postanowienie, oto zwózka miała się odbywać na chłopskich wozach, ale w przypadku kiedy poborcy sprzedawali ziarno i konopie kupcom - chłopom przysługiwało (za dodatkowy mozół) odszkodowanie - mieli zatrzymywać dla siebie dziesięcinę konopną. Tego typu zmiana nie mogła zadowolić żadną miarą duchowieństwa, wreszcie zbierana dziesięcina głównie przeznaczona była właśnie na sprzedaż.

Koniec końców nadzieje chłopów były płonne, w wyniku targów, król wycofał całkowicie swe nowe zarządzenia:

"... rzekomy 'król chłopków' nie waha się poświecić ich interesów, by zapewnić sobie przychylność wpływowego duchowieństwa, a równocześnie nie uronić nic z dochodów skarbowych. Ostatecznie za jego szczodrobliwość zapłacą... rustici!".

/"Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego", nr 5, 2000, s. 46/

[Furiusz]

Wśród właścicieli zdecydowanie przeważają władcy. Aż 86 z 198 dokumentów dotyczy miejscowości, które w momencie wystawienia dokumentu należały do władcy. (...) W aż 76 przypadkach były one własnością Kazimierza Wielkiego. s.15

W liczby tych nie zawierają się wszystkie dostępne informacje o lokacjach, (...)jednak i w tym zestawieniu widać, jak duże znaczenie miała akcja kolonizacyjna Kazimierza. - s. 15

W dobrach Kazimierza Wielkiego należało w tym okresie zapłacić więcej [czynszu - przyp. mój] niż w pozostałych, przeważnie o 1/3. s. 44

Mocne odzwierciedlenie na mapach znalazła akcja kolonizacyjna Podkarpacia. (...). Teren ten był miejscem szczególnej aktywności Kazimierza Wielkiego i większość dóbr na tym terenie należała właśnie do niego. s. 45 - 46

Wszystkie cytaty za K. Radomski, Upieniężenie gospodarstw kmiecych w Małopolsce w latach 1253 - 1370, Warszawa 2012

[Polcka]

Teraz ja cos o Kazimierzu Wielkim "wielki parcelator Polski":

- przyznal Zydom prawo zakupu nieruchomosci w miastach, gdy w tym samym czasie wprowadzal przypisanie chlopa do ziemi, co blokowalo chlopstwu - dotad wolnemu - zmiane statusu spolecznego, droge do rzwmiosla czy kupiectwa

- wydzierzawil Zydom mennice krakowska

- uczynil Zyda jedynym poborca podatkowym w Krakowie (co rozpoczelo naduzycia w tym zakresie)

- wydzierzawil tez zupy solne w Wieliczce i Bochni, czyli monopol solny rowniez Zydom

- na czas jego panowania przypadla druga wielka inflacja w Polsce wskutek falszowania monety (co bylo obok powyzej wspomnianych naduzyc, jedna z przyczyn owczesnych napiec polsko-zydowskich w Krakowie)

- gdy inni wladcy podejmowali walke zbrojna, Kazimierz Wlk lupil poddanych podatkami, wypuszczal inflacyjny pieniadz

A porzekadlo o Polsce murowanej nie swiadczy o zasludze samego Kazimierza, jako ze w czasach tych powszechnie zmieniala sie technologia budowlana.

Pozdrawiam.

Edited March 2, 2016 by Polcka

[secesjonista]

A jakimi podatkami?

Możemy porównać to z ościennymi krajami?

[Polcka]

Mialam na mysli raczej lupienie poddanych innego wyznania nizeli mojzeszowego. Ci drudzy cieszyli sie zdecydowanie przywilejami w tym zakresie (kontrolowali pobor podatkow od ktorych czesto sami sie uchylali. Mieli wlasny autonomiczny wrecz system oplacania podatkow).

[krakus57]

Teraz ja cos o Kazimierzu Wielkim "wielki parcelator Polski":

- przyznal Zydom prawo zakupu nieruchomosci w miastach, gdy w tym samym czasie wprowadzal przypisanie chlopa do ziemi, co blokowalo chlopstwu - dotad wolnemu - zmiane statusu spolecznego, droge do rzwmiosla czy kupiectwa

- wydzierzawil Zydom mennice krakowska

- uczynil Zyda jedynym poborca podatkowym w Krakowie (co rozpoczelo naduzycia w tym zakresie)

- wydzierzawil tez zupy solne w Wieliczce i Bochni, czyli monopol solny rowniez Zydom

- na czas jego panowania przypadla druga wielka inflacja w Polsce wskutek falszowania monety (co bylo obok powyzej wspomnianych naduzyc, jedna z przyczyn owczesnych napiec polsko-zydowskich w Krakowie)

- gdy inni wladcy podejmowali walke zbrojna, Kazimierz Wlk lupil poddanych podatkami, wypuszczal inflacyjny pieniadz

A porzekadlo o Polsce murowanej nie swiadczy o zasludze samego Kazimierza, jako ze w czasach tych powszechnie zmieniala sie technologia budowlana.

Pozdrawiam.

No sensacji rodem z magla . A jakieś materiały żródłowe na poparcie tych tez?

PS. O prawie kanonicznym słyszano (szczególnie w temacie tyczącym obrotu pieniądzem) ? A o królewskich Statutach też ( szkoła podstawowa)? Polecam się z nimi zapoznać a potem pisać bzdury ( curiosum to ...technologia budowlana ) .

MJR

Edited March 3, 2016 by krakus57

[secesjonista]

(...)

- wydzierzawil Zydom mennice krakowska

I co w tym złego czy nietypowego?

W całej Europie wówczas podobnie się działo.

- uczynil Zyda jedynym poborca podatkowym w Krakowie (co rozpoczelo naduzycia w tym zakresie)

Nadużycia wynikały z nacji?

Jak rozumiem gdyby to był rdzenny Małopolanin nadużyć by nie było?

To bardzo nowatorska teza - jakaś konkretna argumentacja za tym stoi?

- wydzierzawil tez zupy solne w Wieliczce i Bochni, czyli monopol solny rowniez Zydom

Inni dzierżawili je rdzennym Polakom ze skutkiem dość opłakanym dla skarbu.

Podać nazwiska?

- gdy inni wladcy podejmowali walke zbrojna, Kazimierz Wlk lupil poddanych podatkami

To proszę podać konkretnie jakie to obciążenia obowiązywały dla poszczególnych warstw.

Tak na marginesie, wówczas obowiązywała taka sama zasada jak i w innych czasach - by prowadzić wojnę trzeba było mieć pieniądze. Tylko, że wówczas można je było zgromadzić bądź to poprzez zwiększenie obciążeń poddanych, bądź pożyczając. A tego typu pożyczki na ogół mogli dać... Żydzi.

Mialam na mysli raczej lupienie poddanych innego wyznania nizeli mojzeszowego. Ci drudzy cieszyli sie zdecydowanie przywilejami w tym zakresie (kontrolowali pobor podatkow od ktorych czesto sami sie uchylali. Mieli wlasny autonomiczny wrecz system oplacania podatkow).

Z autonomicznego systemu podatkowego nie wynika by był on preferencyjnym.

To możemy poprosić o zaprezentowanie skali obciążeń ludności żydowskiej w porównaniu do chłopów, mieszczan i stanu rycerskiego. Jak to dokładnie wyglądało?

A może tak porównamy stosowne ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego z przywilejami Fryderyka II (z 1244 r.), księcia Austrii, zważywszy, że:

"... odwołał statuty cesarskiez 1238 i wydał własny przywilej dla Żydów żyjących w jego księstwie (przywilej ten, stanowiący podstawę późniejszych dokumentów tego rodzaju w całej wschodniej Europie)".

/M. Botticini, Z. Eckstein "Garstka wybranych...", Kraków 2014, s. 234/