Pseudonimy literackie

[secesjonista]

Ciekawa sprawa z pseudonimami Sørena Kierkegaarda, nie tyle się za nimi krył, co tworzył "pseudonimowych autorów": A., H.H., N.N. (Nicolaus Notabene), Victor Eremita, Anti-Climacus, Hilarius Bogbinder, Johannes Climacus, Constantin Constantinus, Inter et Inter, Quidam, Johannes de Silentio, Frater Taciturnus...

w 1846 r. duński myśliciel napisał obszerne dzieło (przeszło pięćset stron), pod dość długim tytułem "Afsluttende uvidenskabelig Efterskrift til de philosophiske Smuler. Mimisk-pathetisk-dialektisk Sammenskrift, Existentielt Indlæg af Johannes Climacus. Udgiven af S. Kierkegaard", gdzie jako autor widniał Johannes Climacus. Pd koniec tego dzieła ( u nas znanego pod mocno niefortunnym tytułem: "Zamykające, nienaukowe postscriptum") wypowiada się niejaki. S. Kierkegaard (w którym możemy się domyślać prawdziwego autora), gdzie tak objaśnia swoje rozumienie pseudonimu:

"Moja pseudonimowość lub polionimiczność nie ma przypadkowego związku z moją osobą (a na pewno nie wiąże się z obawą przed karą prawa, którego, o ile wiem, wcale nie naruszyłem,drukarz zaś i urzędnik cenzury zawsze byli oficjalnie powiadomieni, kim jest autor publikacji), ale ma zasadniczy związek z samym procesem kreacji (...)

To, co spisane, jest zapewne moje, lecz jedynie jako to, co dzięki słyszalności repliki włożyłem w usta produkującej, poetycko-rzeczywistej jednostki: mianowicie jej światopogląd (...)

A zatem w książkach pseudonimowych ani jedno słowo nie jest moje.

Nie mam do tych słów osobistego stosunku, gdyż niemożliwy jest taki stosunek wobec komunikatu obarczonego podwójną refleksją. Jedynie ja pod względem prawnym i literackim ponoszę odpowiedzialność (...) a cała poetycka kreacja byłaby eo ipso niemożliwa, bezsensowna lub nie do wytrzymania, gdyby replika miała być (prostodusznie rozumianymi) słowami producenta. Oto moja prośba i życzenie: ten, kto zechce przytoczyć chociaż jedno zdanie z moich książek, niechaj poda nazwisko pseudonimu, a nie moje".

/cyt. za: B. Świderski "Czepiam się Kierkegaarda", Warszawa 2015, s. 104/

[secesjonista]

Nie o literackim pseudonimie, ale za to całkiem dowcipnym...

oto na łamach wydawanych przez Towarzystwo Szubrawców "Wiadomości Brukowych" (nr 274, z 4 marca 1822 r.), w dziale "Korespondencya" zamieszczono list*. Jest to list od wiecznego pieniacza sądowego, który zwraca się do redakcji o pomoc, jako, że znalazł się w kłopocie z racji tej, iż sąsiedzi postanowili go ignorować:

"A przecież wyznać W Panu muszę, iż to wielkie nieszczęście wisi nade mną i bez wątpienia na mnie spadnie, ieśli ratunku sobie nie opatrzę, a wszystko to z przyczyny niedobrych sąsiadów moioh [tak w oryg.], którzy gwałtem chcą ze mną pokoju (...)

Jeśli mnie to nieszczęście spotka, cały świat zapozwę...".

/tamże, s. 35-36/

 

List podpisał: Remigiiusz Dopiekayłło de Jure de Hayda.

 

Rozbudowane pseudonimy literackie i dziennikarskie były zresztą charakterystyczne dla XIX i początków XX wieku, wspomnieć można: "Autor bez charakteru, wyzuty z wszelkich szlachetnych popędów", ""Chwalski z Napuszyna pseudodoctus , wielu uczonych towarzystw sparaliżowany członek", "Mieszkańcy klucza kręcimęckiego", "Don Kozako -Filogrono-Soniko-Pietro,członek sali ołowianej", "Dr obojga praw, tj. lewego i prawego", "Szukaj wiatru w polu", "Pewna duchowna osoba, Demokrata" czy "Polka kochająca całym sercem Ojczyznę i jej Bohaterów".

/za: D. Świerczyńska "Pseudonim literacki i jego stosunek do tekstu", "Pamiętnik Literacki", T. LXX, z. 4, 1974; tejże "Pseudonimy 'Wiadomości Brukowych'", "Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza", 1972, Tom 7/

 

A co łączy autora "Słownika prawdy i zdrowego rozsądku" z twórcą "O imieniu Polaków i Polski" i autorem "Kariery Nikodema Dyzmy"?

* - Oczywiście był to redakcyjny tekst o charakterze satyrycznym.

[adamhistoryk]

"Pseudonimy i kryptonimy pisarzów polskich" zebrała J.Z. , 1905 - sam spis tychże pseudonimów i kryptonimów

[secesjonista]

Trochę staroć i z błędami, ale rzecz od dawna znana.

A co z moim pytaniem?

[secesjonista]

Zadziwia mnie zaistnienie "Guliwera" w Polsce, zmiana "v" na "w" jest do zaakceptowania, ale czemu oberżnięto jedno: "l"? Swift posłużył się pseudonimem "Lemuel Gulliver", odpowiednio uzasadnionym w przeszłości (ze starofrancuskiego: "goulafre"). I chyba z tego problemu zdają sobie sprawę twórcy adaptacji, część przedstawień ma w tytule "Guliwera...", inne "Gulliwera".

[secesjonista]

Pearl Craigie (ta, która praktykowała perfidne "mgławienie*") nie była wybitną pisarką, za to była (w swych czasach) wpływową osóbką w ówczesnym świecie literackim kobiet, m.in. była przewodniczącą Society of Women Journalists (od 1895 r.). Na sztandary ruchu kobiecego niezbyt się jednak nadaje, była członkinią Anti-Sufrage League i stwierdzała: "I have no confidence in the honour of the average woman or her brains". Bardziej brytyjska, niźli amerykańska, choć urodziła się w Chelsea, pod Bostonem. Zadebiutowała powieścią "Some Emotions and a Moral" posługując się pseudonimem: "John Oliver Hobbes".

Skąd taki pseudonim, dodajmy: łatwy dla wszystkich (czy tylko dla ówczesnych?) do rozszyfrowania...

* - tak przy okazji, na czym polegało kobiece "mgławienie"?

[gregski]

W powojennej Polsce na łamach "Przekroju" pod pseudonimem Jan Kamyczek savoir-vivere uczyła Janina Ipohorska. Ponoć cykl wymyślił Jerzy Waldorff . Pseudonim zaś to pomysł redaktora naczelnego Mariana Eilego.

Edytowane 4 Maj 2016 przez gregski

[secesjonista]

(...)

A co łączy autora "Słownika prawdy i zdrowego rozsądku" z twórcą "O imieniu Polaków i Polski" i autorem "Kariery Nikodema Dyzmy"?

Och, to nader łatwe. Zarówno: Kazimierz Bartoszewicz, Jan Karłowicz, jak i Tadeusz Dołęga-Mostowicz, posłużyli się dowcipnym pseudonimem: "C.hr.Zan".

[adamhistoryk]

W powojennej Polsce na łamach "Przekroju" pod pseudonimem Jan Kamyczek savoir-vivere uczyła Janina Ipohorska. Ponoć cykl wymyślił Jerzy Waldorff . Pseudonim zaś to pomysł redaktora naczelnego Mariana Eilego.

To Kamyczek do ogródka?

[adamhistoryk]

Andre Norton ( "Świat czarownic") to pseudonim, a potem i oficjalne nazwisko. Ale tylko imię zmieniono - z Alice Mary na Andre właśnie.

[secesjonista]

Zapomniany, a ciekawy, polski poeta zamiast  zwykłego pseudonimu uzył prostej zgadywanki:

"Imię ma z raju

Ski ogon przezwiska

Rok wspacznie głową

Czyn w środek wciska".

Któż zacz?

 

[poldas]

Jeżeli twórca danego dzieła nie potrafi przekazać tego co pomyśli jego głowa, to czyj problem.?

Twórcy, a nie odbiorcy.

Korczyński przesadził.

Zresztą Adam Mickiewicz też w "Dziadach".

Podobna forma "odlotu".

 

[secesjonista]

W czym przesadził?

[poldas]

Że nie jest czytelny.

[secesjonista]

Dla Janiny Kozłowskiej-Studnickiej był czytelny, dla Józefa Jędrzeja Załuskiego był czytelny, dla Romana Pollaka był czytelny... widać podchodzili do tego w zbyt uproszczony sposób, nie tak erudycyjnie i krytycznie jak poldas.