Katyń w PRL

[Komar]

Władysław Gomułka poruszył sprawę Katynia w jednym ze swoich publicznych wystąpień w drugiej połowie lat pięćdziesiątych. Ja kojarzę to z rokiem 1957. To nie było spotkanie z ograniczoną liczbą wyselekcjonowanych słuchaczy. To było oficjalne wystąpienie chyba podczas któregoś z posiedzeń plenarnych Komitetu Centralnego PZPR. Oficjalne przemówienia Gomułki były drukowane w prasie przeważnie w pełnym brzmieniu., a ponieważ były bardzo obszerne, to zajmowały drobnym druczkiem dwie lub trzy strony gazetowej płachty. Ja z tym przemówieniem zapoznałem się z tekstu - o ile pamiętam - w Życiu Warszawy, dzień lub dwa po jego wygłoszeniu.

Otóż Gomułka użył w tym przemówieniu określenia: "Goebbelsowska prowokacja katyńska". Nie pamiętam już szerszego kontekstu.

Edytowane 18 Styczeń 2019 przez Komar

[Bruno Wątpliwy]

Cytuj

Władysław Gomułka poruszył sprawę Katynia w jednym ze swoich publicznych wystąpień w drugiej połowie lat pięćdziesiątych.

Najprawdopodobniej chodzi o (wspomniane już na stronie drugiej tej dyskusji) spotkanie Gomułki z młodzieżą (działaczami młodzieżowymi) w październiku 1956 roku. Najbardziej chyba znane z relacji Andrzeja Werblana.

Gomułka odpowiadał wówczas "z głowy" na pytania przekazane mu na kartkach. Na pytanie o "cios w plecy" (17 września 1939) zareagował impulsywnie (coś w stylu "prowokacyjne, bzdurne pytanie") natomiast na pytanie o Katyń - odpowiedział. Znowu - oddaję w tej chwili jedynie sens wypowiedzi (na życzenie, bez trudu mogę ją znaleźć i przytoczyć in extenso): "Badali sprawę Niemcy i stwierdzili, że to ZSRR. Potem badał ZSRR i stwierdził, że to Niemcy. W Norymberdze nic nie ustalono. Potem badali Amerykanie i stwierdzili, że to ZSRR. A my nie powinniśmy obecnie iść >>na demonstrację<< wobec ZSRR, bo taka jest polska racja stanu".

Oczywiście, wypowiedź była bardziej złożona, ale sens mniej więcej taki - "milczmy, nie popierajmy żadnej wersji". I tego się mniej więcej po 1956 roku do lat 80. trzymano (z pewnymi - raczej niezbyt licznymi -  wyjątkami, gdy akceptowano wersję radziecką).