Konstytucja Marcowa vs Konstytucja Kwietniowa

[Gnome]

Jakie jest Wasze zdanie na temat rzeczonych aktów prawnych? Jakie zapisy w nich zawarte uważacie za dobre, a które waszym zdaniem nie służyły Polsce, oraz która z Konstytucji jako całość była "lepsza"?

Zapraszam do dyskusji.

[Narya]

Nie można stwierdzić która była lepsza: marcowa była konstytucją dla demokracji liberalnej. Świadectwo, że Polacy umieli zbudować republikę demokratyczną. Wadą jej było jednak to, że postawiła ponad państwo naród. W Kwietniowej odwrotnie: na pierwszym miejscu znalazło się państwo i po raz pierwszy pojawia się pojęcie "obywatela".

[dzionga]

Ja uważam, że lepsza była kwietniowa, bo w odradzającym się państwie były potrzebne rządy silnej ręki, która miałaby ogromną władzę ("prezydent jest odpowiedzialny tylko przed Bogiem i historią") i pokierowała państwem w taki sposób, aby uzyskało ono w jak najszybszy sposób jak najmocniejszą pozycję. Niestety nie wyszło.

[Jarpen Zigrin]

Marcowa, bo była bardziej demokratyczna, za zapisy kwietniowej niemalże zapewniały sanacji ciągłość władzy poprzez autorytet Prezydenta i jego prerogatywy.

[vanbrovar]

Marcowa była dobra, ale kompletnie nieprzystosowana do polskich warunków. Partie polityczne były drobne, system parlamentarny szkodził państwu i narodowi.

i po raz pierwszy pojawia się pojęcie "obywatela".

Czy to źle, w końcu byliśmy państwem wielonarodowościowym?

Niestety nie wyszło.

nie mgło wyjść w żadnym przypadku

[Jarpen Zigrin]

Marcowa była dobra, ale kompletnie nieprzystosowana do polskich warunków. Partie polityczne były drobne, system parlamentarny szkodził państwu i narodowi.

A zawłaszczenie władzy przez Sanację nie szkodziło obywatelom i rządy autorytarne?Była to Konstytucja niedemokratyczna już sformułowanie, że Prezydent odpowiada tylko przed Bogiem i historią było znaczące.

[Pancerny]

W kwietniowej nie podobał mi się wybór prezydenta przez Zgromadzenie Elektorów.

[Jarpen Zigrin]

W kwietniowej nie podobał mi się wybór prezydenta przez Zgromadzenie Elektorów.

Bardzo "demokratyczne" zobacz kto tych elektorów powoływał ; )

[Pancerny]

Na pewno nie dopuścili by do głosowania powszechnego.

[dzionga]

A zawłaszczenie władzy przez Sanację nie szkodziło obywatelom i rządy autorytarne?

Nie bardziej niż rządy demokratyczne. W odradzająm się państwie jest potrzebna taka władza, demokracja tam to zbyt słaby ustrój, wystarczy spojrzeć na przykłady innych państw z okresu dwudziestolecia międzywojennego.

[Narya]

Czy nie można dodać dwóch opcji:

-żadna

-obie?

Uważam, że obie były dobre w swoim czasie. Marcowa postawiła na naród (wiadomo po latach niewoli nastroje nacjonalistyczne...). Kwietniowa - na państwo za sprawą Piłsudskiego. Bardziej demokratyczna była marcowa, ale tam za dużą rolę miał sejm, co doprowadzało do pata. Największym patem była sytuacja przed zamachem stanu czy po już za rządów sanacyjnych.

Kwietniowa jest przedłużeniem i ewolucją marcowej.

[Jarpen Zigrin]

Nie bardziej niż rządy demokratyczne. W odradzająm się państwie jest potrzebna taka władza, demokracja tam to zbyt słaby ustrój, wystarczy spojrzeć na przykłady innych państw z okresu dwudziestolecia międzywojennego.

To żadne wyjaśnienie. Był zamach stanu, było zawłaszczenie kraju przez jedną opcję, była bereza. gdzie bez sądu (!) można było być tam umieszczonym, a znaleźli się tam wybitni Polacy, dalej uprzywilejowanie prezydenta, zapewnienie Sanacji z taką Konstytucją ciągłości władzy, odpowiadanie przed Bogiem i historią, a nie przed narodem etc.

[Bruno Wątpliwy]

Troszeczkę odkurzając temat:

Różnica jest zasadnicza – marcowa była typową konstytucją parlamentarno-gabinetową, właściwą dla państwa demokratycznego. Lepszą czy gorszą – to kwestia dyskusji i poglądów politycznych. Kwietniowa – to konstytucja państwa autorytarnego. System rządów w niej wprowadzony nie mieści się – moim zdaniem – w jakimkolwiek modelu uznanym za właściwy dla państwa demokratycznego (parlamentarno-gabinetowy, parlamentarno-gabinetowy zracjonalizowany, prezydencki, parlamentarno-komitetowy). Ewentualnie można go określić mianem „sui generis prezydenckiego”, bo przecież nie jest to prezydencki w rozumieniu demokratycznego ustroju USA. Niestety konstytucja kwietniowa – to raczej model współczesnej Białorusi, której aktualny system rządów też nazwałbym „swoistym prezydenckim”.

Natomiast najważniejsze jest to, że konstytucja marcowa (jak ją nie oceniamy), była demokratycznie przyjętą, legalną ustawą zasadniczą. Kwietniowa była nielegalna:

1. Uchwalona przez sejm w styczniu 1934 r. sprzecznie z art. 125 konstytucji marcowej (o drobniejszych naruszeniach – regulaminowych – nie wspomnę).

2. Później poprawki senatu zostały przyjęte zgodnie z art. 35 konstytucji marcowej, a nie z 125, właściwym w tej kwestii.

3. Zmieniła – sprzecznie z ustawą konstytucyjną zawierającą statut organiczny województwa śląskiego – art. 44 statutu (uchylając obowiązek uzyskiwania zgody Sejmu Śląskiego na zmiany statutu organicznego).

Szczegóły łamania prawa (1 i 2) – choć oględnie przedstawione, zob. datę wydania! -np. w W. Komarnicki, Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system, Wilno 1937.

Gdyby istniał wówczas Trybunał Konstytucyjny, jednoznacznie musiałby uznać przyjęcie konstytucji kwietniowej za sprzeczne z trybem ustrojodawczym ustalonym w konstytucji marcowej (125), co zapewne spowodowałoby jej nieważność.

Na marginesie - uznać należy, że dzisiejszy TK nie ma prawa merytorycznego badania zgodności tekstu ustawy zmieniającej konstytucję z konstytucją, ale mógłby zbadać poprawność procedury jej uchwalenia (art. 235 konstytucji z 1997 r.).

[FSO]

Witam;

onie konstytucje idealami nie byly - obie wychylaly wahadlo "ad absurdum" w swoje strony. Każda z nich byla pisana z zupelnie innymi celami i potrzebami. W marcowej celem nadrzędnym bylo zjednoczenie obywateli, nauczenie ich tego, że ich wybór jest ważny i mają wplyw na to co się dzieje w kraju, same zaś instytucje byly demokratyczne do bólu.

Kwietniowa to czysty kult wodza, pisana dla i pod jedną osobę, bez jakiejkolwiek odpowiedzialności prezydenta przed kimkolwiek za podjęte dzialania. Łamana byla od samego początku, gdyż Mościcki nie ogrywal w zasadzie żadnej roli, a wedle niej mógl robić to co chcial. Co ciekawe, nawet wyznaczając następcę Mościcki, ją zlamal [zasmieszanie wokól Wieniawy - Dlugoszewskiego] i wyznaczenie Raczkiewicza potem.

Sam fakt, że konstytucja kwietniowa po śmierci P, przestala spelniać swoje zadania oznacza że nie powinna być w ogóle uchwalona gdyż jest bublem prawnym, pisanym dla konkretnej osoby, dla jednego konkretnego przypadku, a po jego zniknięciu staje się martwą literą prawa.

pozdr

[palatyn]

Sam fakt, że konstytucja kwietniowa po śmierci P, przestala spelniać swoje zadania oznacza że nie powinna być w ogóle uchwalona gdyż jest bublem prawnym, pisanym dla konkretnej osoby, dla jednego konkretnego przypadku, a po jego zniknięciu staje się martwą literą prawa.

Akurat to konsytucja marcowa była pisana przeciw jednej osobie. Konstytucja kwietniowa dla odmiany dawała możliwość przetrwania władz państwowych po wrześniu 1939 roku i to jest tylko jeden z jej atrybutów.

Bardzo bym prosił kolegę FSO o podanie przynajmniej trzech przykładów łamania konstytucji kwietniowej w latach 1935-1939. Tylko konkrety proszę, a nie ogólniki.