Mniejszość grecka i macedońska w Polsce

[El Burako]

Witam !!! Szukam informacji o Greakch i Macedończykach mieszkających w Polsce. Najbardziej interesuje mnie ich stan liczebny, terytoria które zamieszkują, ich stosunek do Polaków, kiedy przybyli do Polski i główne Greckie organizacje w Polsce. Byłbym braaaaadzo wdzięczny, za udzielenie mi jakichkolwiek informacji. Z góry dziękuje !!!

[Jarpen Zigrin]

Jedyny Grek jakiego znam to ten z programu na 2 "Europa da się lubić", proponuje napisa e-maila do ambasady Grecji http://www.greece.pl/polski/index.htm i zadać im to pytanie.

Jest tan też dział Grecy w Polsce może tam coś znajdziesz?

[pfl]

Najbardziej interesuje mnie ich stan liczebny, terytoria które zamieszkują, ich stosunek do Polaków, kiedy przybyli do Polski i główne Greckie organizacje w Polsce.

Niewielkie grupki Greków przybyły do Polski po zakończeniu wojny domowej w Grecji (koniec lat 40.). Byli to partyzanci komunistyczni, ich sympatycy i rodziny. Zamieszkali głównie w Zgorzelcu. To wszystko co wiem na ich temat.

[lancaster]

Niewielkie grupki Greków przybyły do Polski po zakończeniu wojny domowej w Grecji (koniec lat 40.). Byli to partyzanci komunistyczni, ich sympatycy i rodziny. Zamieszkali głównie w Zgorzelcu. To wszystko co wiem na ich temat.

Osiedlano ich także z tego co wiem w Bieszczadach .

[secesjonista]

Wątek o tej mniejszości pojawia się w innym temacie, zawsze można tam zerknąć (w dalszej części trochę informacji podaje również fodele):

Stosunek władz do mniejszości narodowych

Edytowane 1 Styczeń 2012 przez secesjonista

[Widłobrody]

Jak na tak nieliczną populację pojawiło się w niej sporo muzyków rozrywkowych. Najbardziej znani: Eleni, Jorgos Skolias, Antymos Apostolis.

[lucyna beata]

Jest w miarę ciekawy artykuł "Mniejszość grecka w Bieszczadach w świetle dokumentów wytworzonych przez UB-SB" opublikowany w "Bieszczadach w Polsce Ludowej". Robert Witalec przedstawia tylko pewien wycinek w dziejach tutejszej społeczności osiedlonej na terenie dwóch gmin: Wojtkowej i Krościenka. Osadnicy nie dbali o rozwój swoich miejscowości, dzięki temu zachowało się sporo starej zabudowy w Krościenku. Pisze o tym Bogdan Augustyn w "Bieszczadzie nr 3" - "Stan zachowania tradycyjnego budownictwa wiejskiego w polskiej części Bieszczadów". Dużo wzmianek o Grekach jest w przewodnikach, publikacjach dotyczących np. tutejszych cerkwi. Grecy obchodzili się z nimi bezwzględnie.

Najsłynniejszym bieszczadzkim Grekiem jest Nikos, to on ma bacówkę pod Połoniną Wetlińską, gdzie sprzedaje znakomite sery np. huculskie, feta i przepyszny bundz.

[lucyna beata]

Osiedlano ich także z tego co wiem w Bieszczadach .

To byli partyzanci Demokratycznej Armii Grecji i mieszkańcy terenów kontrolowany przez Tymczasowy Rząd Demokratycznej Wolnej Grecji. Do Polski przybyło około 15 tys. osób. Pierwsi zostali osiedleni na Dolnym Śląsku, gdy szanse na wygraną upadły to władze zaczęły ich osiedlać w w woj.: wrocławskim, rzeszowskim (pow. Ustrzyki Dolne, gminy Krościenko i Wojtkowa), zielonogórskim, szczecińskim, gdańskim i krakowskim. Część przeniosła się do Jugosławii po 1956 r., a część do Grecji w 1974 r. U nas mieszkali w: Krościenku, Listkowatem, Trzciańcu, Grąziowej, pierwsi przybyli w 1951 r. Najwięcej ich było w Krościenku, tu działała słynna Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna "Nowe Życie", w Trzciańcu było też Spółdzielcze Gospodarstwo Rolne, tu pracowali osadnicy. Mieli w Krościenku własną szkołę i prawosławną cerkiew, młodzież przeważnie uczyła się w ustrzyckich szkołach średnich, ze mną do liceum uczęszczała Macedonka. W 1953 r. rozwiązano im Komunistyczną Partię Grecji, przeszli do PZPR, ich interesy reprezentował Związek Uchodźców Politycznych z Grecji im. Nikosa Balojannisa, siedziba we Wrocławiu, miał 44 oddziały filialne.

Dochodziło do konfliktów pomiędzy Grekami, Macedończykami.

Wszyscy byli inwigilowani - obserwacja obiektowa w latach 1949-1954 r. prowadzona przez WUBP w Rzeszowie. Akta liczą 8 tomów. Charakterystyki uchodźców prowadził Wasilis Karkoris z WUBP w Rzeszowie. Były prowadzone akcje mające na celu zapobieganie łączenia rodzin - rodziny były porozrzucane po różnych krajach satelickich. To oczywiście tylko początek nadzoru służb. W 1987 r. na terenie Ustrzyk Dolnych i całej gminy mieszkało 75 osób, 16 rodzin, przeważali ludzie starzy i będący w związkach z Polkami.

[secesjonista]

Emigrację Greków mozna podzielić na trzy etapy:

1948-1949 przybycie dzieci - około 3200

1949-1950 przybycie dorosłych - około 9282

1950-1956 łączenie rodzin - 829

Pierwsze transporty (z Jugosławii) pojawiły się w październiku 1948 r., przybywano drogą lądową, pociągami z miejscowości Berkowica, drogą morską, przez Albanię z portu Dürres (76,6% ogółu przybyłych).

Na stan emigracji greckiej niebagatelny wpływ miał fakt, że kobiety stanowiły jedynie 37,3% przybyłych, czyli: 67 kobiet na 100 mężczyzn.

Dzieci rozlokowano w Państwowych Ośrodkach Wychowawczo-Szkoleniowych w Lądku Zdroju (greckie), Solicach-Zdroju* (macedońskie), następnie w Zgorzelcu w tzw. mieście młodzieży - Pedopoli.

/za: M. Wojecki "Ludność grecka w Polsce Ludowej", "Przegląd Geograficzny" T. XLVII, z. 4/

 

Do bibliografii podanej w temacie o "Stosunku do mniejszości..." dodać można:

Ch. Andoniadis "Grecy na Ziemi Lubuskiej", "Nadoodrze", 1968, nr 23

L. Cimirakis "Dzieci emigrantów przebywają w Polsce", "Elefteri Patrida" z 27 VIII, 3 IX, 19 IX 1972

K. Hofman-Liandzis, K. Pudło "Z badań nad kulturą emigrantów greckich na Dolnym Śląsku", "Zeszyty Etnograficzne" 1963, t. 1

A.K. Daszkiewicz "Rozmawiałem z Zeusem", "Wiadomości" VIII 1972

M. Krasicki "Przystanek na wyspie Kalipso", "Polityka" 1963, nr 4

A. Maryański "Mniejszość grecka w woj. rzeszowskim", "Czasopismo Geograficzne" t. XXXIII, z. 3

M. Wojecki "Grecy w Polsce", "Nadoodrze" nr 25-26, 1974

tegoż, "Ludność grecko-macedońska w Polsce", "Czasopismo Geograficzne" t. XLVI, 1975, z. 3

* - dziś Szczawno-Zdrój

[godfrydl]

Jeden z nich trolluje na wszystkich forach i innych miejscach internetowych, gdzie można robić wodę z mózgu nt. wojny domowej w Grecji, m.in. jest głownym autorem polskiej wikipedii w tym temacie.

[secesjonista]

Dodajmy:

M. Wojecki "Uchodźcy polityczni z Grecji w Polsce 1948–1975"

E. Nowicka "Hermes, Odyseusz i greckie powroty do ojczyzny"

W. Barcikowski "Szpital  grecki na wyspie Wolin"

A. Słabig "Pozostałe mniejszości narodowe (Uchodźcy polityczni z Grecji, Litwini i Białorusini)", w: "Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych na Pomorzu Zachodnim"

A. Kurpiel "Uchodźcy z greckiej wojny domowej na Dolnym Śląsku – zarys problematyki", w: "Ziemie Zachodnie – historia i perspektywy", red. W. Kucharski, G. Strauchold

J. Drzemczewski "Na śródziemnomorskim szlaku 1924–2008"

M. Klasik "Tajna operacja wywiadu PRL. Szpital polowy 250 w Dziwnowie"

K. Pudło "Uchodźcy polityczni z Grecji w Polsce (1948–1995)", w: "Mniejszości narodowe w Polsce", red. Z. Kurcz

tegoż, "Grecy i Macedończycy w Polsce 1948–1993. Imigracja, przemiany, zanikanie", "Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”, 1995, t. 4, z. 1 (6),

J. Knopek "Mniejszość grecka na Pomorzu Gdańskim po II wojnie światowej", w: "Tożsamość kulturowa. Szkice o mniejszościach narodowych na Pomorzu Gdańskim", red. A. Chodubski, A.K. Waśkiewicz

M. Biernacka "Osady uchodźców greckich w Bieszczadach", "Etnografia Polska", 17: 1973, z. 1

tejże, "Wsie uchodźców greckich", w: "Kształtowanie się nowej społeczności wiejskiej w Bieszczadach"

W. Durlow "Z Grecji do Polski", oprac. A. Kurpiel, "Wrocławski Rocznik Historii Mówionej", T. 2, 2012

tejże, "Macedońskie „dzieci uchodźcy” z greckiej wojny domowej - zapomniani przybysze na powojenny Dolny Śląsk", "Pamięć i Przyszłość", nr 9 (3/10)

M. Romański "Greckie mniejszości narodowe w województwie rzeszowskim 1949–1975", "Rocznik Historyczno-Archiwalny", 2008, t. 19

M. Mycielska-Środoń "Identyfikacje narodowe i kulturowe Greków urodzonych w Polsce", "Stan Rzeczy", 2012, T. 3, nr 2.

 

 

 

[secesjonista]

Dodajmy:

A. Kurpiel "Cztery nazwiska, dwa imiona. Macedońscy uchodźcy wojenni na Dolnym Śląsku".