Bohdan Chmielnicki - ocena i szczegóły biograficzne

[Tomek91]

Chmielnicki znany był, że często zmieniał sojusze, zrywał zawarte ugody, więc nic trudnego było dla niego, dla potrzeb w danej chwili zawieranego sojuszu, zmienić sobie wiarę.

Zastanawia mnie fakt ożenku Chmielnickiego z Czaplińską. Miało to miejsce w 1648 roku po odstąpieniu oblężenia Zamościa. Dlaczego więc chan nie zareagował na odstępstwo od Islamu? Czy Chmielnicki już wtedy był tak silny by przeciwstawić się Tatarom? Czy z kolei oni przymykali oko na jego wyznanie?

[Kadrinazi]

A kogo tak naprawdę obchodziło, jakiego wyznania jest Chmiel? Dopoki jasyr płynął na Krym, a stamtąd na rynki tureckie, Tatarzy mieli w nosie jego religię. Pamiętajmy że z lennikow Turcji trzy kraje - hospodarstwa mołdawskie i wołoskie oraz Siedmiogrod - też nie były krajami z islamem jako głowną religią, tylko Tatarzy byli muzułmanami. Nawet jeżeli Chmielnicki flirtował z islamem, to nikt przy zdrowych zmysłach nie myślałby o narzuceniu Kozakom islamu - więc jaki to naprawdę miało mieć wpływ na sojusz kozacko-tatarski? Co Tatarzy myśleli o 'sojuszniku' najlepiej pokazało Beresteczko

[Pancerny]

Dlaczego więc chan nie zareagował na odstępstwo od Islamu?

A czy Chan wiedział o tym ślubie?

tylko Tatarzy byli muzułmanami.

I byli najlepiej traktowani jako współwyznawcy.

Nawet jeżeli Chmielnicki flirtował z islamem, to nikt przy zdrowych zmysłach nie myślałby o narzuceniu Kozakom islamu -

Mówimy o wyznaniu Chmielnickiego, a nie o rzeczach nie możliwych...,chodź nie wiadomo co obiecywał Chanowi w zamian za sojusz. Ja nie mówię, iż to, że Chmielnicki wspominajac o swoim przejściu na islam, było decydującym argumentem przy zawieraniu sojuszu, ale jakimś tam czynnikiem, na który Chan spojrzał przychylniejszym okem na przyszłego towarzysza broni.

Co Tatarzy myśleli o 'sojuszniku' najlepiej pokazało Beresteczko :wink:

To już czysta polityka, Tatarzy nie chcieli zbyt wielkiego wzrostu znaczenia Ukrainy.

Nie chciałbym by wątek o wierze Chmielnickiego zdominował ten temat, dlatego proponuje przyjąć, iż hetman wojsk zaporoskich był wyznawca prawosławia, lecz w różnych sytuacjach politycznych, przedstawiał się również jako wyznawca islamu.

Oczywiście Macie prawo odnieść się do tego co napisałem, i potem chciałbym kontynuować rozmowę o talentach wojennych Chmiela.

Ile było zasługi hetmana Chmielnickiego w zwycięstwach nad wojskami koronnymi?

[Tomek91]

A czy Chan wiedział o tym ślubie?

Z tego co słyszałem to ślub był przeprowadzony z wielką pompą więc dlaczego Tatarzy mogliby nie wiedzieć.

Oczywiście Macie prawo odnieść się do tego co napisałem, i potem chciałbym kontynuować rozmowę o talentach wojennych Chmiela.

Ile było zasługi hetmana Chmielnickiego w zwycięstwach nad wojskami koronnymi?

Żółte Wody i Korosuń to przede wszystkim kardynalne błędy Potockiego, który jak wiadomo uganiał się za spódniczkami i piwem. Rozdzielił i tak już małą armię na 3 części z czego kozacy rejestrowi przystąpili do buntu. Czyli przy obu tych bitwach czynnikiem dominującym była przewaga liczebna wroga. Pod Piławicami byli ,,Dziecina" ,,Łacina" i ,,Pierzyna" skłóceni o sprawowaniu dowództwa. Tutaj mamy do czynienia z ze zwycięstwem kozaków takim propagandowym ( wieści o Tatarach). Tak więc podsumowując : Kiedy przeciwnik popełniał błędy Chmiel je bezlitośnie wykorzystywał.

Co więcej Bohdana bardziej cenię jako dyplomatę i organizatora sił zbrojnych niż dowódcę.

[Pancerny]

Kiedy przeciwnik popełniał błędy Chmiel je bezlitośnie wykorzystywał.

Takim kolejnym błędem, wykorzystanym przez Chmielnickiego był marsz Jana Kazimierza na odsiecz oblężonemu Zbarażowi. Chmielnicki zostawił część sił do blokowania Zbaraża, z resztą udał się na spotkanie z wojskami koronnymi, które udaje mu się zaskoczyć podczas przeprawy przez Strypę, koło Zborowa. Dopiero po połączeniu sil polskich udało się skutecznie odpierać ataki wojsk kozacko - tatarskich. Podjęcie pertraktacji pokojowych z Chanem, zaowocowało podpisaniem pokoju.

[Tomek91]

Jednak nie rozdzieliłby wojsk pod Zbarażem gdyby nie miał dużej przewagi liczebnej. W czasie oblężenia Zbaraża było 120-150 tys. wojska. Wiśniowiecki w twierdzy miał 9 tys. , a Jan Kazimierz 15 tys. więc bardzo dużą przewagą dysponował Chmiel. Gdyby w RZ udało się osiągnąc taki stopień zmilitaryzowania co w Szwecji (1,7% wojska wśród ludności) to nie byłoby problemu Chmielnickiego.

[Pancerny]

W czasie oblężenia Zbaraża było 120-150 tys.

Tak, ale odliczając czerń, to wartościowego wojska zaporoskiego było dużo mniej, ale przy zdobywaniu twierdz "mięso armatnie" było bardzo potrzebne.

Szwecji (1,7% wojska wśród ludności) to nie byłoby problemu Chmielnickiego.

W takim bałaganie jakim był RON, to było niemożliwe, nawet 120 lat później.

[Tomek91]

Tak, ale odliczając czerń, to wartościowego wojska zaporoskiego było dużo mniej, ale przy zdobywaniu twierdz "mięso armatnie" było bardzo potrzebne.

Niewątpliwie samych kozaków zaporoskich było zdecydowanie mniej (może niewiele więcej niż pod Piławicami) ale geniusz i osobowośc Chmielnickiego przyciągały wielu zwykłych chłopów. Widzieli w nim swego wyzwoliciela, kogoś kto wyrwie Ukrainę z rąk "Lachów". W tym aspekcie Chmielnicki wygrywał bitwy już przed samym starciem. Polacy nie mieli takiego autorytetu ( no może poza Wiśniowieckim, którego trzymano jak najdalej od buławy hetmańskiej) i dlatego tak często przegrywali.

[Pancerny]

geniusz i osobowośc Chmielnickiego przyciągały wielu zwykłych chłopów.

Większość nie miała wyjścia, Kto nie przyłączył się do powstania, to niestety musiał zginąć jako wróg powstania. Takim sposobem w wojsku zaporoskim znalazło się wiele szlachty ukraińskiej i polskiej. Drugim argumentem, który przekonał lud ukraiński do garnięcia się pod skrzydła Chmielnickiego, byli Tatarzy, chyba nie muszę wyjaśniać, dlaczego?

[Tomek91]

Muszę przyznac Ci rację. Czerń wiedziała, że jeżeli nie pójdzie za Chmielem to albo trafi do jasyru albo dostaną się na pal dzięki Wiśniowieckiemu. Co jednak nie przekreśla wyjątkowości Chmiela.

A co powiesz o epizodzie ze spaleniem Łubniów ? Dlaczego Chmielnicki kazał stracic dwóch przywódców owego zdarzenia? Czy była jakaś współpraca między Jaremą, a Bohdanem?

[Pancerny]

A co powiesz o epizodzie ze spaleniem Łubniów ? Dlaczego Chmielnicki kazał stracic dwóch przywódców owego zdarzenia? Czy była jakaś współpraca między Jaremą, a Bohdanem?

Przypuszczam, że Chmielnicki szanował Jaremę, i chyba tylko jego obawiał się, jako dowódcę i doradcę wojskowego. Bał się księcia Wiśniowieckiego, jakkolwiek zrazić do siebie, może liczył również na poparcie przy negocjacjach pokojowych.

[Tomek91]

Bał się księcia Wiśniowieckiego, jakkolwiek zrazić do siebie, może liczył również na poparcie przy negocjacjach pokojowych.

Uuu to troszkę za daleko wysunięty wniosek IMO. Wiśniowiecki dążył do siłowego powstrzymania Kozaków. Niektórzy historycy wysuwają teorię o rzekomej współpracy na linii Jarema-Chmiel co jednak jest dużą bzdurą. Zresztą Wiśniowiecki był odstawiany na boczny tor w tym konflikcie, a rzeczywistym dyplomatą i mediatorem był Ossoliński.

Moim zdaniem Chmielnicki liczył się z tym, że ścinając tych chłopów, Jeremi nie przeniesie się z dnia na dzień do partii pokojowej. Byc może chciał by wojewoda ruski był jak najbardziej oddalony od tego konfliktu.

[Pancerny]

Uuu to troszkę za daleko wysunięty wniosek IMO.

Chyba jednak nie, kniaź Wiśniowiecki był wtedy jedyną siłą militarną, która mogła by zaszkodzić powstaniu. Uważam, że Chmielnicki bał się Jaremy, gdyż inaczej nie proponowałby mu zostania w na Zadnieprzu. I by poprzeć swoje słowa, iż to nie jest z jego strony żaden podstęp, pokazowo karze kilku uczestników szturmu na stolicę książęcych posiadłości, Łubnie.

[Tomek91]

Wiśniowiecki w czasie odwrotu z Zadnieprza miał około 6 tys. doborowego żołnierza. Gdyby połączył się z Potockim mógłby zgnieśc powstańców pod Korosuniem. Wiśniowiecki był języczkiem uwagi w początkowym okresie powstania. Chmielnicki obawiał się tylko tego, że Jarema dostanie buławę hetmańską.

[ Dodano: 2008-10-08, 11:44 ]

Znalazłem pewien cytat dotyczący zdolności militarnych Chmielnickiego :

Był Bohdan Chmielnicki niezłym wodzem, lecz niewiele możemy powiedzieć na temat jego rzeczywistych zdolności dowódczych. W kampaniach, w których uczestniczył osobiście zmuszony był bowiem podporządkować się decyzjom podejmowanych przez jego tatarskich sojuszników. Umiał zaś Chmielnicki doskonale przygotować swą armię do kolejnych starć z wojskami królewskimi[...] Wśród pułkowników kozackich znalazło się jednak wielu przewyższających hetmana pod względem talentów wojskowych - chociażby Iwan Bohun.

Ten cytat zdaje się potwierdzać moją teorię o tym, że Chmiel wygrywał bitwy przed ich rozpoczęciem.

[Pancerny]

Chmielnicki obawiał się tylko tego, że Jarema dostanie buławę hetmańską.

Buławy Jarema nie mógł otrzymać ponieważ żyli hetmani koronni,byli w niewoli, ale żyli, mógł otrzymać tylko regimentarstwo.

Gdyby połączył się z Potockim mógłby zgnieśc powstańców pod Korosuniem.

O powodach dla, których Potocki nie połączył się Wiśniowieckim obszernie rozmawiamy.

:wink: Tutaj