Husaria

[Pancerny]

Do tego należy dodać place zakwaterowania zimowego tzw,hiberny która w 1648 roku wynosiła 63 złote.

[Vissegerd]

Co do skrzydeł, po odnalezieniu tzw. "rolki Sztokcholmskiej" - wiemy, że były używane na polu walki, a nie jak sugeruje kolega Kuba pak, tylko w paradach.

Temat stary, ale przeglądając tak mi się nasunęło... Nie negując absolutnie wiedzy Kolegi z "historyków", wręcz przeciwnie, zastanawiam się jednak, co ma wspólnego Rolka Sztokholmska z teorią użycia skrzydeł na polu walki? Na rolce akurat jest zaprezentowany przemarsz uroczysty, paradny, więc gwoli ścisłości pozwalam sobie zamieścić niniejsze sprostowanie, aby nikt nie powziął błędnych wniosków

To, tak gdyby ktoś miał wątpliwości, co jest na rolce:

Pozdrawiam.

[Pancerny]

Tylko,że ten rodzaj skrzydeł przedstawiony na Rolce Sztokholmskiej niczemu nie przeszkadzał, mam na myśli cięcia szablą/pałaszem z nad głowy. Problem stwarzają skrzydła zakończone półkolem nad głową husarza.

[Vissegerd]

Tak, ale też o niczym jeszcze to nie przesądzało. Rolka świadczyć może jedynie o kształcie skrzydeł, ale nie o ich użyciu bojowym. Można tym podeprzeć hipotezę, ale nie udowodnić. Chodziło mi o to, że to zbyt daleko posunięty wniosek.

Pozdrawiam.

[Konstanthinos XI]

Na obrazie "Bitwa pod Kłuszynem" Szymona Boguszowicza, znajdującym się kościele św Wawrzyńca w Żółkwi, mamy husarzy ze skrzydłami...

[Pancerny]

Na obrazie "Bitwa pod Kłuszynem" Szymona Boguszowicza,

Tak, obraz był malowany przed 1620 roku, tylko pytanie, czy autor obrazu widział husarię podczas kłuszyńskiej szarży czy podczas uroczystego powrotu z owej bitwy?

[Vissegerd]

Moim skromnym zdaniem, co już zresztą pisałem przy okazji innego tematu, sprawa skrzydeł jest dość dyskusyjna, zresztą w historiografii też są różne teorie. W XVI, gdy husaria przekształcała się z jazdy lekkiej w cięższą, zapewne bywało różnie. Skoro skrzydeł używali racowie, więc zapewne w takim samym kształcie przejęła je husaria. Tak było pewno do początków XVII wieku. Był to kształt skrzydeł, jaki znamy z rolki. Podejrzewam, że w XVII wieku użycie skrzydeł w boju zaczęło zanikać. Na wielu obrazach ukazujących odsiecz wiedeńską (oczywiście tą drugą, słynną, przeciwko Turkom, a nie wcześniejszą, z czasów Zygmunta III), husarze skrzydeł nie mają. Dlatego też wydaje się, że w okresie największej świetności husarii, mogło być różnie, z tendencją do nie używania skrzydeł w walce, aż do całkowitego zaniku, tj. użycia tylko w celach paradnych. Ale to tylko moja hipoteza. Częste działania wojenne w XVII wieku, zubożenie szlachty, a tym samym husarzy miały tu zapewne wpływ. Przydatność bojowa tego wyposażenia jest praktycznie żadna, jedynie efekt psychologiczny. Husaria wyrobiła sobie w pewnym momencie na tyle silną pozycję i była na tyle znana, że skrzydła nie miały już takiego znaczenia w okresie późniejszym, nawet psychologicznego, więc wydaje się być słuszną teoria, że z nich w walce zrezygnowano. Osobiście, poza aspektem estetycznym, nie widzę po prostu przydatności skrzydeł, a husarze byli zawodowymi żołnierzami i praktycznymi ludźmi, więc po co te skrzydła?

Pozdrawiam.

[Tofik]

Dla mnie jedno jest pewne - skrzydła były używane, podczas uroczystości :mrgreen:

A na poważnie.

Na obrazie "Bitwa pod Kłuszynem" Szymona Boguszowicza, znajdującym się kościele św Wawrzyńca w Żółkwi, mamy husarzy ze skrzydłami...

IMHO co innego malarz, co innego historia. Malarz z pewnością chciałby ukazać husarzy jako istoty nadludzkie. Nie wykluczam oczywiście tego, że poszczególne chorągwie nie używały skrzydeł, ale były to tylko wyjątki, dla mnie wystarczającym dowodem na to, że skrzydła nie były używane przez większość jest to, że nie ma o nich mowy w listach przypowiednich.

[Konstanthinos XI]

Obraz był malowany na zamówienie i Żółkiewskiego i pod jego dyktando, więc raczej dowódca sam wiedział najlepiej jak to ze skrzydłami było...

[Tofik]

To nie wyklucza tego co napisałem - prawda historyczna może być inna. A Żółkiewski lubił pofantazjować, o czym najlepiej świadczą jego szacunki odnośnie załogi Smoleńska.

[Vissegerd]

Poza tym, mamy do czynienia z dwoma rodzajami mocowania skrzydał. Do siodła, jak najprawdopodobniej na Rolce Sztokholmskiej, oraz do naplecznika. Oba typy mocowania są reprezentowane przez eksponaty Muzum Wojska Polskiego. Mocowanie do siodła praktycznie dyskwalifikuje użycie bojowe, uniemożliwiając swobodne wsiadanie i zsiadanie. Znowuż skrzydła mocowane do pleców, wystawałyby, inaczej niż na Rolce, więc utrudniałyby walkę i jazdę w trudnym terenie. W takim razie po co? Dodatkowo, zachowane listy przepowiednie pozostawiają dowolność towarzyszom husarskim co do skrzydeł. We fragmencie listu przepowiedniego króla Stefana Batorego (więc przed Rolką) czytamy "... zaś pióra i inne ozdoby dla okazałości i postrachu nieprzyjaciela zależnie od upodobania każdego." Czyli traktowane są dodatkowo pióra (skrzydła), jako ozdoba, więc bez znaczenia bojowego.

Pozdrawiam.

[mariuszdragula]

Załóżmy,że husaria staje do boju z wojskiem,które jeszcze nigdy z husarią się nie potykało.Według mnie,w takiej sytuacji idą w ruch wszystkie dostępne w taborze skrzydła i zakłada je pierwszy szereg,czyli towarzysze,tylko wtedy aspekt psychologiczny ma największe prawo bytu.W pozostałych bojach zapewne towarzysze już ich nie zakładają,gdyż byłaby to oznaka nieufności wobec własnych pocztowych,ci z kolei już pióra przywdziewają,szczególnie ci którzy są niepewni czeladzi.Wynika z tego ,że najczęściej skrzydlata była czeladź.Bezgranicznie wierzę w aspekt ochronny skrzydeł,lepsze złamane skrzydło niż przetrącony kręgpsłup.Oczywiście idąc np.na zbuntowanych kozaków,zapewne husaria nie brała wogóle skrzydeł,w myśl zasady "w lakierkach nie bierz się za sprzątanie stajni".Myślę więc ,że husaria traktowała skrzydła dość prestiżowo i używała ich najczęściej w ważnych bitwach z doborowym wrogiem,choć na pewno bez ustalonej zasady.

[Vissegerd]

Podam tylko jako ciekawostkę. Otóż parę dni temu w budapeszteńskim muzeum wojska znalazłem rekonstrucję husarza węgierskiego z 2 poł. XVI wieku. Uzbrojenie ochronne to tarcza i szyszak, zaczepne - kopia, szabla i koncerz. Skrzydeł żadnych. Natomiast niektóre ryciny węgierskich huzarów, czy też raców ukazują ich ze skrzydłami i w miękkim nakryciu głowy. Przypominam sobie też ryciny polskich husarzy z 1 poł. XVI wieku, jeszcze jako jazdy lekkiej z tarczami (jedyne uzbrojenie ochronne), ale bez skrzydeł.

Pozdrawiam.

[Kadrinazi]

A teraz coś z innej beczki

Jak to w końcu było z pocztowymi - mieli kopie czy nie? Co źrodło to inne zdanie, przyznam że jestem zupełnie w kropce...

[Pancerny]

Często spotkałem sie z opisem, że drugi szereg posiadał kopie, o trzecim nic nie słyszałem.

Dopiero oficjalnie źródła mówią, w ten sposób, że hetman Jabłonowski zabrał pocztowym kopie, a dał bandolety.