Poczet rycerski

[Pancerny]

Jak wyglądał poczet rycerski z czasów bitwy pod Grunwaldem? Jakie było jego uzbrojenie?

[Tofik]

O uzbrojeniu wojska polskiego na tle litewskiego i przede wszystkim krzyżackiego pisałem m.in. tutaj - https://forum.historia.org.pl/viewtopic.php?t=2440

Należy zastrzec, że poczet polski, krzyżacki czy jakikolwiek zachodnioeuropejski różnił się od np. moskiewskiego nie tylko ilością (w wojsku moskiewskim 6 - 10 ludzi, w wojskach polskich przeciętna liczba ludzi w kopii to 3, oczywiście bogatsi wojownicy wystawiali więcej strzelców czy nawet kopijników). Ważne jest również to, że nie jest dokładnie ustalony status giermków, ci mogli przynależeć do kopii, ale nie musieli.

Jak pisze Nadolski, uzbrojenie zależało w dużej mierze od właściciela pocztu, a dokładniej - grubości jego kiesy. Więc bogaty rycerz mógł wystawić strzelców, którzy bogactwem uzbrojenia będą dorównywać skromnemu kopijnikowi i będą się od niego różnić tylko tym, że walczyli oni kuszą (a nie np. łukiem), a nie, że tak powiem "po rycersku" (choć mimo tego, że główną bronią strzelca była kusza, a kopijnika kopia, to obaj posiadali broń sieczną - odpowiednio zwykle kord i miecz).

Bywało też tak, że wystawiano jednolite poczty - złożone albo z samych kopijników albo z samych strzelców. Czasami "poczet" stanowił jeden żołnierz (czy to strzelec, czy rycerz).

Poczty polskie nie różniły się jakoś szczególnie od zachodnich pod względem uzbrojenia i wyglądu. Bogatsi panowie kryli konie kropierzami jak i używali w czasie marszu koni marszowych, a w czasie walki, koni bojowych.

Polecam pracę Nadolskiego Grunwald 1410, nie dość, że niezłe ilustracje, to jeszcze bardzo dokładnie opisana organizacja polskich sił zbrojnych (i nie tylko).

[secesjonista]

A co robili w poczcie wójtowie i sołtysowie ze swymi ludźmi?

[secesjonista]

W uzupełnieniu informacji podanych przez Tofika, to poczty regulowane były często prawnie, na sejmiku wielkopolskim w Środzie (1458 r.) uchwalono na przykład, że:

"przy stu grzywnach dochodu rocznego obowiązkiem rycerza jest wystawienie 'hastarium in integris armis bene fulcitum in bono equo', któremu mają towarzyszyć dwaj strzelcy 'in loricis colleris, galeis'. Przy dochodach około dwudziestu grzywien trzeba zaś było wyekwipować jednego strzelca konnego, uzbrojonego w kuszę, w pancerzu, obojczyku i hełmie".

/P.A. Nowakowski "Broń w domu szlacheckim", "Zamek i dwór w średniowieczu od XI do XV wieku", Poznań, s. 140/