W siedemdziesięciolecie przewrotu komunistycznego w Pradze

[B. B. Silesius]

25 lutego 1948 r., a więc 70 lat temu nastąpił przewrót komunistyczny  Pradze. Była to ostatnia – według ówczesnej retoryki obowiązującej za :żelazną kurtyną” - „rewolucja ludowo-demokratyczna”, ale najbardziej zszokowała ona rządy Zachodu, które zaraz podpisały pakt o współpracy gospodarczej i wojskowej. A Czesi mają niestety jakby pecha do dat kończących się na ósemkę – w 1938 r. zostali „wystawieni” w Monachium, a w 1968 r. dokonały na nich inwazji państwa układu warszawskiego. Mam nadzieję, że sprawy te są nie tylko dla Czechów ważne, bowiem na przykład niestety polski rząd popełnił fatalny błąd zajmując Zaolzie

w  październiku 1938 r.

[jancet]

Co do postawy Polski w X 1938 roku to były 4 wyjścia:

 

1) to, co było, czyli de facto opowiedzenie się za Hitlerem, w zamian za kilka ochłapów typu Zaolzie, Jaworzyna, "łopata" i jakieś inne wioski; nawet Čadca była tylko czasowo okupowana;

2) bierność, ewentualnie dyplomatyczne wspieranie Czechosłowacji do Monachium;

3) otwarte poparcie dążeń Hitlera w zamian za aneksję Zaolzia i protektorat nad Słowacją;

4) udzielenie militarnych gwarancji Czechosłowacji i ewentualna wojna Niemiec z Polską i Czechosłowacją.

 

Trudno mówić o błędzie, bowiem wszystkie wyjścia były złe. Z tym że to pierwsze - najgorsze.

 

5 godzin temu, B. B. Silesius napisał:

25 lutego 1948 r., a więc 70 lat temu nastąpił przewrót komunistyczny  Pradze. Była to ostatnia – według ówczesnej retoryki obowiązującej za :żelazną kurtyną” - „rewolucja ludowo-demokratyczna”

 

No cóż - w lutym 48 chyba byłem w planach mych rodziców, ale ziściłem się naście lat później. A nawet gdyby, to i tak bym tej retoryki z 48 roku nie doświadczył. Pierwsze wydarzenia polityczne, których byłem "świadom", dotyczyły 68 roku. Propagandy partyjnej z lat 40-ych nie studiowałem, mimo wszystko podaję w wątpliwość, czy zgodnie z ówcześnie obowiązującą w niej retoryką była to "rewolucja ludowo-demokratyczna".  Przynajmniej w Polsce to, co działo w latach 1946-48 na "przed żelazną kurtyną" () przedstawiano jako realizację woli ludu pracującego miast i wsi, osiągniętą zgodnie z zasadami demokracji. Żadnych rewolucji, po prostu pokojowo i zgodnie z zasadami demokracji wyrażona wola ludu.

 

Ale być może się mylę, poza tym może inaczej tamte wydarzenia przedstawiano w latach 70-ych, a inaczej w '48. Może inaczej było 30 lat wcześniej, może inaczej w Czechosłowacji. Bardzo proszę o wyjaśnienie tej kwestii.

 

I cieszę się, że poruszyłeś temat leżący trochę obok naszego grajdołka.

 

[B. B. Silesius]

12 godzin temu, jancet napisał:

Propagandy partyjnej z lat 40-ych nie studiowałem, mimo wszystko podaję w wątpliwość, czy zgodnie z ówcześnie obowiązującą w niej retoryką była to "rewolucja ludowo-demokratyczna". 

Nie wiem, czy przekonam prof. janceta, bo też nie brałem udziału w plenum o „odchyleniu prawicowo-nacjonalistycznym”, ale są na przykład publikacje Norberta Kołomejczyka: 1. „Rewolucja ludowo-demokratyczna w Rumunii”, Warszawa 1970, 2. „Rewolucje ludowe w Europie 1939 – 1948”, Warszawa 1973.

Natomiast zgadzam się, że nie było dobrego wyjścia w 1938 r., ale jednak w tym kontekście nie można nie zacytować słów Churchilla napisanych po konferencji monachijskiej: Wielka Brytania mogła wybierać „między hańbą a wojną”, a „wybraliśmy hańbę i będziemy mieć wojnę”.

[Bruno Wątpliwy]

Cytuj

czy zgodnie z ówcześnie obowiązującą w niej retoryką była to "rewolucja ludowo-demokratyczna"

Terminologia była wówczas jak najbardziej poprawna. Czeskie potoczne określenie ("zwycięski luty") dla polskiego czytelnika nie musiało być jasne, zatem nie mogło występować w charakterze podstawowej nazwy. Natomiast, dziś modnymi pojęciami "przewrót komunistyczny", czy "komunistyczny zamach stanu" w PRL oczywiście się nie posługiwano. Bo i słowa "zamach stanu" za bardzo nie pasowały, a i określenia "komunizm" wówczas raczej nie nadużywano.

 

W popularnej "Historii Czechosłowacji" (aut.  R. Heck, M. Orzechowski, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969) w tytule odpowiedniego rozdziału są po prostu "wypadki lutowe 1968 roku" (s. 417), a tekście właśnie "rewolucja ludowo-demokratyczna" (s. 418)

[secesjonista]

13 godzin temu, jancet napisał:

Propagandy partyjnej z lat 40-ych nie studiowałem, mimo wszystko podaję w wątpliwość, czy zgodnie z ówcześnie obowiązującą w niej retoryką była to "rewolucja ludowo-demokratyczna".

 

Raczej była, jako że w konstytucji z dnia 9 kwietnia 1948 r. zapisano:

"My, lid československý, prohlašujeme, že jsme pevně rozhodnuti vybudovat osvobozený stát jako lidovou demokracii, která nám zajistí pokojnou cestu k socialismu.

Jsme odhodláni bránit všemi svými silami vymoženosti naší národní a demokratické revoluce proti veškerým snahám domácí i zahraniční reakce, jak jsme znovu před celým světem osvědčili svým vystoupením na obranu lidově demokratických řádů v únoru 1948".

/podkreślenie moje/

[jancet]

Bardzo dziękuję Szanownym Kolegom za wyjaśnienie.