Chrystianizacja Litwy

[widiowy7]

Właśnie doczytałem, że książe Litwy, Mendog (Mindaugas), ochrzcił się w 1251. Razem z żoną Marią i przynajmniej jednym synem.

Natomiast koronacja nastąpiła w 1253 roku. Czyli Litwa była chrześcijańskim królestwem

No oczywiście następcy Mendoga zaprzepaścili tę szansę na rozwój na długie lata.

Czyli, w tym okresie dziejów mieli lepsze szanse na rozwój, niż podzielona Polska?

[FSO]

Witam;

z tą chrystianizacją Litwy może być troszkę tak jak z Państwem Wiślan. Miało ono styczność z chrześcijaństwem na dlugo przed rokiem 1000 [tzw. legendarne spisy biskupów krakowskich ; oraz pierwsze wezwanie Katedry Wawelskiej - św. Waclaw]. Być może istniał jeden problem - Litwa przyjęła chrześcijaństwo z rąk kościola wschodniego, a nie zachodniego.

Kolejnym problmem może być także fakt, że po prostu kolejni synowie Mendoga, lub ci pozostali, nie przyjęli do wiadomości tego że ich ojciec zmienil wyznanie i po zmianie na stolcu ksiązęcym , czy królewskim, postępowali wedlug starych wierzeń. Nie bylo pewnej ciąglości.

Nie mieli lepszych szans gdyż:

- jeśliby przyjęli chrzest z rąk misjonarzy podporządkowanych Rzymowi, to prawie na pewno byliby to "podwladni" Krzyżaków, gdyż nie podejrzewam, aby Polska [ksiestwa piastowskie] zajęte walkami wewnętrzymi mialy inne problemy na glowie. Krzyżacy zaś normalnie by robili co chcieli na terenie Litwy [brak pisanego języka litewskiego, lub odmiany ruskiego którym się tam poslugiwano]

- przyjęcie od patriarchó wschodnich [Kijów / Konstantynopol] owocowałoby atakami Krzyżackimi od momentu kiedy oni by zobaczyli, że władcy litewscy nie postępują po chrześcijańsku.

I tak źle i tak niedobrze.

pozdr

[Narya]

O ile mi wiadomo to przyjął wpierw chrzest (1251), tak jak obiecał Krzyżakom, ale w 10 lat później powrócił do wiary przodków i w niedługim czasie został zamordowany przez książąt litewskich którzy go wspierali. Była to jedna z wielu prób "ochrzczenia" Litwy, rzecz jasna nieudanych. Dopiero Jagiełło sprowadził Litwę na łono chrześcijaństwa.

[FSO]

Witam;

czyli owa próba ochrzczenia się Mendoga byla li tylko wybiegiem, dzialaniem taktycznym obliczonym na krótki okres czasu, po kolejnej batalii z Krzyżakami. Po prostu dyplomacja.

pozdr

[Bruno Wątpliwy]

Przypomnę tylko ciekawostkę, że podczas I-ej wojny światowej szykowano na tron Litwy niemieckiego księcia Wilhelma von Urach, który miał przyjąć imię Mindaugasa II. Nawet uczył się litewskiego i nawet napisano projekt konstytucji królestwa. No cóż, Niemcy podpisały zawieszenie broni przed koronacją drugiego króla Litwy.

[widiowy7]

czyli owa próba ochrzczenia się Mendoga byla li tylko wybiegiem, dzialaniem taktycznym obliczonym na krótki okres czasu, po kolejnej batalii z Krzyżakami. Po prostu dyplomacja.

Koronę na skronie Mendoga włożył, występujący w roli legata papieskiego mistrz Zakonu Inflanckiego, Andrzej von Stirland.

A co do samego, chrześcijańskiego Mendoga. Przeprowadził przynajmniej cztery duże wyprawy na ziemie polskie. Jak opisał to w XVI wieku Maciej Stryjkowski:

"Łowicz wkoło spalił, Sochaczew, Warszawę

I w polach ciechanowskich wziął zwycięstwo krwawe "

[Narya]

Tylko, że to nie była chrystianizacja Litwy, jak już wcześniej zauważyłem... Mendog wprawdzie przyjął chrzest, ale później wrócił na łono dawnej religii. Wejście państwa na łono chrześcijaństwa polega na tym, że to jest stałe. Taką stałością okazał się chrzest Jagiełły, a nie Mendoga.

Również taką stałością okazał się chrzest Mieszka I, mimo późniejszego nawrotu do kultu pogańskiego, to państwo piastowskie pozostało przy Kościele, inaczej niż u Mendoga.

[Bruno Wątpliwy]

BTW - dzień (raczej domniemany, bo ustalenia litewskich historyków są dyskusyjne - ale przyjmuje się 6 lipca) koronacji Mindaugasa I jest od lat 90. jednym ze świąt narodowych na Litwie.

[Literia.pl]

To ciekawe. Czyli niejako Litwa przyjmowała dwa razy Chrześcijaństwo?

[Bruno Wątpliwy]

To w sumie było jeszcze bardziej skomplikowane. Władcy litewscy traktowali sprawy religijne nader instrumentalnie. Mendog przyjął katolicyzm "z powodów politycznych" i z takich samych powodów od niego odstąpił. Jego syn Wojsiełk - został ochrzczony w obrządku prawosławnym, mimo że ojciec był - przynajmniej do czasu - formalnie katolikiem. Znowu Trojden był poganinem, ale jego bracia rządzący Rusią Czarną byli prawosławni. Witenes znowu deklarował biskupom ryskim chęć przyjęcia katolicyzmu. Synowie Giedymina, gdy obejmowali władzę w księstwach ruskich przechodzili na prawosławie. Witold miał przyjął chrzest i prawosławny i katolicki. Itd. itp.

Główne źródło powyższych informacji - ks. T. Śliwa, Kościół prawosławny w państwie litewskim w XIII-XIV wieku (w:) ks. M.T. Zahajkiewicz, Chrzest Litwy. Geneza. Przebieg. Konsekwencje, Lublin 1990, s. 20 i 21.

Ale w sumie tak, można mówić o dwóch "głównych podejściach" do przyjęcia katolicyzmu przez Litwę (tj. w pierwszym etapie - jej władców). Natomiast przyjmowanie prawosławia przez książąt litewskich było procesem dosyć powszechnym i jakby "ciągłym". W wyżej cytowanej pozycji (s. 21) wymienia się 16 prawosławnych książąt litewskich przed unią i 40 po.

[avuteil]

Właśnie doczytałem, że książe Litwy, Mendog (Mindaugas), ochrzcił się w 1251. Razem z żoną Marią i przynajmniej jednym synem.

Natomiast koronacja nastąpiła w 1253 roku. Czyli Litwa była chrześcijańskim królestwem

No oczywiście następcy Mendoga zaprzepaścili tę szansę na rozwój na długie lata.

Czyli, w tym okresie dziejów mieli lepsze szanse na rozwój, niż podzielona Polska?

Witam,

z tą chrystianizacją to niekoniecznie było tak Mendog przyjął chrzest tylko i wyłącznie z pobudek politycznych - chciał odebrać Krzyżakom argument do atakowania Litwy (atakowali pod pretekstem szerzenia chrześcijaństwa wśród pogan). Czytałam trochę na ten temat swego czasu i historycy są raczej zgodni, że to 'chrześcijaństwo' było niejako tylko na papierze. Umożliwiło to zarazem koronację Mendoga (jedyny król litewski!).

Co do dalszej części, to - nie, Litwa nie była chrześcijańskim państwem. Chrzest przyjął władca, a pogaństwo nadal kwitło i miało się dobrze. Zresztą jeszcze na wiele stuleci po chrzcie z 1387roku, jednak jest to temat bardzo obszerny. Inną sprawą był fakt, że wraz z nowymi podbojami ziem wschodnich (Połock, Smoleńsk, Witebsk) zrodziło się inne zagrożenie dla pogaństwa oraz litewskości, mianowicie - zruszczenie. Kuniugasi litewscy brali za żony księżniczki ruskie, przyjmowali prawosławie wraz z kulturą i tradycjami ruskimi. Dlatego też ziemie rdzennie litewskie dostawały sie pod władanie jedynie tych kuniugasów, którzy byli wierni wierze przodków.

Mendog zrezygnował w niedługim czasie z chrztu (a więc popełnił największy grzech dla chrześcijan ). A dlaczego? Dlatego, że konsolidacja państwa stała się ważniejsza, niż wprowadzanie nowej, zupełnie nierozumianej i dla ludu - krwawej wiary, jaką było chrześcijaństwo. Żmudzini pod warunkiem rezygnacji z zabiegów chrystianizacyjnych zgodzili się poddać władcy. Król zdaje się, nie zastanawiał się zbyt długo, co tylko pokazjuje jak mało ważne i powierzchowne było to 'chrześcijaństwo' na Litwie

Zresztą - nie ma się chyba co dziwić Litwinom, że go nie chcieli w obliczu tego, jak się to 'chrześcijaństwo' objawiało, jednak jest to temat zbyt obszerny, żeby udało się go zmieścić w jednym poście

Jeżeli ktoś interesuje się tym tematem - polecam zapoznanie się z aktualnym ruchem neopogańskim na Litwie (choć jego wyznawcy wolą być nazywani Wyznawcami Starej Wiary Bałtyckiej, w związku z tym co dzieje się z neopogaństwem w innych krajach). Chodzi oczywiście o ruch "Romuva". Jeżeli byłyby jakieś pytania - piszcie na maila, postaram się w miarę swoich możliwości na nie odpowiedzieć

Pozdrawiam ciepło!

Ewa.

[secesjonista]

Dnia 1.01.2009 o 15:03, widiowy7 napisał:

Właśnie doczytałem, że książe Litwy, Mendog (Mindaugas), ochrzcił się w 1251. Razem z żoną Marią i przynajmniej jednym synem.

 

Jej imię przyjęte na chrzcie to: Morta - Martha.

 

Dnia 1.01.2009 o 20:13, FSO napisał:

Być może istniał jeden problem - Litwa przyjęła chrześcijaństwo z rąk kościola wschodniego, a nie zachodniego.

 

Chrzest miał Mendogowi udzielić landmistrz inflancki Andrzej von Stirland, bądź wedle innych - biskup krzyżacki Chrystian. To raczej nie są przedstawiciele kościoła wschodniego. Trudno chyba też mówić, że w późniejszym okresie Litwa przyjęła chrześcijaństwo "z rąk kościoła wschodniego", wzrost liczby prawosławnych na terenach pod panowaniem litewskim to w dużej mierze efekt rozrostu tego państwa w kierunku wschodnim.

 

Dnia 21.11.2010 o 15:30, avuteil napisał:

Żmudzini pod warunkiem rezygnacji z zabiegów chrystianizacyjnych zgodzili się poddać władcy. Król zdaje się, nie zastanawiał się zbyt długo

 

Tylko co tak naprawdę wiemy o reakcji władcy na żądania posłów żmudzkich w 1259 roku?