Propagandowa wizja PRL-u

[magik2208]

Witam miłośników historii.

Odnalazłem odpowiedni dział, przepraszam za

tamten.

Jako temat maturalny obrałem sobie

Mechanizmy funkcjonowania propagandy PRL.

Omawiać temat mogę na podstawie wszelkich

źródeł - literatura, filmy, plakaty itp.

Liczę, że ludzie tak obeznani w tematach

historycznych, dla których zarazem jest to

pasją pomogą i zaproponują jakieś konkretne

dzieła.

Wiec mogę liczyc na Waszą pomoc i jakieś

propozycje?

Z góry dziękuję za pomoc i pozdrawiam

[poldas]

Masz na myśli okres PRL, czyli od 1952 roku poczynając?

Ja bym na Twoim miejscu pooglądał Polską Kronikę Filmową (PKF) z Jędrusiem Łapickim jako lektorem.

Na przykład coś takiego -

Resztę wydań PKF-u też tam znajdziesz.

Nic tylko oglądać i pisać tłumiąc śmiech, albo cyniczny uśmiech.

[magik2208]

PKF właściwie juz miałem jako główne źródło

Lecz pracy nienapisze na podstawie samych "spotów"...

[poldas]

Wiesz co Magik?

Istnieje taka jakaś dziwna maniera iż trzeba się opierać na cudzych pracach naukowych, gdyż to dodaje własnej twórczości splendoru.

Ja na miejscu belfra to bym cenił gościa, który bazując na tej propagandzie, podaje iż w PKF 1953 01 było to i to. W PKF 1953 02 było zaś tamto. Grunt, to umiejętnie to skomentować.

Przecież PKF tamtego okresu jest źródłem bezpośrednim.

Po co się podpierać cudzą twórczością?

[magik2208]

Hmmmm... w sumie racja. Oglądałem wcześniej PKF, ale cos z serii "najśmieszniejsze" czego pełno, trafiło do mnie na tyle, że chciałem to wykorzystać. Po takich konkretach z danych lat widzę naprawdę duże możliwości w temacie. Problem jedynie w tym, że będę musiał wybrać powiedzmy złotą piątkę czy ileś i na podstawie tego lecieć raczej... - i tu na przestrzeni lat pewnie zwyczajnie + jakaś jedna książka i plakat myślę.

Edytowane 3 Kwiecień 2014 przez magik2208

[secesjonista]

"Propaganda PRL. Wybrane problemy" pod red. P. Semkowa

E. Możejko "Realizm socjalistyczny. Teoria, rozwój, upadek"

P. Osęka "Syjoniści, inspiratorzy, wichrzyciele. Obraz wroga w propagandzie marca 1968"

A. Kozieł "Za chwilę dalszy ciąg programu. Telewizja Polska czterech dekad 1952 – 1989"

"Przebudować człowieka. Komunistyczne wysiłki zmiany mentalności" red. M. Kula

J. Ferenc "Sport w służbie polityki, Wyścig Pokoju 1948-1989"

"Piśmiennictwo – systemy kontroli – obiegi alternatywne" ed. J. Kostecki, A. Brodzkiej

W. Włodarczyk "Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954"

K. Sobotka "Robotnik na ekranie, czyli o tak zwanym filmie produkcyjnym", w: "Szkice o filmie polskim" red. B. Stolarska

M. Głowiński "Rytuał i demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowane"

"Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat" red. S. Zabierowskiego

W. Tomasik "Inżynieria dusz. Literatura realizmu socjalistycznego w planie propagandy monumentalnej"

K. Nawratek "Ideologie w przestrzeni. Próba demistyfikacji"

P. Zwierzchowski "Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu"

tegoż, "Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego"

tegoż, "Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej"

W. Papierny "Kul'tura Dwa"

J. Karpiński "Mowa do ludu. Szkice o języku polityki"

"Zbudować Warszawę piękną... O nowy krajobraz stolicy (1944-1956)" prac. zbiorowa

J. Sadowski "Między Pałacem Rad i Pałacem Kultury. Studium kultury totalitarnej"

"Pałac Kultury i Nauki. Między ideologią i masową wyobraźnią" red. Z. Głębocka, J. Sadowski

"Nowocześni a socrealizm" red. M. Świeca, J. Chrobak

"Pałac Kultury i Nauki w socjologicznym kalejdoskopie" red. K. Iwińska, A. Wyka

"Socrealizm. Fabuły - komunikaty - ikony" red. M. Piechota, K. Stępnik

Woysznis-Terlikowska "Wczoraj - dziś - jutro Warszawy"

K. Pokorna-Ignatowicz "Telewizja w systemie politycznym i medialnym PRL. Między polityką a widzem"

M. Mazur "Propagandowy obraz świata. Polityczne kampanie prasowe w PRL 1956–1980"

Z. Łapiński, W. Tomasik "Słownik realizmu socjalistycznego"

I. Grzesiuk-Olszewska "Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945-95"

J. Wojdon "Propaganda polityczna w podręcznikach dla szkół podstawowych Polski Ludowej (1944-1989)"

"Pierwsza próba indoktrynacji. Działalność Ministerstwa Informacji i Propagandy w latach 1944-1947" opr. A. Krawczyk

"Cenzura w PRL. Relacje historyków" red. Z. Romek

A. Pawlicki "Kompletna szarość. Cenzura w latach 1965-1972"

P. Osęka "Rytuały stalinizmu. Oficjalne święta i uroczystości rocznicowe w Polsce 1944-1956"

P.K. Piotrowski "Kultowe seriale"

W. Makowiecki, F. Zieliński "Polski plakat realizmu socjalistycznego"

"Polityka czy Propaganda? PRL wobec historii" red. P. Skibiński, T. Wiścicki

"Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944-1955" red. ks. E. Walewander

"Ankieta 'Przyjaźni'" opr. J. Pławski, "Arka" 1990, nr 30

S.W. Mauersberg "Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945-1956"

M. Mazur "Polityczne kampanie prasowe w okresie rządów Władysława Gomułki"

H. Składanowski "Stosunki polsko-sowieckie w programach nauczania i podręcznikach historii w szkole powszechnej w Polsce w latach 1932-1956"

A. Szpociński "Przemiany obrazu przeszłości Polski. Analiza słuchowisk historycznych dla szkół podstawowych 1951-1984"

A. Cetnarowski "Polski plakat polityczny"

D. Stola "Kampania antysyjonistyczna"

O. Thomson "Historia propagandy"

M. Czyżniewski "Propaganda polityczna władzy ludowej w Polsce 1944–1956"

M. Głowiński "Nowomowa po polsku"

tegoż, "Peereliada. Komentarze do słów 1976–1981"

"Media w PRL, PRL w mediach. Materiały z II Ogólnopolskiej Konferencji 'Propaganda PRL-u'", Gdańsk, 19-20 listopada 2003" red. M. Malinowski, P. Niwiński, T. Dmochowski

M. Kurpik "Żądło propagandy PRL 1945-1956"

Z. Jarosiński "Nadwiślański socrealizm"

T. Pikulski "Prywatna historia telewizji publicznej"

J. Drygalski, J. Kwaśniewski "(Nie)realny socjalizm"

C. Lewandowski "Kierunki tak zwanej ofensywy ideologicznej w polskiej oświacie, nauce i szkołach wyższych"

"Środki masowego zakłamania. Gadzinówki w czasie stanu wojennego" red. S. Ligarski

tegoż, "Propaganda obozu władzy w okresie stanu wojennego", w: "Wokół 'mniejszego zła'. Stan wojenny w Polsce" red. P. Piotrowski

J. Olaszek "'Nieliczni ekstremiści'. Podziemna 'Solidarność' w propagandzie stanu wojennego"

tegoż, "'Ekstremiści, chuligani, politykierzy'. Obraz podziemnej 'Solidarności' w propagandzie stanu wojennego", "Pamięć i Sprawiedliwość", nr 16, 2010

tegoż, "Antysolidarnościowa propaganda władz PRL", w: "NSZZ 'Solidarność' 1980-1989", t. VII red. Ł. Kamiński, G. Waligóra

"Komunikowanie się Polaków w latach 1944-1989" K. Stępnik, M. Rajewski

W sieci, np.:

"Język plakatu politycznego jako język władzy. Główne motywy na polskim plakacie propagandowym w latach 1945-1956"

"Propaganda Polski Ludowej wobec gen. Władysława Andersa"

"Elementy propagandy i manipulacji audiowizualnej na przykładzie polskich seriali telewizyjnych w PRL i III RP"

/na: www.jaceksieradzan.pl/

"Propaganda w sporcie okresu PRL na przykładzie Wyścigu Pokoju 1948-1989"

"Propaganda władz PRL wobec drugiej wizyty Jana Pawła II na przykładzie ,,Gazety Krakowskiej"

"Edukacja historyczna okresu PRL w służbie władzy i ideologii – konsekwencje i zagrożenia"

" Zbrodnia katyńska w świetle propagandy politycznej Polski Ludowej. Wybrane zagadnienia"

[jancet]

Istnieje taka jakaś dziwna maniera iż trzeba się opierać na cudzych pracach naukowych, gdyż to dodaje własnej twórczości splendoru.

Ja na miejscu belfra to bym cenił gościa, który bazując na tej propagandzie, podaje iż w PKF 1953 01 było to i to. W PKF 1953 02 było zaś tamto. Grunt, to umiejętnie to skomentować.

Przecież PKF tamtego okresu jest źródłem bezpośrednim.

Po co się podpierać cudzą twórczością?

POLDASIE, KOCHAM CIĘ ZA TE SŁOWA !!!

Jestem takim belfrem, który usiłuje przekonać swoich dyplomantów, że to co zaczerpną z cudzych prac naukowych, to w sumie jest i potrzebne, ale najważniejsza jest relacja z tego, co wiesz, bo widziałeś/aś.

Konkretnie marzyło mi się, że dzięki swoim dyplomantom (w sumie dyplomantkom, na tej specjalności mężczyzn mało) poznam kondycję naszej gastronomii. Nic z tego nie wychodzi. Ciągle dostaję teksty o tym, jak powinno być (np. kelner powinien coś tam podać z prawej strony gościa, zatem jak gość siedzi przy samej ścianie, to kelner powinien wniknąć w ścianę i stamtąd podawać).

Tyle OT.

[secesjonista]

Dorzucę kolejną ciekawą pozycję:

M. Mazur "O człowieku tendencyjnym... Obraz nowego człowieka w propagandzie komunistycznej w okresie Polski Ludowej i PRL. 1944–1956".

[fraszka]

Właśnie przeczytałam Żądło propagandy PRL wydane przez Muzeum Plakatu w Wilanowie w 2001 r. i naszła mnie taka refleksja - czy propaganda odnosiła swój cel? Czy ludzie, biorąc pod uwagę fakt, że byli po doświadczeniach 2 wojny światowej wierzyli w to co mówiła władza na plakatach i ulotkach, podobnie jak dzisiaj w informacje z mainstreamowych źródeł?

A swoją drogą polecam, większość plakatów nie straciła na aktualności

[secesjonista]

Janusz Tazbir zauważył:

"Przypominam sobie, że zawsze mówiono o przyjaźni, pomocy, przykładzie Związku Radzieckiego jako podstawowych źródłach naszych zwycięstw, ale w momentach przełomowych, w roku 1980 i tak dalej pisano - zachowujcie się spokojnie, bo przyjdą ci ze wschodu, a oni są daleko gorsi niż my, polscy komuniści. I to przekreślało wszystkie rezultaty poprzedniej propagandy".

/tegoż, "Silva Rerum Historicarum", Warszawa 2002, s. 366/

[gregski]

Jacek Fedorowicz w jednym w swoich monologów wygłaszanych w czasach w czasach "Pierwszej Solidarności" narzekał, że "oni" cały czas go straszą. Tyle, że jakoś dziwnie straszą. On by rozumiał gdyby go straszyli kimś kto nas nie lubi. No ale "oni" straszą przyjacielem. To co właściwie nam grozi ze strony przyjaciela?

"Że co? Że przyjdzie i zacałuje na śmierć?"

[euklides]

Wydaje mi się, że wszyscy popełniacie tutaj błąd polegający na tym że przypisujecie zbiorowościom ludzkim a nawet poszczególnym jednostkom kierowanie się racjonalną logiką. To nieprawda.  Ludzie kierują się czymś co nasz Feliks Konieczny nazwał abstraktami a to niewiele ma wspólnego z logiką a nawet prowadzi do wręcz irracjonalnych zachowań.

 

[secesjonista]

Miło wiedzieć, że w odróżnieniu od eklidesa wszyscy popełniamy błąd, cóż byśmy zrobili bez takich celnych uwag. Mnie się jednak wydaje, że euklidesowi się tylko wydaje... może nam wskazać euklides kilka cytatów z naszych wypowiedzi dowodzących tkwienia w takim błędnym przekonaniu? A abstrakty Koniecznego niekoniecznie wiele miały wspólnego z logiką, proponuję jednak doczytać co reprezentowały abstrakty a co akcydensy. A logiczne działania również mogą prowadzić do irracjonalnych zachowań.

[secesjonista]

 

W dniu 25.04.2017 o 9:42 AM, euklides napisał:

 Ludzie kierują się czymś co nasz Feliks Konieczny nazwał abstraktami a to niewiele ma wspólnego z logiką a nawet prowadzi do wręcz irracjonalnych zachowań

 

"Generalną osią niewspółmierności międzycywilizacyjnych jest różny stosunek do abstraktów, ujętych przez polskiego badacza w formie „pięciokształtu” lub „pięciomianu” bytu. Ów quincunx jest hierarchicznym złożeniem abstrakcyjnych kategorii: dwóch wewnętrznych (duchowych), dwóch zewnętrznych (fizycznych, materialnych) i jednej pośredniej (należącej do obydwu porządków). Są to kolejno: dobro i prawda, zdrowie i dobrobyt oraz piękno. W przekonaniu Konecznego nie istnieje przejaw ludzkiego bytu (jednostkowego czy zbiorowego), który nie mógłby być ujęty choćby w jedną lub więcej z powyższych kategorii. Abstrakty pięciomianu pojmowane bywają różnie, w zależności od cywilizacji. I tak na przykład przez dobro rozumie się co innego w różnych cywilizacjach. Możliwości pojmowania abstraktów jest nieskończenie wiele, stąd też wynika, że ilość i różnorodność cywilizacji także nie jest ograniczona".

/P. Niewęgłowski "Porównawcza nauka o cywilizacjach Feliksa Konecznego. Współczesny rys krytyczny i próba reinterpretacji", "Kultura i Historia" nr 15, 2009, s. 62/

 

 

W swym artykule prof. Grzegorz Łęcicki stwierdza:

"Brak jakichkolwiek odniesień do wiary, religii, Kościoła można zaobserwować w serialach obyczajowych, mających ukazywać tzw. przeciętne polskie rodziny i ich codzienne problemy, radości oraz troski prywatne i zawodowe. Ani w Wojnie domowej, ani w Czterdziestolatku, ani w Rodzinie Leśniewskich nie ma żadnych nawet najdrobniejszych elementów czy akcentów świadczących o wierze i  religijności bohaterów. Podobnie jest w  PRL-owskich serialach przeznaczonych dla młodzieży, a  więc np. w Niewiarygodnych przygodach Marka Piegusa, Do przerwy 0:1, Podróży za jeden uśmiech, Wakacjach z duchami; nawet w cyklu bezpośrednio związanym z  dziejami Kościoła, czyli w serialu Samochodzik i templariusze, problematyka religijna zredukowana została jedynie do wymiaru widowiska przygodowego mającego odniesienia wyłącznie do historii chrystianizmu, a nie chrześcijaństwa jako rzeczywistości żywej, dynamicznej, aktualnej dla każdego pokolenia. Wiara i związki z Kościołem były ukazywane wyłącznie w serialach historycznych (Lalka, Noce i dnie, Przygody pana Michała, Chłopi) będących ekranizacjami dzieł literackich; dawna religijność i pobożność przedstawiana więc była jako swoisty relikt przeszłości, rodzima obrzędowość, martwa tradycja, nie mająca żadnego znaczenia dla filmowych bohaterów seriali współczesnych. Przesłanie propagandowe oraz zabiegi manipulacyjne drastycznie kontrastowały z rzeczywistą pobożnością Polaków; nie nawiązując do realnej polskiej religijności i znaczenia Kościoła w życiu narodu...".

/tegoż "Elementy propagandy i manipulacji audiowizualnej na przykładzie polskich seriali telewizyjnych w PRL i III RP", w: "Media w edukacji. Wymiar kulturowy i aksjologiczny" red. A. Rogowska, Siedlce 2013, s. 110-111/

 

Autor dodaje, że nieliczne wątki praktyk religijnych ukazywane są w krzywym zwierciadle (np. scena wieczerzy wigilijnej w odcinku "We dwoje", serialu "Daleko od szosy") bądź dwuznacznym kontekście (postać Melanii Kicały z odcinka "Gra", w serialu "Najważniejszy dzień życia"). Czy rzeczywiście tak to wyglądało w filmowej "rzeczywistości"?