Jean-Jacques Rousseau

[Estera]

„O Rousseau, dlaczegóż żyłeś tylko 60 lat! Dla triumfu cnoty powinieneś żyć wiecznie!”- tak o Jeanie Jakubie Rousseau, powiedział zafascynowany filozofem oraz jego sposobem pojmowania świata Napoleon Bonaparte. Nie wszyscy podzielali zdanie tego wybitnego Korsykanina. Rousseau ściągnął na siebie prześladowania polityczne. Wielu jak np. Palissot ośmieszali go ( ale warto zaznaczyć, ze taka tendencja pojawiła się swego czasu w stosunku do wielu encyklopedystów).

Polemiki z poglądami Rousseau podjął się inny filozof doby oświecenia- Wolter. Warto zapoznać się bliżej z postacią Rousseau i poznać najważniejsze założenia tego myśliciela by móc potem odnaleźć konteksty filozoficzne w dziele Woltera „Kandyd czyli optymizm”.

Jean Jacques Roussseau żył w latach 1712-1778. Był Szwajcarem. Pochodził z ludu, został przeznaczony do pracy rzemieślniczej, ale uciekł by szukać innego sposobu na życie. Z nędzy i życia włóczęgi wyrwała go pani de Warens, z którą w górach sabaudzkich spędził miłe lata. W 1741 ruszył do Paryża. Był pełen wątpliwości i nie umiał przekazać sowich myśli. Dopiero ogłoszony przez Akademią Dijon konkurs w 1749 dał mu możliwość sformułowania tez. Zyskał dzięki temu nagrodę i sławę. To jednak nie dało mu satysfakcji. W 1754 powrócił do Genewy by być bliżej natury. Przyjaciele wysilali się by stworzyć dla niego jak najlepsze warunki życia. Ale on był niezwykle uparty, podejrzliwy (wręcz maniakalnie). Zerwał z encyklopedystami i umarł rozgoryczony i osamotniony.

Rousseau był marzycielem, nie stąpał twardo po ziemi. Dzieła jego były odbiciem jego osobowości. Był samoukiem niezwykle zdolnym. Potrafił ująć sowimi dziełami. Warto wymienić najważniejsze i najciekawsze, cechujące się pięknym stylem.

„o umowie społecznej” Du contract social- gdzie zaprezentował swoje poglądy społeczne

powieść „Julia czyli Nowa Heloiza”.

„List o muzyce francuskiej”- Rousseau pisał w nim, że opera fr. Jest nienaturalna a język francuski nie nadaję się do śpiewania. Głosił w nim wyższość melodii nad harmonią- zatem był to utwór mówiący o nowej estetyce. Rousseau skomponował nawet komedię muzyczną.

„Uwagi o rządzie polskim” gdzie utożsamił lud z narodem a demokratyzm z patriotyzmem. Dużo pisał w tym traktacie o edukacji.

„Emil czyli o wychowaniu”- tu autor wykłada poglądy pedagogiczne oraz religijne.

Tatarkiewicz znawca historii filozofii podkreśla iż Rousseau nie miał poprzedników. Jego filozofia była czymś zupełnie nowym. Wyzwolił pewne teorie, burzył światopogląd oświeceniowy. Niektórzy widzą w nim prekursora romantyzmu. Poza tym, filozof zapoczątkował reformy wychowania. Dziś Genewa jest ośrodkiem badań poglądów Rousseau i jak mówi Tatarkiewicz jego kultu.

Inni zaś nazywają go ze względu na prezentowane poglądy ojcem demokracji. Wielu ludzi widziało w nim swojego prawodawcę. Mieszkańcy Korsyki poprosili go o napisanie konstytucji dla tej wyspy. Rousseau widział w tym sposobność do stworzenia idealnego państwa, miejsce realizacji swoich poglądów.

Wybitny znawca XVIII wieku historyk Rostworowski mówi o Rousseau jako Freudzie osiemnastego wieku.

Najważniejsze poglądy Rousseau wypunktuje:

1) przyczyną zła jest porzucenie natury, cywilizacja, nauka i sztuka pozbawione są wartości, rodzą się ze zła i podtrzymują je. Najważniejsza jest moralność i etyka.

2) Dobro można znaleźć tylko w naturze, którą Rousseau pojmował jako stan pierwotny

3) Potępienie wszelkich ustrojów społecznych. Każdy powinien żyć indywidualnie. Ustrój społeczny to wytwór sztuczny, wprowadzający podział i nierówność, a według Rousseau równość to najwyższe prawo. Krytykował własność. Poza tym, przeczył wierze pokładanej w rozwoju i cywilizacji widocznej w oświeceniu.

4) Nie rozum jest najważniejszy, ale uczucie. Nim się należy kierować. Rousseau krytykował intelektualistów. Sumienie jest niezwykle ważne.

5) Wychowanie powinno rozwijać psychikę, powinno być indywidualne.

6) Poszukiwanie ustroju idealnego, który przybliży ludzkość do natury. Suwerenem powinien być lud. Wszyscy powinni podporządkowywać się woli powszechnej. Te teorie stały się natchnieniem m.in. dla uczestników Wielkiej Rewolucji Francuskiej.

Co myślicie o poglądach tego filozofa? Czy w ogóle są one Wam bliżej znane? Jaki wpływ wywarły na dzieje ludzkości?

[pchelkova]

Witam

Piszę biografię Rousseau i poszukuję jak największej ilości pozycji. Trochę już zebrałam, ale nie mogę nigdzie znaleźć Uwag nad rządem polskim, czy można to gdzieś dostać, bo w wielu bibliotekach tego nie ma. Jedynie to kujawsko-pomorska biblioteka cyfrowa, ale niestety nie mój rejon . Czy mogłabym prosić o pomoc w szukaniu artykułów, książek czy e-booków? Z góry dziękuję.

[secesjonista]

Witam

Piszę biografię Rousseau i poszukuję jak największej ilości pozycji. Trochę już zebrałam, ale nie mogę nigdzie znaleźć Uwag nad rządem polskim, czy można to gdzieś dostać, bo w wielu bibliotekach tego nie ma. Jedynie to kujawsko-pomorska biblioteka cyfrowa, ale niestety nie mój rejon . Czy mogłabym prosić o pomoc w szukaniu artykułów, książek czy e-booków? Z góry dziękuję.

A w jaki sposób biblioteka cyfrowa ma wpływ na Twój region, nie rozumiem?

[Lu Tzy]

W moim odczuciu JJR to zaklamany medrek.

Czlowiek, ktoremu nie chcialo sie byc ojcem dla wlasnych dzieci projektowal idealne wzorce wychowania...

[secesjonista]

wystarczy wpisać...

http://www.google.pl/search?hl=pl&clie...ook&spell=1

[Tomasz N]

Lu Tzy napisał:

W moim odczuciu JJR to zaklamany medrek.

Czlowiek, ktoremu nie chcialo sie byc ojcem dla wlasnych dzieci projektowal idealne wzorce wychowania...

któraś z kochanek go podsumowała mówiąc mu: Żaneto zostaw kobiety i zajmij się matematyką.

[iCe]

Witam serdecznie proszę o pomoc w napisaniu pracy na w/w temat, niestety nie jest to moja mocna strona, a chodzi o moje być albo nie być , jest to zaliczenie różnicy programowej z mysli politycznej , ktorej brakuje mi , żebym mogła podejść do obrony. Niestety mam nie lada problem. Gdyż napisana przeze mnie praca okazał się nie na temat .. domyslam sie ze poczynilam zbyt dlugi wstep na temat zycia rousseau .

>>>> Proszę Was o pomoc w zaprezentowaniu głównych tez Rousseau i wskazaniu elementów, ktore poddano implementacji. Mam problem z wyodrębnieniem zbioru zmiennych, ktore spowodowaly działanie polityczne.

Najczesciej oskarza sie Rousseau o zgubny wplyw jego koncepcji na zycie

publiczne i wywolanie rewolucji... Chyba te oskarzenia sa trochę

przesadzone...

Chodzi głównie o lata rządów jakobinnów, deklarację praw obywatela oraz konstytucję jakobińską z 1791 roku.

Praca ma być na 10- 15 stron,

Znalazłam bibliografię dotyczącą samego życiorysu Rousseau oraz umowy społecznej. Niestety brakuje mi pozycji o konsekwencjach jego poglądów. Dotarłam do kilku książek w języku angielskim, niestety mam problem z przetłumaczeniem ich.

korzystam juz z

"Historii doktryn politycznyh i prawnych - chojnacka, olszewski,

Diane ollinson Pięćdziesięiu wielkich filozofów

Albert Manfred Rousseau, Mirabeu, Robespierre - trzy portrety z epoki wielkiej rewolucji

Justyński - historia doktryn polityczno- prawnych

istoria panstwa i prawa - TEKST deklaracji praw czlowieka i obywatela 26 viii 1798 oraz konstytucja franuska 3 ix 1791

Filipowicz, historia mysli

jerzy szacki i ritzer ale tu dot gł socjologii

O umowie społecznej rousseau - wstęp

Goni mnie czas .. więc bardzo proszę o pomoc.

Aha czy konstytucja 1791 byla wcielona w zycie ?

[iCe]

no to

[secesjonista]

No to...

jakobini nie uznawali teorii Rousseau o suwerenie.

[secesjonista]

W dniu 23.06.2008 o 3:58 PM, Estera napisał:

O Rousseau, dlaczegóż żyłeś tylko 60 lat! Dla triumfu cnoty powinieneś żyć wiecznie!”- tak o Jeanie Jakubie Rousseau, powiedział zafascynowany filozofem oraz jego sposobem pojmowania świata Napoleon Bonaparte

 

Cóż, jeśli ów cytat jest prawdziwy to ów wybitny Korsykanin powinien wziąć korepetycje z matematyki, autor "Discours sur les sciences et les arts" zmarł przecież po sześćdziesiątce.

 

W dniu 23.06.2008 o 3:58 PM, Estera napisał:

3) Potępienie wszelkich ustrojów społecznych

(...)

6) Poszukiwanie ustroju idealnego, który przybliży ludzkość do natury.

 

Jeśli się potępia wszelkie ustroje, to poszukiwanie tego idealnego wydaje się nieco jałowym zajęciem...

 

W dniu 23.06.2008 o 3:58 PM, Estera napisał:

„List o muzyce francuskiej”- Rousseau pisał w nim, że opera fr. Jest nienaturalna a język francuski nie nadaję się do śpiewania. Głosił w nim wyższość melodii nad harmonią- zatem był to utwór mówiący o nowej estetyce. Rousseau skomponował nawet komedię muzyczną.

 

Rousseau stworzył co najmniej trzy utwory muzyczne. Wspomniana komedia to zapewne intermedium "Le Devin du village", ciszące się dużą popularnością, poza tym miał na swym koncie balet heroiczny (jak sam to określił) pt. "Les Muses galantes", który to utwór uznawano za słaby. Trzeci utwór powstał gdy Rousseau był jeszcze młodzieńcem, zamówił go u niego profesor z Akademii w Lozannie François Fréderic de Treytorrens. Dzieło okazało się artystyczną klapą a dodatkowo na Rousseau spadły oskarżenia o plagiat. Choć w tym przypadku może utwór należy przypisać nie Rousseau a panu Venture of Lausanne vel Vaussore de Villeneuve?

Ta "nowa estetyka" to po prostu zapisanie tego co od lat praktykowali włoscy śpiewacy i kompozytorzy (Nicola Porpora, Gioacchino Cocchi czy Baldassare Galuppi). Nową była ona dla francuskiej sceny gdzie dominowała forma wyznaczona przez Jeana-Baptiste’a Lully’ego, a wówczas kontynuował ją Jean-Philippe Rameau (który otrzymał od władcy francuskiego tytuł: compositeur de la musique de chambre), który swe muzyczne poglądy wyłożył w "Traité de l’harmonie réduite à ses principes naturels".

 

Rousseau propagował idee społeczne i filozoficzne, których żadną miarą nie zamierzał sam praktykować, ot taki schopenhauerowski "drogowskaz". Nie pierwszy to przypadek myśliciela, który chciał uszczęśliwić i uzdrowić ludzi aplikując im środki, których sam nie chciał przyjmować.

Jedną z "obsesji" myśli oświeceniowej była kwestia autentyczności:

"W teatrze, w kościele, w powieściach, w czasopismach, każdy na swój sposób obnaża pozory, konwenanse, hipokryzje, maski. W słowniku polemiki i satyry brak terminów, które występowałyby częściej aniżeli odsłonić i zdemaskować".

/J.-J. Rousseau "Przejrzystość i przeszkoda", przeł. J. Wojcieszak, Warszawa 2000, s. 12 /

 

Zgodnie z tym postulowanym poszukiwaniem autentyczności Rousseau wspiął się na wyżyny odkrywania "prawdy" o sobie samym posuwając się wręcz do ekshibicjonizmu do którego ówczesny czytelnik nie był przyzwyczajony. Z drugiej strony tworzył fałszywe tożsamości podając się za kogoś innego, co kłóci się z propagowanymi wartościami: uczciwością i autentycznością

 

[euklides]

3 godziny temu, secesjonista napisał:

(...)

Jeśli się potępia wszelkie ustroje, to poszukiwanie tego idealnego wydaje się nieco jałowym zajęciem...

(...)

 

 

Przecież Rousseau nie napisał tylko Rozważań o Nauce i Sztuce, ale, chyba w 1768r, napisał również Umowę Społeczną, całkiem sensowną. Twierdził na przykład że demokracja jest dobra dla małych państw, gdzie łatwo można wszystkich zebrać i gdzie każdy o każdym może wiedzieć wszystko. W takich państwach nie ma nadmiernych bogactw, luksusu i jest mało afer. Później pisał, że republika jest tak piękna, że aż niemożliwa. Gdyby republika złożona była z istot boskich, to byłyby to rządy doskonałe ale tak doskonała forma rządu nie pasuje do ludu. Radził, że ponieważ i tak trzeba nosić kajdany, to lepiej żeby należały one przynajmniej do jakiegoś wielkiego władcy i nie były odrażającym, nieznośnym jarzmem narzuconym przez równych sobie.

 

A w związku z Konfederacją Barską napisał również coś o Polakach, że jest to „Naród który nigdy nie spełniał pokładanych w nim nadziei ale zawsze potrafił przezwyciężyć wszystkie katastrofy o które się tak usilnie starał”. I może nawet miał trochę racji, w każdym razie rzecz dyskusyjna. 

Edytowane 14 Październik 2018 przez euklides

[secesjonista]

53 minuty temu, euklides napisał:

Przecież Rousseau nie napisał tylko Rozważań o Nauce i Sztuce, ale, chyba w 1768r, napisał również Umowę Społeczną, całkiem sensowną

 

A ktoś tak stwierdził?

Pracę wydał w 1762 r. a czy całkiem sensowną czy nie, to już zdania mogą być podzielone. Zważywszy, że logiczną kontynuacją zawartych w niej idei była Rewolucja Francuska (przez niektórych zwana Antyfrancuską) ja akurat negatywnie oceniam jej znaczenie.

[secesjonista]

W dniu 23.06.2008 o 3:58 PM, Estera napisał:

Inni zaś nazywają go ze względu na prezentowane poglądy ojcem demokracji. Wielu ludzi widziało w nim swojego prawodawcę. Mieszkańcy Korsyki poprosili go o napisanie konstytucji dla tej wyspy. Rousseau widział w tym sposobność do stworzenia idealnego państwa, miejsce realizacji swoich poglądów

 

Cóż, na szczęście swego projektu konstytucyjnego nie ukończył, na szczęście dla Korsykanów. Mieszkańcy tej wyspy nigdy nie cieszyli się ale gdyby postępowali w myśl wskazówek Rousseau to najprawdopodobniej pogrążaliby się w jeszcze większej biedzie, jeśli nie nędzy. Miasta by podupadły, handel i wytwórczość przemysłowa nie rozwijałyby się, a Korsykanom pozostałaby głównie praca na roli. Bez wątpienia wierzył, że przez to Korsykanie będą bardziej szczęśliwi, bez wątpienia też biedni, ale co to ma znaczenie przy próbach wprowadzenia w życie jego światłych idei.

Jeśli był ojcem demokracji (nowożytnej? współczesnej?), to takiej w której z jej praw korzystać mogli głównie  ci co przystawali do jego wzorca obywatela. Zupełnie tak jak w dobie rewolucji i jej hasła: "Liberté, égalité, fraternité, ou la mort", gdzie co do wolności to można powiedzieć jedynie, iż łatwo było ją stracić. Nierówność została zapisana w prawodawstwie a braterstwa nie było nawet pośród głównych rewolucjonistów. Zgadzał się ostatni człon: o śmierć było łatwo. W ramach demokratycznej Korsyki zaproponował by pozbawiać obywatelstwa tych mężczyzn, którzy osiągnąwszy stosowny wiek nie założyli rodziny. Generalnie, pomysł na państwo korsykańskie było takie by dzięki zasadom prawnym sprawić by społeczeństwo jak najmniej się modernizowało. Na ile był to najlepszy koncept dla mieszkańców tej wyspy - to mocno dyskusyjne.

 

W dniu 23.06.2008 o 3:58 PM, Estera napisał:

„Emil czyli o wychowaniu”- tu autor wykłada poglądy pedagogiczne oraz religijne

 

Jak wyglądałaby w praktyce pedagogika wedle wskazań tego myśliciela?

Najlepiej by edukacją i wychowaniem dziecka zajęło się państwo, nie jest dobrym by pozostawiać wychowanie i opiekę nad małym dzieckiem kobietom i należy dążyć by jak najszybciej te obowiązki przejął mężczyzna. Kobiety wedle niego na ogół (z natury?) w wychowaniu dziecka są leniwe, bezmyślne i samolubne. W tym osądzie nie był zresztą oryginalny, podobne osądy wydawali: Mathurin Cordier (autor m.in. traktatu "Colloquiorum scholasticorum libri quatuor...") czy Jacopo Sodaleto nie wspominając już o Erazmie z Rotterdamu. Ciekawe są erystyczne sztuczki po jakie sięgnął autor "Emila" by ukazać opresyjność "kultury" względem małego dziecka. Posłużył się przykładem powszechnego wówczas zwyczaju szczelnego owijania dziecka w becik, w myśl ówczesnych poglądów miało to z jednej strony zapewnić "realne" bezpieczeństwo dziecku wobec warunków zewnętrznych, z drugiej - "psychiczne", gdyż miało to w pewien sposób imitować warunki w łonie matki. Pomijając sens tego tego typu praktyki w świetle współczesnej wiedzy medycznej, to raczej trudno coś zarzucić intencjom ówczesnych matek czy położnych. Nic jednak bardziej mylnego, i Rousseau rozszyfrowuje "prawdziwy sens" tych zabiegów, oto kobiety nie powodują się chęcią zapewnienia bezpieczeństwa dziecku a lenistwem. Odbierają dziecku wolność zamiast poświęcić mu czas i uwagę. Przy swej krytyce ówczesnych obyczajów ze sfery wychowania Rousseau nie zauważa nawet, iż popada w niekonsekwencję. Z jednej strony chciałby by wychowanie i opiekę nad dzieckiem jak najszybciej przejąć z rąk kobiet, to z drugiej strony krytykuje na przykład oddawanie dziecka do mamek przez co zrywa się więź dziecka z matką.

A jeszcze potem małe dziecko torturowane jest przez nakłanianie do czytania książek, która to czynność jest "plagą dzieciństwa"...

[euklides]

4 godziny temu, secesjonista napisał:

Cóż, na szczęście swego projektu konstytucyjnego nie ukończył, na szczęście dla Korsykanów. Mieszkańcy tej wyspy nigdy nie cieszyli się ale gdyby postępowali w myśl wskazówek Rousseau to najprawdopodobniej pogrążaliby się w jeszcze większej biedzie, jeśli nie nędzy. Miasta by podupadły, handel i wytwórczość przemysłowa nie rozwijałyby się, a Korsykanom pozostałaby głównie praca na roli. Bez wątpienia wierzył, że przez to Korsykanie będą bardziej szczęśliwi, bez wątpienia też biedni, ale co to ma znaczenie przy próbach wprowadzenia w życie jego światłych idei.

Jeśli był ojcem demokracji (nowożytnej? współczesnej?), to takiej w której z jej praw korzystać mogli głównie  ci co przystawali do jego wzorca obywatela. Zupełnie tak jak w dobie rewolucji i jej hasła: "Liberté, égalité, fraternité, ou la mort", gdzie co do wolności to można powiedzieć jedynie, iż łatwo było ją stracić. Nierówność została zapisana w prawodawstwie a braterstwa nie było nawet pośród głównych rewolucjonistów. Zgadzał się ostatni człon: o śmierć było łatwo. W ramach demokratycznej Korsyki zaproponował by pozbawiać obywatelstwa tych mężczyzn, którzy osiągnąwszy stosowny wiek nie założyli rodziny. Generalnie, pomysł na państwo korsykańskie było takie by dzięki zasadom prawnym sprawić by społeczeństwo jak najmniej się modernizowało. Na ile był to najlepszy koncept dla mieszkańców tej wyspy - to mocno dyskusyjne.

(...)

 

Nie wiem czy nie ukończył go na szczęście czy na nieszczęście.

Zdaje się że Szanowny Secesjonista jest pod wrażeniem informacji z Wiki gdzie pisze że Rousseau został filozofem bo mu się robić nie chciało. Ja jednak proponowałbym trochę przypomnieć sobie historię Korsyki, przynajmniej jeżeli piszemy o Korsyce. Otóż gdzieś od 1730-tych lat Korsyka była pod kontrolą Francji ale ciągle należała do Genui. Ta kontrola polegała na tym że oddziały francuskie i genueńskie kontrolowały właściwie tylko porty ale tak naprawdę rządził tam generał Paoli, a jego stolicą była Corte. Wprowadził najbardziej demokratyczną wówczas konstytucję w Europie: Zgromadzenie wybrane w powszechnym głosowaniu (kobiety miały prawo głosu), zwane Consulte, wybierało władzę ustawodawczą i sprawowało kontrolę nad władzą administracyjną, na której czele której stanął wówczas Paoli. Władza sądownicza została zreformowana, założony został uniwersytet. Organizowano wielkie roboty; osuszanie bagien, budowa dróg itp.  Nie wiem skąd podejrzenia że doprowadziłoby to Korsykę do nędzy.

 

Jednak w tamtym rejonie basenu Morza Śródziemnego była tradycja prawa pisanego (przynajmniej w Prowansji), zatem uznano że potrzebna jest konstytucja a ponieważ Paoli utrzymywał bliskie kontakty z Rousseau to jemu powierzył jej zredagowanie ale przede wszystkim dlatego że Rousseau miał przekonania republikańskie. Nic z tego nie wyszło bowiem w 1765 roku (piszę z pamięci) Francuzi odkupili wyspę od Genueńczyków i zaczęli ją pacyfikować, w ten sposób stworzona przez Paoli państwowość przestała istnieć i konstytucja napisana przez Rousseau nie była już potrzebna. Rousseau nie był bynajmniej utopistą, choćby dlatego że jego idee miały duży wpływ na Robespierre, czyli polityka który jednak z realiami musiał się liczyć i się liczył. Zresztą Robespierre popierał również Paoli.  .  

Edytowane 19 Marzec 2020 przez euklides

[secesjonista]

W dniu 19.03.2020 o 1:40 PM, euklides napisał:

Zdaje się że Szanowny Secesjonista jest pod wrażeniem informacji z Wiki gdzie pisze że Rousseau został filozofem bo mu się robić nie chciało.

 

To medium zdaje się być jednak jednym z ulubionych euklidesa a nie moich, tak przynajmniej wynika z częstotliwości odwoływania się do zawartych tam informacji. Stwierdzam fakt podstawowy: konstytucji nie ukończył. A i mocno jest wątpliwym, przynajmniej dla niektórych badaczy, czy inicjatorzy z tej wyspy tak na prawdę chcieliby wprowadzić rozwiązania Rousseau. Nic nie napisałem o tym z jakich powodów został filozofem - tego typu kuriozalne wnioski pozostawiam raczej euklidesowi.

To czy na szczęście czy nie, to już kwestia oceny, wystarczy zadać sobie pytanie w jakim świecie chciałoby się żyć? W świecie Rousseau gdy inni podróżują konno czy zaprzężonym wozem, uszczęśliwieni przezeń Korsykanie poruszaliby się jedynie per pedes. W idącym do przodu świecie, pod względem technologicznym, Rousseau proponuje w rzeczywistości skansen, urocze to i ładnie się to ogląda z perspektywy turysty ale to w rzeczywistości skansen konserwujący biedę. Oczywiście jak przystało na prawdziwego filozofa, Rousseau nie myślał by ograniczenia w sposobie podróży stosować wobec swej własnej osoby.

Podobnie było z innymi jego naukami i wskazaniami...