1939 - Obrona mostu w Solcu n/w

[atrix]

Witam .Legendę o obronie mostu w Solcu n/w przez polskich żołnierzy w 1939 roku znam z opowieści . Co tak najbardziej mnie frapuje - przegladajac mapy z 1938r, mostu w Solcu na nich nie zauważyłem . Mapy z 1938 roku są wzorowana na mapach z 1936r. Czy przez ten okres zbudowano most na Wiśle w Solcu.Czy to tylko opowieści bez jakich kolwiek realiów.

[ciekawy]

Przeprawiając się promem z Kamienia do Solca można spostrzec resztki jakiejś konstrukcji (po prawej stronie) - wystające słupy betonowe z Wisły, chociaż przewoźnik się zaprzysięga, że żadnego mostu tam nie było ...

08.09.1939r. przedmoście i most obsadza III baon 93pprez., oraz dyon rozp. WBP-M. 13-go września obronę wzmacnia kopania PW.

[atrix]

ciekawy,

wystające słupy betonowe z Wisły

w latach 60/70 były prowadzone prace przygotowania przeprawy na Wiśle w Solcu. Most składany jest do dziś w Dziurkowie . Przyczółki zrobiono w okolicy Wisła/Raj .Jest to most wojskowy - pontonowy.Możliwe że tuż przed wojną powstał most w Solcu , na mapach jest nie zaznaczony .Opowieści o moście iż takowy był , pojawiały się w okolicy . Miał to być podobno most drewniany , powinno to być odnotowane w archiwach państwowych ( archiwum Radom )

[ciekawy]

Jeżeli dorwiesz gdzieś publikację "Armia Lublin 1939" Piotra Saji na załączonych mapkach (od str. 331) wszędzie zaznaczony jest most w Solcu. I sprawa sie wyjaśnia - most istniał, gdyz tuż przed wybuchem wojny wybudowano dodatkowe mosty na Wiśle pod Górą Kalwarią, Solcem, Kamieniem i Maciejowicami.

[Tomasz N]

Kol. atrix

Jak zauważyłeś w podsumowaniu „stanu wiedzy” (Ciepielów) pominąłem w ogóle temat przebiegu walk. Świadomie, o czym poniżej.

Jak wspomniałem wcześniej temat walk na przedmościu soleckim ma bogatą literaturę która jednak nie wyjaśnia ich do końca. Osobiście polecam (a zwłaszcza pierwszą, udostępnioną mi przez kol Ciekawego):

Stanisław Maksimiec „Armia „Lublin” we wrześniu 1939 roku” 2006

Piotr Zarzycki - "Południowe Zgrupowanie Armii Prusy"

Wacław Zaleski „WBPM w kampanii wrześniowej” 1988

Niestety podawanym tam opisom walk 8 września brak spójności. Żaden z autorów nie poradził sobie z połączeniem w jedno walk mjr. Pelca i patroli WBBM. Temat ewidentnie czeka na jakiegoś miejscowego badacza, zaznajomionego z terenem, potrafiącego zidentyfikować ewentualne trasy przemieszczeń patroli i miejsca starć.

W sam raz robota dla Ciebie.

[atrix]

Żaden z autorów nie poradził sobie z połączeniem w jedno walk mjr. Pelca i patroli WBBM.

teoretycznie tak , ale coś mi świta w głowie że powiązanie obu tych spraw było by logiczne .Wydaje mi się że samotna walka mjr Pelca nie była do końca tak samotna . Możliwe że mógł to być zbieg okoliczności . Ale zasadzka w Dąbrowie zaczyna być częścią dobrze obmyślanego planu , zamknięcia niemców w pierścieniu . Skąd by się wzieła rozbita TKS -ka w Anusinie , to wyglądało na próbę okrążenia . Ale to tylko moje domysły. Walki zapewne trwały w okolicy Strugi i Anusina , początkowo nie wiązano tych wydarzeń . A to cytat z Lipskiego forum gdzie były mogiły żołnierzy , nikt nie umiejscawiał w tym miejscu .A to wygląda na bardzo realne . cyt "Rozstrzelani żołnierze z września 1939 r rozstrzelani pod Dąbrową początkowo zostali pochowani w okolicy stacji benzynowej w Gołębiowie a potem przeniesieni na cmentarz.. w Lipsku przynajmniej tyle zapamiętałem z relacji mojego ojca.Żołnierze niemieccy ,którzy zginęli w tym boju leżą pochowani

podobno w tej samej okolicy ...nieco dalej gdzieś na terenie byłego żwirowiska exploatowanego w latach 60-70.Sam widziałem jak chłopcy bawili się niemieckim hełmem wykopanym w tamtej okolicy w którym został jeszcze strzęp skóry z głowy.Brrrr...do tej pory pamiętam ten widok. " koniec cytatu.

[Tomasz N]

Atrix napisał:

Ale zasadzka w Dąbrowie zaczyna być częścią dobrze obmyślanego planu , zamknięcia niemców w pierścieniu . Skąd by się wzieła rozbita TKS -ka w Anusinie , to wyglądało na próbę okrążenia

ja bym w tą stronę nie dążył. To były patrole zwiadowcze i okrążanie nie było im w głowie.

Uwaga praktyczna. Jeżeli chcesz coś osiągnąć, nie formułuj od razu tez, tylko zbieraj fakty, a dopiero potem wyciągaj wnioski. Świat jest pełen historyków piszących pod tezę. Szybko przemijają.

A to cytat z Lipskiego forum

dałbyś link do tej strony ?

[atrix]

www.forum.echodnia.eu/Lipsko-Cukrowka-Dabrawa-wrzesień-1939-t20660.html zdjęcie TKS rozbitej pod domem sołtysa w Anusinie

[ciekawy]

Odnośnie sytuacji związanej z wypadem rozpoznawczym 08.09.1939r. , dokonanym przez WBP-M - Wacław Zalewski pisze:

"8 września o godz. 6.00 wyruszają na rozpoznanie patrole kompanii rozpoznawczej kpt. Horodyjskiego, która (bez plutonu czołgów), ma wykonać r-z d-cy brygady z poprzedniego dnia rozpoznania Zwolenia, i stamtąd kierunków Radam, Kazanów Ciepielów. Patrole podjazdu kpt. Horodyjskiego osiągają Zwoleń, i tam zostają ostrzelane przez czołgi niemieckie (...). Wysłany cztery godziny przed wyjściem podjazdu patrol pod dowództwem plut. Siekanowicza jadąc w kierunku na Ciepielów też natknął się na 3 samochody pancerne, i dwa czołgi niemieckie. W spotkaniu tym stracił dwa motocykle, a ranni zostali strzelcy Grabiński, Zdrzalik, i Słupczewski.*

Na podstawie tego samego r-zu wieczornego z 7-go września został też rano wysłany podjazd z dyonu rozpoznawczego na rozpoznanie Lipska, Iłży, i Ciepielowa. Podjazd w składzie szwadron liniowy, oraz pluton pionierów ppor. Laskowskiego wyruszył pod dowództwem rtm. Leona Podreza. Przed południem dotarł do lasu Dąbrowa - Struga - Anusin. I TERAZ UWAGA, UWAGA !!! Spotkał tam około 600 - osobowy oddział piechoty, pod dowództwem mjr. Pelca (na początku lat 30 - tych był d-cą kompanii w Korpusie Kadetów nr 3 w Rawiczu), który z częścią swego batalionu wydostał się z okrążenia, i zbierając rozbitków ze swojej 7DP, dotarł do tego lasu późnym wieczorem, właściwie w nocy z 7/8 września. Żołnierze mieli jedynie karabiny". c.d.n. **

________________________________________________________

* Meldunek sytuacyjny nr 4 kpt. Horodyjskiego z 08.09.1939r., CAW, II/17/1-71.

** Wacław Zalewski "W Warszawskiej Brygadzie Pancerno - Motorowej 1939" MON 1988, str. 54

[Tomasz N]

No cóż to spróbuj teraz dopisać resztę akcji.

Mechaniczne połączenie obu wątków (Pelc +Podrez) wymaga założenia, że przez obsadzony przez Pelca las Dąbrowa przejechały dwa oddziały niemieckie: motocykliści, za którymi pojechał Podrez, a następnie samochody pancerne, które załatwiły go z tyłu.

[atrix]

Mogło to wyglądać tak

[Tomasz N]

A jakiś komentarz, uzasadnienie, dlaczego właśnie tak ?

[atrix]

A jakiś komentarz, uzasadnienie, dlaczego właśnie tak ?

- tak to mogło wyglądać . 7bądż8 września 1939 niemieckie oddziały idą od Tarłowa w kierunku Lipska . Prawie do Maruszowa stoją czołgi ( relacja mojego ojca ).Z lasu Dziurków w lini Lipska od strony Sląska wyjeżdżaja 2 TKS . Ze Sląska niemcy ich ostrzeliwują . Oba TKS zostaja rozbite . Dopiero wtedy czołgi niemieckie jadą na Lipsko .Czyli szpica 29Dzmot musi sie znajdować za Lipskiem w kierunku Zwolenia. W/g opisu o WBP-M i ich działaniach w okolicy Solec - Lipsko tak by to wyglądało . Zaznaczam że to tylko moje przypuszczenia dotyczące przebiegu tych wydażeń . Jest jeszcze zagadka kto spalił żywcem w synagodze obywateli Lipska pochodzenia żydowskiego . 7lub 8 września zamordowano 60 osób. Czy to był rozkaz płk Weslla , nikogo innego w Lipsku w tych dniach nie było.

[Tomasz N]

Tych patroli było więcej. Podrez chyba nie miał TKSów. Natomiast ta tankietka na zdjęciu w Anusinie może być Pelca. Podobno jedna wycofywała się razem z jego oddziałem.

[ciekawy]

Odnośnie wypadów za Wisłę WBP-M w dn. 06 - 08.09.1939r. - w w/w publikacji jest kolorowa mapka (str. 52), gdzie jest zaznaczone wszystko, co i jak. Powrócę zatem do cytatu z Zalewskiego:

"Na tę polska grupę przed południem 8 września natknęła się straż przednia 29DPZmot. gen. J. Lemelsena, idącą z południa, z rejonu Opatowa przez Tarłów, Lipsko, Ciepielów do Zwolenia. 15 pułk piechoty tej dywizji z dwoma dyonami artylerii, samochodami pancernymi i motocyklistami dyonu rozpoznawczego natarł na to polskie "zgrupowanie". Mimo olbrzymiej przewagi npla żołnierze polscy stawiali dzielny opór, aż do wyczerpania amunicji. Grupa została przez Niemców doszczętnie rozbita, a jej d-ca mjr. Pelc poległ. Przestał też istnieć szwadron dyonu rozpoznawczego. Poległ jego d-ca, rtm. Podrez, oraz wszyscy oficerowie szwadronu: ppor. Juliusz Bartoszewicki (6psk), por. rez. Kazimierz Sochacki (1psk), por. rez. Czapliński, d-ca plut. pionierów ppor. Tadeusz Laskowski (19pu). Nielicznym żołnierzom w ciągu dnia udało się dotrzeć do Solca; był wśród nich kpr. Franciszek Jarząbek z 1psk."

Jak widzimy, wśród poległych byla też grupa oficerów z WBP-M, a nie tylko ze zgrupowania mjr. Pelca.