Ateny czy Sparta?

[Jarpen Zigrin]

SPARTA

Trzonem pierwotnego państwa spartańskiego jest dolina Eurotasu, leżącej między dwoma pasmami górskimi: Parnonu i Tajgetos. Po podboju sąsiedniej Mesenii państwo spartańskie miało powierzchnię ok. 4100 km kw.

Sparta jedno z największych miast-państw Grecji. Nazwa Sparta dotyczyła ośrodka położonego w południowej części Peloponezu w żyznej dolinie rzeki Eurotas i powstałej z 5 niewielkich osad położonych w dolinie tej rzeki

Do pełnoprawnych mieszkańców należeli Spartiaci.

Nazwa Lecedemończycy służąca określeniu polis obejmowała także Periojków tj. wolnych mieszkańców państwa.

W VII w. Sparta jest jeszcze normalną grecką społecznością, dominuje w niej arystokracja. Trudno określić dokładną datę i przyczyny przekształceń w Sparcie. Wg tradycji istotną rolę w tych przemianach odegrał Likurg.

Likurg to prawodawca i reformator, twórca ustroju Sparty. Był on regentem sprawującym władzę w imieniu małego króla. Za sprawą wyroczni delfickiej zmienił on ustrój polityczny, wprowadził charakterystyczne wychowanie i wspólne posiłki.

Tradycja myli się jednak przypisując wszystko Likurgowi. Reformy dokonywały się stopniowo i proces ten był długotrwały. Początków reform należy szukać w VII w. po pierwszej wojnie meseńskiej. Wprowadzono wówczas reformę hoplicka, w której określono podstawy późniejszego ustroju spartańskiego. Najważniejsze przemiany nastapiły w okresie drugiej wojny meseńskiej. Za sprawą ogółu obywateli narzucono arystokracji nowy porządek. Podstawą jego było równe obdzielenie ziemią wszystkich obywateli. Działki te były dostatecznie duże, by uwolnić wszystkich Spartan od konieczności pracy. Ciężar uprawy ziemi spoczywał na helotach - niewolnych chłopach. Doprowadziło to do usunięcia wielkich różnic majątkowych.

ATENY

VII w. władza oraz znaczna część ziemi znajdowała się w ręku eupatrydów - ludzie dobrze urodzonych. Najwyższą władzę w państwie sprawował urzędnik wybierany na okres 1 roku. Miał on tytuł archonta. Jego imieniem określano rok. Obok niego działali: król, dowódca wojsk - polemarchos i sześciu thesmotetai. Ważną rolę odgrywała rada nazywana Areopagiem. W późniejszych czasach składał się on z byłych archontów. Kompetencje Zgromadzenia były ograniczone. Areopag powoływał archontów, biorąc pod uwagę ich stan posiadania i pochodzenie.

Arystokracja była przedmiotem ataków ze strony niewolnych chłopów oraz uboższych członków wspólnoty, głównie rolników zagrożonych utratą pozycji ekonomicznej i politycznej. Niektórzy z nich domagali się nowego podziału gruntów. Niearystokratyczni obywatele byli przeciwni politycznemu monopolowi arystokracji. Część z nich z racji posiadanego majątku bliska arystokracji, pragnęła dostępu do władzy. Nacisk na grupę rządzącą był tak silny, że zmusił ją do pójścia na ustępstwa i wyrażenia zgody na zmiany Reformy Solona

W 594/593 funkcje archonta powierzono Solonowi, upoważniając go jednocześnie do przeprowadzenia w państwie daleko idących reform.

Jedną z najważniejszych decyzji Solona było jednorazowe umorzenie długów. Miało to na celu zmniejszenie napięć społecznych. Solon wprowadził także zakaz oddawania pod zastaw osoby dłużnika i jego rodziny. Zniósł w ten sposób niewolę za długi. Wprowadził istotne zmiany w położeniu niewolnych chłopów. Solon uczynił ich wolnymi. Nie wprowadził ich jednak do społeczności obywateli, nie przekazał im również na własność uprawianej ziemi. Dał im domostwa, w których żyli oraz przylegające do nich działki. Musieli oni pozostać jako dzierżawcy w majątkach, uległy jednakże zmianie warunki ich bytowania. Zyskali możliwość opuszczania gruntów, mogli udawać się poza Attykę, do innych tworzących się polis. Zmiana jednego właściciela na innego była sposobem oddziaływania na właściciela. W trakcie reform Solona nie doszło w ogóle do interwencji w układ własności ziemskiej, gdyż oparł się on zdecydowanie żądaniom nowego podziału gruntów.

Od czasu reform Solona zasadniczego znaczenia nabiera podział obywateli na grupy wg posiadanego majątku. Solon powiązał przynależność do grup majątkowych z uprawnieniami politycznymi. Najwyżsi urzędnicy - archonci - byli wybierani przez najzamożniejszych. Wszyscy obywatele wchodzili w skład Zgromadzenia. Do jego uprawnień należał wybór urzędników. Tradycja przypisała Solonowi utworzenie Sądów Przysięgłych i Rady Czterystu. Dokonał również drugiej po Drakonie kodyfikacji. Ze starego prawa pozostawił jedynie postanowienie o rozlewie krwi. Solon wprowadził ważną zmianę w procedurze sądowej, upoważniając do wszczęcia procesu przez złożenie pisemnego oskarżenia przez każdego Ateńczyka, który uznał, że jakaś osoba czy zbiorowość poniosła szkodę. Zakazał wywożenia produktów rolnych z wyjątkiem oliwy.

Reformy wprowadzone przez Solona nie były w stanie zapewnić wewnętrznego spokoju. Wystąpiły trudności w obsadzaniu stanowisk. Utworzyły się trzy zwalczające się stronnictwa polityczne:

Mieszkańcy równiny z Likurgiem

Mieszkańcy wybrzeża z Megaklesem

Mieszkańcy Diakrii kierowani przez Pizystrata

Pizystrat i tyrania

Który ustrój był waszym zdaneim lepszy, darzycie go większą sympatią czy demokratyczne Ateny czy surową Spartę :?:

[Andrzej]

Moim zdaniem lepszy był ustrój Aten i tam wolałbym żyć . Ateny cenie za to, że stworzyły jakąś kulture, rozwijała się tam sztuka, filozofia ... tego wszystkiego nie było w Sparcie, któa była zwyczajną dyktatura militarną. I oczywiście lepszy był ustruj demokratyczny

[ango]

nie wiem czemu uczy się że Ateny są takie wspaniałe, demokratyczne itp. a Spatrę podsumowywuje się jednym zdaniem - spartańskie wychowanie i koniec.

Dle mnie Sparta jest o wiele bardziej fascynujęca, a usrój zupełnie nie typowy, a ich mentalność niezrozumiała. Ale byli wśród nich też przecież tacy co nie godzili się na małą spartańską politykę. Pozatym Sparta nie jest tak idealizowana. System diarchi i geronci - po prostu super.

dla osób które wybrały by Ateny polecam z lepszym zapoznaniem się z tematem Sparty, moża troche na ten temat też poczytać, gorąco polecam Kuleszę " Sparta w V wieku "[/i]

[Jarpen Zigrin]

Ja Sparte właśnie szanuje za to wychowanie:

Oto niektóre ze spartańskich reguł:

1. Dzieci od najwcześniejszych lat trenowały biegi, zapasy, rzut dyskie i oszcepem - z tego co pamiętam dziewczęta także.

2. Podczasprocesji, tańców i obrzędów religijnych dziewczynki musiały występować tak jak je Zeus stworzył :smile: :smile:. Brak pięknych strojów miał je uczyć skromności.

3.Wedle ślubnego zwyczaju Spartan młodzieniec porywał na niby swą narczeczoną. Panna młodaścinała włosy i zakładała męski strój. Nowożeniec wracał do wosjska. Aby spotkać się z żoną, musiał wymykać się z koszar.

4. KAżdego noworodka badała rada starszych. Jeśli dziecko wyglądało na zdrowie i silne, rada decydowała, że będzie żyć.

5. Dwunastoletnim Spartanom pozwalano nosić płaszcz. Bie mogli jednak zakładać tuniki. Kąpieli nie zalecano.

6. Dzieci sypiały na posłaniach z sitowia, które sama zbierały nad rzeką.

7. Młodsi chłopcy musieli usługiwać starszym. Jeśli młodszy podpadł, starszy za karę gryzł go boleśnie w wierzch dłoni.

Po takim wychowaniu napewno wyrośliby z was ludzie honoru i nie marudzilibyście rodzicą, że wam źle

[ango]

No może i ludzie honoru ale z jakimi horyzontami!

Ale uważam to za konieczność gdyż podporządkowana ludność stanowiła większość i trzeba było się liczyć z buntami.

Tak jak napisałam ustrój mnie fascynuje ale nie chciała bym w nim żyć jako kobieta, ale jako mężczyzna to pewnie też.

[MaWro]

Moim zdaniem lepszy był ustrój w Atenach i tam też wolał bym żyć.Ateny szanuje za to, że rozwijała się tam sztuka.

[{*_*} elta]

Mi też bardziej podobał się ustrój Aten. Tam wychowaniem dzieci zajmowali się rodzice i większą wagę przywiązywano do rozwoju intelektualnego. Natomiast w Sparcie bardziej dbano o rozwój fizyczny i uczono zwięzłego [lakonicznego] wypowiadania się, a nad wychowaniem dzieci czuwało państwo.

[bard17]

Uważam że Spartanie byli lepsi z zacofaniem kulturalnym niż Ateńczycy ze swoją bogatą kulturą. Spartanie nie podobali z jedną rzeczą: zabijali słabych i kalekich, zostawiając tylko zdrowe dzieci. Poza tym przypominijmy sobie co zniszczyło Rzeczpospolitą podczas doby rozbiorów. Samowola szlachty gdyż w sumie to ona rządziła krajem a nie król. To się wtedy nazywało demokracją

[Mojmir]

Zdecydowanie popieram Ateny , nie chciałbym żyć w społeczeńtwie totalitarmym jakim jest ludność Sparty . :569:

[Olimpias]

A ja popieram Sparte, kulture i sztuke tez miala na wysokim poziomie a militarnie byla potezniejsza od Aten nie podoba mi sie w tym ustroju jedynie ten punkt z zabijaniem slabych noworodkow.

[w4w]

Jako że w najmłodszych latach nie miałem zbyt dobrego zdrowia to dla własnego bezpieczeństwa wolałbym się urodzić w atenach. Co z tego że sparta miała lepszą armię skoro ateńczycy mieli lepszą flotę i byli bogatsi i mogli szybko zregenerować siły stracone podczas wojny.

[piterzx]

Witam,

co do Sparty, to podoba mi się silna ręka władzy (potrzebna w czasie wojny, choć nie zawsze w czasie pokoju) i tzw. spartańskie wychowanie (choć sam nie chciałbym go doświadczyć :mrgreen: ). Nie budzi zaś sympatii zabijanie noworodków i niska kultura.

Ja sam wolę zaś Ateny, za rozwój tzw. kultury wyskokiej, nauki itp.

Pozdrawiam

[w4w]

podoba mi się(...)spartańskie wychowanie(...) Nie budzi zaś sympatii zabijanie noworodków

Zabijanie noworodków to część spartańskiego wychowania.

[piterzx]

Witam,

Zabijanie noworodków to część spartańskiego wychowania

Wyraziłem się niejasno. Mea culpa. Chodziło mi o to, że ta część wychowania mi się nie podoba.

Pozdrawiam

[w4w]

Czyli która część Ci się podobała jeśli nie zabijanie nowordków to idźmy dalej, czy podobało ci się zamienianie ludzi w zwierzęta, których jedynym celem jest zabijać?