O pochodzeniu imion w średniowieczu

[chaemuaset]

Naryo dużo łatwiej będzie jeśli podasz jakieś interesujące Cię przykłady, ale nawet bez tego myślę, że możemy wymyślić następujące typy:

1) imiona zapisane fonetycznie (Mstislav, Meclav, Boleslav);

2) imiona zapisane w zbliżonym brzmieniu fonetycznym acz stylizowane na brzmienie łacińskie (Krakus);

3) imiona, których znaczenie jest tłumaczone na łacinę (nie podam przykładów ale wydaje mi się, że gdzieś otarłem się o takowe przypadki).

Najczęściej spotykamy się z zapisem fonetycznym, czasem zniekształconym ze względu na różnice językowe i z powodu tego, że scriptor spotkał się z danym imieniem za pomocą nieraz licznych pośredników. Często domyślenie się oryginalnego brzmienia imienia nie przysparza większego problemu, a już językoznawcom żadnego.

Myślę, że fajnie było by poeksperymentować z kilkoma imionami.

Edit:

The name derives from Germanic *karlaz "free man, commoner",[4] which gave German Kerl "man, guy" and English churl. His name, however, is first attested in its Latin form, "Carolus" or "Karolus".

Znalazłem na http://www.answers.com/topic/charlemagne

Ta gwiazdka przed "karlaz" oznacza, że jest to słowo rekonstruowane i że nie ma źródeł w których się znajduje a to świadczy o wspólnym, germańskim pochodzeniu imienia Karl, co już w zupełności zaprzecza jakimkolwiek zapożyczeniom.

Edytowane 19 Kwiecień 2009 przez chaemuaset

[juzef]

imiona, których znaczenie jest tłumaczone na łacinę (nie podam przykładów ale wydaje mi się, że gdzieś otarłem się o takowe przypadki).

Kadłubek tłumaczy imię Bogusław jako Teodox

[Vissegerd]

Ta gwiazdka przed "karlaz" oznacza, że jest to słowo rekonstruowane i że nie ma źródeł w których się znajduje a to świadczy o wspólnym, germańskim pochodzeniu imienia Karl, co już w zupełności zaprzecza jakimkolwiek zapożyczeniom.

I to chyba racja, bo ja znalazłem coś takiego:

Karl wurde vom althochdeutschen „karal“ abgeleitet und bedeutet „Mann“, „Ehemann“. Auch „der Freie“.

Czyli, że imię pochodzi ze staro-wysoko-niemieckiego, ponoć najstarszej formy języka niemieckiego. Choć gdzieś mi się obiło o uszy, że i w pragermańskim ma korzenie... Ale nie znam się na tym za bardzo

W dziale Pomocowym był kiedyś ciekawy temat o imionach: Tłumaczenie imion z łaciny

Może pochylimy się teraz nad tymi imionami? Nie wszystko udało nam się wtedy przetłumaczyć...

Pozdrawiam.

[chaemuaset]

staro-wysoko-niemieckiego

No poprawnie po polsku to nazywa się ten język "staro-górno niemieckim" ;P

Żeby móc je poprawnie przetransliterować trzeba znać jeszcze czas ich zapisania. Jest to bardzo ważne, gdyż w różnym czasie używano różnych znaków łacińskich do oddanie dźwięków ówczesnego języka polskiego.

[secesjonista]

(...)

Przy czym nalezy rozumiec , ze wszelkie wczesnosredniowieczne zapisy byly w lacinie , dla przypomnienia to Jan Kochanowski byl prekursorem polskiego pismiennictwa i tak to on zapisal Polacy nie gesi swoj jezyk znaja !

(...)

Dla przypomnienia: wers ów napisał Rej, a nie Kochanowski (dodatkowo: mają, a nie: "znają"), a za prekursora uchodzi Biernat z Lublina.

[secesjonista]

W dniu 24.03.2009 o 5:23 PM, Capricornus napisał:

Brniesz coraz bardziej a niestety nie masz racji, Oleg to słowiańska wersja imienia germańskiego.

Czemu czepiliście się tych zdrobnień przecież imię Mieszko mogło sobie swobodnie funkcjonować jako imię samodzielne, podobnie mamy Lecha i Leszka czy to na pewno jest zdrobnienie? Oba imiona funkcjonują samodzielnie.

 

Przy całej dyskusji na początku - gdzie spierano się o to czy używano we wczesnym średniowieczu zdrobnień w rodach królewskich czy książęcych (głównych liniach), to pewnym nieporozumieniem jest traktowanie jako zdrobnień form skróconych. Wiele z dawnych form skróconych dziś jest zdrobnieniami ale dawniej takimi nie zawsze były. Nie należy przenosić współczesnych doświadczeń językowych na wieki dawniejsze (por. poniżej fragment o "odczuciach motywacyjnych").

Jako ciekawostkę, nasz mityczny praprzodek i władca to - Lech, niektórzy językoznawcy uważają, iż jest to... zdrobnienie.

"Niektórzy historycy języka domniemują, że Lech to zdrobnienie-skrócenie od niepoświadczonego słowiańskiego imienia złożonego typu Lścisław, Lścimir, Lestsław z pierwszym członem czasownikowym 'lścić' 'działać podstępnie', inni - widzą w nim zdrobnienie-skrócenie od... Leszka!

Ten ostatni - zanim stał się formą wyłączną - w średniowiecznych źródłach polskich występował również pod wariantywnymi postaciami Lestek, Lestko, Leszko. I w wypadku Leszka jego etymologia źródła - niezupełnie pewnego - historycy języka upatrują w czasowniku 'lścić' działać podstępnie' - pierwszym członie przywołanych imion Lścisław, Lścimir, Lestsław, za to słynny kronikarz Jan Długosz widział w nim... zdrobnienie od Lecha. Taki kierunek derywacji - odwrotny od jednej z przedstawionych wyżej koncepcji pochodzenia Lecha - przylega zresztą do odczuć motywacyjnych współczesnych Polaków - dopowiedzmy".

/J. Miodek "O Lesławie Tatarowskim - onomastycznie", "Acta Universitatis Wratislaviensis", Prace Literackie LV, Wrocław 2015 s.15-16/

 

Przy okazji omawianego imienia: "Bolko", które miało być "zdrobnieniem", można przypomnieć, że funkcjonowało ono podobnie jak Borisъ, który był najprawdopodobniej skróconą formą od: Borislavъ (druga koncepcja to pochodzenie z mongolskiego od: "bogori" = "mały"; por.: M. Łesiów "Wschodniosłowiańskie nazewnictwo osobowe po 988 roku i jego wpływ na antroponimikę krajów sąsiednich", "Roczniki Humanistyczne", T. XXXVI, z. 7, 1988). A czy również zdrobnieniem? Faktem jest, że funkcjonowało to imię pośród członków rodów książęcych na Rusi Kijowskiej we wczesnym średniowieczu.

/za: J. Sosnowski "O imionach dwuczłonowych w historii języka polskiego i rosyjskiego", w: "Amor verborum nos unit. Studia poświęcone pamięci Profesora Sławomira Gali"

 red. P. Stelmaszczyk, I. Jaros, Łódź 2015, s. 140/