Jaki był najlepszy ustrój Starożytnego Rzymu?

[Domicjan]

To że cesarstwo nie dorobiło się dobrego systemu przekazywania władzy nie jest do końca prawdą. Tetrarhia Dioklecjana nie była najgorsza i mogła mieć szanse powodzenia na dłuższą metę Los jednak chciał, że i ta w końcu się posypała. Wszystko tu moim zdaniem zależało od jednostek, bo wiadomo że sam system wady też posiadał.

Edytowane 11 Lipiec 2013 przez Domicjan

[gregski]

Los jednak chciał, że i ta w końcu się posypała.

Eeeetam, los!

Zwykły ludzki pęd do koryta. Nie wspominając, że pomysł Dioklecjana był emeferydą a otwarte walki o władzę zaczęły się na dobre w I w. pne. i trwały do upadku Imperium.

[Domicjan]

Zgadza się ale zdarzały sie okresy dłuższego spokoju wewnętrznego(nie mówię o wojnach zewnętrznych), podam choćby ten oklepany przykład od Nerwy do Marka Aureliusza. Dało się? Dało Trafiło na dobre jednostki i nie było większych problemów. III wiek za to pod względem przejmowania władzy to rzeczywiście jedna wielka tragedia

[pacam]

Jak to "w końcu się posypała"? Posypała się jeszcze za życia swego twórcy. Dioklecjan miewał swoje zalety, ale rozumieniem ludzkiej narury, albo zbytnią przenikliwością to raczej nie grzeszył. A tak zwani dobrzy cesarze od Nerwy do Marka Aureliusza stworzyli taką serię tylko i wyłącznie dlatego, że z różnych przyczyn nie pozostawiali po sobie wystarczająco dorosłych dzieci. W tej sytuacji przekazywali tron ludziom, których raczej słusznie uznawali za dobrze się do tego nadających. Pierwszy cesarz (august, nie cezar) od czasów Wespazjana, po którym tytuł cesarski dziedziczył syn, a nie adoptowany dostojnik, to szlachetny i uczony Marek Aureliusz. A jego syn, Kommodus, uważany jest za prymitywa i potwora.

[gregski]

A ja z uporem maniaka będę twierdził, że największą bolączką cesarstwa był system przekazywania władzy (a w zasadzie jego brak). Jeśli armia mogła ogłosić dowolnego człowieka Augustem to musiało dochodzić do uzurpacji. I dochodziło! Nawet Marek Aureliusz musiał się handryczyć z Awidiuszem Kasjuszem (fakt, że dla Marka lajtowo to się skończyło).

[Furiusz]

Swoista forma demokracji swoją droga uzurpacje są chyba problemem wszystkich państw z jedynowładztwem. Swoją drogą doprowadziło to do obrania co najmniej kilku, dobrych cesarzy - Wespazjana czy Trajana.

[tomsn]

System przekazywania władzy w Rzymie istniał. Opierał się na trzech filarach: wola princepsa, senat oraz wojsko. Armia nie tak do końca mogła ogłosić "kogo chce" cesarzem. Nawet w razie braku "namaszczenia" przez dotychczasowego princepsa swojego następcy - senat stanowił ważne ogniwo w łańcuchu akceptacji nowego cesarza. Pierwszym, który nie zwrócił się do senatu o akceptację był Karus (282-283) Być może jednak po prostu nie zdążył.

Jeśli chodzi o Awidiusza Kasjusza. Powziął on swoje działania nie przeciw Markowi Aureliuszowi, a na wiadomość o jego śmierci w 175 roku. Gdyby Marek rzeczywiście wtedy umarł, Awidiusz byłby uważany za zwykłego następcę. Podobnie jak Hadrian w 117 roku przyjął aklamację wojskową po śmierci swojego protektora - Trajana. Awidiusz był najpotężniejszym człowiekiem w Rzymie, podobnie jak Trajan z legionami reńskimi po śmierci Nerwy. Na pewno nie był buntownikiem. Dodatkowo Awidiusz Kasjusz mógł liczyć na poparcie senatu (II filar) a także... samego Marka! Prawdopodobnie Marek typował go jako następcę wobec bezpotomnej śmierci. (Kasjusz uważał, że Kommodus jest zbyt młody i ""niezbyt mądry", co mieści się w interpretacji braku godnego następcy. Pewnym jest natomiast, by przejął bez problemu władzę, gdyby Kommodus wcześniej zmarł.

Kasjusz sprawował namiestnictwo wschodu - podobnie jak Hadrian po smierci Trajana. Marek łagodnie potraktował Awidiusza i jego wspólników, bolał nawet nad jego śmiercią. Jednym słowem był to "człowiek Marka".

warto: SHA Kommodus 2, SHA Awidiusz 4,7, , Marek 25, Dio LXXII 3, 22-24 25, 28

Sartre Wschód rzymski 60 i n, Ziółkowski "Historia Rzymu" 405-407 - o przekazywaniu władzy

[gregski]

Fakt, że Awidiusz popełnił ewidentny falstart. Jednak sam fakt, że w przypadku śmierci Marka musiał jechać "po bandzie" mimo, że jak sam twierdzisz był on jednym z "murowanych" kandydatów z silną pozycją już coś mówi o rzymskim ustroju.

Co do senatu to wielokrotnie służył tylko do "przyklepywania" kandydatów za którymi satała siła. A wojskowi bywali kapryśni i często zmieniali obiekt swoich sympatii. A bywało też, że sympatia nie miała nic do rzeczy i godność cesarska wystawiano niejako na sprzedaż.

Edytowane 20 Lipiec 2013 przez gregski

[Mati64]

Moim zdaniem cesarstwo góruje nad republiką, choć sam jestem republikaninem.