Wilhelm Canaris

[FSO]

Szpieg? Polityk czy ...?

Witam;

Wilhelm [Franz] Canaris [ur. 1 stycznia 1887 w Aplerbeck, zm. 9 kwietnia 1945 we Flossenburgu] - admirał niemiecki, szef wywiadu wojskowego Abwehry od 1935 do 1944 roku, jedna z najbardziej enigmatycznych postaci II wojny światowej, wysoki dygnitarz nazistowskiego reżimu niemieckiego, a zarazem przeciwnik polityki Adolfa Hitlera. W 1905 roku wstąpił do niemieckiej Reichsmarine jako aspirant i w 1907 roku rozpoczął naukę w Szkole Marynarki Wojennej w Kilonii. Jako oficer zawodowy służył na kilku okrętach wojennych, w tym na znajdującym się w chwili wybuchu I wojny światowej na wodach Oceanu Spokojnego krążowniku Dresden. W marcu 1915 roku, kiedy osaczony przez okręty brytyjskiej Royal Navy Dresden został zatopiony przez własną załogę, Canaris zdołał przez Wielką Brytanię przedostać się do Niemiec na pokładzie statku handlowego. Od 1916 do 1918 roku dowódca okrętów podwodnych, następnie zaangażowany w pracę wywiadowczą w Hiszpanii i we Włoszech. Po wojnie awansował na dowódcę przestarzałego pancernika Schlesien. 1 stycznia 1935 roku, w randze kontradmirała, mianowany szefem wywiadu wojskowego Abwehry. Wydawało się, że nigdy nie jest mu ciepło, nawet w lecie nosił czasami płaszcz. W lutym 1944 roku pod naciskiem SS Hitler zdymisjonował Canarisa. 5 kwietnia 1945 roku Hitler nakazał egzekucję Canarisa, choć wyrok formalnie zatwierdził Trybunał Ludowy. 9 kwietnia 1945 roku, tuż po godzinie 5:30, strażnicy SS zarzucili mu na szyję pętlę z jedwabnej linki lub jak też wskazują inne źródła metalowej obroży i dusili go powoli, by przedłużyć cierpienia. Po zdjęciu stryczka okazało się że Canaris jeszcze żyje, powieszono go zatem ponownie. Następnie odcięto mu dłonie i stopy. Ciało spalono. [Za wikipedią].

To w zasadzie tyle co o nim wiadomo, wszystko inne to domysly: od tego jak mu się udalo przedostać do N. w czasie I wś, poprzez - dzialalność w samej Abwehrze, do jego roli w zamachu na AH, wręcz niemal do śmierci.

Co wy o nim wiecie, co sądzicie?

pozdr

[widiowy7]

Wiedzieć to bardzo wiele nie wiem, poza tym co podałeś powyżej. Ale można się zastanowić, co tak naprawdę osiągnęła kierowana przez Canarisa Abwehra?

Wyjątkowo mało skuteczna w wywiadzie ofensywnym przeciwko Wielkiej Brytanii.

W marcu 1915 roku, kiedy osaczony przez okręty brytyjskiej Royal Navy Dresden został zatopiony przez własną załogę, Canaris zdołał przez Wielką Brytanię przedostać się do Niemiec na pokładzie statku handlowego.

Może był brytyjskim agentem?

Jak skuteczna była Abwehra przeciwko Polsce i ZSRR?

Edytowane 3 Styczeń 2009 przez widiowy7

[FSO]

Witam;

z tego co wiem Canaris byl przeciwnikiem wojny z GB, wiedząc [musial znać silę floty angielskiej] że nie da się z nią wygrać. Nie wiem czy znal pelny rozwój techniki angielskiej ale musial mieć o niej niejakie pojęcie. Wiele osób podejrzewa, że to on odegral dużą rolę w tym że Hiszpania byla neutralna w tym konflikcie w Europie i jak mogla wykręcala się od tego by brać udzial w wojnie inaczej niż poprzez Blękitną Dywizję, oraz w planach ataku na Skalę Gibraltarską.

Z tego co wiem wywiad względem Polski ['39 r] dzialal dobrze i znal lokalizację większości jednostek, podobnie jak w ZSRR dość dokladnie znal lokalizację [od stycznia lutego dużej części jednostek które naplywaly nad granicę niemiecko - rosyjską

pozdr

[1234]

Witam;

z tego co wiem Canaris byl przeciwnikiem wojny z GB, wiedząc [musial znać silę floty angielskiej] że nie da się z nią wygrać. Nie wiem czy znal pelny rozwój techniki angielskiej ale musial mieć o niej niejakie pojęcie. Wiele osób podejrzewa, że to on odegral dużą rolę w tym że Hiszpania byla neutralna w tym konflikcie w Europie i jak mogla wykręcala się od tego by brać udzial w wojnie inaczej niż poprzez Blękitną Dywizję, oraz w planach ataku na Skalę Gibraltarską.

No, tu to bym raczej widział rolę Franco i wcale mnie to nie dziwi. Nikt normalny po zakończeniu krwawej wojny domowej ze zrujnowaną gospodarką nie pchałby się sam do udziału w wojnie światowej.

[FSO]

Witam;

zgadza się, z tym że Hitler, nie mogac "przeskoczyć" argumentacji generala Franco, staral się wmanewrować Hiszpanię w wojnę o Gibraltar na zasadzie "uzyczenia" terytorium, aprowizacji i materiałow., plus ewentualnie jakiś jednostek hiszpańskich mających na celu oprawopodobnić calą zawieruchę,

Podobno w rozmowach w tym temacie dużą siłę przekonywania Franco by stal na pozycji "Nie" byl wlaśnie Canaris. AH wiedzial, że kontrola "Skaly" oznacza możliwość wystrzelania sporej części floty angielskiej w rejonie Morza Śródziemnego i znacznego utrudnienia dostaw do walczących jedostek armii brytyjskiej. "Bezpieczne" dostawy musiałyby iść "drogą dookola Afryki".

pozdr

[Don Pedrosso]

Podobno w rozmowach w tym temacie dużą siłę przekonywania Franco by stal na pozycji "Nie" byl wlaśnie Canaris.

Canaris ogólnie był przeciwnikiem wojny, którą wywołać miały Niemcy. Drugą sprawą jest to, że do Hiszpanii miał sentyment i bardzo lubił tam przebywać. W głównej mierze to działalność w tym kraju pozwoliła mu wypłynąć na szerokie wody.

Może był brytyjskim agentem?

Wydaje mi się, że są to jednak daleko idące wnioski. Nie widzę sensu dla jakiego miałby być brytyjskim agentem.

Wiedzieć to bardzo wiele nie wiem, poza tym co podałeś powyżej. Ale można się zastanowić, co tak naprawdę osiągnęła kierowana przez Canarisa Abwehra?

A to już zależy dla kogo. Duży wkład poczyniła w zwycięstwo gen. Franco w wojnie w Hiszpanii.

[secesjonista]

Ot, taki drobiazg biograficzny...

Canaris; bodajże jeszcze jako kapitan-porucznik; był jednym z ławników sądu wojskowego, który rozpatrywał sprawę zabójstwa Karola Liebknechta i Róży Luksemburg.

[euklides]

Szpieg? Polityk czy ...?

(…)

W marcu 1915 roku, kiedy osaczony przez okręty brytyjskiej Royal Navy Dresden został zatopiony przez własną załogę, Canaris zdołał przez Wielką Brytanię przedostać się do Niemiec na pokładzie statku handlowego. Od 1916 do 1918 roku dowódca okrętów podwodnych, następnie zaangażowany w pracę wywiadowczą w Hiszpanii i we Włoszech. Po wojnie awansował na dowódcę przestarzałego pancernika Schlesien.

(…)

To w zasadzie tyle co o nim wiadomo, wszystko inne to domysly: od tego jak mu się udalo przedostać do N. w czasie I wś, poprzez - dzialalność w samej Abwehrze, do jego roli w zamachu na AH, wręcz niemal do śmierci.

Co wy o nim wiecie, co sądzicie?

pozdr

Okręt o którym mowa został zatopiony na wodach terytorialnych Chile. Jego załoga została internowana na należącej do tego państwa wyspie Juan-Fernandez. Władający biegle językiem hiszpańskim Canaris w jakiś sposób uzyskał prawdziwy paszport chilijski na nazwisko Reed Rosas. Z tym paszportem udał się poprzez kontynent, ale w tym przypadku znaczyło to z Chile do Argentyny. W Buenos Aires gościł przez pewien czas u rodziny niemieckich emigrantów. Na początku 1916 roku wsiadł na holenderski parowiec pasażerski Frisia płynąc do Holandii jako Chilijczyk Reed Rosas, młody wdowiec udający się do Holandii by załatwić sprawy spadkowe po swej niedawno zmarłej tam matce-Angielce.

Statek był kontrolowany w Plymuth, nikt jednak nie rozpoznał niemieckiego oficera w mówiącym biegle po hiszpańsku Chilijczyku. Z Holandii bez problemu dostał się do Niemiec. Tam został skierowany na kurs wywiadu prowadzony przez nie byle kogo bo przez Waltera Nicolai. Po jego ukończeniu został skierowany do ambasady niemieckiej w Hiszpanii gdzie zbierał informacje o alianckiej żegludze a także organizował zaopatrzenie dla niemieckich okrętów podwodnych i krążowników pomocniczych. Znajomości jakie wówczas tam zawarł były mu pomocne później gdy organizował wsparcie dla gen. Franco.

Aliancki wywiad dostrzegł go jednak, stał się rozpoznawalny i utrzymywanie go na placówce agenturalnej w Hiszpanii przestało mieć sens. Powrócił do Niemiec i skończył kurs dla oficerów łodzi podwodnych. Jesienią 1918 roku otrzymał swój okręt UB 128 i przedostał się z nim przez cieśninę gibraltarską na Morze Śródziemne do austriackiej bazy Caffaro. Nie zabawił tam długo ponieważ port znalazł się w ogniu walk, wyruszył z powrotem do Niemiec. 8 listopada przybył do Kilonii zastając tam rewolucję.

Oprócz pancernika Schlesien był również 1-szym oficerem na szkolnym krążowniku Berlin, tam jako jeden z jego kadetów służył Reinhard Heydrich z którym Canaris nawiązał dość bliskie stosunki.

Roli w zamachu 20.VII na Hitlera nie odegrał chyba żadnej. Był wówczas szefem jakiejś mało ważnej służby, zdaje się wywiadu handlowego. Po zamachu został pozbawiony tego stanowiska i internowany. Ta w końcu mało dotkliwa represja była spowodowana mało konkretnymi podejrzeniami. Po prostu nie było go na liście jednego ze spiskowców, oficera Abwehry, Hansena. Ta lista obejmowała ludzi którzy mieli być rozstrzelani po udanym zamachu stanu.

Ot, taki drobiazg biograficzny...

Canaris; bodajże jeszcze jako kapitan-porucznik; był jednym z ławników sądu wojskowego, który rozpatrywał sprawę zabójstwa Karola Liebknechta i Róży Luksemburg.

To jeszcze nie wszystko. 23 stycznia 1926r socjaldemokratyczny poseł Moses oskarżył Canarisa przed komisją parlamentarną badającą wypadki związane z rewoltami w 1917 i w 1918 roku, że ten uczestniczył czynnie w morderstwie Liebknehta i Róży Luxemburg. W tych oskarżeniach sekundował mu inny poseł, Dittman. Canaris został na krótko aresztowany ale natychmiast oczyszczony z zarzutów przez min. Reichswery, gen. Brennera.

Faktem jest że w końcu 1918 roku porucznik marynarki, Canaris, zaangażował się w walkę przeciw Spartakusowcom. Wstąpił do dywizji kawalerii gwardii dowodzonej przez gen. von Hoffmanna, ale którą w praktyce kierował kapitan Waldemar Pabst. Jej sztab mieścił się w hotelu Eden w Berlinie. 15 stycznia 1919r kiedy to aresztowani zostali obaj przywódcy Związku Spartakusa, to tam właśnie ich przywieziono i tam też zostali krótko przesłuchani przez kpt. Pabsta, który kazał ich następnie przewieźć do więzienia Moabit. W drodze oboje zostali zastrzeleni, oficjalnie podczas próby ucieczki. Tej właśnie nocy Canaris zniknął z Berlina. To wszystko wskazuje, że oskarżenia posła Mosesa nie były bezpodstawne.

Wiedzieć to bardzo wiele nie wiem, poza tym co podałeś powyżej. Ale można się zastanowić, co tak naprawdę osiągnęła kierowana przez Canarisa Abwehra?

Wyjątkowo mało skuteczna w wywiadzie ofensywnym przeciwko Wielkiej Brytanii.

(…)

Trzeba jednak pamiętać, że Abwehra była uwikłana w walkę polityczną przeciw Hitlerowi. To była główna przyczyna dla której przegrywała w konfrontacji z wywiadem alianckim, co nie znaczy że była to służba nieudolna i nic nie warta.

Może był brytyjskim agentem?

(…)

Coś w tym jest. Po wojnie zapytano prezydenta Czechosłowacji, Benesza, dlaczego wydał rozkaz zamachu na Heydricha. Odpowiedział, że nalegali na to Anglicy. Wówczas zadał im pytanie dlaczego im tak na tym zależy. W odpowiedzi usłyszał że Heydrich musi zginąć bowiem zagraża bardzo ważnemu brytyjskiemu agentowi. Na pytanie o kogo chodziło, nie uzyskał odpowiedzi, to pytanie pozostaje jednak nadal aktualne, czyli: O kogo właściwie chodziło?

Wymienia się tu przeważnie szefa wydziału centralnego Abwehry, Hansa Ostera, ale są tacy co uważają że chodziło o Canarisa, a jest nawet możliwe że tym agentem był Himmler. W każdym razie komandosom czeskim zamach nie udał się w 100%. Rana Heydricha nie okazała się śmiertelna i chociaż możliwym jest że wdało się zakażenie to jednak śmierć Heydricha mogła być na rękę Himmlerowi ten bowiem na wieść o tym natychmiast przyleciał do Pragi specjalnym samolotem by z marynarki Heydricha wyjąć klucze od jego prywatnego sejfu, które ten zawsze nosił przy sobie.

Co do Canarisa to w jego biografii znalazłem pewien zastanawiający szczegół. Dotyczy to Włoch. Otóż raporty wszystkich niemieckich służb wywiadowczych sprzed 1943 roku uznawały Włochy za pewnego sojusznika. Znana jednak była opinia Canarisa który uważał że Włochom nie można w 100% ufać. O ile jeszcze w maju 1943 roku wszystkie służby wywiadowcze, w tym również Abwehra, zapewniały że Włochy są pewnym sojusznikiem, to Canaris przedstawiał fakty wskazujące że znoszą się z aliantami. 28 lipca 1943 roku doszło tam do zamachu stanu w wyniku którego władzę objął rząd marszałka Badoglio, przy czym ten nowy rząd zapewniał że pozostaje wiernym sojusznikiem Niemiec.

Hitler wahał się czy podjąć akcję prewencyjną i doprowadzić do zmiany rządu we Włoszech. Na przełomie lipca i sierpnia 1943 roku było to sensowne i taka akcja mogła utrzymać Włochy w obozie Osi. By rozstrzygnąć swoje dylematy wysłał do Włoch Canarisa żeby dokładnie przyjrzał się sytuacji. Ten umówił się na spotkanie ze swoim odpowiednikiem, czyli szefem wojskowego wywiadu włoskiego, Carlo Ame. Spotkanie to odbyło się 2 sierpnia 1943 roku w Wenecji. Jego przebieg nie jest w zasadzie znany. W każdym razie po tym spotkaniu Canaris wręczył Hitlerowi raport w którym zapewniał że Włochy są pewnym sojusznikiem i Hitler zrezygnował z akcji prewencyjnej. Miało to poważne skutki bowiem Badoglio uzyskał czas na przygotowania do podpisania kapitulacji z Anglosasami. Doszło do tego we wrześniu 1943 roku i w ten sposób armia włoska przestała prawie istnieć.

W tym przypadku Canaris sprawia wrażenie że postępował jako agent intoksykacyjny, czyli dostarczał wartościowych i prawdziwych wiadomości po to by oszukać Hitlera w sprawie zasadniczej. Z tym, że o ile przeważnie agenci intoksykacyjni są agentami jednorazowego użytku, to Canaris byłby rzadkim wyjątkiem. Właściwie Hitler poznał się na nim dopiero w kwietniu 1945 roku, kiedy to dostarczono mu dzienniki Canarisa, prawdopodobnie to pod ich wpływem kazał go stracić. Ale w końcu mamy tu konfrontację oficera i kompetentnego szefa świetnie zorganizowanej służby, z drobnym kapusiem, co prawda chytrym, przebiegłym i pozbawionym skrupułów, ale tylko kapusiem. W końcu takimi chyba były polityczne kwalifikacje Hitlera.

(…)

Wydaje mi się, że są to jednak daleko idące wnioski. Nie widzę sensu dla jakiego miałby być brytyjskim agentem.

(…)

Pewnym jest, że co najmniej od 1938 roku Canaris był wplątany w prowadzenie negocjacji z Wielką Brytanią za plecami Hitlera. Z pewnością w tych rozmowach nie brał aktywnego udziału ale o wszystkim wiedział i krył spiskowców. W 1942 roku sprawy mogły zajść tak daleko że nie pozostawało mu nic innego jak pójść na współpracę wywiadowczą z Anglikami.

Edytowane 13 Maj 2014 przez euklides