Czy wyzwoleni więźniowie brali odwet na Niemcach?

[saturn]

Pytanie jak w temacie. Czy znane są przypadki kiedy wyswobodzeni więźniowie oprócz samosądów na członkach esesmańskiej załogi i obozowych kapach dokonywali mordów na okolicznej ludności niemieckiej?

[poldas]

Nie znam takich przypadków.

W oswobodzonym przez Yankesów Dachau doszło do czegoś w tym stylu.

Ale miejscowa ludność nie ucierpiała.

[secesjonista]

W powiecie ziemskimi Meppen odnotowano "zniknięcie" byłego cywilnego dzierżawcy kantyny obozu Oberlangen - podczas przymusowej pracy w obozie został wyprowadzony przez umundurowane Polki... i nie powrócił.

Mordy zdarzały się raczej rzadko, w Meppen w okresie od kwietnia do czerwca 1945 r. odnotowano raptem trzy tego typu sprawy i nie ma pewności czy względem dwóch z nich chodziło o akt zemsty. Natomiast dochodziło do aktów przemocy, np. w Freren (powiat Lingen) z zemsty za śmierć polskiego jeńca wojennego dipisi popalili dom gruppenleitera NSDAP Eilerta. W Helte w maju 1945 r. grupa mężczyzn wtargnęła do domu pewnej kobiety oskarżając ją, że przez jej donos jeden z Polaków w 1940 r. poszedł do więzienia. Skończyło się jedynie na pohukiwaniach i przeszukania domu.

/za: A. Lembeck, K. Wessels "Wyzwoleni ale nie wolni. Polskie miasto w okupowanych Niemczech"/

[Bruno Wątpliwy]

Działania organizacji "Nakam" chyba nie wchodzą w rachubę, bo jej podstawowego składu raczej nie stanowili byli więźniowie obozów koncentracyjnych, ale można by pójść tym tropem i sprawdzić, ilu ich dokładnie w niej było. Inna sprawa, to rzeczywista skala działań "Nakamu" (w stosunku do zamierzeń).

Poza tym, nie słyszałem podobnie jak przedmówcy, o jakieś masowej skali zjawiska. Więźniowie często byli skrajnie wycieńczeni i pewnie bardziej niż zemstą na Niemcach, jako takich, zainteresowani powrotem do życia ze strefy śmierci. Poza tym, często, ich życie już jako "dipisów" biegło rytmem ustalonym w "displaced persons camp".

Jeżeli już, to raczej miało to wymiar podobny do opisanego przez Klausa von Bismarcka, Wspomnienia, Warszawa 1997, s. 141-142: "Ale wojna jeszcze się nie skończyła. Polacy, oswobodzeni z obozów pracy, uczynili okolicę niebezpieczną. I pewnego dnia zjawili się także w naszym domu ze złymi zamiarami, spragnieni kobiet, alkoholu i różnych rzeczy ze dworu, które miały im wynagrodzić lata niewolnictwa".

W przypadku opisywanym przez Bismarcka "wszystko kończy się dobrze". Mimo, że autor był gotów bronić młodych kobiet z siekierą w ręku, rzecz cała kończy się rozładowaniem sytuacji przez jedną "spokojną i mądrą kobietę" i zaproszeniem Polaków do kuchni na kiełbaski i piwo.

Opisywana scena działa się na jakimś dworze w Meklemburgii, nie wiadomo skąd dokładne zostali uwolnieni Polacy (z robót przymusowych, czy z obozów koncentracyjnych, raczej to pierwsze), ale jest - moim zdaniem - dosyć charakterystyczna. O masowej sympatii byłych więźniów do Niemców po przeżyciach ostatnich lat z oczywistych powodów trudno było mówić, ale o świadomej, masowej zemście na zwykłej niemieckiej ludności też nie. Prędzej o przypadkach "wykorzystania sytuacji", w poczuciu, że jest to sprawiedliwe. Choć oczywiście, nie wszędzie pewnie się to kończyło tak idyllicznie, jak w relacji Bismarcka (zob. chociażby fikcyjną - choć podobno, nie do końca - postać Ingi z "Pierwszego dnia wolności"), trudno nawet w ogólnym zarysie porównywać skalę zjawiska chociażby do działań czerwonoarmistów wobec niemieckiej ludności cywilnej.

Edytowane 30 Grudzień 2014 przez Bruno Wątpliwy

[secesjonista]

Jedną ze słynniejszych spraw (ze względu na wyroki i liczbę oskarżonych) była kwestia zajść z udziałem polskich dipisów w Pederborn. Choć i w tym wypadku trudno mówić o świadomej chęci zemsty na dawnych oprawcach. Doszło tam do bójki Niemców z Polakami, w efekcie kilku Polaków zabito. Ich znajomi w odwecie napadli na miasteczko Furstennau, podpalili je i zabili siedmiu mieszkańców. Przed brytyjskim sądem stanęło 48 uczestników, wyroki zapadły względem 39 osób w tym kilka wyroków śmierci. Surowość wyroków spowodowała w kraju i pośród emigracji oburzenie, organizowano wiece na których przygotowywano rezolucje do władz brytyjskich. Interweniowano również na szczeblu dyplomatycznym, premier Osóbka-Morawski rozmawiał w tej sprawie z ambasadorem angielskim. W efekcie wyroki śmierci zamieniono na dożywocie.