Sanacyjna Polska a PRL

[Samuel Łaszcz]

Zapytany o powody powrotu, jeden z reemigrantów w 1949 roku odpowiadał, że chciał wracać, by być wolnym obywatelem swego kraju, a nie niewolnikiem na obczyźnie, by pracować dla Polski socjalistycznej, by żyć w Polsce bez panów. Inna odpowiedź, która zdaniem prowadzącego badania S. Nowakowskiego była bardzo typowa dla wszystkich reemigrantów, brzmiała:

Polacy emigrowali, bo w kraju nie mieli pracy i nie było swobody. Za sanacji, przed powstaniem Polski Ludowej, nie było tu po co wracać. Gdyby był wtedy inny ustrój i inny rząd niż sanacja, na pewno by wszyscy wrócili jeszcze przed wojną. Gdy się wojna skończyła i dowiedzieliśmy się, że mamy w Polsce swój rząd robotniczo-chłopski, od razu zaczął się pęd do powrotu. Przedtem był ucisk, teraz realizuje się zasada wolności i równości obywateli, zniesienie wyzysku i zależności od kapitalisty.

(Stanisław Nowakowski, Adaptacja ludności na Śląsku Opolskim, Poznań 1957, str. 56, 57; cyt. za: Henryk Słabek, O społecznej historii Polski 1945-1989, Warszawa 2009, str. 415-416, przyp. 37)

Edytowane 11 Sierpień 2011 przez Samuel Łaszcz

[secesjonista]

Zatem czy ów autor podał ilu chciało wyjechać z PRL, a nie było im to dane?

Innymi słowy jak pęd powrotu miał się do pędu wyjazdu?

[Tomasz N]

Inna odpowiedź, która zdaniem prowadzącego badania S. Nowakowskiego była bardzo typowa dla wszystkich reemigrantów, brzmiała:

Polacy emigrowali, bo w kraju nie mieli pracy i nie było swobody. Za sanacji, przed powstaniem Polski Ludowej, nie było tu po co wracać. Gdyby był wtedy inny ustrój i inny rząd niż sanacja, na pewno by wszyscy wrócili jeszcze przed wojną. Gdy się wojna skończyła i dowiedzieliśmy się, że mamy w Polsce swój rząd robotniczo-chłopski, od razu zaczął się pęd do powrotu. Przedtem był ucisk, teraz realizuje się zasada wolności i równości obywateli, zniesienie wyzysku i zależności od kapitalisty.

A z którego roku emigracji do Niemiec to tyczy ?

[Samuel Łaszcz]

Inna odpowiedź, która zdaniem prowadzącego badania S. Nowakowskiego była bardzo typowa dla wszystkich reemigrantów, brzmiała:

Polacy emigrowali, bo w kraju nie mieli pracy i nie było swobody. Za sanacji, przed powstaniem Polski Ludowej, nie było tu po co wracać. Gdyby był wtedy inny ustrój i inny rząd niż sanacja, na pewno by wszyscy wrócili jeszcze przed wojną. Gdy się wojna skończyła i dowiedzieliśmy się, że mamy w Polsce swój rząd robotniczo-chłopski, od razu zaczął się pęd do powrotu. Przedtem był ucisk, teraz realizuje się zasada wolności i równości obywateli, zniesienie wyzysku i zależności od kapitalisty.

A z którego roku emigracji do Niemiec to tyczy ?

W książce, z której zaczerpnąłem informację nie było takich danych.

[Tomasz N]

Tak przypuszczałem. Bo to byli, jak to nazwał jeden z Twych idoli, volkswagendojcze. Wyjeżdżali deklarując niemieckość, a jak się zrobiło w Niemczech ciężko po wojnie i nabrali chęci do powrotu, to co mieli powiedzieć jak nie mówić to czego władza oczekiwała (czyli zwalić wszystko na aspekt klasowy).

W sumie więc żaden argument przeciw sanacji, tym bardziej że to w większości tyczy Śląska, gdzie socjalizm pod nazwą etatyzmu kwitł w najlepsze.

Edytowane 11 Sierpień 2011 przez Tomasz N

[Samuel Łaszcz]

Tak przypuszczałem. Bo to byli, jak to nazwał jeden z Twych idoli, volkswagendojcze. Wyjeżdżali deklarując niemieckość, a jak się zrobiło w Niemczech ciężko po wojnie i nabrali chęci do powrotu, to co mieli powiedzieć jak nie mówić to czego władza oczekiwała (czyli zwalić wszystko na aspekt klasowy).

W sumie więc żaden argument przeciw sanacji, tym bardziej że to w większości tyczy Śląska, gdzie socjalizm pod nazwą etatyzmu kwitł w najlepsze.

A skąd wiesz, że autor tej wypowiedzi wyemigrował akurat do Niemiec? W moim poście nie było takiej informacji.

[Tomasz N]

Autor użył takiego sformułowania:

była bardzo typowa dla wszystkich reemigrantów,

Ale zgoda. E. Gierka mój tekst nie dotyczy.

[Bruno Wątpliwy]

Bo to byli, jak to nazwał jeden z Twych idoli, volkswagendojcze. Wyjeżdżali deklarując niemieckość, a jak się zrobiło w Niemczech ciężko po wojnie

Trochę się chyba pogubiłeś Tomaszu. "Volkswagenojcze", przed II-wojną światową? Pomijam, że VW (KdF-wagen) był w powijakach. Coś niecoś słyszałem o optantach, ale nie słyszałem, aby ktokolwiek ich wpuszczał po drugiej wojnie do Polski. Albo, żeby sami chcieli do niej przyjeżdżać i budować naszą ludową Ojczyznę w swym dawnym Posen, Bromberg, Kattowitz oder Thorn.

[Tomasz N]

Powojenną reemigrację tylko z trzech zachodnich stref okupacyjnych do 1950 r. ocenia się na 800 tys. Odnieś do tego słowo "wszyscy".

Nie twierdzę, że to pojęcie z tamtej epoki, tylko oddające istotę tego o co mi chodzi. Inaczej o Jagielle trzeba by pisać słowami Długosza.

Edytowane 11 Sierpień 2011 przez Tomasz N

[gregski]

Powojenną reemigrację tylko z trzech zachodnich stref okupacyjnych do 1950 r. ocenia się na 800 tys.

800 tyś? Nieźle. Ja się jednak zastanawiam ile by WYJECHAŁO z PRL-u gdyby tylko otworzono granice i pozwolono na swobodny przepływ ludzi.

[Samuel Łaszcz]

800 tyś? Nieźle. Ja się jednak zastanawiam ile by WYJECHAŁO z PRL-u gdyby tylko otworzono granice i pozwolono na swobodny przepływ ludzi.

Wielu szybko by wyjechało, ale jak by sobie kapitalizm zobaczyło, to jeszcze szybciej by wróciło z podkulonym ogonem .

[Tomasz N]

Wielu szybko by wyjechało, ale jak by sobie kapitalizm zobaczyło, to jeszcze szybciej by wróciło z podkulonym ogonem

A taki Pstrowski ?

Edytowane 11 Sierpień 2011 przez Tomasz N

[Bruno Wątpliwy]

Ja się jednak zastanawiam ile by WYJECHAŁO z PRL-u gdyby tylko otworzono granice i pozwolono na swobodny przepływ ludzi.

Odpowiedź masz w latach 70. czy 80., kiedy paszport stanowił już dobro dosyć dostępne.

800 tyś? Nieźle.

Ja gdzieś czytałem (podaję tylko z pamięci), że w samych Niemczech Polaków po wojnie było około 1.750.000. Z czego wróciło ponad 1.500.000. Z Polskich Sił Zbrojnych wróciło nieco ponad 100.000, także tu procentowa skala powrotów była mniejsza (szczególnie w 2 korpusie). Tak, czy inaczej olbrzymia większość Polaków wolała powrót, niż wybranie wolności na Zachodzie.

Skala typowej reemigracji (tj. powrotów "dawnych" emigrantów z okresu przed II-ą wojną) była oczywiście mniejsza, z oczywistych powodów - grupa ta była już bardziej zakorzeniona w nowych miejscach pobytu. Najwięcej było "Francuzów" - około 70.000. Co i tak zaskakuje skalą, bo wszakże wybierali Polskę powojennych gruzów, zmian ustrojowych, walk wewnętrznych i wędrówki ludów nad Francję Édith Piaf.

Nie twierdzę, że to pojęcie z tamtej epoki, tylko oddające istotę tego o co mi chodzi. Inaczej o Jagielle trzeba by pisać słowami Długosza.

Nie oddaje. Wracających "Volkswagendojczów", którzy jakoby wcześniej "wyjeżdżali deklarując niemieckość, a jak się zrobiło w Niemczech ciężko po wojnie i nabrali chęci do powrotu" wówczas po prostu nie było. Optanci, którzy wybrali po pierwszej wojnie światowej Niemcy, byli Niemcami i zintegrowali się z resztą społeczeństwa niemieckiego. I do żadnej Polski nie wracali. A ówczesna Polska Niemców raczej masowo wysiedlała, niż zapraszała. Natomiast polscy robotnicy sezonowi przed wojną, polscy robotnicy przymusowi w czasie wojny żadnej niemieckości w swej masie raczej nie deklarowali. Z powodu polskiej świadomości narodowej, a także między innymi z powodu dosyć specyficznej polityki narodowościowej wobec tzw. podludzi, prowadzonej przez ówczesne Niemcy.

[gregski]

Odpowiedź masz w latach 70. czy 80., kiedy paszport stanowił już dobro dosyć dostępne.

Dostępne ale zamknięte w UB-eckich szafach. Pewnie żeby się okładki nie niszczyły od złego przechowywania.

Co by nie wymyślać to II RP nie zamykała granic przed swoimi obywatelami jak PRL.

[ciekawy]

Tak naprawdę, to otwarcie granic i wydanie obywatelom paszportów "do rąk" pokazałoby, ilu Polaków wierzy w socjalizm i PRL. Zapewnie pozostałby sam "beton" partyjny, ludzie na wyższych stanowiskach, oraz część MO