Wojna radioelektroniczna

[poldas]

Początek tej wojny miał właśnie elektroniczny charakter;

Niemcy sfingowali napad na własną radiostację średniofalową w Gliwicach, skąd podpuścili Polaków do napaści na Rzeszę słowami - "Jeszcze Polska nie zginęła", z marnym akcentem zresztą.

Z początku wydawało się iż to Niemcy mają przewagę w elektronice.

Nalot brytyjskich bombowców Wellington na Hamburg w grudniu 1939 roku został przechwycony przez radiolokator Freya z wyspy Wangerooge.

Doszło do masakry.

Potem doszło do tzw. Bitwy o Brytanię w 1940 roku.

Okazało się iż Niemcy nie są w stanie zniszczyć brytyjskich radiolokatorów.

Potem Niemcy przyznali się do własnej defensywy, budując Linię Kamhubera i system Himmelbet.

Podstawowym ich radiolokatorem naprowadzającym artylerię przeciwlotniczą i pracującym na najkrótszej częstotliwości był Wurtzburg (50 cm.).

Tymczasem Brytyjczycy już mieli radary pracujące na 9 cm. dzięki magnetronowi.

Ciężko by to było Niemcom nadrobić, gdyby nie strącono nad Rotterdamem brytyjskiego Hempdena z radarem H2S.

W ten sposób Niemcy dowiedzieli się iż większe częstotliwości można wykrzesać jedynie dzięki magnetronowi.

Zrobili sobie własną wersję tego czegoś pod nazwą RD2M i zabudowali w niemieckich myśliwcach jednoosobowych.

Wcześniej z przyczyn technicznych to jakieś "rogi jelenia" wystawały z niemieckich myśliwców nocnych.

Można by więcej pisać, ale... Ktoś coś tu dołoży?

[secesjonista]

A dlaczego w tym dziale?

[poldas]

O w mordę;

Pomyłka.

II Wojna Światowa - Ta z XX wieku winno być.

Zatem przenoszę,

secesjonista.

Edytowane 30 Styczeń 2015 przez secesjonista

[Tomasz N]

Ja bym przywołał jeszcze zagłuszanie radiostacji wroga. Niewiele o tym wiemy, ale ciekawa sprawa jest z nieskutecznością naszej łączności radiowej we wrześniu 39'.

[poldas]

Bo taki rozkaz był, co by nie używać łączności radiowej, gdy jest przewodowa.

Dla mnie jest niezrozumiałym jak miały się komunikować dywizje ze sztabami swoich armii.

W warunkach wojny manewrowej, jaka miała miejsce we Wrześniu, to po drucie nie dawało rady.

Akurat właśnie ten szczebel łączności bezprzewodowej zaniedbano.

Pierwszą LACID-ę utracono 3, czy 5 września i wybuchła panika wokół radiowej komunikacji.

[euklides]

(...) ale ciekawa sprawa jest z nieskutecznością naszej łączności radiowej we wrześniu 39'.

Przewodowa też nie działała najlepiej. Pamiętam z Pamiętników Kirchmayera jak wyrzekał że jak na złość działała wtedy kiedy to nie było potrzebne.

[poldas]

We Wrześniu to się opierano generalnie na zmilitaryzowanej, cywilnej łączności przewodowej.

Były to linie napowietrzne.

Te były narażone na zniszczenia. Łatwo to było zrobić i dywersanci je przerywali, a nawet się podpinali stosując podsłuch.

Nieliczne podziemne linie kablowe były na linii Warszawa - Poznań.

Jednak po wycofaniu się Armii Poznań z Wielkopolski, były one już nieprzydatne.

Sztaby poszczególnych armii ratowały się rozpoznaniem i łącznością lotniczą.

Wyglądało to tak, że dopiero po powrocie samolotu z rekonesansu i obróbce uzyskanych informacji, dowództwo armii miało pojęcie o ruchach przeciwnika.

Przeważnie było jednak za późno, gdyż te informacje były już nieaktualne.

Zawsze byliśmy o krok do tyłu względem Niemców i nie umieliśmy prawidłowo rozpoznać położenia ich jednostek względem swoich.

Odnoszę wrażenie iż lepiej było w takiej misji lotniczej rozpoznawczej nadawać otwartym tekstem o położeniu wojsk przeciwnika i natychmiast je przekazywać do sztabu danej Armii.

Ale na linii Dywizja - Armia była do dyspozycji tylko zawodna łączność przewodowa. Przestarzałe aparaty Houghesa nie były w stanie skutecznie tych informacji przekazać, a nowoczesnych radiostacji do komunikacji dywizji z armią nie było.

Przestarzałe radiostacje dywizyjne RKD miały wydajność na poziomie nowoczesnych batalionowych, dużo mniejszych i lżejszych - N2.

[gregski]

A. Price "Narzędzia Mroku"

Sporo tam o wojnie elektronicznej.

[poldas]

O polskiej radioelektronice to My się z tej książki guzik dowiemy.

Spójrzmy jednak na początki naprowadzania samolotów w warunkach braku widoczności.

Pionierem w tej dziedzinie była niemiecka firma Lorentz, gdzie opracowano system naprowadzania samolotu dzięki sumie sygnałów od dwóch położonych z obu stron odbiornika samolotu nadajników.

Później Niemcy wprowadzili ulepszoną wersję tegoż pod nazwą Knickebein, a służącą do nawigacji ku celowi bombardowania.

Brytyjczycy szybko się pokapowali co jest grane i zaczęli zakłócać te wiązki naprowadzające.

[Speedy]

Później Niemcy wprowadzili ulepszoną wersję tegoż pod nazwą Knickebein, a służącą do nawigacji ku celowi bombardowania.

Brytyjczycy szybko się pokapowali co jest grane i zaczęli zakłócać te wiązki naprowadzające.

Knickebein było systemem bardzo prostym. Specjalne nadajniki wysyłały dwie równoległe wiązki fal ultrakrótkich w paśmie 31,5 MHz, skierowane na cel. W jednej (załóżmy, że lewej) nadawane były krótkie sygnały dźwiękowe stanowiące kropki alfabetu Morse'a, w drugiej (prawej) - kreski, odpowiednio zsynchronizowane z tymi kropkami. Gdy pilot usłyszał w słuchawkach owe np. kropki, to wiedział, że jest na lewo od właściwego kursu (a jak kreski - to z prawa) i dokonywał odpowiedniej korekty. Gdy znalazł się dokładnie pomiędzy wiązkami (a więc na kursie na cel), kropki i kreski nakładały się na siebie, dając w słuchawkach sygnał ciągły.

Zakłócanie Knickebeina było równie proste, gdy tylko Brytyjczycy zorientowali się w jego funkcjonowaniu. Za pomocą nadajników umieszczonych w różnych punktach Wysp Brytyjskich (a także nadajników mobilnych na samochodach) nadawano bezkierunkowo fałszywe kropki lub kreski, co dezorientowało załogi bombowców.

Niemcy stosowali też bardziej klasyczne metody radionawigacji - radiolatarnie umieszczone w punktach o znanych współrzędnych w Niemczech lub okupowanej Francji nadawały po prostu w sposób ciągły bezkierunkowo swój kod identyfikacyjny (serię liter i cyfr). Nawigator bombowca brał namiar na dwie-trzy radiolatarnie i z przecięcia tych dwóch-trzech linii namiarów znajdował swoją własną pozycję. Brytyjczycy zakłócali i ten sygnał, w pomysłowy sposób: kierunkowe odbiorniki umieszczone na wybrzeżu na południu i wschodzie wyspy odbierały sygnały tych radiolatarni, następnie przesyłano je liniami przewodowymi do nadajników w głębi terytorium Wielkiej Brytanii, które reemitowały te same sygnały. W efekcie namiarów fałszywych sygnałów błąd w określeniu mógł nawet przekraczać 100 mil (160 km).

Szereg informacji na te tematy zawiera książka Briana Johnsona "The Secret War" - polski tytuł "Sekrety drugiej wojny światowej" wyd. Zysk i S-ka, 1997. Są tam obszerne rozdziały poświęcone radionawigacji i radarowi: ich rozwojowi, użytkowaniu, metodom walki radioelektronicznej.

Edytowane 2 Luty 2015 przez Speedy