Mord pod Ciepielowem - zbrodnia wojenna Wehrmachtu w 1939r.

[atrix]

Ciekawy napisał

Ciekawi mnie też sprawa czołgów w 29.DPZmot. U Zalewskiego czytamy:

"(...) Wysłany cztery godziny przed wyjściem podjazdu patrol pod dowództwem plut. Siekanowicza (również z kompanii rozpoznawczej) jadąc w kierunku na Ciepielów natknął się na trzy samochody pancerne i dwa czołgi niemieckie. W spotkaniu tym stracił dwa motocykle, a ranni zostali strzelcy Grabiński, Zdrzalik, i Słupczewski"

Podobno 29 Dzmot czołgów nie miała na uzbrojeniu. Jednak coś tu jest nie tak do końca. W zachowanym dzienniku żołnierza 29 dywizjonu rozpoznawczego/29Dzmot pojawia się opis walk tej jednostki ze wsparciem czołgow. Walki miały miejsce w okolicy wsi Ostrownica, nazajutrz po walkach w Dąbrowie. Link - http://www.strony.com/1%20a%20Miedzy%20Ilza%20a%20Ciepielowem.%20%209%20wrzesnia%201939%20roku/Miedzy%20Ilza%20a%20Ciepielowem.%20%209%20wrzesnia%201939%20roku%20.htm

Następna sprawa wiarygodność pracy redaktora J. P.P.w sprawie śmieci por Zygmunta Choroby - link - http://www.gazetacz.com.pl/artykul.php?id=505&idm=37

[ciekawy]

Sporo zamieszania wprowadzały publikacje prasowe w 1983 roku w "Panoramie", w artykule "Bój pod Ciepielowem" napisano: "w boju pod Ciepielowem, koło Sandomierza, 8 września, poległo ponad stu oficerów, w tym mój brat Zygmunt Choroba. Znowu nieścisłość. Skąd taka informacja? Autor artykułu jest synem dowódcy 1 batalionu 74. pułku piechoty, Józefa Pelca i drążył koleje losu swego ojca i jego batalionu, któremu udało wymknąć się z kotła niemieckiego koło Cżęstochowy.

W zasadzie tylko dwie sprawy:

1. Ciepielów dzieli od Sandomierza jakieś 75 km, i chyba bliżej temu pierwszemu do Zwolenia (a nawet Radomia), niż do Sandomierza. W związku z powyższym autor artykułu niezbyt "szczęśliwie" określił lokalizację Ciepielowa.

2. Wszelkie źródła "trąbią" o zabitych 300 żołnierzach WP. Autor artykułu stwierdza z rozbrającą szczerością, iż "poległo ponad 100 oficerów". Zaiste - niepełny baon 74pp (I/74pp) nawet po "przygarnięciu" rozbitków był bardzo "bogaty" w kadrę oficerską, która stanowiła aż 1/3 strat ....

P.S. Dawno nie odwiedzałem Ciepielowa - czy byłby jeszcze ktoś chętny się tam wybrać w cieplejsze dni ?

[atrix]

Ciekawy napisał

Dawno nie odwiedzałem Ciepielowa - czy byłby jeszcze ktoś chętny się tam wybrać w cieplejsze dni ?

Niezły pomysł. Mogę robić za przewodnika , oczywiście jak ktoś browar postawi.

[atrix]

No to chyba jest coś co by wyjaśniało wiele . A mianowicie rozbicie szpicy w częsci północnej lasu Dąbrowa- Struga. I rozbite Niemiecki pojazdy o których wspomina Ciesielski. Wróćmy jednak do relacji por Hudzickiego.

"Dnia 8.9.39 pluton motocyklistow DR. Warsz. Br. P.Mot. byl na stanowiskach bojowych 1/2 klm. na wschod od m. Lipsko, obserwując i ostrzeliwujac npla. W dniu tym , w godzinach miedzy 9-11 s.p. rtm. Podrez Leon wraz ze sp. ppor. Laskowskim Zdzislawem dolaczyli do stanowisk bojowych plutonu celem przeprowdzenia osobistej obserwacji npla bedacego w marszu z m Ilza przez Lipsko na Zwolen. Po przejsciu gros oddzialow zmotoryzowanych i panc. niem. razem z plutonem mot. rtm. Podrez napadl z tylu na maszerująca kolumne niemiecka pod Ciechanowem ( Ciepielowem ) koło Zwolenia, poczem zadawszy nplowi znaczne straty, po okola 1 1/2 godzinnej walce wycofał się na m. Lipsko."

Rtm L. Podrez nie napadł na nikogo z tyłu. Bo szpica Niemiecka o której tu w relacji mowa, już dawno była w Ciepielowie.Znalazł się w lesie Dąbrowa - Struga i spotkał Polskich żołnierzy z batalionu zbiorczego.

Co dalej znajdziemy w relacji por. Hudzickiego. Jest opis powrotu do Lipska i walki na szosie w lesie gdzie przy tej szosie w lesie była plana o powieżchni około 1,5km.

" W drodze powrotnej, z lasow otaczajacych Lipsko od polnocy najniespodziewaniej wyjechala na szose kompania niemieckich czolgow, zagradzajac droge powrotna. Zetkniecie sie z ta kompania nastapilo w momencie, gdy pluton byl w ruchu, na odleglosci okolo 200 mtr., przyczym czolgi niemieckie nagle ukazaly sie z za ostrego zakretu szosy. Oddzial rtm. Podreza znalazl sie w sytuacji b. przykrej - gdzyz w tym wlasnie miejscu las tworzyl polane o powierzchni okolo 1 1/2 klm."

Czyli mamy w opisie las, ostry zakręt i polanę. Gdzie to miejsce jest? Jadąc do Lipska od strony Ciepielowa jest odcinek prostej drogi. Tuż za nim jest ostry zakręt i bardzo blisko przed zakrętem na wschód jest polana o powierzchni około 1,5km. czyli zgodna z podana powierzchnią przez Hudzickiego.Naprzeciwko tej polany była mogiła zbiorowa 14 Polskich żołnierzy. Jak to opowiadał świadek większość tych poległych żołnierzy Polskich była w oficerkach. Ta polana o której mówi Hudzicki to pole świadek Gorczycy. Po mogile zbiorowej pozostały tylko mogiła mjr.Pelca i mjr.Cesarza. ( była tez mogiła w pobliżu chor. Znajdę w dokumentach nazwisko. Można by sprawdzić z jakiej był jednostki ). Dalej czytamy w relacji por Hudzickiego -

" Po pierwszej serii strzalow z czolgow niemieckich z CKM i dzialek, motocykl rotmistrza zostaje rozbity, obsluga szczesliwie wychodzi calo. Po spieszeniu oddzialu, rozpoczyna sie krotka lecz gwaltowna walka, w ktorej s.p. rtm Podrez i ppor. Laskowski biorac kb.ppanc. od ciezko rannego strzelca zaczeli ostrzeliwanie czolgow. Po rozbiciu jednego czolga, sp rotmistrz Podrez zostaje smiertelnie trafiony odlamkiem pocisku. Naskutek braku amunicji ppanc. ppor Laskowski rozpoczal walke granatami recznymi na bardzo bliska odleglosc. Zmuszony do odwrotu - zdecydowal sie wskoczyc na jeden z motocykli stojacy na gazie na drodze. Niestety po przejechaniu okolo 300 mtr. zostal trafiony seria ckm. ponoszac smierc na miejscu."

Jak podaje por Hudzicki udało się rozbić jeden czołg ( wóz pancerny ). O rozbiciu czołgów ( wozów pancernych ) w godzinach przedpołudniowych wspomina też Ciesielski. Początkowo sądziłem że do tej walki rtm Podreza doszło w okolicy Drezna. Tylko nikt nic nie mówił o wozach pancernych rozbitych. Swiadek mówił tylko o motocyklach. Jak wiadomo w godzinach popołudniowych doszło do walk innej grupy motocyklistów z Niemcami w okolicy lasu Dąbrowa - Struga. O czym wspominają śwaiadkowie , J. Zuba , k. Niebrzydowski. O jakims tzw czołgu w okolicy jej pola w lesie wspominała mi też Pani J. Gorczyca.jednak nie wziąłem tego jako cos ważnego.

Edytowane 16 Kwiecień 2011 przez atrix

[ciekawy]

Czyli mamy w opisie las, ostry zakręt i polanę. Gdzie to miejsce jest? Jadąc do Lipska od strony Ciepielowa jest odcinek prostej drogi. Tuż za nim jest ostry zakręt

Czy chodzi o to miejsce ?

Zastanawia mnie ta relacja:

W drodze powrotnej, z lasow otaczajacych Lipsko od polnocy najniespodziewaniej wyjechala na szose kompania niemieckich czołgow, zagradzając drogę powrotną.

Natomiast u L. Głowackiego czytamy:

W dniu 8 września 29 DPZmot. gen. J. Lemelsena podjęła z rejonu Opatowa ruch w kierunku przez Ożarów - Tarło - Lipsko - Ciepielów na Zwoleń. W straży przedniej maszerował III batalion 15 pułku zmotoryzowanego ppłk. Wessela, wzmocniony samochodami pancernymi i motocyklistami z dywizjonu rozpoznawczego, oraz dwoma dywizjonami artylerii*

Znowu czołgi <---> samochody pancerne ...

Nieco niżej czytamy:

W czasie walk po stronie polskiej poległo około 40 żołnierzy, a wśród nich major Józef Adolf Pelc, oraz adiutanci 74pp: - I adiutant kpt. Marian Cyruliński i II adiutant por. rez. dr Tadeusz Betleja. (...) Gen. Lemelsen (...) podaje własne straty: 15 zabitych, w tym kaptan von Lewiński - dowódca 10 kompanii i 9 rannych (...)**

Powstaje pytanie - skąd (od kogo) L. Głowacki wziął dane o polskich stratach ?

______________________________________________

* L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Wydawnictwo Lubelskie 1976, s. 44.

** tamże, s. 44.

[atrix]

Foto - kierunek Lipsko

Ostry zakręt na końcu tej drogi, pod kątem prawie 90 stopni. Na lewo w lesie polana ( pole ) o powierzchni w przybliżeniu około 1,5km. Na prawo naprzeciwko tej polany mogiły mjr Pelca i mjr Cesarza.To by się zgadzało z opisem Hudzickiego. W relacji jest położony nacisk na skupisko leśne i polanę w lesie. Na trasie do Lipska od Ciepielowa nie ma większego skupiska leśnego nić las Dąbrowa - Struga. I jeszcze jedna uwaga, mjr Pelc poległ prawdopodobnie na poczatku walk w lesie. Czyżby był pasazerem rtm L. Podreza, i jechała razem ze szwadronem do Lipska i następnie do Solca? Praktycznie wszyscy z tego szwadronu zgineli w czasie powrotu do Lipska.

Nazewnictwo - czołg, raczej tyczy się wozu pancernego.

[atrix]

Foto-1 Kierunek Lipsko. Na prawo mogiła Pelc,Cesarz. W tle ostry zakręt w prawo.

Foto-2 To samo ujęcie , bliżej mogił.

Foto-3 Kierunek Lipsko. Na lewo szosy widoczne pole Gorczycy. Na wysokości słupka drogowego po prawo-mogiły Pelc , Cesarz.

Foto-4 Widok na wschód zza mogił. W tle pole Gorczycy.

Foto-5 . Widok z pola na szosę Lipsko- Ciepielów. W tle na szosie przejeżdżające auto

Edytowane 17 Kwiecień 2011 przez atrix

[atrix]

Kilka cytatów z zeznań świadków przed KBZH w Kielcach z roku 1969.

Władysłąw Mróz

"Dowiedziałem się że rankiem ( do Lipska ) nadjechał od Iłży niewielki oddział Niemiecki, który udał się w kierunku Ciepielowa, potem nadjechał polski oddział motocyklistów, który również udał się w kierunku Ciepielowa."

"Jadąc z Lipska do ciepielowa w zaroślach koło Drezna na prawo od szosy widziałem zniszczone polskie motocykle, a w lesie za Anusinem ( las Dąbrowa - Struga) widziałem przy szosie duży grób a właściwie kilka grobów i szereg pojedynczych, na lewo od szosy w pobliżu 8 kilometra od Lipska. Pamiętam także pojedyncze groby dwóch polskich kapitanów i chorążego Trepki, ten ostatni grób był bliżej Dąbrowy.

Rzepka Bolesław

"Wcześniej niewielki oddział Niemieckich czołgów przyjechał z zachodu ( do Lipska ) tzn. od strony Iłży. Ten pierwszy zwiad Niemiecki pojechał z Lipska w kierunku na Ciepielów.Za nimi z kolei pojechał oddział polskich motocyklistów. Póżniej widziałem w pobliżu wsi Gołębiów ( między Gołębiowem a Dreznem. Czyli to samo co widział świadek W. Mróz) przy szosie spalone polskie motocykle i mogiły polskich żołnierzy"

Zatem o jakich tu kapitanach mowa? Rotmistrz to kapitan.Czyżby mogiły Podreza i Cholewy? Ani słowa o majorze. Jan Zuba mówi że pogrzebano majora. Ale ani słowa o nazwisku pogrzebanego majora . Jak twierdzi J.P-P nazwisko brzmiało z niemieckiego. Podrez to nazwisko pochodzenia Hiszpańskiego. Czyżby J. Zuba mówił o Podrezie?

[atrix]

Wacław zalewski w swojej książce " WBP-M 1939" , opisuje że pluton motocyklowy został rozbity w lesie Dąbrowa - Struga. Według Zalewskiego doszło do spotkania Pelc-Podrez w lesie D-S.Zalewski opiera się na relacjach kpr Franciszka Jarząbka, który brał udział w walkach plutonu rtm. L. Podreza. Można sądzić że opis Zalewskiego jest wiarygodny.Sam Zalewski był żołnierzem WBP-M.

[atrix]

Kolega Ciekawy przypuszczał że na pierwszym ze zdjęcia w tle na samochodzie , może by kuchnia polowa. Drugie zdjęcie przedstawia żołnierzy Niemieckich zajmujących Zwoleń.Bardzo możliwe że ta domniemana kuchnia polowa, to nic innego jak MG 34 na podstawie plot. A najciekawsze jest to że Zwoleń zajmowała 29 Dzmot.jak by nie było Ciesielski wspominał w relacji że kolumnę jeniecką ostrzelano w samochodu stojącego na poboczu.

[Tomasz N]

Jak zauważyłem po kolejnych przebudowach forum i portalu linki nie chodzą. Może aktualny:

http://www.google.pl/url?sa=t&source=web&cd=2&ved=0CB4QFjAB&url=http%3A%2F%2Fwww.historia.org.pl%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D634%3Amord-pod-ciepielowem-w-relacjach-i-dokumentach%26catid%3D191%3Apolska-podziemna-i-okupacja%26Itemid%3D620&ei=TfYATpjgLY6D-wav_KHyDQ&usg=AFQjCNFmbNE1knHF5ky_NIOp27PnozDMrw

z tym,że on też nie wchodzi

więc może to:

http://www.google.pl/url?sa=t&source=web&cd=4&ved=0CC4QFjAD&url=http%3A%2F%2Fsdl.org.pl%2Fdlibra%2Fdocmetadata%3Fid%3D24354%26from%3Dpubindex%26dirids%3D40%26lp%3D747&ei=9_cATv_OO8LO-Qb6oIDfDQ&usg=AFQjCNHQEGcfZhx8q44SchgxX14hqHsnow

Edytowane 21 Czerwiec 2011 przez Tomasz N

[atrix]

Wydaje się że nic nowego w sprawie się nie pojawi. Ale jednak coś jest.

7 września 1939r. 3 Dlek zostaje wzmocniona III batalionem 15 IR. Wieczorem oddział wydzielony ( czyżby tym oddziałem wydzielonym był III batalion 15 IR?) tej dywizji zajmuje Ostrowiec Św. Rano 8 września 1939 roku oddział rozpoznawczy 3 Dlek zajmuje Lipsko i Ciepielów. W relacji por Hudzickiego, pojawia się informacja że rtm Podrez obserwuje nieprzyjaciela nadciągającego do Lipska od strony Iłży. Kto nadciągał do Lipska od strony Iłży?

Wychodzi na to że był to III batalion 15 IR. Tylko kto szedł na jego szpicy? Na pewno nie oddział rozpoznania 29 Dzmot . Bo oddział rozpoznawczy 29 Dzmot znalazł się za III batalionem pod Ciepielowem. I szedł na szpicy 29 Dzmot. 3 Dlek wysłała przed południem 8 września 1939 r., oddział wydzielony by zajął Lipsko. Celem było odcięcie zgrupowaniu Skwarczyńskiego drogi ku Wiśle.Czyżby tym oddziałem był III batalion 15 IR? W relacji por Hudzickiego pojawia się informacja że szwadron rtm Podreza walczył z czołgami pod Ciepielowem. Kto jeszcze był z III batalionem 15 IR?

Zarzycki podaje że mordu na żydach w dniu 8 września 1939 roku, dokonali żołnierze 3 Dlek. Nie 29 Dzmot tylko 3 Dlek. A 3 Dlek czoiłgi na wyposarzeniu miała. W dzienniku Zechlina nie ma informacji o zabitych żołnierzach z 29 odziału rozpoznawczego 29 Dzmot. Czy tak właściwie pod Ciepielowem walki toczyły się bez udziału 29 Dzmot?

[atrix]

Mamy chyba kolejne ustalone miejsce wydarzeń w sprawie " Dąbrowy" W dzienniku lekarz 29 Dzmot - dr Zechlin, podaje dwa miejsca gdzie były szpitale polowe. Jeden szpital mieścił sie w Daniszowie,4 km na południe od Lipska. Drugi 6 km od frontu ( lasu Dąbrowa - Struga). Gdzie mógł się mieścic ten drugi szpital polowy ? Tylko jedno miejsce pasuje.

M. Wudarczyk w relacji podaje że dowieziono ja ranną do szpitala polowego w lesie w okolicy wsi Nowinki - Gołębiow.

Według świadków S. Wrzochal i M. Prokop, polscy jeńcy w liczbie większej od 100, byli widziani przy szosie Lipsko - Ciepielów we wsi Nowinki - Gołębiów.

S. Sajnóg został postrzelony i przez jednego z lotników Niemieckich w czasie gdy wylądował samolot we wsi Nowinki - Gołębiów.

W dzienniku dr Zechlina jest informacja że w sztabie znajdowało się 150 polskich jeńców, wśród jeńców był lekarz sztabowy ( mjr J. Cesarz )

T.Ciesielski w realcji podaje że dowieziono go około 2 km do innej grupy polskich jeńców.

mamy zatem odpowiedż - szpital polowy i sztab Niemiecki mieścił się w okolicy wsi Nowinki - Gołębiów. To jest około 5-6 km na południe od lasu Dąbrowa - Struga.

Zdjęcie miejsca koło szosy Lipsko - Ciepielów, gdzie świadkowie widzieli polskich jeńców. Prosze zwrócic uwagę na ukształtowanie terenu. I znane zdjęcie archiwalne, gdzie widoczny jest łudząco podobny teren. Na całej trasie Lipsko - Ciepielów tylko w Nowinkach - Gołębiowie, jest podobne ukształtowanie terenu takie jak uwiecznione jest na archiwalnej fotografi

[ciekawy]

Z identyfikacją grobów żołnierzy września 1939r. jest zasadniczy problem - otóż najczęściej byli chowani na cmentarzach parafialnych naprędce, często jako NN i co najgorsze - w pobliżu (lub wśród) grobów innych żołnierzy, którzy byli chowani wcześniej. Oto relacja p. Celiny Sanieckiej, która była naocznym świadkiem zestrzelenia naszego P.37B z 216 eskadry bombowej (BB):

(...) Usłyszeliśmy straszny szum i warkot motoru. Nad chałapumi leciał płonący, a właściwie dymiący, gdyż dopiero jakieś 100 metrów za wsią zaczął płonąć i spadł na pole Karola Giery (...) Wszyscy popadaliśmy na ziemię. Kiedy wybuchy ustały, zbliżyliśmy się do ogromnego dołu, jaki pozostał w w miejscu upadku samolotu. Niestety, pozostały tylko zwęglone resztki ciał, tlące się części odzieży i samolotu. Mężczyźni zaczęli zbierać to, co zostało z nieszczęsnych lotników, złożyli w prześcieradło, i tak bez trumny załadowali na furmankę, przewożąc na pobliski cmentarz wojskowy w Radzyminie. Zwłoki pochowano w zbiorowej mogile żołnierzy poległych w 1920 roku (wchodząc na cmentarz główną bramą po prawej stronie obok dużego kamienno krzyża) bez żadnego napisu, bez nazwisk [1]

Sądzę, iż po 72 latach ekshumacja i identyfikacja szczątków lotników byłaby bardzo trudna, o ile nie niemożliwa. Tak chowano żołnierzy - pospiesznie, nie oznaczając nagrobków. I dlatego mamy groby żołnierzy września zarówno w Ciepielowie, jak i np. w Solcu: niewykluczone, że są tam też pochowani żołnierze polegli podczas przejścia frontu zimą 1945 roku ...

________________________________________

[1]J. Pawlak, W. Nowakowski, Brygada Bombowa kurs bojowy!, MON 1983, s.130-131.

[Gronostaj]

Z identyfikacją grobów żołnierzy września 1939r. jest zasadniczy problem - otóż najczęściej byli chowani na cmentarzach parafialnych naprędce, często jako NN i co najgorsze - w pobliżu (lub wśród) grobów innych żołnierzy, którzy byli chowani wcześniej.

Często też chowano w zbiorowych mogiłach.

Pozdrawiam!