Zabicie Św. Stanisława

[Aleksandra]

Jestem wierząca, ale nie w tym rzecz. Zdrajca króla był karany śmiercią. Dlaczego miałaby ona ominąć św. Stanisława? Wszak jest chyba sprawiedliwość, że umierają wszyscy winni, bez wyjątków!

[mały anonim]

W tym temacie jest jeszcze rozprawa profesora M. Gębarowicza o której wspomina

Janusz Maciej Michałowski

PROFESOR MIECZYSŁAW GĘBAROWICZ

UCZONY, STRAŻNIK DÓBR NARODOWYCH, OBYWATEL MIASTA „ZAWSZE WIERNEGO"*

............

Nie pretendując tu do kompletnego wyliczania wszystkich prac uczonego, co uczyniłem w innym miejscu25, podkreślić trzeba znaczenie dwóch jeszcze prac mediewistycznych Profesora. Chodzi o rozprawę na temat listu papieża Paschalisa II — w 1937 r. ukazało się Repertorium polskich dokumentów doby piastowskiej (zeszyt l — do końca XII w.), list papieża nie zachował się w oryginale; w licznych kopiach bulli adres miał rozmaite brzmienia, co spowodowało, że nie związano jej z Polską i nie brano pod uwagę w dyskusjach naukowych na temat św. Stanisława, zainicjowanych w 1909 r. przez redakcję „Przeglądu Powszechnego". W Repertorium polskich dokumentów ... zdecydowanie osądzono list papieża Paschalisa, jako nie mający związku z Polską, nie należący do polskich źródeł historycznych. Tę „diagnozę" Profesor Gębarowicz uznał za nieuzasadnioną, podjął na nowo gruntowne badania analityczne. wystąpił — pisze Roman Gródecki — „z rozprawą, która w sposób jak najbardziej metodycznie wzorowy rewindykuje ten dokument z powrotem dla historii polskiej. De facto jest to źródło nowe, bo choć znane od dawna, ale wyeliminowane z badań, nie zostało dotąd zużytkowane dla naszej historii "26. w innym miejscu Gródecki podkreśla, że „zadanie rozwiązał Gębarowicz po mistrzowsku, z ogromnym co prawda nakładem pracy heurystycznej, ale równocześnie z ogromnym talentem i wzorową metodą badania "27. Przytoczoną tu wyżej rozprawą o początkach kultu św. Stanisława i jego średniowiecznym zabytku (tj. chrzcielnicy w miejscowości Fryde) i pracą o liście papieża Paschalisa II wkroczył Profesor w problem Bolesława Szczodrego (Śmiałego) i zabójstwa biskupa Stanisława ze Szczepanowa — jeden z zagadkowych problemów polskich dziejów w XI stuleciu, stanowiących przedmiot sporów historyków i natchnienie dla ludzi sztuki. Temperatura dyskusji naukowych nasunęła tu przeciwstawne do oceny Romana Gródeckiego opinie o zastosowanej przez Profesora Gębarowicza metodzie badań i wyciągniętych przezeń wnioskach, formułowane nieraz w sposób drastyczny...28 Trudno jednak kwestię tę uznać za ostatecznie rozwiązaną, a sprawa Bolesława Szczodrego będzie nieraz jeszcze wracać w dyskusjach mediewistów — daleko bowiem od powszechnego uznania jednej z dwóch zasadniczych koncepcji..........

Tyle tylko , że nie wiem jak ją zdobyć.

[Leuthen]

Jestem wierząca, ale nie w tym rzecz. Zdrajca króla był karany śmiercią. Dlaczego miałaby ona ominąć św. Stanisława? Wszak jest chyba sprawiedliwość, że umierają wszyscy winni, bez wyjątków!

Skoro wiesz wszystko (bo pewność siebie i posiadanych przez Ciebie informacji aż bije z Twej wypowiedzi) nt. sprawy św. Stanisława, podziel się tu tymi rewelacjami! Dotarłaś do nowego, nieznanego źródła opisującego konflikt Bolesława z biskupem krakowskim? Historycy czekają na wyjaśnienie tej sprawy. Oświeć ich i mnie przy okazji...

W tym temacie jest jeszcze rozprawa profesora M. Gębarowicza

Tyle tylko , że nie wiem jak ją zdobyć.

Zapewne trzeba jej szukać w zbiorach bibliotek uniwersyteckich bądź też w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Powodzenia

[redbaron]

Jestem wierząca, ale nie w tym rzecz. Zdrajca króla był karany śmiercią. Dlaczego miałaby ona ominąć św. Stanisława? Wszak jest chyba sprawiedliwość, że umierają wszyscy winni, bez wyjątków!

Tylko nie koniecznie muszą umierać w trakcie sprawowania mszy świętej od ciosu zadanego z tyłu, prawda? A o ile dobrze pamiętam, tak właśnie zginął św. Stanisłąw.

[Tofik]

Tylko nie koniecznie muszą umierać w trakcie sprawowania mszy świętej od ciosu zadanego z tyłu, prawda?

Tylko, że to najprawdopodobniej legenda w stylu "jaki ten król zły, zabił kapłana w trakcie mszy" Po prostu została utworzona dla podkreślenia niewinności biskupa i okrucieństwa oraz zepsucia króla.

Skoro wiesz wszystko (bo pewność siebie i posiadanych przez Ciebie informacji aż bije z Twej wypowiedzi) nt. sprawy św. Stanisława, podziel się tu tymi rewelacjami! Dotarłaś do nowego, nieznanego źródła opisującego konflikt Bolesława z biskupem krakowskim? Historycy czekają na wyjaśnienie tej sprawy. Oświeć ich i mnie przy okazji...

Nie trzeba nowych źródeł, choć na pewno by się przydały. Przede wszystkim, jak już wielokrotnie wspomniano, Gall otwarcie napisał o Stanisławie - zdrajca. O królu napisał tylko tyle, że "szpetnie dochodził swych praw" (czyli, że Bolek ewidentnie przesadził). Oczywiście, mogło to być spowodowane cenzurą - prawda mogła być inna. Tyle, że jeśli byłaby inna, to czy nie mógłby napisać: "My zaś nie usprawiedliwiamy biskupa, ani króla" bez rzeczownika "zdrajca"?

[Leuthen]

Nie trzeba nowych źródeł

Trzeba, trzeba :!:

Przede wszystkim, jak już wielokrotnie wspomniano, Gall otwarcie napisał o Stanisławie - zdrajca.

Na II roku studiów miałem zadany na ćwiczenia tekst o sprawie św. Stanisława (bodajże z pracy Mariana Plezi "Dookoła sprawy św. Stanisława"), a także omawiał to na wykładzie dr Wojciech Mrozowicz. Słowo "zdrajca" (po łacinie bodajże "traditor") było przedmiotem dogłębnej analizy i bynajmniej nie musi mieć ono takiego znaczenia, jakie nasuwa się w pierwszej kolejności po odczytaniu tłumaczenia "Kroniki" Galla Anonima.

[Tofik]

Słowo "zdrajca" (po łacinie bodajże "traditor") było przedmiotem dogłębnej analizy i bynajmniej nie musi mieć ono takiego znaczenia, jakie nasuwa się w pierwszej kolejności po odczytaniu tłumaczenia "Kroniki" Galla Anonima.

Za to może mieć takie znaczenie.

Zależy co w ogóle co znaczy termin "zdrajca". Czy zdrajca władcy czy państwa? Możliwe, że dla Galla św. Stanisław nie był zdrajcą w ogólnym (państwowym) znaczeniu (bo przecież - prawdopodobnie - nie sprzymierzył się z jakimś zagranicznym krajem, tylko z wewnątrzpaństwowymi buntownikami), a zdrajcą władcy.

[Leuthen]

Za to może mieć takie znaczenie.

Oczywiście - wykluczyć się tego nie da.

Zależy co w ogóle co znaczy termin "zdrajca".

I nad tym się głowią historycy

Gall napisał z pewnością o wiele mniej niż wiedział (w czasach, gdy powstawała jego "Kronika", żyli jeszcze ludzie pamiętający te wydarzenia). Był na dworze Bolesława Krzywoustego, więc trudno mu było "najeżdżać" na Śmiałego, z drugiej strony jako zakonnik nie bardzo mógł atakować wysokiego rangą przedstawiciela hierarchii kościelnej. Jego zapis to pewien kompromis

[Tofik]

Swoją drogą, ciekawe czy antykrólewska opozycja była w jakimś stopniu spowodowana psuciem monety przez Bolesława Śmiałego. Ten problem musiał być chyba duży, skoro Władysław Herman na początku panowania od razu zabrał się do przywrócenia dobrego pieniądza.

[Marszałek Polski]

Nie sądzę aby biskup brał udział w spisku przeciwko Bolesławowi raczej był narzędziem w rękach Sieciecha lub innych możnych którzy przy prawdziwym monarsze musieli słuchać a nie rządzić .

[Tofik]

Niektórzy słowo "traditor", tj. zdrajca, tłumaczą też jako "buntownik", co IMHO troszkę łagodzi ocenę biskupa.

Wg T. Grudzińskiego spór między Stanisławem a Bolesławem narastał od dawna, odznaczał się m.in. niskimi nadaniami królewskimi na rzecz biskupa, czy też niemianowaniem Stanisława arcybiskupem gnieźnieńskim. Stanisław miał być członkiem opozycji i - idąc za słowami Kadłubka - groził królowi buntem (wg Kadłubka m.in. "zagładą królestwa").

[Marszałek Polski]

Groził królowi buntem pod przywództwem samego biskupa?

Zachodzę w głowę jak on mógł zostać świętym, zasta

[Tofik]

Groził królowi buntem pod przywództwem samego biskupa?

Nie - wg Grudzińskiego Stanisław nie był przywódcą opozycji, a jedynie jej członkiem.

[Capricornus]

Czy zdrajca władcy czy państwa?

Akurat w średniowieczu to właściwie na jedno wychodziło.

[tompo79]

Jak dla mnie świętośc bp. Stanisława to zwykły chwyt marketingowy hierarchów koscielnych w Polsce mający na celuwprowadzenie jednego władcy na terytorium Polski, by...księża i kościół nie tracili tak łatwo majątków i mogli się bogacic,a papa w Rzymie, by rósł w siłe.