Dlaczego wyginęły mamuty?

[ak_2107]

Ostatnio czytalem o teorii, ktora zaklada, iz jedna z przyczyn ( ew. glowna) zaniku mamutow byli nasi praprzodkowie, ktorzy wytepili ten gatunek.

Teoria opiera sie m.in. na licznych znaleziskach szczatkow mamuta ze sladami "konsumpcyjnymi".

Z mojego punktu widzenia raczej malo prawdopodobne. Mamut byl na pewno gatunkiem dosc intensywnie

exploatowanym lowiecko. Lecz jesli uwzglednic inne okolicznosci, takie jak mozliwa gestosc zaludnienia

i mozliwosci "techniczne" owczesnych mysliwych, oraz porownac na podstawie analogii wytepienie

wiekszych roslinozercow czy drapieznikow w czasach pozniejszych, to teoria wydaje mi sie malo prawdopodobna.

Co na ten temat sadzicie ?

[Tomasz N]

Jak pamiętam przez mgłę Jacek Kleyf coś na ten temat śpiewał.

[giskan]

mysle ze za mało wtedy było ludzi na ziemi,a obszar występowania mamutów zbyt duży, żeby ludzie mogli wytępić ten gatunek. a pozatym mamuty napewno nie były jedynymi zwierzętami na które polował człowiek. jak dla mnie to mamuty wygineły spowodu jakieś "katastrofy" czy powaznej zmiany klimatu, albo poprostu za sprawą ewolucji - były za słabe by przeżyć,

[sargon]

Istnieje tzw. hipoteza Wielkiego Zabijania, ale z tego co wiem dotyczy tylko Ameryki Pn i Pd.

Wyginęły przede wszystkim duże ssaki roślinożerne i takie, które były od nich uzależnione powiazaniami troficznymi (drapieżniki, padlinożercy). Te wielkie ssaki które przeżyły, były imigrantami ze Starego Świata (i koegzystowały juz wcześniej z czlowiekiem) lub tez prowadzily skryty tryb życia (Leakey s. 210-211; Ward s. 241). Jednym słowem, tak się jakoś dziwnie złożyło, ze eksterminowane zostały te gatunki, któe były relatywnie łatwe do upolowania (w Ameryce Pn. 73%, w Ameryce Pd. 80% gatunków wielkich ssaków - Diamond s. 457).

Przyczyną wymierania nie mogła być też zmiana klimatu (w tym przypadku przejście z glacjału w interglacjał) oraz inne zmiany środowiskowe, a to z czterech powodów. Po pierwsze, środowiska wolne od lodu się rozszerzały, co pociągało za sobą ekspansję terenów dostępnych zwierzętom (wszak samym lodem zadne zwierze się nie żywi) - przyczyną nie mogło więc być kurczenie się habitatów. Po drugie, "jakos tak wyszło", ze wymieranie nie było (jak by się można było spodziewać - wszak ocieplenie) selektywne, tylko dotknęło zarówno gatunki zimno- jak i ciepłolubne (Diamond s. 458) Po trzecie, gatunki roslin, stanowiące pokarm wymarłych ssaków przetrwały do dziś - co wieej, występują w tych samych rejonach gdzie występowały kiedyś, co wiadomo ze znalezisk (w odchodach leniwców olbrzymich zachowały się pyłki roślin, które do dzis w tych miejscach występują - Diamond s. 458, Leakey s. 209-210). No i po czwarte, w czasie poprzednich przejść z glacjału w interglacjał, żadne wielkie wymieranie wsród megafauny nie nastąpiło.

Ale w przypadku mamutów ogółem (bo jak rozumiem temat dotyczy zarówno mamutów azjatyckich jak i amerykańskich) nasuwa się analogia:

Mamuty włochate egzystowały sobie od conajmniej 500 tys. lat, gatunek ten przetrwał kilka gwałtownych zmian klimatu, a tu nagle na progu holocenu - bach. I nie ma (z wyjątkiem odizolowanych miejsc typu Nowa Ziemia).

Może zmiana klimatu przetrzebiła populację mamutów, nie wiem - nie mam takich danych. Ale jedynym nowym czynnikiem, który istniał w czasie wyginięcia mamutów, a któego się nie uświadczy w czasie poprzednich wielkich zmian klimatycznych była ekspansja człowieka.

Zas biorąc rzecz jeszcze ogólniej, można przypomnieć serię wymierań we wczesnym plejstocenie w Afryce (i tylko tam, nigdzie indziej), znacznie poźniejsze (ale wczesniejsze niż koniec plejstocenu) w Australii oraz całkiem niedawne wymierania zdecydowanej większości gatunkow ptaków (ale nie tylko) wyspowych, głównie na wyspach Oceanu Spokojnego i Indyjskiego. Oczywiście wtedy gdy się tam człowiek pojawił :wink:

Dane za:

Diamond "Trzeci sympans"

Leakey, Lewin "Szósta katastrofa"

Ward "Kres ewolucji"

albo poprostu za sprawą ewolucji - były za słabe by przeżyć,

No.

Wyewoluował świetny drapieżnik i nie przeżyły konfrontacji

Edytowane 27 Kwiecień 2009 przez sargon

[giskan]

Przekonujące, ale czy człowiek w tym okresie był na tyle liczebny żeby spowodowac wyginięcie mamutów? Bo przecież ich nie bylo (mamutów) 500 sztuk na małym obszarze?

[sargon]

A dlaczego nie mieliby być dość liczni? Ilu by wystarczyło?

[ak_2107]

Mozliwosc techiczne owczesnych mysliwych byly dosc ograniczone.

Gestosc "zaludnienia" determinowana trybem zdobywania pozywienia. Mamut stanwil tylko czesc

jadlospisu. Inne zwierzaki - wspolczesne mamutowi - przezyly do dzis, mimmo ze na karcie obiadowej

owczesnego homo sapiens zajmowaly istotniejsza pozycje.

[Capricornus]

Mozliwosc techiczne owczesnych mysliwych byly dosc ograniczone.

Możliwości techniczne ówczesnego człowieka były wystarczające by zepchnąć całe stado w przepaść. Ogromne marnotrawstwo pożywienia.

„… Dobrnąłem do małej polanki i wtedy zobaczyłem je… Ślady mierzyły około 70 cm. długości i 50 cm. szerokości, a odległość między pierwszą a drugą parą odcisków wynosiła 4 metry. […] Nagle z odległości około 300 metrów zupełnie wyraźnie ujrzałem monstrualne zwierzę, stojące wśród młodych drzewek. Przestraszyłem się nie na żarty. Był to słoń koloru kasztanowatego, z wielkimi, bardzo zakrzywionymi ciosami. Poruszał się bardzo wolno. Pokryty był długim włosem, szczególnie na tylnej części ciała. Widziałem słonie tylko na obrazkach, ale wierzyć mi się nie chciało, że istnieją tak duże zwierzęta. Drugi stwór znajdował się w pobliżu, gdyż mignął mi parę razy wśród zieleni. Wydawał się równie wielki.”

Syberia, 1918 rok, relacja rosyjskiego myśliwego. Czyżby mamuty jednak nie wyginęły?

[sargon]

Mozliwosc techiczne owczesnych mysliwych byly dosc ograniczone.

Ale wystarczające do zabicia mamuta - tym bardziej, ze polowania niemal na pewno były zespołowe. Zwłaszcza na mamuty.

Inne zwierzaki - wspolczesne mamutowi - przezyly do dzis, mimmo ze na karcie obiadowej owczesnego homo sapiens zajmowaly istotniejsza pozycje.

O tym już pisałem.

A jaka wg Ciebie jest przyczyna? I dlaczego mamuty włochate przeżyły pół miliona lat, a wyginęły kilka-kilkanaście tys. lat (w zależności od rejonu) po tym jak zetknęły się z człowiekiem?

[giskan]

słonie też sa duże i wolne.

A z tego co pamiętam to człowiek dzisiejszy pochodzi właśnie z kontynentu afrykańskiego.

[sargon]

Słonie w Afryce koegzystowały z człowiekiem gdy ewoluował. Mamuty nie. Ponadto Leakey podaje, ze także w Afryce nastąpiło wymieranie dużych zwierząt - ok. 100 tys lat temu i powtórnie ok. 20 tys. lat temu ("Szósta katastrofa s. 221), aczkolwiek mniejsze niż w Australii czy Amerykach.

Coś mi się kołacze, ze w Afryce istniały kiedyś 3 gatunki słoni, ale musze na ten temat poszukać.

Moze ktoś poda w końcu jakąś przyczynę tego wymierania, skoro wg niego to nie ludzie?

[giskan]

Słonie w Afryce koegzystowały z człowiekiem gdy ewoluował. Mamuty nie.

ale jak już skończył te swoją ewolucje to słonie nadal mu towarzyszyły więc dlaczego ich nie zjadł?

Mogło być też tak że mamutów zaatakowała jakaś epidemia, czy zaraza? Ale odpowiedzi na to pytanie te nie znam.

Tak ostatecznie i na 100% coś czuje ze sie nie dowiemy jak to naprawdę było

[sargon]

ale jak już skończył te swoją ewolucje to słonie nadal mu towarzyszyły więc dlaczego ich nie zjadł?

A dlaczego miałby je zjeść? W odniesieniu do Ameryki Pn. to chodzi o to, ze jednem z czynników mogło być to, ze wielkie ssaki które tam wymarły nie miały kontaktu z człowiekiem póki tam nie przybył.

Zresztą, skarłowaciały gatunek mamutów przetrwał na niektórych wyspach na Morzu Arktycznym, wiec w zasadzie, w odniesieniu do mamutów eurazjatyckich powinniśmy mówić o wytrzebieniu. Imho wyginęły ostatecznie wkutek skurczenia się habitatów, na co wskazuje ich skarlenie.

Mogło być też tak że mamutów zaatakowała jakaś epidemia, czy zaraza? Ale odpowiedzi na to pytanie te nie znam.

Nie dziwi mnie to, bo dowodów o ile wiem na jakąs zarazę brak.

[Inga]

Ale jedynym nowym czynnikiem, który istniał w czasie wyginięcia mamutów, a któego się nie uświadczy w czasie poprzednich wielkich zmian klimatycznych była ekspansja człowieka.

Iiiijasne. Dżizas, wiekszej bredni dawno nie słyszałam!

[sargon]

Ale której, bo jakoś zapomniałąś uszczegółowić.

Ze ekspansja Homo sapiens nie odbywała się w czasie poprzedniego przejścia glacjał-interglacjał czy też, że nie był to jedyny nowy czynnik?