Symbolika w kościołach

[secesjonista]

Przejęty znak swastyki miał być symbolem znaku Krzyża Chrystusa i zbawienia, w ogólnym pojęciu chronić miał przed Szatanem. Pierwotne znaczenie: Słońca, odrodzenia, płodności zachowało się w obyczaju ozdabiania pisanek swastykami, znanym jeszcze z XIX wieku.

Samą posadzkę położono w 1925 roku.

Edytowane 2 Styczeń 2013 przez secesjonista

[Widłobrody]

W tym konkretnym przypadku IMO jest ornamentem dekoracyjnym bez żadnych symbolicznych treści. Ot, żeby było ładniej.

[secesjonista]

A skąd to wiemy?

[harry]

Krzyż w kościele elementem wyłącznie dekoracyjnym bez żadnego symbolicznego znaczenia? Śmiała teza!

Bo, że to krzyże to oczywiste. Prawie identyczna posadzka jest w kościele Santa Maria Liberatrice w Rzymie. Podobieństwo nieprzypadkowe bo i kościół salezjanów i architekt ten sam - Mario Ceradini.

http://carolinitaly.files.wordpress.com/2011/05/dsc_0007.jpg

Terakotowy "dywan" ze znakami zodiaku zaczynającymi się od Wodnika przy wejściu, a kończącymi się Koziorożcem (znakiem pod którym urodził się Jezus) przy ołtarzu. Obramowanie krzyżami równoramiennymi. Dlaczego w Przemyślu krzyż przybrał formę swastyki? Można przypuszczać, że szukano symbolu dobrze znanemu lokalnej społeczności, albo odwoływano się do symboli wczesnochrześcijańskich. W linku przykład swastyki w tympanonie (scena narodzin) sarkofagu z 4 wieku. Ornament panu Ceradini z pewnością znany.

http://en.wikipedia.org/wiki/File:9821_-_Milano_-_Sant%27Ambrogio_-_Sarcofago_di_Stilicone_-_Foto_Giovanni_Dall%27Orto_25-Apr-2007.jpg

[godfrydl]

Dzięki, Harry!

[Widłobrody]

Krzyż w kościele elementem wyłącznie dekoracyjnym bez żadnego symbolicznego znaczenia? Śmiała teza!

Nie Krzyż, którego znaczenie w kościele jest oczywiste, tylko szlaczek z krzyżyków, a dokładniej ze swastyk. Jak sam znalazłeś, forma owych krzyżyków mogła być inna. Można się tu dopatrywać celowej symboliki, ale może to być nadinterpretacja.

Fryz ze swastyk mamy np. na warszawskim gmachu Hipoteki. Znacznie symboliczne czy ornament czysto estetyczny? IMO to drugie. Choc zawsze mozna znaleźc symboliczne odniesienie do wieczności w gmachu ksiąg wieczystych.

Edytowane 4 Styczeń 2013 przez Widłobrody

[secesjonista]

(...)

1 Piotr: Klucze do Królestwa Bożego (najczęściej dwa skrzyżowane, ale zdarza się że jeden)

(...)

Klucze u św. Piotra pojawiają się około VII w., tyle, że akurat najczęściej nie jako skrzyżowane, a jako pęk.

Ów drobny przedmiot pojawia się zresztą u wielu innych postaci, m.in.:

św. Bennona - apostoła Wenedów, w ikonografii przedstawiany na ogół z kluczami i rybą. Ma to związek z legendą, św. Bennon miał wyrzucić klucze od katedry do rzeki w obawie przed cesarzem, kiedy powrócił do Miśni (z wygnania) klucze odnalazły się w rybie, którą podano mu do stołu.

Marty z Betanii, co to "zabiegała około rozmaitej posługi", ukazywana na ogół przy pracy, z chochlą, garnkiem czy pękiem kluczy u pasa

św. Zyta - na ogół przedstawiana w skromnych domowych szatach, z dzbankiem z wodą, pękiem kluczy, bochenkiem chleba i książeczką do nabożeństwa

Petronilli i Hipolita - rzymskich męczenników

św. Genowefa - co to miała uratować Paryż przed Hunami.

Klucze św. Piotra stały podstawą symboliki skrzyżowanych kluczy oznaczających pełnię władzy papieża, jako głowy kościoła i następcy św. Piotra. Skrzyżowane klucze piotrowe: do Nieba i Ziemi (złoty i srebrny) wraz z tiarą papieską - stały się godłem Watykanu. Symbolizują władzę duchową i królewską, Wielkie i Małe Misteria.

szerzej:

M. Lurker "Słownik obrazów i symboli biblijnych"

C. Ripa "Ikonologia"

J. Sobczak "Święci i ich symbole"

[Widłobrody]

Dodajmy ze Piotr jest siwy i owłosiony a Paweł ciemnowłosy i z łysiną. Ale czy jest za tym jakaś symbolika, to nie wiem.

[secesjonista]

A co oznaczają syreny?

Te z obnażonym biustem i te w otoczeniu centaurów.

[Furiusz]

Przez luźne skojarzenie z Homerem - grzech i pokusę ulegnięcia temuż grzechowi? Pamiętam, że kiedyś czytałem artykuł Leszka Kajzera w Archaeologia Historica Polona(Kogo deptali Cystersi w Rudach koło Raciborza?) t5 na temat właśnie płytek posadzkowych z przedstawieniami syren. Tam przynajmniej autor miał podobne zdanie, ale z tego co pamiętam tekst ma pewne wady, musiałbym poszukać notatek.

[harry]

Syreny to symbol szatana i jego demonów, symbol kuszenia, szczególnie pokusa herezji. Centaur to pogaństwo, dzikość, niepowściągnięta erotyka. Centaury i syreny łączy dwoista natura oraz dzikie instynkty.

[secesjonista]

Warte uwagi:

S. Kłoczkowski "Florarium christianum. Symbolika roślin – chrześcijańska starożytność i średniowiecze".

[lancaster]

Symbolika chrześcijańska winna się ograniczać jedynie do przedstawienia krzyża , jako symbolu męki Pańskiej cala reszta niezależnie od rodowodu , czy tez zastosowania , ma w sobie pierwiastek obcy , pogański .

Oczywista pisze z pozycji staroluterańskich , i nie ma się co obrażać , nikogo nie nawołuje do wywalania "świętych "obrazków , tyle ze bałwochwalstwo jest sprzeczne z Pismem .

[secesjonista]

Taka ciekawostka, często starano się by oś kościołów była: wschód-zachód, tak by sanktuarium zwróconym na wschód. Bezpośrednim odniesieniem tej praktyki był fragment z Księgi Mądrości:

"należy uprzedzić słońce w dziękczynieniu i patrzeć w tę stronę, gdzie wschodzi światło".

/Mdr 16,28/

Teologicznie uzasadnienia znajdywano w pismach Orygenesa czy św. Augustyna, próba tłumaczenia takiej orientacji:

"Tak więc wschód słońca jest symbolem Chrystusa, zapowiadanego przez proroka Izajasza jako 'Słońce sprawiedliwości', 'Wschód' (por. Iz 41,2), jako 'światło na oświecenie pogan' (por. Łk 2,32). Ewangelia według św. Mateusza zapowiada Syna Człowieczego, który przyjdzie jak błyskawica właśnie ze wschodu (por. Mt 24,27). Część zachodnia świątyni, w której usytuowane jest wejście, symbolizuje świat świecki, profanum. Wchodząc do świątyni idzie się ku światłu, opuszcza się mrok świata, wstępuje się na drogę zbawienia, na drogę ku Chrystusowi".

/R. Kimsza "Teologia obrazów i przestrzeni cerkwi św. Nikity Męczennika w Kostomłotach", "Studia Teologiczne", Białystok - Drohiczyn - Łomża, 8, 2010, s. 259/

Czy często w katolickich świątynia postaci przedstawiane są czyniąc gest Pantokratora?

Ze stosowne literatury:

E. Norman "Dom Boga. Historia architektury sakralnej"

J. Hani "Symbolika świątyni chrześcijańskiej"

S. Kobielus "Podstawy biblijne i symboliczne budowli sakralnych", "Ateneum Kapłańskie", nr 448, 1989.

[Furiusz]

Nigdy się nad tym nie zastanawiałem ale w kościołach gruzińskich poza ta jest popularna.