Włócznia "bojowa" w ikonografii średniowiecznej

[secesjonista]

Jak w tytule, nie chodzi mi o formę i taktykę użycia (jak w innym temacie ze starożytności: Furiusza), nie interesuje mnie kopia - chyba, że jest kontrowersja co do identyfikacji materiału ikonograficznego.

Jakie znamy przykłady obrazowania tej broni, zarówno w piechocie jak i kawalerii.

Z materiałów mi już znanych: Psałterz Utrechcki, Złoty Psałterz i Księga Machabeuszy z Saint-Gall, płaskorzeźba z Hornhausen, kodeks Valenciennes, Biblia z Roda, Biblia z Winchester, kościół św. Ursyna w Bourges, aż do tkaniny z Bayeux.

[Furiusz]

Jest złote naczynie ze skarbu z Nagyszentmiklós (zdjęcia mogą być na stronie Muzeum Wiedeńskiego) gdzie przedstawiono właśnie konnego wojownika z włócznią.

Edycja

Jest tez takie coś, z hełmu z okresu Vendel plakietka

Ze świata bizantyjskiego:

The art of georgia, Tbilisi 1970

Fresk z Hosios Loukas w Beocji

Przerys fresku

W sławetnej miniaturze bitwy pod Legnica też jest sporo włóczni

[gregski]

Paolo Uccello

Ja wiem, ze to bardziej renesans (ale wczesny!) jednak w obrazach można wciąż się doszukać elementów średniowiecznych.

"Świętego Jerzego walczącego ze smokiem" pokazywałem w temacie o smokach właśnie. Tam też widać przerośniętą włócznię (czyli kopię) namalowaną w fajnej perspektywie.

Przy okazji tego tematu pragnę przypomnieć Wam trzy sceny z "Bitwy pod San Romano":

Zwróćcie uwagę, że perspektywa i drugi plam jeszcze średniowieczne takie...

[Capricornus]

Z materiałów mi już znanych:

A Drzwi Gnieźnieńskie?

http://2.bp.blogspot.com/-tM3-R0893ZU/UZYbQu1aM9I/AAAAAAAAALg/Qv9eeZn9eSk/s1600/46,400.jpg

http://www.historycy.org/uploads/post-28302-1185530805.jpg

http://bialczynski.files.wordpress.com/2009/10/sredniowiecze-drzwi-gnieznienskie.jpg

Albo to:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1a/Fra_Angelico_027.jpg

Albo to:

http://1.bp.blogspot.com/_GhvcEvn08d8/TATYbWgNoBI/AAAAAAAABSM/fY86B9_sFUk/s1600/350D+453.jpg

http://2.bp.blogspot.com/_GhvcEvn08d8/TATYky5IO6I/AAAAAAAABSU/pF7hzCZkQl0/s1600/IMG_8060.jpg

http://3.bp.blogspot.com/_GhvcEvn08d8/TATXIWq37qI/AAAAAAAABRs/qdtlslNxpbY/s1600/350D+190.jpg

http://3.bp.blogspot.com/_GhvcEvn08d8/TATYLvzGjiI/AAAAAAAABR8/R_P7yBpz8Fo/s1600/350D+198.jpg

To koptyjski św. Jerzy.

Albo Biblia Maciejowskiego:

https://www.google.pl/search?q=maciejowski+biblia&client=firefox-a&hs=mMb&rls=org.mozilla:pl:official&channel=fflb&biw=1366&bih=657&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=KH9SVJ7XFYfKaPLggugJ&ved=0CB8QsAQ

Edytowane 30 Październik 2014 przez Capricornus

[jancet]

Jakie znamy przykłady obrazowania tej broni, zarówno w piechocie jak i kawalerii

Tak troszkę mnie zaskoczyłeś.

No bo sięgając do powszechnie znanych opracowań, typu Gembarzewskiego "Żołnierz Polski... T I, czy Żygulskiego jun. "Broń w dawnej Polsce", zbuduje się dość obszerną listę "przykładów obrazowania" włóczni. U Gembarzewskiego są opracowane sylwetki z "Drzwi Gnieźnieńskich". Obraz "Bitwa pod Orszą" jest ich pełen.

Jeśli chodzi o Żygulskiego, to mogę Ci przepisać podawaną przez niego ikonografię, w przypadku Gembarzewskiego mam kłopot, bo książkę diabeł ogonem nakrył.

Tylko nie wiem, czy o to Ci chodzi.

Czy naprawdę Ci chodzi o sporządzenie listy dzieł, na których widnieje włócznia? Nawet ograniczając się Europy podejrzewam, że długość takiej listy idzie w tysiące...

Edytowane 30 Październik 2014 przez jancet

[secesjonista]

Długość tej listy w znanych publikacjach raczej nie idzie w tysiące, no ale jak jancet potrafi stworzyć tak obszerną listę - nie pogardzę.

[Furiusz]

Generalnie uwzględnić by trzeba było wszystkich św. Jerzych. Wyszła kiedyś książka O. Savelii o mozaikach bizantyjskich z Chersonezu, książka ukazała się w Polsce ale po ukraińsku, wróci do mnie w poniedziałek, rzucę okiem czy nie ma tam czegoś ciekawego.

Jest przedstawienie Bitwy nad rzeką Lech

Samych przedstawień włóczni to może być sporo - tu Jancet może mieć rację. Dobrych przedstawień, takich pozwalających powiedzieć o broni coś więcej, może być już znacznie mniej. Może taka nieśmiała sugestia, w Bibliotece Instytutu Historii Sztuki na Placu Krasińskich 1a są w materiałach podręcznych zbiory rycin średniowiecznych - kilkadziesiąt tomów. Kiedyś je przeglądałem, broń się tam zdarza, może tam poszukać? Te zbiory były ustawiane alfabetycznie wedle autorów i alfabetycznie wedle tematów, taki trochę dziwny system (bo to w ramach jednej serii) więc jest sporo przeglądania ale może będzie coś ciekawego?

[Tomasz N]

Są jeszcze obrazy ukrzyżowań, na których włócznia też może się pojawiać.

[gregski]

A jeśli szukać scen ukrzyżowania to warto obejrzeć średniowieczne ołtarze. Na początek polecam ołtarz ufundowany przez dortmundzki ród Berswordt z końca XIV wieku.

[Tomasz N]

Święty Florian ma za jeden z atrybutów włócznię.

[gregski]

Wiem, że to może nie łapać się na ikonografię ale motyw włóczni pojawiał się również na monetach.

Mazowsze lub Kujawy, Lestek Bolesławic (1173-1185) lub Kazimierz II Sprawiedliwy (1195-1194). Postać przebijająca włócznią smoka

[Tomasz N]

Czyli święty Jerzy.

[Tomasz N]

Trochę niemieckich obrazków:

Henryk III (XI w.)

Henryk IV (XII w.)

Rudolf I (XIII w.) (Reichstag w Augsburgu w 1282 r.)

Edytowane 31 Październik 2014 przez Tomasz N

[Tomasz N]

No i nasze:

Włócznia Przeznaczenia

Św. Jerzy

Św. Paweł z ekipą

[secesjonista]

(...)

Jeśli chodzi o Żygulskiego, to mogę Ci przepisać podawaną przez niego ikonografię

...

A to poproszę, bo ja widzę w jego pracy ("Broń w dawnej Polsce...", PWN, Warszawa 1975), we fragmencie pt. "Włócznia" tylko jeden przykład, który można od biedy nazwać "ikonograficznym" - jest to włócznia św. Maurycego, potem mamy przykłady jak: opona z Bayeux, Biblia Maciejowskiego, Złoty Psałterz z St. Gallen, płyta nagrobna w Stoke d'Arbenon, figurki brązowe z muzeum w Glasgow...

To wcale nie tak dużo.

A odpowiadając na pytanie: "czy o to Ci chodzi"...

To chodzi mi jedynie o "obrazki" z epoki, potrzebne do napisania pracy, a wojskowość nie jest moją ulubioną działką - stąd założenie wątku.

Choć mógłbym napisać, że to eksperyment, polegający na sprawdzeniu na ile forumowicze zdolni są jeszcze wykrzesać z siebie trochę bezinteresownej aktywności, w temacie gdzie raczej nie ma możliwości prowadzenia polemik i dysput "o niczym".

Jak widać, niektórzy - są. Nawet Tomasz N i Capricornus tu zawitali.