Dezerterzy

[Tofik]

I nam się to - "o dziwo" - zdarzało. Znany jest mi przypadek, gdy pod Lenino grupa żołnierzy polskich (coś koło bodajże 30 ludzi) zdezerterowała. Czy znanych jest więcej takich przypadków?

[Albinos]

(coś koło bodajże 30 ludzi)

Akurat w tym przypadku relacje są różne, od 25 ludzi do 200 a nawet 600, jak można czasem przeczytać.

Co do dezercji, raczej nie spotkałem się z danymi mówiącymi o tym, jak częste było to zjawisko. Jednym z najsłynniejszych przypadków jest na pewno dezercja Berlinga. Wracając jeszcze do Lenino. Znany jest przypadek jak żołnierz, który uciekł do Niemców, po jakimś czasie przedostał się do Andersa.

[Tofik]

Wracając jeszcze do Lenino. Znany jest przypadek jak żołnierz, który uciekł do Niemców, po jakimś czasie przedostał się do Andersa.

Znane jest jego imię i nazwisko i losy po przedostaniu się do armii Andersa?

[Wolf]

(coś koło bodajże 30 ludzi)

Akurat w tym przypadku relacje są różne, od 25 ludzi do 200

Realnie dezerterów było maksimum powyzej setki z listy podpisanych po bitwie pod propagandową deklaracją -najbardziej znany dezerter i jedyny oficer w tym gronie to porucznik Adolf Wysocki dowódca kompanii .Około 30 faktycznych dezerterów Niemcy obwozili po GG.

a nawet 600, jak można czasem przeczytać.

To wszyscy jeńcy i nie było ich 600.

Co do dezercji, raczej nie spotkałem się z danymi mówiącymi o tym, jak częste było to zjawisko.

W "ludowym" WP -w okresie 1944-1945 kilka tysięcy osób,w 1943-kilkadziesiąt osób(bez Lenino)

Największa w historii była dezercja czesci pułku piechoty 7 DP(667 osób w tym 2 oficerów)-ponad 300 trafiło ponownie do WP (tyle że (tego Blum już wyraznie nie napisał)zdaje się do jednostek karnych.

Ponieważ o jej zorganizowanie i paru pomniejszych (w 1 rocznicę bitwy pod Lenino i w okresie podróży premiera Mikołajczyka do Moskwy na rozmowy z PKWN )oskarżono AKowców(w X 1944 przechwycono wytyczne organizacji NIE co do pracy AKowców w wojsku) przyniosła ona w rezultacie obóz w Skrobowie gdzie profilaktycznie zamknięto paruset podchorążych i oficerów AK wyłowionych z wojska.

Jednym z najsłynniejszych przypadków jest na pewno dezercja Berlinga. Wracając jeszcze do Lenino. Znany jest przypadek jak żołnierz, który uciekł do Niemców, po jakimś czasie przedostał się do Andersa.

Znane są przypadki(rzadkie - fakt)jak żołnierze Wehrmachtu przymusowo wcielani do WP -we Włoszech i na wschodzie uciekali z powrotem a w 3 DP zmontowali siatkę wywiadowczą zniszczoną w momencie schwytania łączniczki przechodzącej na stronę niemiecką z informacjami wywiadowczymi .

A była też fala masowa dezercji we wrześniu 1939 roku -by wymienić tylko dowódcę Armii "Prusy" i Frontu Północnego czy dowódcę 2 DP Legionów pułkownika Dojana-Surówkę.

Była tez w 1939 roku fala dezercji Niemców,Ukraińców,Zydów....

[mch90]

W trakcie pobytu II Korpusu Andersa w Palestynie od września 1943 roku zdezerterowało z korpusu około 2500 Żydów, z czego blisko 2000 wstąpiło do armii brytyjskiej bądź Brygady Żydowskiej. Oto co na ten temat pisze gen. Anders:

„W Palestynie zaczęły się tłumne dezercje żołnierzy żydowskiego pochodzenia , zaagitowanych przez organizacje żydowskie. Ponad 3000 Żydów opuściło szeregi Korpusu. (...) Nie zezwoliłem na poszukiwania dezerterów, i ani jeden dezerter nie został przez nas aresztowany. Postanowiłem nie stosować ściśle wobec mniejszości narodowych ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej dla wszystkich obywateli polskich poza Krajem. Nie chciałem mieć pod dowództwem żołnierzy, którzy bić się nie chcą…”.

Za: „Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939 – 1946” Władysław Anders, str. 204.

Kolejny cytat:

„Romanowski wspomina, że pewnego razu aresztowano grupę żydowskich uciekinierów, ale gdy postawiono ich przed generałem Andersem, ten nakazał, by żandarmi puścili ich wolno i zlecił na przyszłość nie zatrzymywać dezerterujących Żydów. W Iraku, by nie prowokować Brytyjczyków, podobny rozkaz był wydany ustnie. Anders miał powiedzieć w sekrecie kilku oficerom, że „Żydzi walczą o swą wolność, a ja nie zamierzam stać na ich drodze”. Anders nie mógł oczywiście powiedzieć tego oficjalnie, ponieważ wojsko polskie uzależnione było od Brytyjczyków”.

Za: „Zdobywcy Monte Cassino. Generał Anders i jego żołnierze” H. Sarner, str. 146.

[secesjonista]

Szereg danych co do dezercji i innych przestępstw można znaleźć w: Edward Kospath-Pawłowski "Chwała i Zdrada. Wojsko Polskie na wschodzie 1943–45".

Edytowane 25 Listopad 2012 przez secesjonista

[secesjonista]

Stanisław Jaczyński pisząc o naszej dywizji pod Lenino:

"... z jej szeregów ubyło w ciągu 2-dniowej bitwy przeszło 3 tys. zabitych, rannych i zaginionych bez wieści (510 poległych, 1776 rannych, 652 zaginionych bez wieści, 113 wziętych do niewoli). Na podstawie ujawnionych w latach 90. dokumentów można stwierdzić, iż spośród zaginionych bez wieści przeważająca większość oddała się do niewoli. Sprawę zbiegów z 1 DP badał Mikołaj Kałłaur. Dotarł on do dziennika „Ostdeutscher Beobachter”, który od 19 listopada 1943 r. publikował listę tzw. zbiegów z 1 Dywizji w bitwie pod Lenino. W dzienniku była zamieszczona informacja, że Niemcy pod Lenino wzięli do niewoli 600 polskich żołnierzy. Opublikowana lista obejmowała jednak tylko 250 osób. Zdaniem Kałłaura, część z nich to ranni, którzy w opresyjnych warunkach niewoli mogli deklarować, że oddali się do niewoli dobrowolnie. Po wojnie większość z nich wróciła do kraju. Biorąc pod uwagę szczątkowy tylko charakter niemieckiej listy jeńców, liczbę zaginionych należałoby zmniejszyć do 519 żołnierzy, a liczbę poległych pomniejszyć o 29 żołnierzy".

/tegoż, "Bitwa pod Lenino z perspektywy 70-lecia", "Przegląd Historyczno-Wojskowy", 2013, T. 14, nr 4, s. 57/

[Bruno Wątpliwy]

Na forum "Dawny Gdańsk" (http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=5562&postdays=0&postorder=asc&start=0) trafiłem na wspomnienia niedawno niestety zmarłego Antka (http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?p=155354&sid=c4474138cb5e1a053e9fdec1c0579e31#155354). W mojej ocenie - jest to relacja niezwykle ciekawa, przedstawiająca dramatyczny (i złożony) obraz wojny widziany oczami młodego chłopca (relacja jest dwuwątkowa - wspomnieniom z lat okupacji towarzyszą wspomnienia powojenne).

W jednym z postów Antka jest interesująca wzmianka z okresu trwania Powstania Warszawskiego:

 

"Innym razem przy stacjonującej w lasku jednostce Wehrmachtu kręciło się kilku jakichś – wówczas według mnie dziwnie wyglądających - jeńców w równie dziwacznych roga-tywkach. Byli to starsi już wiekiem, wąsaci żołnierze o mocno ogorzałych, pooranych zmarszczkami twarzach, a ponieważ nie przypominali mi przedwojennych polskich żołnierzy, bo ich rogatywki, jak i mundury były osobliwego kroju i barwy, także i orzełek był jakiś „nie nasz”. Jeńcy wprawdzie mówili po polsku, ale z kresowym akcentem i unikali rozmów ze mną i z moimi kolegami, więc uznaliśmy, że to jacyś Ruscy. Dziwił fakt, że nie byli oni przez Niemców dozorowani tak, jak to miało miejsce w przypadku jeńców sowieckich, których Niemcy kiedyś pędzili szosą Modlińską w kierunku Jabłonny. Jeńcy ci byli wykorzystywani do rozmaitych prac gospodarczych, do obsługi zaprzęgów konnych, do oporządzania koni, obierania ziemniaków i tp..
Ojciec mój wyjaśnił, iż ci dziwni jeńcy byli Polakami z dywizji Berlinga, czyli tzw. „Kościuszkowcy”, a ich jeniecki „status” mógł wskazywać, iż nie byli jeńcami wziętymi w boju".

 

Powyższy cytat z: 

http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=5562&postdays=0&postorder=asc&start=15

 

Oczywiście, powyższe przypuszczenie nie musi się opierać na prawdzie. Jeniec wykorzystywany do prac, a przy tym względnie słabo pilnowany nie musiał koniecznie być dezerterem.