Bitwa pod Cambrai

[Tomasz N]

No fakt "nad". Ale tę datę on podaje serio. Zatem pytanie co wtedy mieli Francuzi. Może w przełęczach alpejskich zostały jakieś słonie po Hannibalu ?

[Andreas]

Może chodzi o te ich Schneidery? Kompletnie zapomniane czołgi. Być może ich pierwsze użycie miało miejsce nad Aisne. Jeszcze pogrzebię.

[Krzysztof M.]

16 kwietnia 1917 r. nad rzeka Aisne (wzdłuż grzbietu Chemin des Dames) rozpoczęła się tzw. ofensywa Nivelle'a. 5 armia francuska wspierana była w rejonie miejscowości Berry-au-Bac przez dwa zgrupowania czołgów - dowodzone przez majorów Chaubesa i Bossuta. Łącznie było to ok. 130 czołgów typu Schneider CA. Atak pancerny zakończył się dotkliwą porażką (tak jak cała ofensywa). Czołg ten okazał się maszyną nieudaną - polowa maszyn została zniszczona lub utknęła na nierównościach terenu. Na początku maja na tym samym froncie Francuzi użyli jeszcze pewna ilość czołgów ciężkich typu St. Chamond. Ich atak jednak nie wpłynał zasadniczo na przebieg walk.

Bitwa nad Aisne była pierwszym atakiem francuskiej "l'Artillerie Speciale". Czołg jednak absolutnie zadebiutował pod Flers i Courcelette, podczas kampanii nad Sommą 15 wrzesnia 1916 r. - były to brytyjskie czołgi typu Mk I.

Edytowane 28 Kwiecień 2009 przez Krzysztof M.

[Krzysztof M.]

Lista najważniejszych ataków i starć pancernych I w. św:

15 września 1916 rejon Flers nieopodal Sommy - ok. 50 wozów brytyjskich Mk I, tylko 8 dotarło do linii niemieckich

11 kwietnia 1917 r. pod Bullecourt - czołgi Mk I i Mk II wspierać miały atak ANZAC na pozycje przeciwnika. Czołgi spóźniły się na pozycje wyjściowe (oślepione nagłą zadymka śnieżną) w skutek czego ANZAC zaatakował bez wsparcia. atak zakończył się rzezią.

16 kwietnia 1917 r. Berry-au-Bac nad Aisne - czołgi francuskie Schneider CA (ok. 130 sztuk) miały wesprzeć atak 5 armii. Natarcie zakończyło się niepowodzeniem. Grupa Bossuta traci 1/4 czołgów, grupa Chaubesa 32 z 40 wozów.

5 maja 1917 r. francuskie czołgi ciężkie St. Chamond debiutują w walce w rejonie Laffaux nad Aisne.

7 czerwca 1917 r. - czołgi Mk IV (76 sztuk) wspierają atak aliancki pod Messines. Jeden z pierwszych na prawdę udanych przykładów współpracy - choć głównie w roli pomocniczej.

31 lipiec 1917 r. - Ypres Brytyjczycy maja do dyspozycji 214 czołgów Mk IV - większość z nich utyka na nierównym terenie lub w błocie. Powstają tzw. "cmentarzyska czołgów"

22 sierpnia 1917 r. pod Ypres - bardzo udana akcja kilkunastu czołgów Mk IV - udaje się kosztem niewielkich strat zdobyć kilka niemieckich punktów oporu, - "światełko w tunelu"

23 października 1917 - czołgi Schneider i St. Chamond wspierają atak francuski pod Malmaison i Laffaux. Ograniczony sukces.

20 listopad 1917 - Cambrai - masowy atak Tank Corps (374 sztuki) przełamanie linii Zygfryda. Sukces jednak nie wykorzystany - większość maszyn zniszczona lub uszkodzona.

21 marzec 1918 - kilka czołgów AV7 wspiera atak niemiecki pod st. Quentin

24 - 25 kwietnia 1918 - pierwsza bitwa pancerna w historii starcie grupy niemieckich AV7 z brytyjskimi Whippetami i czołgami Mk IV - taktyczne zwycięstwo Tank Corps - choć straty większe po stronie brytyjskiej.

4 lipca 1918 - Hamel. Natarcie Korpusu Australijskiego wspieranego przez nowe czołgi Mk V - bitwa ma niewielki zasięg ale służy do przetestowania tzw. taktyki "łagodnej penetracji" usprawniającej kooperację czołgów z piechotą - drobny, ale znaczący sukces aliantów - próba generalna przed Amiens.

18 lipca 1918 - kontrofensywa 10 armii Mangina nad Marną pod Soissons - czołgi lekkie Renault oraz st. Chamond wspierają atak Francuzów i Amerykanów. Pierwszy francuski masowy atak pancerny (ok. 300 wozów) zakończony sukcesem.

8 sierpnia 1918 - czarny dzień armii niemieckiej - atak ok. 500 czołgów alianckich pod Amiens. Największa bitwa "pancerna" PWS. Przełamanie obrony 2 Armii niemieckiej.

Edytowane 28 Kwiecień 2009 przez Krzysztof M.

[Tomasz N]

Krzysztof K napisał:

16 kwietnia 1917 r. Berry-au-Bac nad Aisne - czołgi francuskie Schneider CA (ok. 130 sztuk) miały wesprzeć atak 5 armii. Natarcie zakończyło się niepowodzeniem. Grupa Bossuta traci 1/4 czołgów, grupa Chaubesa 32 z 40 wozów.

Czyli Sikorski przesunął to najprawdopodobniej o rok wcześniej

[Andreas]

Być może to chochlik drukarski. A może wina samego autora... Dość, że Krzysztof wszystko szybko wyjaśnił.

I to zanim ja coś znalazłem...

A może coś o zastosowaniu niemieckich czołgów? Czy ich większa ilość mogła zaszkodzić w jakiś sposób Aliantom?

[redbaron]

A może coś o zastosowaniu niemieckich czołgów?

Właśnie w takiej niemieckiej książce (odpowiednik Piekałkiewicza) widziałem propagandowy chyba obrazek natarcia czołgów niemieckich (A7V) na pozycje bodaj amerykańskie pod Villers-Bretonneux - ktoś coś słyszał więcej na ten temat?

[Krzysztof M.]

Właśnie w takiej niemieckiej książce (odpowiednik Piekałkiewicza) widziałem propagandowy chyba obrazek natarcia czołgów niemieckich (A7V) na pozycje bodaj amerykańskie pod Villers-Bretonneux - ktoś coś słyszał więcej na ten temat?

PANCERNA POTYCZKA POD VILLERS-BRETONEAUX

Debiut czołgów na polu bitwy choć nie w pełni udany (pod Flers w 1916 r. z 49 maszyn większość uległa awarii, utknęła w terenie lub została zniszczona) nie zniechęcił sprzymierzonych do rozwijania tej nowatorskiej broni. Niemcy wyciągnęli z kolejnych bitew z udziałem tych pojazdów inne wnioski. Sam Hindenburg mawiał iż wyszkolenie niemieckiego żołnierza i siła niemieckiej artylerii w pełni wystarczą do odniesienia zwycięstwa na froncie zachodnim. Czołg – powolny, skupiający uwagę i hałaśliwy nie znalazł zrozumienia wśród niemieckich generałów i konstruktorów. Nie znaczy to jednak iż Niemcy w ogóle nie prowadzili jakichkolwiek prac w tej dziedzinie. Pierwszymi pojazdami pancernymi armii kajzerowskiej były zdobyte pod Cambrai jesienią 1917 roku brytyjskie czołgi Mark IV, jednocześnie toczyły się prace nad własnym modelem. Ich efektem był czołg A7V Sturmpanzerwagen projektu inż. Josepha Vollmera. We wrześniu 1917 utworzono pierwszą jednostkę tych czołgów. Pierwszy raz w akcji pojazdy te w liczbie 5 sztuk wraz ze zdobycznymi czołgami wzięły udział 21 marca 1918 roku w ofensywie w Pikardii. Większa ilość tych pojazdów wzięła udział w kwietniowej bitwie o Villers-Bretoneaux.

Niemcy 24 kwietnia zaatakowali ten odcinek frontu celem odwrócenia uwagi i odciągnięcia rezerw sprzymierzonych od walk we Flandrii. Atak powierzono XIV. KRez, XI. KA i 51. KA niemieckiej 2. Armii, którą uzupełniono i wzmocniono świeżymi dywizjami (min. 77. Dywizja Rezerwowa przybyła z Rosji). Dowództwu armii podporządkowano także wszystkie trzy oddziały (Abteilung) czołgów jakimi dysponowała wówczas armia niemiecka. Trzy czołgi A7V przydzielono 228. Dywizja Piechoty, która atakowała bezpośrednio Villers-Bretoneaux, siedem czołgów miało atakować między Villers-Bretonaeux a lasem d’Aquenne wraz z 4. Dywizją Gwardii, kolejne cztery pojazdy miały wesprzeć 77. Dywizję Rezerwową w jej ataku na Cachy. Atak rozpoczął się pod osłoną gęstej mgły rankiem 24 kwietnia trafiając w linie obronne brytyjskiej 8. Dywizji. Atak 228. Dywizji wspierany przez czołgi zakończył się niespodziewanym sukcesem. Niemcy zajęli Villers-Bretaoneaux. Na południe od tej miejscowości doszło do pierwszego, historycznego starcia czołgów obu stron. A7V z 3. Grupy ppor. Steinhardta natknęły się na cztery czołgi Mk IV z 1. Batalionu Królewskiego Korpusu Czołgów. Lepiej opancerzony i uzbrojony (działo kal. 57 mm i 6 karabinów maszynowych) czołg niemiecki o nazwie własnej „Nixe” wyłączył z walki dwa „żeńskie” (a więc uzbrojone tylko w karabiny maszynowe) czołgi brytyjskie ale sam został trafiony przez „męski” Mk IV (uzbrojony w dwa działa 6-funtowe – dowódca ppor. F. Mitchell) i jego dowódca (ppor. W.Biltz) rozkazał załodze opuścić pojazd. Pozostałe wozy niemieckie wycofały się z walki. Na odcinku 77. Dywizja Rezerwowa w rejonie Cachy czołgi niemieckie starły się z kolei z lekkimi wozami brytyjskimi typu Whippet uzbrojonymi tylko w karabiny maszynowe. A7V o nazwie własnej „Sigfried” zniszczył prawdopodobnie jednego Whippeta i dwa inne uszkodził. W sumie więc wynik starcia był pomyślny dla Niemców, ale nie miało to już większego znaczenia. Następnego dnia australijska 5. DP wspierana przez Brytyjczyków uderzyła na Villers-Bretonneux. Jedna brygada zaatakowała północny skraj miejscowości, druga południowy. Niemcy zagrożeni okrążeniem zmuszeni byli odstąpić. Trzy uszkodzone czołgi A7V – częściowo zdemontowane przez wycofujących się Niemców dostały się w ręce Australijczyków. Miejscowość została przez Sprzymierzonych ponownie zdobyta. Do końca wojny czołgi niemieckie zostały użyte jeszcze podczas ofensywy pod Reims i w kilku późniejszych epizodach. Ogółem do końca wojny wyprodukowano zaledwie 30 czołgów typu A7V. Brytyjczycy wyprodukowali ogółem 450 czołgów typu Mk IV.

[redbaron]

Dzięki wielkie Krzysztofie za ten dokładny opis potyczki. Teraz już wiem o co chodzi

Ogółem do końca wojny wyprodukowano zaledwie 30 czołgów typu A7V.

Mi się w pamięci wyryło (ale nie wiem na podstawie jakiego źródła niestety), że Niemcy mieli 20 czołgów A7V.

[Krzysztof M.]

Pisałem ten tekst dawno temu - pewnie należałoby go uściślić. Niektóre publikacje rzeczywiście podają 20 sztuk. Autorzy "The illustrated directory of tanks of the world" piszą, iż pod koniec 1917 r. zamówiono 100 sztuk, złożono nie więcej niż 35.

Z innych ciekawszych akcji tych czołgów - to 21 marca 1918 r. w rejonie st. Quentin zaatakował oddział, który można by uznać za pierwowzór niemieckich kampfgruppe z czasów DWS. Była to kombinowana Gruppe Grote - złozona z batalionu piechoty, dwóch kompanii szturmowych (ze słynnego batalionu Rohra), kompanii miotaczy min, kompanii karabinów maszynowych i czterech czołgów A7V ze sStPKWAbt. 1. Czołgi niestety zostały w tyle - ale lokalny garnizon brytyjski na sam ich widok podał tyły. Oczywiście akcja czterech pojazdów nijak się miała do tego co działo się 8 sierpnia 1918 r. pod Amiens.

Edytowane 4 Maj 2009 przez Krzysztof M.

[Forteca]

Co do Ofensywy Nivella, to warto zaznaczyc że czołgi użyto tam wbrew wyraźnemu sprzeciwowi gen. Estienna, ojca francuskie broni pancernej. Użyto łącznie 132 czołgi, z których 128 to był CA. Atak zakończył sie taktycznym "pyrrusowym" sukcesem, bo zołgi przełamały trzy linie nieprzyjacielskiej obrony, ale przekroczyło ją tylko 9 maszyn. Zginął major pierre Bossut, 180 czołgistów zostało rannych lub zginęło - z 720. Ciekawie wyglądają straty czołgów w tej bitwie - 56 było sprawnych, 37 zostało zniszczonych ogniem pośrednim artylerii i tylko 15 ogniem na wprost, a pozostałę to ofiary awarii i "księżycowego terenu" po nawale artyleryjskiej.

Do końca wojny czołgi niemieckie zostały użyte jeszcze podczas ofensywy pod Reims

dokładnie to ex-brytyjskie Marki, których spora część utknęła (jak i na tercie) na fosie fortu La Pompelle - i jedne z najbardziej znanych zdjęć ukrzyżowanych marków.

[Krzysztof M.]

Ostatnia znana mi akcja bojowa niemieckich czołgów - miała miejsce 11 października 1918 koło Iwuy. W kontrataku przeciwko Brytyjczykom wzięło udział 5 lub 6 maszyn A7V z sStPKWAbt. 1. Jedna się zepsuła i została zniszczona przez Niemców, jedna została rozebrana - wrak trafił w ręce brytyjskie. Resztę wozów odesłano do Niemiec. Pz Abt 1 został rozwiązany tuz po zawieszeniu broni.

[Don Pedrosso]

W kontrataku przeciwko Brytyjczykom wzięło udział 5 lub 6 maszyn A7V z sStPKWAbt.

Z artykułu Łukasza Gładysiaka "Pierworodny Panzerwaffe. Czołg A7V" zamieszczonego w Militariach XX wieku nr 1(8)2009 wynika, że w kontrataku wzięło udział 5 maszyn: 501 Gretchen (sierżant Lommen), 525 Siegfried (porucznik Wagner), 540 Heiland (porucznik Schuck), 560 Alter Fritz (porucznik Volckheim) oraz 563 Wotan (porucznik Goldmann). Wątpliwości budzi A7V Alter Fritz, który został uszkodzony przez pocisk artyleryjski w czerwcu. Przywrócono go jednak do stanu używalności za liniami niemieckimi i wziął on udział w natarciu.

Jedna się zepsuła i została zniszczona przez Niemców, jedna została rozebrana - wrak trafił w ręce brytyjskie.

Zarzycki Piotr w swojej pracy "Czołg A7V" podaje, że utracono jedynie czołg z numerem 560 porucznika Volckheima, który został trafiony przez artylerię i zerwał gąsienicę. Załoga obawiając się, że zostanie odcięta od swych oddziałów opuściła pojazd a następnie wysadziła go w powietrze.

[Krzysztof M.]

Wg W. Schneider, R. Strasheim, German Tanks in World War One", s. 26

"A track of tank 560 broke and the tank was blown up"

"Tank 562 was captured by the British and scrapped in France"

[gregski]

W dniu 28.04.2009 o 9:15 AM, Krzysztof M. napisał:

8 sierpnia 1918 - czarny dzień armii niemieckiej - atak ok. 500 czołgów alianckich pod Amiens. Największa bitwa "pancerna" PWS. Przełamanie obrony 2 Armii niemieckiej.

Ciekawe, że po tej bitwie "Tank Corps" praktycznie przestał istnieć. Takie straty poniósł.

Jako ciekawostkę mogę napisać, że w tej bitwie najsławniejszy Whippet "Musical Box" pokazał co może dokonać broń pancerna gdy przebije się na tyły wroga.