Desant kanałowy na Plac Bankowy - czy mógł się udać?

[Albinos]

Listę uzupełniłem już o brakujące nazwiska z listy "Torpedy".

[grzegorz]

Oddział Jerzyków

1.Janusz-Janusz Kokorniak

2.Igor-Jerzy Zabłocki

3.Tchórz-Zbigniew Chwaszczewski

4.Sławka-Halina Dudzikówna-Jędrzejewska

5.Zych-Zygmunt Filipowicz

6.Dukat-Marian Górka

7.Szczawik-Janusz Iwanowski

8.Wszebor-Tadeusz Jędrzejewski

9.Jaga-Maria Kosciółek-Miśkiewicz

10.Żuk-Tadeusz Morawski

11.Bartek-Witold Paszkowski

12.Fredek-Czesław Pełka

13.Jantar-Tadeusz Podgórski

14.As-Augustyn Samolczyk

15.Junosza-Edward Sobolewski

16.Gwiazda-Stefan Stefański

17.Ludwik-Ludwik Śmigielski

18.Lis-Antoni-Wojtyniak

19.Korczak-Jerzy Zarański

[Albinos]

Imponujące tempo dorzucania nowych danych Kolejne uzupełnienia wprowadzone.

[grzegorz]

Oddział Cedry

1.Cedro-Jan Byczkowski

2.Roman-Marek Gadomski

3.Bogdan-Tadeusz Stachowiak

4.Grzegorz-Jerzy Krukowski

5.Mułek-Edmund Welke

6.Bretkiewicz-Aleksander Gerc

7.Mocny-Edmund Gayny

8.Tygrys-Alfred Suck

9.Andrzej-Robert Drzewiecki

10.Kuba-Tadeusz Kabaciński

11.Winnicki-Wojciech Perzyński

12.Kawecki-Kazimierz Perzyński

13.Filip-Stanisław Ożóg

14.Wiesław-Stanisław Hulimka

15.Leon-Leon Betlin

16.Beyzym-Tadeusz Sobolewski

17.Dąbek-Antoni Kłopocki

18.Francuz-NN

19.Biały-NN

20.Sewer-NN

adomski

[Albinos]

To teraz mam już małe wątpliwości. Czy te trzy listy żołnierzy "Cedry", "Jerzyków" i "Torpedy" to listy tych, którzy na pewno brali udział w desancie? Szczególnie ci od "Cedry" mnie zastanawiają. O ile mi wiadomo Edmund Gayny "Mocny" w desancie nie brał udziału. Do Śródmieścia przeszedł z rannymi. Wśród żołnierzy "Czaty" nie znalazłem nikogo o pseudonimach "Biały" i "Francuz", nie ma ich ani na stronach MWP ani na liście Marka Stroka, choć o ile kojarzę, to "Filip" w swojej relacji o nich pisał. Co do "Sewera", to czy chodzi o Ryszarda Jaźwińskiego (i znowu nikogo innego o tym pseudonimie wśród żołnierzy nie znalazłem)? On miał polec na Stawkach.

[grzegorz]

Pchor.Sewer-Tadeusz NN pod koniec sierpnia dowodził plutonem w kompanii Motyla. Poległ 10.09.1944 r. ul.Okrąg 3. Ryszard Jażwiński używał pseudonimów Adam , Wiesław i właśnie Sewer. Poległ 12.08.1944 r. na Stawkach.

Edmund Gayny faktycznie przeszedł kanałami z rannymi do Śródmieścia. Mój błąd. Lista przecież świeża i podlega weryfikacji. Zapomniałem umieścić na liście oddziału Cedry Tadeusza Lewandowskiego ps.Błyskawica.

Pseudonimy Francuz i Biały pochdzą ze wspomnień Pana Ożoga .

[Albinos]

No to już teraz wszystko jasne ( a z tym "Sewerem" to jak widać skleroza nie boli, mam go przecież na OdB z początku września). Zaraz poprawię na liście to co trzeba. Tadeusz Lewandowski "Błyskawica" już jest na liście, wrzucałem go w pierwotnej wersji. Co do "Białego" i "Francuza", to trzeba będzie poszukać więcej informacji. Być może "Filip" pod tymi pseudonimami przedstawił kogoś, kogo znamy pod jeszcze innymi pseudonimami.

[grzegorz]

Oddział Piotra

1.Piotr-Zdzisław Zołociński

2.Dziryt-Leszek Orzechowski

3.Kujawiak-Wiesław Knast

4.Pkrzywa-Mieczysław Żabicki

5.Makina-Stanisław Sommer

6.Wyżeł-Zbigniew Wyszyński

7.Bolek-Bolesław Orzechowski

8.Jozue-Jerzy Dąbrowski

9.Nart-Wojciech Helbich

10.Adam-Adam Roman

11.Kosek-NN

12.Xenia-Ludwika Wyszomirska

13.Zaporożec-Tadeusz Żurański

[grzegorz]

Oddział Jędrasa

1.Jędras-Zygmunt Jędrzejewski

2.Marek-Zbigniew Marczyk

3.Andrzej-Andrzej Maringe

4.Jurek-Jerzy Drzewiecki

5.Jurek-Jerzy Kmiecik

6.Konrad-Jan Kożniewski

7.Jędrek-Zbigniew Stefaniak

8.Gigant-Wiktor Szczepaniak

9.Wielki-Stefan Marszałek

10.Żuk-Tadeusz Marszałek

11.Dox-Tadeusz Pawelic

12.Douglas-Antoni Langner

13.Zawada-Stanisław Langner

14.Wydra-Jan Kozicki

15.Dąb-Mieczysław Graczyk

16.Nun-NN

[grzegorz]

Oddział Grabowskiego

1.Grabowski-Jan Ciecierski

2.Tadeusz-Paweł Kaden-Bandrowski

3.Zyga-Zygmunt Zabrzeski

4.Jur-Jerzy Szularz

5.Janek-Benedykt Karczewski

6.Wacek-Wacław Mierzejewski

Kwatermistrzostwo

1.Bernard-Janusz Bełza

Oddział Małego

1.Mały-Janusz Stolarski

2.Zośka-Zofia Dąbrowska

[Albinos]

Po poprawkach (chapeau bas! za tempo wrzucania kolejnych list i ogólnie za samo opracowanie liczebności i składu oddziałów), mamy ogółem 115 osób.

[wars]

Grzes masz to zdjecie Gloga z rannymi po wyjsciu z kanalow?

[Albinos]

Z "Głogiem" faktycznie muszę chyba przyznać rację. Zbyt dokładny jest ten opis u Wójcickiego, aby mógł być pomylony z czymkolwiek innym (chyba, że pomyliły się osoby, ale skoro jest zdjęcie, to nie ma w zasadzie o czym mówić). Ale zastanawia mnie wobec tego, kto jeśli nie "Głóg" (o ile rzecz jasna "Wapniak" z kolei nie pomylił się przy swoim opisie), poszedł do Śródmieścia świeżo po akcji bez czekania na rozkaz? Praca powstała ledwie 15 lat po opisywanych wydarzeniach, więc ciężko zakładać, że autor mógłby popełnić aż taki błąd.

[Albinos]

Wracając do samej koncepcji akcji i wagi zadania, jakie stało przed desantem, warto przytoczyć słowa, jakie miał ponoć wypowiedzieć na odprawie płk Mazurkiewicz:

Sytuacja jest bardzo ciężka. Waszym przeznaczeniem jest zginąć, aby Starówka mogła przejść. Macie robić jak najwięcej hałasu i odciążać jak najdłużej siły npla, w tym celu m.in. podpalić budynek szp. Maltańskiego. Potem możecie połączyć się z nacierającymi oddziałami, lub przebijać się samemu do Śródmieścia.

Za: Gabinet Rękopisów BUW, Archiwum Roberta Bieleckiego, sygn. 2919, k. 132 [niepublikowany artykuł R. Śreniawy-Szypiowskiego].

I mniej więcej z taką świadomością na akcję szli jej uczestnicy. Pisał o tym również Podlewski:

Podpułkownik Radosław nie ukrywa gorzącego im niebezpieczeństwa, mówi otwarcie, że muszą tam zginąć, aby umożliwić przebicie się oddziałów ze Starówki.

(...)

Na wszelki wypadek oficerowie ustalają, że gdyby akcja na placu Bankowym załamał się, będą się bronili w ruinach, a następnie przebiją się przez Ogród Saski do Śródmieścia. Zostaje wydany rozkaz, aby wszyscy chłopcy zabrali pełne manierki wody.

Za: S. Podlewski, Przemarsz przez piekło, Warszawa 1957, s. 499, 500.

Mimo iż szykowano się na najgorsze i mimo iż sytuacja, jaką zastali na placu, odbiegała od tego co zostało ustalone wcześniej, potrafili wyjść i podjąć walkę. Można teraz tylko gdybać, co by się stało, gdyby mieli możliwość wyjścia z kanałów 2-3 wyłazami. Albo zdołaliby opanować cel (tutaj z kolei wchodzimy już w możliwe rozwiązania całej akcji przebicia), albo też walka byłaby dłuższa i przyniosłaby znacznie wyższe straty, być może nawet całkowite rozbicie kolumny desantowej.

[wars]

Wezwani by umrzec.