Konstytucja 3 maja

[maupa]

Witam!

Czy jest ktoś kto odpowie mi na moje pytania?

1) Dlaczego określenia w Konstytucji nadrzędnej roli religii rzymskokatolickiej twórcy nie uważali za złamanie zasad tolerancji religijnej? Jak to uzasadnili?

2) Jak twórcy Konstytucji uzasadnili konieczność objęcia chłopów opieką prawną?

3) Według Konstytucji następnym władcą po Stanisławie Auguście Poniatowskim miał być król Saksonii i jego następcy. Czy dopuszczano możliwość objęcia tronu przez kobietę? Jeśli tak - to w jakich okolicznościach?

[secesjonista]

A nie są to czasem pytania nauczyciela?

Na zachętę:

ad 3. Wchodzimy na wikipedię, odszukujemy artykuł o Konstytucji, po czym wchodzimy w plik:

Król,władza wykonawcza cz. 1 i tam wysłuchujemy tekstu o ewentualnej infantce Marii Augustynie Nepomucenie.

Nie król Saksonii a jej elektor.

[Capricornus]

Nie król Saksonii a jej elektor.

Jedno nie wyklucza drugiego.

Spójrzmy, chociażby, na tytulaturę naszego Augusta III: Augustus III, Dei Gratia Rex Poloniae, Magnus Dux Lithuaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitiae, Kijoviae, Volhyniae, Podoliae, Podlachiae, Livoniae, Smolensciae, Severiae, Czerniechoviae, nec non hereditarius Dux Saxoniae Princeps et Elector etc.

Z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, kijowski, wołyński, podolski, podlaski, inflancki, smoleński, siewierski, czernihowski, a także dziedziczny książę saski i książę-elektor.

Ten jest księciem ale Fryderyk August III Sprawiedliwy już był królem saskim i elektorem.

Bycie elektorem oznaczało, że dany książę lub król miał prawo wyboru cesarza.

[secesjonista]

W roku spisywania Konstytucji to raczej królem jeszcze nie był i tego tyczy się ma uwaga. Wspomniany Fryderyk królem został w 1806 jak podaje wiki. Zatem zdanie:

"Według Konstytucji następnym władcą po Stanisławie Auguście Poniatowskim miał być król Saksonii", jest zdaniem nieprawdziwym.

O królu saskim w Konstytucji - głucho.

Chyba, że antycypowali...

[Capricornus]

królem jeszcze nie był i tego tyczy się ma uwaga.

A to sorki, widocznie się zapędziłem...

Tylko czy nie powinieneś napisać zamiast tego:

"Nie król Saksonii a jej elektor."

Coś takiego:

"Nie król Saksonii a jej książę, książę - elektor."

[secesjonista]

Zależy Capricornusie na co chciałbym wskazać, a chciałem zwrócić uwagę na czas, a zwłaszcza na tekst pierwotny:

"Stanowimy przeto, iż po życiu, jakiego nam dobroć Boska pozwoli, elektor dzisiejszy saski w Polszcze królować będzie. Dynastia przyszłych królów Polskich zacznie się na osobie Fryderyka Augusta [20], dzisiejszego elektora Saskiego, którego sukcesorom de lumbis [21] z płci męskiej tron polski przeznaczamy (...)

Gdyby zaś dzisiejszy elektor Saski nie miał potomstwa płci męskiej, tedy mąż przez elektora, za zgodą Stanów zgromadzonych córce jego dobrany zaczynać ma linię następstwa płci męskiej do tronu Polskiego.

[jancet]

Tylko czy nie powinieneś napisać zamiast tego:

"Nie król Saksonii a jej elektor."

Coś takiego:

"Nie król Saksonii a jej książę, książę - elektor."

Niby tak, ale...

... ale problem w tym, że w ówczesnej Rzeszy książąt było, jak mrówków, a elektorów stosunkowo niewielka liczba. Nie wiem, czy każdy elektor był księciem - znaczy jeden na pewno nie, bo był królem (Czech), ale jeszcze byli duchowni elektorzy, co do których mam wątpliwości. Ale na pewno jedynie nieliczni książęta byli elektorami.

Nie czuję się biegły w kwestiach ustroju Rzeszy, ale zdaje mi się, że Fryderyk August był przede wszystkim elektorem, a ponadto także księciem. Jako rzecze Konstytucja.

Choć faktycznie, jakoś mi majaczy, że po niemiecku to będzie "pryncelektor", a nie "elektorprync". Ale ja tego języka nie znam.

[Capricornus]

w ówczesnej Rzeszy książąt było, jak mrówków, a elektorów stosunkowo niewielka liczba

Dlatego w tytulaturze używano sformułowania "książę elektor".

[jancet]

Dlatego w tytulaturze używano sformułowania "książę elektor".

Jak już nadmieniłem, nie chcę się wdawać w składnię języka niemieckiego, bo go nie znam. Ale powód tej tytulatury - zresztą, jak widać w cytacie Secesjonisty, gdzie jest po prostu "elektor' - niepowszechnej - jest podobny do tego, dla którego mówimy "pan profesor", "pan dyrektor" czy "pan minister" (ewentualnie "pani ministra"). Tak samo "obywatel generał" i "towarzysz kierownik". A kiedyś był "książę hetman", choć raczej "generał hrabia X".

Jednak w aktach prawnych było i jest "profesor", "dyrektor", "minister", "generał" i "kierownik".

Przy okazji wypada mi pogratulować Secesjoniście awansu na Administratora. Jestem przekonany, że jako Administrator będzie równie aktywny, jakim był dyskutantem.

Trochę się obawiam, czy wolno mi będzie mieć inne, niż Administrator, poglądy, a nawet - inną wizję tego, czym forum być powinno. Być może wkrótce zostanę usunięty z tego forum, tak jak usunięto mnie z "historyków", gdy upierałem się, że poglądy niektórych "na górze" są bzdurne po prostu.

Ale obawiam się tylko trochę, troszeczkę...

[euklides]

Dlatego w tytulaturze używano sformułowania "książę elektor".

Nie rozumiem, wydaje mi się, że powinien to wiedzieć każdy maturzysta. Elektor to po prostu ten który ma uprawnienia do wyboru cesarza. Nie koniecznie musiał być księciem. W każdym razie jeżeli tak nie jest, to prosiłbym o wytłumaczenie mi kim on jest naprawdę.

[Tomasz N]

Nie musiał być księciem. W takim 1257 r. było ich tylko siedmiu trzech książąt duchownych, dwóch świeckich, jeden król i jeden margrabia. Przy liczbie państewek niemieckich był to tytuł wyróżniający, może z wyjątkiem króla.

Od czasu kupienia tytułu cesarskiego przez Habsburgów dla swego rodu bycie elektorem było czysto tytularne. Co nie zmienia faktu, że jeden dużo późniejszy z Brandenburgii to nawet przeszedł do historii pod nazwą "Wielkiego Elektora".

Edytowane 20 Czerwiec 2013 przez Tomasz N

[secesjonista]

W jednym przypadku być musiał, mowa tu o elektorze, o tej linii rodu mowa w Konstytucji.

Przypomnę, że rzecz nie dotyczy ustroju władzy w Rzeszy, czy: jakie tytuły przynależne są władcom poszczególnych krajów, a tylko jednego kraju.

[Tomasz N]

No to prawo włądców Saksonii do tytułu elektora wynika ze Złotej Bulli Karola IV z 1356 r. Związała ona elektorów z konkretnymi państwami niemieckimi: Palatynatem, Moguncją, Kolonią, Trewirem, Brandenburgią, Czechami, Saksonią. A Saksonia to nazywała się nawet Elektoratem Saksonii.

Edytowane 20 Czerwiec 2013 przez Tomasz N

[Capricornus]

powód tej tytulatury - zresztą, jak widać w cytacie Secesjonisty,

Tylko cytat secesjonisty to tekst naszej konstytucji, nie musieli używać pełnej tytulatury.

Elektor to po prostu ten który ma uprawnienia do wyboru cesarza.

powód tej tytulatury

To wszystko jest trochę bardziej skoplikowane.

Jak widzę secesjonista i Tomasz N już wyjaśniali o co chodzi.

Dodam może od siebie jeszcze dwa słowa.

W przypadku Saksonii władca był księciem i elektorem saksońskim i stąd mamy księcia, księcia elektora, w przypadku np. elektorów Hanoweru mamy trochę inaczej, taki Henryk II Młodszy był księciem Brunszwiku-Wolfenbüttel i elektorem Hanoweru.

[secesjonista]

Ja to widzę tak: na elektora wyznaczono księcia Saksonii (dla uproszczenia pomijam kwestię Sachsen-Wittenberg).

W innych przypadkach nie było mowy o księciu.

Stąd rację ma Capricornus, kiedy powiadano wtedy książę elektor - można mieć było na myśli tylko jednego elektora i księcia (w uproszczonej formie: saskiego). Co nie oznacza, że inni elektorzy przy swej tytulaturze nie mieli prawa do tytułu księcia. Użytkownik jancet wskazuje na króla Czech i słusznie, choć zdajemy sobie sprawę, że król mógł być i księciem zarazem pewnych krain.