Zadziwiające nazwy ulic

[secesjonista]

Oto w Olsztynie, dość peryferyjna ulica, w czasie dwudziestolecia, nosiła nazwę: "Giseviusa". W czasie drugiej wojny światowej zmieniona na "Gisseringstrasse". Po wojnie uznano, że ma ona mieć swą pierwotną nazwę, którą zapisano jako: "ulica Gizewiusza".

Problem w tym, że wcale nie był to powrót, jako, że pierwotna nazwa odnosiła się landrata Gotlieba Roberta Giseviusa, a nie - jak myślano do autora "Die polnische Sprachfrage in Preussen".

/za: J. Jasiński, A. Kopiczko "W obronie wypieranej tradycji rodzimej", "Siedlisko", nr 5/

[Bruno Wątpliwy]

Już kiedyś o tym pisałem, ale ciekawostkę można powtórzyć:

W Lubawce na Dolnym Śląsku jest ul. Szymrychowska. Nazwa pochodzi od Chełmska Śląskiego, które przez jakiś czas po wojnie nazywano Szymrych (z niem. Schömberg). Nazwę zmieniono - ulica sobie została i być może przyjezdni zastanawiają się - któż to był ów Szymrych? W Szczawnie-Zdroju jest natomiast ul. Solicka. Od nazwy Solice Zdrój (d. Bad Salzbrunn). Nazwę miasta zmieniono na Szczawno-Zdrój, ulica Solicka pozostała. Źródło "Sudety" 6/2010. Zob. https://forum.historia.org.pl/topic/9385-nowe-nazwy-na-ziemiach-odzyskanych/page__st__30

A z nowych rzeczy - w Gdańsku przez jakiś czas był sobie Plac Zimowy (obecnie Targ Maślany). Tak spolszczono niejakiego Wintera, dawnego nadburmistrza.

Zob. http://www.mmtrojmiasto.pl/blog/entry/232685/Gda%C5%84skie+ulice+Targ+Ma%C5%9Blany.html

http://rzygacz.webd.pl/index.php?id=37,518,0,0,1,0

Dopisek: Znalazłem podobne przypadki we Wrocławiu. Na przykład ulice vom Steina i von Schöna stały się Kamienną i Piękną. Na podstawie: http://www.gazetawroclawska.pl/artykul/1074822,skad-sie-wziely-zagadkowe-nazwy-wroclawskich-ulic,id,t.html (tamże więcej o podobnych zmianach).

Zob. także: http://wroclaw.fotopolska.eu/Wroclaw/u149777,ul_Piekna.html

Edytowane 14 Styczeń 2015 przez Bruno Wątpliwy

[secesjonista]

"Jeśli pani chce dojść do koszar Mirowskich, to idąc Elektoralną proszę się trzymać Zatyłek".

A. Żółkowski

Nazwa tej ulicy dziś może budzić pewne zabawne skojarzenia, dawniej jej nazwa odnosiła się do umiejscowienia na tyłach koszar Mirowskich. Oczywiście chodzi o ulicę: "Zatyłki", na planie z 1808 r. występującej jako: "Zatilski".

[secesjonista]

Ulica Foksal na stałe już wrosła w świadomość warszawiaków i mało kto się zastanawia na znaczeniem tego miana.

Swego czasu londyńskie przedmieście o nazwie: Vauxall, było miejscem często organizowanych zabaw. W słowniku Lindego podaje on znaczenie słowa "foksal": zabawa wieczorna. Za króla Stasia i my mieliśmy ogród o nazwie Foksal, będący również miejscem zabaw. Co ciekawe, w pewnym okresie pod wpływem języka rosyjskiego, "foksal" począł oznaczać dworzec kolejowy.

/za: E. Mańczak-Wohlfeld "Najstarsze zapożyczenia angielskie w polszczyźnie", "JP", 1987, LXVII, z. 1-2/

[secesjonista]

W Warszawie po wojnie zaistniała dziwna nazwa, bo obejmowała nie jedną ulicę a kilka, w dodatku nie była to nazwa urzędowa a stworzona przez mieszkańców.

Zatem, na jakim osiedlu były zlokalizowane: "ulice Czerwińskie"?

[adamhistoryk]

Czy te "ulice Czerwińskie" mają coś wspólnego z ulicą Czerwińską na Targówku?

[secesjonista]

Nie wiem czy mają związek, ale te wspomniane przeze mnie to akurat Żoliborz, no i związane są z "Górką".

[adamhistoryk]

A jakie to ulice były nazwane ulicami Czerwińskimi? i skąd pomysł aby kilka ulic nazwać tą samą nazwą?

[secesjonista]

Jakie? Takie które oficjalnie nie istniały, chodziło o osiedle tzw. biedadomków we Wrzącej Górce. Było to około 142 domków pomiędzy ulicami: Żeromskiego, Słowackeigo, Podczaszyńskiego, Powązkowską i Krasińskiego. Nazwa wzięła się od dawnego właściciela tamtejszych gruntów. A dlaczego nie jedna "ulica Czerwińska" a "ulice Czerwińskie"? Któż to wie.

Osiedle było badane przez Janusza Wierzbickiego, czego efektem była jego praca magisterska:

"Ulice Czerwińskie na 'dzikim' osiedlu mieszkaniowym Wrząca Górka. Opis monograficzny".

/praca napisana pod kierunkiem S. Nowakowskiego w Katedrze Socjologii Szczegółowej Wydziału Filozoficznego UW, Warszawa 1964, sygn. D. 185/

[adamhistoryk]

Mam pytanie - w "Historii Warszawy" Drozdowskiego znalazłem informację że w czasie budowy Cytadeli Warszawskiej przestało istnieć

kilka ulic, między innymi ulica Fawory. Na planie Warszawy z 2000 roku jednak istnieje ta ulica. Tylko że w obrębie Cytadeli. To jak to jest? Czyżby pan Drozdowski pomylił się?

[secesjonista]

Pomiędzy czasem budowy Cytadeli a rokiem 2000 to trochę czasu upłynęło, co jest dziwnego, że z czasem nazwę przywrócono w zbliżonej lokalizacji?

A tak konkretnie to Fawory to była nazwa folwarku, z czasem przeniesiona na dzielnicę.

Czyli konkretniej: w jakim to roku ulica Fawory miała przestać istnieć?

[adamhistoryk]

"W latach 1832 - 34 gdy zburzono na Żoliborzu 76 domów mieszkalnych, przestały również istnieć ulice: Gwardii, Fawory, Skąpa, część Szymanowskiej, Śmiała, Żyzna, wschodnia część Zielonej" cytat za Drozdowski, Zahorski "Historia Warszawy".

[secesjonista]

Wedle informacji z www.warszawa1939.pl przy budowie Cytadeli pozostawiono dwie kamienice przy ulicy Fawory, ciekawe zatem jaki miały adres?

[adamhistoryk]

Zostawiono stare numery?

[Bruno Wątpliwy]

Może nie zadziwiające nazwy, ale ciekawa numeracja. Główny, drogowy ciąg komunikacyjny z Gdańska do Gdyni (Wejherowa itp.) to w Gdańsku Aleja Grunwaldzka, w Sopocie Aleja Niepodległości. Obie ulice charakteryzuje ciągłość numeracji domów. Zatem pierwsze domy przy Al. Niepodległości w Sopocie (jadąc od Gdańska) mają bardzo wysokie numery.

Przyczyna? W latach 30. wprowadzono jedną nazwę dla tej ulicy (oczywiście - w obrębie Wolnego Miasta Gdańska). I jednolitą numerację w Gdańsku i Sopocie. Nazwa była bardzo nieciekawa "Adolf-Hitler-Straße" i szczęśliwie już dawno przeszła do historii. Numeracja jednak pozostała.

LINK do strony z fotografią z Gesetzesblatt für die Freie Stadt Danzig (zawierającą akt prawny o zmianie nazwy ulicy).