Masław

[STK]

Na początku lat '30 załamało się wielkie przedsięwzięcie Chrobrego i przestali się bać nas sąsiedzi, to syn Chrobrego miał problem także dochodzi do tego opór wewnętrzny. Jak jest wojna, to i są koszty, a więc znowu podatki i kryzys murowany

Tutaj na scenę wchodzi Macław. Część historyków uważa go za buntownika, wręcz jedną z głównych przyczyn kryzysu upatruje się w jego działaniu. Może jednak Macław chciał uratować tę resztę, która pozostała z administracji państwowej próbował przenieść za Wisłę i chciał stworzyć swoje małe państewko. Jak wrócił Kazimierz, to się całkiem nieźle rozwinął i nie chciał za darmo tego oddawać i dopiero wtedy pojawił się problem Miecława.

[secesjonista]

(...)

A czytał ktoś "Masława" Krasickiego (albo Kraszewskiego - zawsze mi się mylą te nazwiska)? Jak tę książkę oceniacie?

Oj Narya mocno ci się tu to poplątało, przytoczenie nazwiska Krasickiego w tym kontekście jest błędem.

Choć o poplątanie nietrudno, tyle że nazwisk: Kraszewskiego i Krasińskiego.

Większość z nas zna powieść, będącą częścią czwartą cyklu o dziejach Polski autorstwa Kraszewskiego "Masław. Powieść z XI wieku" z 1877 r.

Znacznie mniej znaną jest młodzieńcza powiastka Krasińskiego w stylu tzw. gotyku opiniogórskiego, pod tytułem "Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki"* (ok. 1828-1829 r.).

O tym jaką wymowę nadał swemu dziełu Kraszewski mówi dużo osoba, której swą powieść zadedykował, czyli "czcigodnemu dziejopisowi naszemu Teodorowi Morawskiemu".

Jak ładnie i celnie to ujęła Maria Janion, pisarz ograniczył się do sfabularyzowania zapisków z "Dziejów Narodu Polskiego. Piastowie". Zatem mamy dość klarowny podział na anarchiczne pogaństwo i lud, oraz niosące światłość rycerstwo. W sumie, w samej powieści ciekawe jest wykorzystanie wielu elementów idei romantycznych i zdecydowane nagromadzenie wątków frenezji.

Nie brak też "ściągania" od innych autorów (Mickiewicz, Krasiński, Słowacki", a nawet czystych kalk stylistycznych (z "Zamku kaniowskiego" Seweryna Goszczyńskiego).

Inną rzeczą jest, że wraz z latynizacją pojawili się Niemcy, co było dla pisarza pewną zagwozdką, jako, że już około 1871 r. w pisarstwie Kraszewskiego zaczynają przebijać się wątki antygermańskiej propagandy (tak wskazuje Wincenty Danek w: "Sprawy słowiańskie w życiu i twórczości Kraszewskiego", "Pamiętnik Literacki" 1963, z. 2) . Co zapewne wzięło się z jego obserwacji losów Łużyczan kiedy zamieszkał w Dreźnie (vide: przedmowa do "Starej Baśni" pióra J. Bachórza).

Mnie zaciekawiło, że kwestię Masława rozpatruje się głównie w obszarze politycznych sojuszy, a nic nie wspomina się o sporze Lelewela i Maciejowskiego.

I co z ewentualnymi korzeniami cyrylo-metpdianizmu.

To ciekawy trop...

*- opowiadanie ukazało się w cyklu Klasyka Mniej Znana pt: "Zygmunt Krasiński "Powieści gotyckie", Wydawnictwo Universitas 2003