Skuteczne strajki w czasie okupacji

[fodele]

22 kwietnia 1942 roku, w Grecji doszło do strajku urzędników państwowych, który był ponoć jednym z pierwszych w okupowanej Europie...

20 września 1942 roku w Atenach, członkowie niewielkiej młodzieżowej organizacji ruchu oporu (Panhelleńskie Stowarzyszenie Młodzieży Walczącej - ΠΕΑΝ) pod dowództwem oficera lotnictwa Kosty Perrikosa, wysadzili w powietrze budynek greckiej organizacji faszystowskiej ΕΣΠΟ (Narodowa Socjalistyczna Organizacja Patriotyczna). Było to skuteczne wymierzenie kary na ΕΣΠΟ, które próbowało werbować Greków do walki u boku Niemców na froncie wschodnim.

Trochę później - 5 marca 1943 roku w Atenach, doszło do strajku generalnego, który był reakcją na plany rekrutacji greckich robotników w celu wywiezienia ich do pracy do Niemiec. Demonstrującym Grekom udało się nawet zająć budynek Ministerstwa Pracy. A co istotniejsze, żaden Grek nigdy nie wyjechał na roboty przymusowe.

Zastanawia mnie, jakim cudem Grekom uchodziły niemalże na sucho tego rodzaju przejawy niesubordynacji? Nie mam tu na myśli braku odwetu ze strony hitlerowców, bo takowy oczywiście był. Przykładem może być schwytanie Kostasa Perrikosa i stracenie go przez Niemców.

Bardziej interesuje mnie dlaczego Niemcy nie postawili na swoim? Spodziewam się, że nie chcieli mieć dodatkowego kłopotu z niepokornym "sojusznikiem" na froncie wschodnim, ale dlaczego tak łatwo zrezygnowali z wywiezienia robotników do fabryk niemieckich? Czyżby już wtedy poznali się na greckim zamiłowaniu do wyrażania swego niezadowolenia za pomocą zamieszek i przestojów w pracy?

Czy w innych okupowanych krajach również miały miejsce podobne sytuacje?

[secesjonista]

Małe sprostowanie - jak najbardziej Grecy również byli uczestnikami rzeszy pracowników przymusowych, skądinąd wspomniał o tym niedawno Andreas Peschke, przypominając o wypłaconych za taka pracę odszkodowaniach.

W 1943 r. okolo 23 000 greckich robotników wyjechało dobrowolnie, i 12 000 przymusowo, w liczbę tę nie wchodzą pracownicy kopalń, czy przemysłu zbrojeniowego z terenów samej Grecji, jak i jeńcy wojenni.

/U. Herbert "Fremdarbeiter.Politik und Praxis des „Ausländer-Einsatzes“ in der Kriegswirtschaft des Dritten Reiches"/

Za styczeń 1944 r. oszacowano liczbę greckich pracowników w Rzeszy na 0,3% całej populacji robotników przymusowych.

/J.C. Beyer, S.A. Schneider "Zwangsarbeit unter Drittes Reich"/

Edytowane 28 Styczeń 2011 przez secesjonista

[Wolf]

W krajach Europu Zachodniej(np Belgia)miały miejsce udane masowe strajki.Masowe wielotysięczne zamieszki uliczne w stolicy to specyfika okupowanej Grecji.

W Europie wschodniej takich przypadków niemal nie było-z powodów oczywistych.Niemcy fizycznie likwidowali organizatorów wystąpień,brali zakładników itd .

Niemniej nawet w okupowanej Warszawie pracownicy parę razy byli sobie w stanie wywalczyć nieco lepsze płace i wyżywienie.

Edytowane 28 Styczeń 2011 przez Wolf

[fodele]

Duże dzięki za tę informację secesjonisto! Moja wiedza pochodziły z nierzetelnej, jak się okazuje, książki greckiej... Widocznie jej autorka chciała uatrakcyjnić rzeczywistość. Udało jej się Przejęta tym co przeczytałam, zapomniałam o całkiem jeszcze świeżych pretensjach Greków. Wstyd. Postaram się skonfrontować przytoczone przez Ciebie dane z bardziej wiarygodnymi tym razem (!) źródłami greckimi.

A co z wywozem na front wschodni i strajkami w innych okupowanych krajach?

"W Europie wschodniej takich przypadków niemal nie było-z powodów oczywistych.Niemcy fizycznie likwidowali organizatorów wystąpień,brali zakładników itd ."

Dlaczego nie stosowali tej samej metody na tak samo dużą skalę w Grecji?

Edytowane 28 Styczeń 2011 przez fodele

[secesjonista]

Nie przesądzając o skali znaczenia, można by jednak wskazać jedną z okoliczności.

Grecy należeli w światopoglądzie Hitlera do rasy o wyższej kategorii. W "Zweites Buch" wyodrębnił trzy kategorie ludzi:

1) niszczycieli kultury (tu np. Żydzi)

2)nosiciele kultury (tu np. Japończycy)

3) twórcy kultury:

a) germańska technika

b) duch helleński

Edytowane 28 Styczeń 2011 przez secesjonista

[fodele]

Nie przesądzając o skali znaczenia, można by jednak wskazać jedną z okoliczności.

Grecy należeli w światopoglądzie Hitlera do rasy o wyższej kategorii.

Powiedziałabym, że chodziło o kulturę i historię grecką. Współcześni im Grecy raczej nie wywoływali w Niemcach odruchów humanitarnych. Dlatego właśnie wciąż szukam odpowiedzi na pytanie, jaki biznes mieli okupanci w pozostawieniu Greków w spokoju...

A ja, niestety, niewiele znalazłam na obronę stanowiska autorki przytoczonej przeze mnie pozycji (Historia współczesna, Joanna Kanavaraki, Iraklio 2010).

Podstawowe strony internetowe podają wprawdzie dokładnie tę samą informację, ale, jak wiadomo, są one mało wiarygodne. Różnią się między sobą jedynie słowem określającym stopień efektywności wspomnianego strajku. Jedni piszą, że strajk udaremnił wywożenie na roboty przymusowe, inni używają określenia anulował, bądź odwołał… tylko raz spotkałam się z terminem zawiesił.

Przykładem może być poważnie wyglądający i szczegółowo opracowany artykuł z rzetelnej gazety jaką jest "Rizospastis" , która przytacza słowa Konstantyna Logothetopoulosa (premiera Grecji w rządzie kolaboracyjnym). Dnia 7 marca 1943 roku ogłosił on oficjalnie we wszystkich gazetach, że żadnej mobilizacji nie będzie i żaden robotnik grecki nie będzie wysłany do pracy poza granice kraju. Autor artykułu skomentował, iż było to wyraźne wycofanie się okupanta z poprzedniego stanowiska, wymuszone reakcją społeczeństwa. Dodał również, że zapewne Niemcy mieli nadzieję na wprowadzenie swoich planów w życie w bardziej sprzyjającym okresie, ale w efekcie nigdy tak się nie stało…

Wywożeni na roboty byli natomiast Żydzi greccy (np. z Salonik). Nie przypuszczam jednak, żeby podane przez Ciebie 35 tys. osób stanowili sami przedstawiciele wyznania mojżeszowego.

A tu strona potwierdzająca Twoje informacje:

http://www.worldlingo.com/ma/enwiki/el/Forced_labor_in_Germany_during_World_War_II

Doczytałam się też, że podczas strajku marcowego na ulice wyszło ok. 300 tys. demonstrantów. W wyniku zamieszek zginęło 12 (lub 18 osób), a ponad 100 zostało ciężko rannych. Uczestnikom protestu udało się wtargnąć do gmachu Ministerstwa Pracy (o czym już wspominałam) i zniszczyć dokumenty osób, które już znajdowały się na liście wywozowej. Być może tu jest pies pogrzebany!

W miarę możliwości będę drążyła temat. Chciałabym bowiem móc spojrzeć na problem z obydwu stron.

Znalazłam za to przepiękne 100 stronnicowe opracowanie na temat diaspory Greków po roku 1960!!! Ujęte jest w nim każde państwo, które przyjęło na swój teren chociażby kilku obywateli greckich! Gdyby ktoś z Was potrzebował takich danych – jestem do dyspozycji.

[secesjonista]

Dodam jeszcze, że opinia o Grekach jako pracownikach w Rzeszy była nader niepochlebna (innymi słowy w tym wypadku to plus ), nader często wchodzili w konflikt z prawem.

Kwestią istotną może być istnienie rządu kolaboracyjnego i jego działań.

Co zaś do:

Znalazłam za to przepiękne 100 stronnicowe opracowanie na temat diaspory Greków po roku 1960!!! Ujęte jest w nim każde państwo, które przyjęło na swój teren chociażby kilku obywateli greckich!

To informacje tyczące się Polski można wrzucić tutaj, gdzie jest wątek o greckiej mniejszości w Polsce:

mniejszość grecka

[fodele]

Dodam jeszcze, że opinia o Grekach jako pracownikach w Rzeszy była nader niepochlebna (innymi słowy w tym wypadku to plus ), nader często wchodzili w konflikt z prawem.

Kwestią istotną może być istnienie rządu kolaboracyjnego i jego działań.

Nic się nie zmieniło od 70 lat

Z tym wpływem quislingowskiego rządu jest mały kłopot... To właśnie rząd premiara Konstantyna Logothetopoulosa poddał się woli okupanta i zgodził na wysyłanie Greków na roboty przymusowe. Ogłoszona po strajkach marcowych w gazetach decyzja premiera, była wprawdzie ostatnią przez niego podjętą, gdyż zaraz po tym stracił on urząd, a jego miejsce zajął Joannis Rallis (niesławny założyciel Batalionów Bezpieczeństwa). Wygląda więc na to, że Niemcy nie mieli żadnych kłopotów z przekonaniem ideologicznie bliskiego im Logothetopoulosa do swoich racji. A odroczenie (lub anulacja ) wywózek było jednak efektem masowych demonstracji, a nie wpływów rządu, który w tym wypadku niewiele zrobił, by chronić swój naród.

Logothetopoulos zdeklarowany nazista, który po wojnie zbiegł do Niemiec, aresztowany został przez Amerykanów i przekazany władzom greckim. Skrócono mu pierwotnie wymierzoną karę dożywocia i już w roku 1951 był na wolności. Mówi się, że zawdzięczał to między innymi napisaniu książki "Oto prawda" ( Ateny 1948), w której starał się zręcznie wykorzystać fakt zniesienia go ze stanowiska premiera przez Niemców. Próbował obrócić to na swoją korzyść, twierdząc, że został zdymisjonowany, ponieważ przysparzał okupantom wiele problemów. Jednak, zdaniem historyków, nie jest to zgodne z rzeczywistością. Jego sumienie obciąża również przymykanie oczu na niemieckie plany eksterminacji Żydów greckich. Jedyną jasną stroną jego biografii jest to, że nadal uważany jest za jedną z czołowych postaci nauk medycznych w Grecji (był wybitnym profesorem ginekologii).

[secesjonista]

Nic się nie zmieniło od 70 lat

Z tym wpływem quislingowskiego rządu jest mały kłopot... To właśnie rząd premiara Konstantyna Logothetopoulosa poddał się woli okupanta i zgodził na wysyłanie Greków na roboty przymusowe.

(...)

To trochę przeczy podniesionym przez Ciebie źródłom o wstrzymaniu akcji przymusowych robotników... nieprawdaż?

[fodele]

To że się zgodził nie oznacza jeszcze, że do tego doszło Przecież marcowa akcja rzekomo powstrzymała tę decyzję.

W każdym razie greckie artykuły internetowe twierdzą uparcie, że tak właśnie było. Ze zrozumiałych względów nie chcę na nich bazować, a z doświadczenia wiem, że Grecy lubią koloryzować rzeczywistość. Delikatnie rzecz ujmując.

Dlatego też przyznaję, że powolutku tracę pewność siebie... Nurtuje mnie dlaczego niemieckie MSZ miałoby oficjalnie przyznawać się do tego, że na terenie Rzeszy pracowało 35 tys. Greków, a Grecy temu zaprzeczać. Po prostu nie ma w tym logiki...

I tym mnie pokonałeś! Ale jeszcze nie składam broni, poszukam, poszperam... Nie bierz tego do siebie - muszę mieć pewność

[secesjonista]

Detal może tkwić w szczegółach, marcowa akcja mogła zastopować akcję przymusowych robotników - tylko, że się tak wyrażę at the moment.

Co jednak się działo później?

Czemu Grecy zaprzeczają?

Bo niewygodnym faktem jest - stwierdzenie istnienia dobrowolnych pracowników (w dość znacznej liczbie) którzy wyjechali do Rzeszy.

Skoro jednak przyjęli odszkodowania za pracowników przymusowych, to jednak coś było na rzeczy?

[fodele]

Jedni piszą, że strajk udaremnił wywożenie na roboty przymusowe, inni używają określenia anulował, bądź odwołał… tylko raz spotkałam się z terminem zawiesił.

Właśnie tu - przy słowie zawiesił zaczęły się moje wątpliwości. Dlatego też uważam, że masz rację. Teraz muszę jeszcze tylko udowodnić to sama sobie

[secesjonista]

Strajki były również w Protektoracie, mieliśmy też tzw. "strajk mleczny" w Norwegii we wrześniu 1941 r., który zakończył się egzekucją dwóch przywódców podziemia i wprowadzeniem stanu wyjątkowego.

Była też akcja sabotażowa w Danii (średnio dwadzieścia aktów w ciągu dnia), której towarzyszyły spontaniczne strajki w Jutlandii i Odense. Stało się to powodem wprowadzenia stanu wyjątkowego oraz rozbrojenia i internowania duńskich oddziałów wojskowych przez gen. Hanneckena (który zastąpił wcześniej Ludtkego, który nie radził sobie z Duńczykami) w ramach operacji "Safari".

[Bruno Wątpliwy]

Była też akcja sabotażowa w Danii

Można jeszcze dorzucić strajk w Danii (Kopenhadze) na przełomie czerwca i lipca 1944 r. Zakończony - moim zdaniem - przynajmniej częściowym sukcesem. Strajk i zamieszki mu towarzyszące pociągnęły za sobą ok. 100 ofiar śmiertelnych, ale ostatecznie wymuszono pewne ustępstwa (np. usunięcie kolaboracyjnego Korpusu Schalburga z Kopenhagi do Ringsted). Strajk przyniósł także ugruntowanie autorytetu Duńskiej Rady Wolności.

Ogólny opis np. w: G. Szelągowska, Dania, Warszawa 2010, s. 216-217.

[secesjonista]

Brak danych czy był to strajk skuteczny, za to wybuchł na terenach Polski.

10 czerwca 1941 o godz. 12 wybuchł strajk 185 pracowników w Fabryce firmy

Spiess w Tarchominie.

Jak się zdaje inicjatorami byli Francuzi, którzy stanowili 65% strajkujących,

powodem było niewydanie kiełbasy kontyngentowej.

Strajk trwał do dnia następnego do godz. 14, kiedy to został wygaszony za sprawą

interwencji kierownika Arbeitsamtu i gestapo.