Życie wewnątrzżydowskie w okresie II R.P.

[FSO]

Witam;

Żydzi w II R.P. to około 10% ludności, Żydzi to najbardziej chyba widoczna grupa narodowościowo - religina, najbardziej odróżniająca się od innych. Jak wyglądało życie wewnętrz niej, jak radzono sobie z nieuchronnymi tarciami politycznymi, jak wyglądało życie kulturalne? Jak wyglądała wreszcie organizacja wewnętrzna wspólnot? W końcu także jedno z ciekawych pytań: czy Polacy brali udział w tym życiu inny niż klienci w sklepie czy osoby kupujący jakąś usługę u sprzedawcy czy golibrody?

Zapraszam do dyskusji

pozdr

[secesjonista]

Nie brali, jeśli chodzi o skalę, środowisko nawet Żydów reformowanych, było mocno hermetyczne.

O chasydach czy tradycjonalistach nie ma co wspominać.

Jak wyglądało życie wewnętrz niej, jak radzono sobie z nieuchronnymi tarciami politycznymi, jak wyglądało życie kulturalne?

Zależy o jakich środowiskach mówisz.

Dla religijnych sfera kultury ograniczona była do obszarów religijności, inaczej wyglądał oto u syjonistów, o lewicy żydowskiej nie ma co pisać - bo programowo odcinała się od korzeni żydowskiego tradycjonalizmu.

[FSO]

Witam;

secesjonista: miałem na myśli wszystkie nurty jakie byly w żydowskim spoleczeństwie: od chasydów po lewicowców, od wierzących po niewierzących, od tych którzy hołdowali tradycji po tych którzy czuli się Polakami. To chyba Miłosz stwierdzil, że istniały dwa Wilna. Polskie i żydowskie. I oba w zasadzie się nie przenikały. O polskim społeczeństwie dyskutujemy - o Żydach dużo rzadziej.

pozdr

[FSO]

Witam;

ciekawy artykul o sporcie i żydowskich klubach sportowych, o tym jak to wyglądalo i co się potem dzialo: http://sport.onet.pl/wiadomosci/makabi-has...,wiadomosc.html

pozdr

[lancaster]

Żydowskie społeczeństwo było nieprzeniknione dla polskiej wiekszosci w II RP , hermetyczność tego środowiska spowodowana odrębnością językową i chęcią zachowania własnego narodowego charakteru , spowodowała ze dziś żydowskie tendencje polityczne z międzywojnia laikom kojarzą się jedynie z komunizmem bądź lewica ( jedynie tam przeważał język polski ( lub w przypadku KPZU , KPZB rosyjski )) .

Prawda i rzeczywistość były inne , wbrew pozorom Żydzi Polscy byli bardzo konserwatywni , część ich ugrupowań można porównać z nowoczesnymi partiami narodowymi ( vide ND ) lub nawet narodowo radykalnymi , była tez oczywiście lewica , a nawet komuniści ( ci oczywiście jako internacionalisci chcieli " zbawiać " cały świat ( nawet po trupach ) , wiec żydowski światek mieli w du...pie , ale za ich aktywność płacili wszyscy Żydzi )

Jedna z najsilniejszych partii tego czasu stanowiła Agudas Jisroelodwołująca się do tradycji i religii judaistycznej ( na kształt polskiej chadecji ) ścisłe współpracowała z sanacjom , niechętna emigracji do Palestyny ( później w obliczu narastania niebezpieczeństwa niemieckiego nieco zmieniła zdanie ).

Jidisze Socjalistisz-Demokratisze Arbeter Partaj "Poalej Cion" , tak Robotnicy Syjonu podzieleni na :

Poalej Sion - Lewice ( ci przyłączyli się do KPP wiec nie ma co o nich pisać )

i

Poalej Sion - Prawice - umiarkowanie socjalistyczni skupiali się na działalności związków zawodowych , pragnęli autonomii społeczno -kulturalnej dla Żydów Polskich .

Algemejner Jidiszer Arbetersbund in Lite, Pojln un Rusland - czyli tzn : Bund - żydowska największa partia w II RP , śmiało można ja porównać do PPS , lojalna wobec Państwa Polskiego , sprzeciwiała się emigracji głosząc ze ojczyzna Polskich Żydów jest Polska , rozwijała żydowskie związki zawodowe i partyjne spółdzielnie.

Nowa Organizacja Syjonistyczna - Narodowo syjonistyczna partia żydowska , głosząca program odbudowy Państwa Żydowskiego w jego historycznych granicach , posiadająca umundurowane oddziały - przez ignorantów ( i lewackich historyków :fool: ) nazywana faszystami

Oczywiście to tylko mały wycinek życia żydowskiego z IIRP istniały dziesiątki organizacji , partii , stowarzyszeń , żydowskie szkolnictwo podstawowe i średnie ( w jidisch i hebru ) , innymi słowy temat rzeka .

Edytowane 21 Styczeń 2011 przez lancaster

[Gnome]

NOS żydowskimi faszystami nazywali nie tylko "lewaccy historycy" ignoranci, nazywali ich tak sami Żydzi przed wojną np. z PS-P czy "Zukunftu". Skądinąd jakby tak spojrzeć na program Żabotyńskiego to np. statolatria ma inklinacje faszystowskie . Jednak ja NOS i Żabotyńskiego cenią, bo szanowali Marszałka i stawiali go za wzór w walce o własne państwo.

A z partiami i organizacjami żydowskimi jest ten problem, że jak się pracuje na źródłach to w jednym akapicie występują czasami dwie a nawet trzy formy zapisu (po polsku, w jidisz, po niemiecku, kombinowana niemiecko-jidisz, po aszkenazyjsku, po sefardyjsku, kombinowana aszkenazyjsko-sefardyjska etc.), ogólnie zwariować czasami można .

[lancaster]

NOS żydowskimi faszystami nazywali nie tylko "lewaccy historycy" ignoranci, nazywali ich tak sami Żydzi przed wojną np. z PS-P czy "Zkukunftu". Skądinąd jakby tak spojrzeć na program Żabotyńskiego to np. statolatria ma inklinacje faszystowskie . Jednak ja NOS i Żabotyńskiego cenią, bo szanowali Marszałka i stawiali go za wzór w walce o własne państwo.

A z partiami i organizacjami żydowskimi jest ten problem, że jak się pracuje na źródłach to w jednym akapicie występują czasami dwie a nawet trzy formy zapisu (po polsku, w jidisz, po niemiecku, kombinowana niemiecko-jidisz, po aszkenazyjsku, po sefardyjsku, kombinowana aszkenazyjsko-sefardyjska etc.), ogólnie zwariować czasami można .

A kto twierdzi ze wśród Żydów nie ma ignorantów i lewackich historyków , jest ich całkiem sporo Flagowy przykład " historyk "( vel socjolog )Jan T.Gross ( hmmm....ale według Halachy , to on goj jest )

Ale poważnie , ONR tez nazywano faszystami , a robiła to polityczna lewicowa konkurencja , to samo można napisać o Rewizjonistach Zeva i takim np: Zkukunfcie :no:

[secesjonista]

Jeśli stanął przez Bejt Din - może już nie być gojem.

Poza tym kolega odniósł się do ortodoksyjnej halachy, ta stosowana w państwie Izrael - uznałaby go za pełnoprawnego Żyda.

[FSO]

Witam;

jedną z lewicowych partii żydowskich w II RP był Bund [:Algemejner Jidiszer Arbetersbund in Lite, Pojln un Rusland ; אַלגעמיינער ייִדישער אַרבעטערסבונד אין ליטע, פּוילן און רוסלאַנד] , sięgający korzeniami jeszcze końca XIX w. Związany początkowo z głęboką lewicą, opowiadał się za zachowaniem odrębności żydowskiej, zaś z racji przekonań za laicyzacją społeczeństwa, oraz wspieraniem języka jidysz. Od początku drugiej dekady XX wieku powstała przybudówka młodzieżowa [Cukunft].

W polskich warunkach był partią mocno lewicową, choć odcinającą się od komunistów, do których przyłączyła się na początku lat 20 tych pewna grupa osób.

W ciągu międzywojnia była to jedna z silniejszych partii wśród Żydów. Miała swoje własne organizacje społeczne i kulturalne, także szkoły w tym zawodowe. Związany z nim był m.in. M. Edelman, przed wojną jego szeregowy członek.

Po wojnie partia próbowała działać cały czas, co jej się udawało do końca lat 40 - tych, część osób wstąpiła do PPR-u, część wyjechała m.in. do Francji, Oficjalne rozwiązanie nastąpiło w styczniu '49 r.

pozdr

[lancaster]

Jeśli stanął przez Bejt Din - może już nie być gojem.

Poza tym kolega odniósł się do ortodoksyjnej halachy, ta stosowana w państwie Izrael - uznałaby go za pełnoprawnego Żyda.

Proszę potraktuj mojego ostatniego posta jedynie jako ironie , o ile słynny "Historyk" J.T.Gross uważa się za Żyda to tylko jego sprawa , podobnie o ile zechciałby się określić jako Eskimos , Czukcz czy inny Samojed