fodele

Bardzo pilnie (!!!) poszukuję informacji o Grekach żyjących na terenie Lwowa w XVI-XVII wieku. Interesują mnie wszystkie polskie książki, publikacje, artykuły internetowe etc. Znalazłam jedynie standardowe przekazy, iż stanowili oni bogatą i zaradną grupę obcokrajowców. Sama (co za radość :thumbup: ) doszperałam się do wzmianki o postaci Konstantego Korniakta. Padły też nazwiska Michała Alvisi i Manuela Mezapetasa, ale o tych dwóch niczego już nie potrafiłam znaleźć. Gwarantuję bezgraniczną wdzięczność

Coś à la "Śmierć w Wenecji" ? Tam znaczenie miało jeszcze z której strony ekranu na którą się przemieszczał ... Dziękuję za radę. Kiedy jacht będzie płynął raz jeszcze, dam mu więcej tła A jak ująć taki kompletny zastój jak poniżej ???

... bo szkoda było nie pokazać ile już przepłynął ... A poważnie: zdecydowanie masz rację Capricornus - byłoby lepiej !

Tak żeby zaistnieć Pozdrowienia ze Spinalongi !!! (przekonałeś mnie Capricornus )

Ja uparcie trzymam się bałkańskiego podwórka, więc moja " twórczość fotograficzna" w porównaniu z fotkami gregskiego jest co najmniej monotonna Nie będę Was zanudzała, ale chętnie pooglądam

Fotki imponujące ! Owi Kanadyjczycy to małżeństwo Joseph W. Shaw i Maria C. Shaw. http://honorfrostfoundation.org/a-prehistoric-entrance-into-southern-crete-and-the-conservation-program-at-kommos-harbour-joseph-shaw-2016/ http://www.archaeology.utoronto.ca/shaw.html Pozdrawiam serdecznie

Ponownie mam problem… I znów jest to problem oscylujący wokół tematu śmierci… Chodzi mi o postać Epimenidesa, która generalnie balansuje na granicy mitu i rzeczywistości, a informacje o tym mędrcu i filozofie są wyjątkowo mgliste. Posklejałam porozrzucane po różnych źródłach starożytnych fakty i domysły dotyczące życia Kreteńczyka i doszłam do momentu, kiedy należało się dowiedzieć czegoś konkretnego na temat jego śmierci. Internet podpowiadał, by sięgnąć po Pauzaniasza. Z radością wyszukałam sobie „Wędrówki po Helladzie”. Są dostępne w wersji polskiej, angielskiej i greckiej. Wydawałoby się więc, że nie będzie nic prostszego, tylko odnaleźć odpowiedni akapit i sobie poczytać. Tak też zrobiłam. Odetchnęłam z ulgą! Potwierdziło się to co wynikało z opracowań: Epimenides przepowiedział, że Lacedemończycy przegrają wojnę z Argos, co też się stało. Nie spodobało się to butnym Spartanom, złapali wieszcza i w akcie zemsty pozbawili go życia. Następnie jego szczątki zostały pochowane na terenie polis Argos przez mieszkańców miasta, jako że oni z kolei mieli za co być mu wdzięczni. Niby wszystko jasne. Aż tu nagle okazało się, że i to zaczyna się komplikować. Otóż szperając po stronach internetowych natknęłam się na notkę, że według wersji Pauzaniasza grób Epimenidesa znajduje się w Argos. A chwilę potem, że według tego samego Pauzaniasza, grób Epimenidesa znajduje się w Sparcie. Sprawdziłam… W wersji polskiej mowa jest o tym, że w Argos jest grób, a w Sparcie pomnik W wersji greckiej też jest wyraźne rozróżnienie na grób τάφον (w Argos) i pomnik μνήμα (w Sparcie) Ale już w wersji angielskiej sprawa jest mniej jednoznaczna. Przynajmniej dla mnie, choć najprawdopodobniej wynika to z niewystarczającej znajomości języka. I tu moja wielka prośba do osób płynnie posługujących się angielskim: czy tomb i grave oznacza to samo (jak zawsze sądziłam), czy jednak są to dwa słowa o zupełnie innym znaczeniu? Jak należy je przetłumaczyć? Czy może chodzić o tzw. cenotaf? Załączam odpowiednio tekst w tłumaczeniu polskim i angielskim. Księga II rozdział XXI 3 Podobno świątynię Ateny Salpinks [tj. Trąbki] wybudował Hegeleos, domniemany syn Tyrsenosa, a wnuk jakoby Heraklesa i jakiejś kobiety lidyjskiej. Tyrsenos pierwszy podobno wynalazł trąbkę. Hegeleos, syn Tyrsenosa, nauczył Dorów towarzyszących Temenosowi gry na tym instrumencie i dlatego nazwał Atenę Trąbką. Przed świątynią Ateny ma być, jak wieść głosi, pochowany Epimenides. Oto Lacedemończycy w czasie wojny z mieszkańcami Knossos pojmali żywcem Epimenidesa. A wziąwszy do niewoli zabili, ponieważ przepowiadał im niepomyślną przyszłość. Argiwowie podnieśli jego ciało i tu je pogrzebali. Księga II rozdział XXI, 3 A sanctuary of Athena Trumpet they say was founded by Hegeleos. This Hegeleos, according to the story, was the son of Tyrsenus, and Tyrsenus was the son of Heracles and the Lydian woman; Tyrsenus invented the trumpet, and Hegeleos, the son of Tyrsenus, taught the Dorians with Temenus how to play the instrument, and for this reason gave Athena the surname Trumpet. Before the temple of Athena is, they say, the grave of Epimenides. The Argivestory is that the Lacedaemonians made war upon the Cnossians and took Epimenides alive; they then put him to death for not prophesying good luck to them, and the Argives taking his body buried it here. Księga III rozdział XI, 11 Jest tu także Hermes Agorajos, trzymający na ręku maleńkiego Dionizosa. Są także dawne budynki urzędowe eforów, a w nich pomniki: Epimenidesa Kreteńczyka i Afareusa, syna Perieresa. Lecz dzieje Epimenidesa w relacji lacedemońskiej wydają mi się bardziej prawdopodobne niż w relacji argiwskiej. Tu, gdzie są posągi Mojr, jest w Lacedemonie także przybytek Hestii. Stoi jeszcze posąg Zeusa Ksenios [tj. Gościnnego] i Ateny Ksenia. Księga III rozdział XI, 11 There is also Hermes of the Market-place carrying Dionysus as a child, besides the old Courts of the Ephors, as they are called, in which are the tombs of Epimenides the Cretan and of Aphareus the son of Perieres. As to Epimenides, I think the Lacedaemonian story is more probable than the Argive. Here, where the Fates are, the Lacedaemonians also have a sanctuary of Hestia. There is also Zeus Hospitable and Athena Hospitable. Przy okazji, może znajdzie się na forum ktoś zakochany w Pauzaniaszu i podpowie mi co też autor „Wędrówek” miał na myśli pisząc, że odnośnie Epimenidesa bardziej podoba mu się wersja Spartan niż to co twierdzą mieszkańcy Argos? Mimo upartego wpatrywania się w 1000 stron dzieła nie znalazłam wytłumaczenia. Prawdopodobnie chodzi o to, że Argos oskarżało Lacedemończyków o wojnę z Knossos, a ci z kolei uparcie zaprzeczali jakoby kiedykolwiek walczyli z Kreteńczykami. Jednak pewna nie jestem. Będę wdzięczna za pomoc! Pozdrawiam serdecznie

Witam wszystkich serdecznie! Po bardzo długiej nieobecności wróciłam jak "syn marnotrawny"... licząc na to, że gdzie jak gdzie, ale tutaj znajdzie się ktoś, kto odpowie na nurtujące mnie pytanie. Jednym słowem "jak trwoga, to do Boga" Podlizałam się odpowiednio (mam nadzieję), więc do rzeczy: Chodzi mi o kwestię różnicy dotyczącej śmierci Chrystusa. Czy ktoś z Was w krótki i przystępny sposób potrafi wyjaśnić dlaczego w tradycji katolickiej przeżywa się ukrzyżowanie Jezusa w Wielki Piątek, a w kościele ortodoksyjnym śmierć Chrystusa następuje już w Wielki Czwartek? Próbowałam coś wywnioskować z Ewangelii, ale na nic się to zdało. Tematy religijne z zasady sprawiają mi nieco kłopotu. Będę wdzięczna za podpowiedź. Pozdrawiam serdecznie

W dniu 1 sierpnia Muzeum Archeologiczne w Heraklionie zamknęło skromną ekspozycję czasową umiejscowioną w podziemiach budynku... Ale w zamian otworzono około 10 sal pierwszego piętra muzealnego! W końcu można więc oglądać pięknie wyeksponowane artefakty ułożone tematycznie. Są sale poświęcone życiu prywatnemu i publicznemu na przestrzeni wieków (okres geometryczny - epoka rzymska), świątyniom, pochówkom, środkom wymiany i późniejszym monetom, etc. Pokazano zwiedzającym niezwykle cenne eksponaty z kolekcji prywatnych Stylianosa Giamalakisa i Nikolaosa Metaxasa. Oczywiście skarby minojskie (dysk z Fajstos, pszczółki z Malia, bogini z wężami, czarka wodza, waza żeńców i wiele innych) też znalazły swoje miejsce w osobnej sali, aczkolwiek zamiarem dyrekcji muzeum jest stworzenie oddzielnej wielkiej ekspozycji dla eksponatów z tego okresu. Do końca wakacji bilet wstępu nie zmieni ceny (4 euro). Muzeum ma otworzyć swoje podwoje w całości - ponad 20 sal - z nowym rokiem I wygląda na to, iż tym razem faktycznie tak się stanie.

Nowinka, ku zachęcie Szanownych Forumowiczów : http://heraklionmuseum.gr/ ☺

Temat ten założyłam dawno temu na "historykach". Oj, jak dawno! Był to jeden z moich pierwszych postów. Niestety nigdy nie doczekałam się odpowiedzi w interesującej mnie kwestii. Tym razem pozwolę sobie więc zapytać zacnych tu obecnych Forumowiczów o dzieje żołnierzy włoskich na Krecie podczas II wojny światowej. Wiem, że 28 maja 1941 roku wojska Mussoliniego wylądowały na Krecie w miejscowości Sitia. Podkomendnym generała Angelo Carta przydzielono rejon Lassithi, którym dowodzili z miejscowości Neapoli. Włosi nie wyrobili sobie posłuchu wśród wyspiarzy - nie wzbudzali trwogi, nikt ich specjalnie nie szanował. Jednym słowem w porównaniu z będącą pod okupacją niemiecką resztą wyspy, sytuacja w Lassithi wyglądała niemal sielankowo. Generał Carta nie był zdeklarowanym faszystą, podobnie zresztą jak część jego oficerów. Nic więc dziwnego, że po pertraktacjach z grecko-brytyjską siatką szpiegowską Carta, dwóch wyższych oficerów oraz kapitan Tavana podjęli decyzję o oddaniu się w ręce aliantów. Stało się to 16 września 1943r. Kilka dni później wspomniani Włosi opuścili Kretę na statku brytyjskim. Czy ktoś z Was wie co się dalej z nimi działo? 1. Interesuje mnie przede wszystkim jakie były losy kapitana Tavana, który rzekomo nie odpłynął wraz ze swoimi towarzyszami, ale został na Krecie i walczył przeciwko Niemcom. 2. Co spotkało wojska włoskie stacjonujące na Krecie po kapitulacji Italii? Sami Grecy jakoś mało źródeł poświęcają tym wydarzeniom...

22 kwietnia 1942 roku, w Grecji doszło do strajku urzędników państwowych, który był ponoć jednym z pierwszych w okupowanej Europie... 20 września 1942 roku w Atenach, członkowie niewielkiej młodzieżowej organizacji ruchu oporu (Panhelleńskie Stowarzyszenie Młodzieży Walczącej - ΠΕΑΝ) pod dowództwem oficera lotnictwa Kosty Perrikosa, wysadzili w powietrze budynek greckiej organizacji faszystowskiej ΕΣΠΟ (Narodowa Socjalistyczna Organizacja Patriotyczna). Było to skuteczne wymierzenie kary na ΕΣΠΟ, które próbowało werbować Greków do walki u boku Niemców na froncie wschodnim. Trochę później - 5 marca 1943 roku w Atenach, doszło do strajku generalnego, który był reakcją na plany rekrutacji greckich robotników w celu wywiezienia ich do pracy do Niemiec. Demonstrującym Grekom udało się nawet zająć budynek Ministerstwa Pracy. A co istotniejsze, żaden Grek nigdy nie wyjechał na roboty przymusowe. Zastanawia mnie, jakim cudem Grekom uchodziły niemalże na sucho tego rodzaju przejawy niesubordynacji? Nie mam tu na myśli braku odwetu ze strony hitlerowców, bo takowy oczywiście był. Przykładem może być schwytanie Kostasa Perrikosa i stracenie go przez Niemców. Bardziej interesuje mnie dlaczego Niemcy nie postawili na swoim? Spodziewam się, że nie chcieli mieć dodatkowego kłopotu z niepokornym "sojusznikiem" na froncie wschodnim, ale dlaczego tak łatwo zrezygnowali z wywiezienia robotników do fabryk niemieckich? Czyżby już wtedy poznali się na greckim zamiłowaniu do wyrażania swego niezadowolenia za pomocą zamieszek i przestojów w pracy? Czy w innych okupowanych krajach również miały miejsce podobne sytuacje?

Sądzę, że słuszne są wszystkie argumenty przytoczone przez secesjonistę i Furiusza Trzeba też pamiętać, że dla starożytnych Greków – zgodnie z dewizą kalokagatii - miarą wartości człowieka była jego doskonałość cielesna i duchowa. Miał dbać o piękne ciało, być dobrym i mądrym. Brak urody Grecy potrafili wybaczyć, ten defekt można było zastąpić np. przebiegłością (Odyseusz) lub mądrością (Perykles czy Sokrates). Ale sama uroda i siła najwyraźniej nie wystarczała nawet w przypadku bóstwa! Ares bezsprzecznie był silnym i pięknym bóstwem, ale mądrością nie grzeszył... Nie był dobrym strategiem, nie był bystry ani nawet rozgarnięty, dobry czy chociaż przebiegły. Był uosobieniem bitewnego zgiełku, przelewu krwi, zaciekłej często bezmyślnej walki. Był też obiektem żartów innych bóstw. Często był nawet pośmiewiskiem. Bezustannie kpiła z niego Atena, a nawet kalekiemu Hefajstosowi udało się go ośmieszyć. Absolutnie nie nadawał się na stuprocentowego idola Greków! Jednakże były miejsca, gdzie jego siła fizyczna była odpowiednio doceniana. Na terenie Tracji i Tesalii Ares był bardzo popularnym bóstwem (wraz z innymi „importowanymi” chociażby Dionizosem). Tracja uważana była zresztą z ojczyznę Aresa. Trakowie oddawali mu w ofierze swoich jeńców wojennych. Również Beocja i jej główne polis Teby były siedzibą bardzo starego kultu Aresa. To on miał zbudować Teby, to jego imieniem nazwano mury miejskie. Mit mówił, że Tebańczycy byli potomkami Aresa i Afrodyty. Nie wiadomo dokładnie czy Ares najpierw czczony był w Tracji, a potem jego kult przeniósł się do Beocji czy też było odwrotnie… W Attyce i w samych Atenach też można znaleźć ślady starożytnego kultu Aresa. Jego imieniem nazwany został przecież Arios Pagos ( Ἄρειος Πάγος) - niewielkie kamienne wzgórze w okolicach Akropolu, miejsce sądów. Oprócz innych wersji jest też ta przytaczana przez Ajschylosa, mówiąca że w pobliżu tej lokacji Amazonki (córy Aresa) założyły swój obóz, kiedy oblegały Ateny i tu właśnie miały postawić świątynię ku czci swego wielkiego ojca. Zgodnie z Pauzaniaszem w świątyni tej znajdowało się wiele ważnych pod względem artystycznym rzeźb, między innymi posąg będący dziełem Praksytelesa. Inne attyckie świątynie Aresa znajdowały się w Acharnes czy na Salaminie. Na Peloponezie oddawano mu cześć w wielu miastach. Kult boga wojny został tu wprowadzony prawdopodobnie przez Dorów, którzy przejęli go od mieszkańców Beocji. W Troizenie (Argolida), jak mówi tradycja, świątynia Aresa znajdowała się przed bramami miasta. W Ermioni (również Argolida) także istniała przybytek Aresa, a w nim posąg bóstwa. W „Wędrówkach…” Pauzaniasz pisze, że na drodze prowadzącej z Argos do Mantinei stała świątynia poświęcona zarówno Aresowi jak i Afrodycie. Wewnątrz stały drewniane ksoana, które miał ufundować Polinejkes i Argijczycy walczący u jego boku. Monety Argos nosiły wizerunek Aresa w hełmie, w pozycji stojącej, trzymającego w ręku włócznię. Na agorze polis Tegea znajdowała się kolumna zdobiona płaskorzeźbą poświęconą niekochanemu synowi Zeusa. Upamiętniała ona zwycięstwo mieszkanek tego miasta nad Spartanami. W okolicach Tegei na wzgórzu Krision także istniał budynek sakralny, w którym składano ofiary bogu wojny. Na monetach miasta Tegea przedstawiono Aresa podającego rękę Atenie. W Likosoura (okolice Megalopoli) znajdował się ołtarz Aresa obok takiego samego poświęconego Panowi i Persefonie. Kult Aresa powszechny był też na terenie Achai, zwłaszcza w Patras i Tritaia. W Patras wzniesiono brązowy posąg boga , który stał w pobliżu portu. Podobnym szacunkiem cieszył się Ares w starożytnej Olimpii. Jednak najsilniej czczono Aresa w Lakonii gdzie honorowano go wieloma budowlami sakralnymi. Na jednej z dróg prowadzącejj ze Sparty znajdowała się wyjątkowo stara świątynia poświęcona bóstwu przemocy. Jak mówi tradycja Dioskurowie przenieśli ją tu z dalekiej Kolchidy. W pobliżu była też inna budowla w tzw. gaju Aresa, w którym co roku na cześć bóstwa odbywały się popularne uroczystości zastrzeżone tylko dla mężczyzn. Na Krecie ku chwale Aresa obchodzono uroczystości zwane Ekatofonia ( Ἑκατοφόνια). W takich polis doryckich jak Ierapytna, Lato i Olous przysięgano na jego imię (ale również imię Afrodyty i innych bóstw) i było to gwarancją dotrzymania danego słowa. W Olous miał też Ares miejsce swojego kultu. Na pewno nie są to wszystkie starożytne świątynie Aresa na terenie Hellady. Jednakże trzeba przyznać, że było ich wyjątkowo niewiele w porównaniu z miejscami gdzie oddawano hołd Zeusowi, Atenie, Artemidzie, Apollonowi, i innym mieszkańcom Olimpu! Furiusz: "Pauzaniasz, Wędrówki po Helladzie, 1.8.4 podaje że jedna świątynia była w Atenach ale nie znamy jej lokalizacji" Faktycznie ten bardzo znany, ale też opatrzony jeszcze wieloma znakami zapytania obiekt poświęcony Aresowi powstał w V w.p.n.e. Cztery wieki później pieczołowicie przeniesiono go na Agorę Aten tam ustawiono powtórnie. Wiadomo, że jego pierwotnym miejscem na pewno nie była stolica Attyki. Kiedyś sądzono, że zdobił Acharnes, ale nowsze badania (prof. Manolis Korres) dowodzą, że świątynia pochodzi raczej z Pallini (dzisiejsza dzielnica Stavros) i w okresie powstania poświęcona była bogini Atenie (!). Prawdopodobnie w czasach Oktawiana Augusta przeniesiono ją do centrum Aten i wtedy też zmienił się jej patron. Świątynia została ostatecznie zniszczona w trakcie ataku Herulów. W 1937 odkopali ją naukowcy Brytyjskiej Szkoły Archeologicznej w Atenach. Dziś niewiele widać z jej niegdysiejszej świetności, ale można się spodziewać, że była bardzo podobna do świątyni Posejdona w Sounion i ateńskiego Hefajstejonu. Zdobiące ją niegdyś rzeźby znajdują się dziś w Stambule, gdzie przewieziono je w okresie bizantyjskim.

Kreta, "Kodeks z Gortyny" z końca VI w.p.n.e.: Kolumna II: Jeśli mąż i żona rozwodzą się, kobieta zatrzymuje własny majątek, z którym weszła w małżeństwo, a także połowę dochodów, które pochodzą z tego majątku. Zatrzymuje również połowę wykonanego rękodzieła, a także 5 staterów jeśli to mąż winien jest rozwodu. Jeśli jednak mąż twierdzi, że to nie on jest przyczyną, wtedy orzeka zaprzysiężony sędzia. Kolumna III:Jeśli kobieta weźmie coś więcej z majątku męża zapłaci grzywnę w wysokości pięciu staterów. Zwróci również to co zabrała. Ale jeśli będzie zaprzeczać, że wzięła więcej, mianuje się sędziego, który musi odebrać od niej przysięgę złożoną w imię bogini Artemidy w świątyni Amyklaion przed posągiem Łuczniczki. Kolumna III: Jeżeli rozwódka urodzi, muszą przynieść dziecko przed oblicze jej byłego męża do jego domu w obecności trzech świadków. Jeżeli on (mąż) tego dziecka nie przyjmie będzie ono we władzy matki albo żywione albo wystawione. /tłumaczenie własne, więc bardzo niedoskonałe/

Końcem ubiegłego roku na Lesbos dokonano jednego z najważniejszych odkryć archeologicznych w Grecji. Na stanowisku Kato Kastro ( w Pano Skala) odsłonięto grób należący, jak się mniema, do największej poetki starożytnej Hellady – Safony. Do takiego wniosku skłonił archeologów napis odsłonięty na steli nagrobnej, głoszący "ΨΑΠΦΑ ΕΡΩΤΙΟΥ ΧΑΙΡΕ" (Sapfo radość miłości???), a także dary grobowe w postaci złotego wieńca na głowie zmarłej kobiety, posążki Afrodyty, małe gliniane liry... Przeprowadzono oczywiście badania antropologiczne szkieletu, które wykazały, iż są to szczątki kobiety żyjącej na przełomie VII/VI w.p.n.e. Było to zupełnie przypadkowe odkrycie, na które archeolodzy natrafili zajmując się łaźniami otomańskimi w Mytilene. Kiedy odkopano leżącą stelę z napisem wyrytym za pomocą drukowanych liter charakterystycznych dla okresu archaicznego, zawezwano co znaczniejszych specjalistów z dziedziny archeologii. Badania przeprowadzano w tajemnicy, obawiając się przedwczesnego ferowania wyniku. Efekt końcowy przedstawiono dopiero w kwietniu na zwołanym w tym celu sympozjum naukowym.

Nie wiem czy można tu mówić o działalności spiskowej… Wygląda na to, że poetka po prostu konsekwentnie trwała przy swoich poglądach politycznych wspierając jednocześnie swojego wieloletniego przyjaciela Alkajosa, za co zapłaciła dwukrotnym wygnaniem. Ale po kolei! Zarówno Safona jak i Alkajos byli arystokratami. Nic dziwnego, że przemiany społeczne zachodzące na ich wyspie (i w innych greckich polis) zupełnie nie przypadły im do gustu. Bronili statusu społecznego starych rodów walcząc za pomocą słowa przeciwko przejęciu władzy przez bogatych kupców i lud. W trakcie rządów tyrana Myrsilosa przewodzący oligarchom Alkajos rzeczywiście zorganizował spisek, w którym jakiś (ale nie wiadomo do końca jaki) udział miała także Safona. Jednakże spisek został wykryty i po zakończonym zwycięstwem powstaniu „nowobogackich” kupców i właścicieli statków – stłumiony. Przedstawiciele ludu przejęli rządy na Lesbos, a dwójkę poetów zesłano do maleńkiej miejscowości Pyrra (593 p.n.e.). Było to pierwsze zesłanie Safony. Ukarano ją za to, że broniła swoich idei politycznych uparcie stojąc po stronie klasy szlacheckiej, do której przecież sama należała. Kara nie była zbyt uciążliwa, gdyż nie trwała długo. Było to spowodowane tym, iż w wyniku kolejnego spisku Myrsilos został zabity co szczególnie ucieszyło Alkajosa. Dał temu wyraz w mało delikatny sposób pisząc: "Teraz warto się upić od serca, bo w końcu umarł Myrsilos". Po Myrsilosie wyspą Lesbos zaczął rządzić bohater walk z Ateńczykami – Pittakos. Zaznaczyć należy, że podczas wojny z Ateńczykami Alkajos walczył pod dowództwem Pittakosa, jednakże później ich drogi rozeszły się z racji różnicy poglądów politycznych. Mimo, że Pittakos był uwielbiany przez społeczeństwo Lesbos i skutecznie wyprowadzał swoje państwo na prostą, cały czas był „solą w oku” oligarchów. Alkajos posuwał się do osobistych niewybrednych ataków na Pittakosa i jego bliskich. Pisał w swoich utworach o niskim pochodzeniu społecznym tyrana Mytileny, atakował jego żonę (choć ta akurat była arystokratką!) pisząc, że „śmierdzi tak, że i martwy by się jej brzydził oddalając się od niej”. Nie może więc dziwić, że Pittakos wydał w końcu rozkaz aresztowania Alkajosa, którego zesłał na banicję do Egiptu. Safona nie popierała ostrych działań swojego przyjaciela, ale nadal obstawała przy swoich poglądach. Kiedy więc oligarchowie po raz kolejny niepokojąco zaczęli podnosić głowę, Safona - jako ich przedstawicielka - podzieliła los Alkajosa i po raz drugi znalazła się na zesłaniu. W stosunku do Safony Pittakos wykazał się wielką dobrodusznością, jak mówią dał jej możliwość wyboru miejsca pobytu. Rzekomo dzięki temu nie marnowała swojego talentu na jakiejś nic nieznaczącej wysepce, ale udała się do Syrakuz (591 p.n.e.). Niektórzy twierdzą wręcz, że bardziej niż wygnanie polityczne był to rodzaj wyjazdu edukacyjnego na wyższe studia. Przecież miasto sycylijskie w tym okresie kwitło pod względem kulturalnym! Tam Safona otoczona innymi artystami doskonaliła swój warsztat. Przyjaciel Safony – Alkajos – nie dawał za wygraną. Wzniecił kolejne powstanie oligarchów, które przyniosło nawet zwycięstwo niestety krótkotrwałe i szykujący się do powrotu na swoją rodzinną wyspę wygnańcy ostatecznie musieli pozostać w miejscu zesłania. Jednakże sama Safona już niedługo przebywała na wygnaniu. Otrzymała bowiem pisemną informację o odwołaniu jej kary wydaną przez samego Pittakosa. Wróciła na ukochane Lesbos około 580 r.p.n.e. jako dojrzała kobieta i mimo, iż nadal cieszyła się niesłabnąca popularnością i szacunkiem na wyspie i w szeroko rozumianej Helladzie – nie zajmowała ją już polityka. Jej rodzina niespecjalnie ucierpiała finansowo na przemianach społecznych, więc mogła prowadzić dostatnie życie. Również Alkajos powrócił z wygnania i on także porzucił życie opozycjonisty, zwłaszcza, że zaraz po tym Pittakos zrzekł się swojego urzędu. W każdym razie pasje polityczne i zaangażowanie w sprawy państwa widocznie odcisnęły się na twórczości obojga poetów, ale też zdecydowanie ją urozmaiciły /tłumaczenia Alkajosa mało doskonałe, bo w moim wykonaniu... Niestety nie mogłam znaleźć wersji oficjalnych/

To tylko doświadczenie wynikające z obserwacji Przed naciągnięciem wystarczy bardzo delikatnie wykrochmalić

To haft krzyżykowy (maleńkie "x" na każdym kwadraciku kanwy? czy też półkrzyżyk (tzw. haft gobelinowy)? Pytam, gdyż na fotografii tego nie widać. Kanwa rozpięta jest na desce. Tak robi się wtedy, gdy zaraz po wykonaniu haftu chce się wyprostować tkaninę. Jest to konieczne zwłaszcza przy hafcie gobelinowym, bo po zakończeniu pracy materiał wichruje się i zamiast prostokąta robi się romb. Sam haft na tym konkretnym obrazku jest bardzo mało skomplikowany (niewielka ilość kolorów i odcieni). Bywa że do wykonania jednego wzoru używa się ponad 50 kolorów. Istotne jest też czy obrazek został stworzony na czystej kanwie (na podstawie dołączonego wzoru co jest bardzo trudne i wymaga ogromnej cierpliwości), czy na kanwie z nadrukiem (łatwizna ). To że na brzegu kanwy widać nadruk "Bauskas Pils" nie oznacza, że tam to zakupiono. Wielu producentów gobelinów zaznacza w ten sposób kanwę realizując zamówienie. Np. u bardzo popularnego niemieckiego producenta "Wiehler Gobelin" tak to właśnie wygląda. Na brzegu jest nadruk mówiący o tym co dany obrazek po ukończeniu będzie przedstawiał. Zakup gobelinu potrafi sporo kosztować! http://www.wiehler-gobelin.com/index.php/en/2013-02-06-12-42-26/product/view/3/251 815 euro to niebagatelna suma Jednak po wykonaniu ma na ogół wartość typowo sentymentalną (kto wykonał, dla kogo i z jakiego powodu...). No chyba, że jakiś nabywca szczególnie ceni rękodzieło!

Faktycznie, dziewczyna, za którą brat Safony popłynął "na koniec świata" była ponoć prostytutką, więc tłumacz miał prawo do tak ostrego zwrotu tym bardziej, że poetka z Mityleny nie akceptowała zauroczenia brata. Z jej podejściem do instytucji małżeństwa (wielką część jej twórczości stanowią epitalamia!), ciężko było się spodziewać, żeby popierała Chariksosa w jego poczynaniach. Jaki spisek masz na myśli secesjonisto?

Najpierw postaram się odpowiedzieć na pytanie Villemanna w temacie imienia poetki z Lesbos... Niektórzy naukowcy (w tym Francuzi Jean Larnac i Robert Salmon) wywodzą imię Safony od greckiego "sapfiro" (σάπφειρο), czyli "szafir". Tłumaczą to tym, iż Safona szczególnie czciła Afrodytę nazywając ją nawet "Niebiańską", czyli tą, której siedzibą jest szafirowy nieboskłon. Hmmm... Wydaje się naciągane, zwłaszcza, że imię otrzymała tuż po urodzeniu, a nie dopiero wtedy gdy zasłynęła ze swojej twórczości. Ale mogę się mylić. Zdaniem Konstantiny Takari (autorka książki "Σαπφώ", wyd. ΚΑΛΕΝΤΗΣ, Ateny 1995), wielbiciele poezji Lesbijki nie mogli pogodzić się z jej naturalną śmiercią i wymyślili mit o niespełnionej miłości Safony do przewoźnika Faona. Tragedia miała się dopełnić na Skale Leukadyjskiej, z której to Safona rzuciła się w morskie fale tracąc życie. Tę wersję z upodobaniem powtarzali attyccy komediopisarze (zwłaszcza przedstawiciele tzw. komedii średniej). Taki opis śmierci poetki opisał Antyfanes, Difilos, Ameipsias, Efippos, jak również Menander w jednym ze swoich dzieł... K. Takari twierdzi, iż celowo w prześmiewczy sposób przedstawiali oni życie poetki (akcentując jej rzekomy homoseksualizm i wyuzdanie, a także ośmieszając samą śmierć), gdyż wyzwolony sposób życia kobiet z Lesbos nie mieścił się w światopoglądzie Ateńczyków. I jeszcze kilka dygresji w temacie samobójstwa. Faon jest postacią mityczną. Przewoźnikiem, który za opłatą przewoził swoją łodzią ludzi z Lefkady na ląd. Kiedyś miał szczęście przewieźć samą Afrodytę i od tej pory był jej faworytem, toteż mógł pozwolić sobie na odrzucanie uczucia wielu kobiet. Bogini miłości i tak nad nim czuwała Sama Safona nigdy nie napisała, że jest on obiektem jej uczuć, a przecież bardzo chętnie dzieliła się z czytelnikami/słuchaczmi swoimi osobistymi uczuciami! Mówi się, że Safona dożyła podeszłego wieku i zmarła na swojej rodzinnej wyspie. Poetka używa w stosunku do własnej osoby słowa "geraitera" (γεραιτέρα) podkreślając swój poważny wiek.Nie mogła więc popełnić samobójstwa jako młoda osoba... Jerome Carcopino, po przebadaniu Porta Maggiore i przemyśleniu sprawy wytłumaczył ten dysonans następująco: dla pitagorejczyków samobójstwo poetki stanowiło rodzaj inicjacji. Myślenie to miało się wywodzić z przekonania, że życie nie kończy się z chwilą śmierci, ale jest kontynuacją ciągłych przemian, które przeszły próbę czasu we wszechświecie. Jednym słowem wizerunek Safony rzucającej się w morze miał symbolizować zjednoczenie się duszy ludzkiej z uniwersum. Nie dociekam. Wymaga to zagłębienia się w filozofię zwolenników Pitagorasa. Konkursy piękności w starożytnej Grecji organizowano zarówno dla mężczyzn jak i kobiet. Pierwszy konkurs, według powszechnie znanego mitu, miał miejsce na Peloponezie. Do zawodów stanęły: Hera, Atena i Afrodyta. Parys, syn króla Troi, był pierwszym sędzią, a przyznaną przez niego nagrodą było jabłko. Od tego czasu, jabłko stało się symbolem miłości i piękna. Tyran Koryntu - Kypselos - w VII w.p.n.e.zorganizował pierwszy "prawdziwy" konkurs piękności dla kobiet. Nagroda przypadła jego żonie Herodiki. Ale podobne współzawodnictwa odbył się w wielu innych regionach, takich jak Arkadia, Elida, Sparta, Tesprotia i Tenedos. Akademie dla dziewcząt były w tym okresie bardzo popularne. Na swojej wyspie Safona miała w tej dziedzinie sporą konkurencję, wiemy, że współzawodniczyła ze szkołą prowadzoną przez niejaką Andromedę. Akademie miały za zadanie kształcić umysł i ducha młodych członkiń arystokratycznych rodów. Uczyć je wrażliwości na sztukę wszelką, dobrego zachowania, dbałości o dom i... o siebie. Starożytni Grecy, jak wiemy, byli wyjątkowo wrażliwi na piękno ciała. Należało więc odpowiednio dbać o to by ten szczególny dar od bogów jak najdłużej pielęgnować. Młode adeptki uczono więc jak mają się ubierać, malować, poruszać. Konkursy piękności nie były rzadkością na terenie Hellady. Natomiast te organizowane na Lesbos cieszyły się wielka popularnością, gdyż ich uczestniczki słynęły z niezwykłej urody.

ImageShack ze mnie zrezygnował (a może ja z niego? nie wiem, w każdym razie już nie potrafię wklejać tam fotek) i wszędzie tylko żabska widać Zresztą swego czasu były one nie tylko moim problemem. O ile dobrze pamiętam gregski też miał z płazami kłopot. Teraz korzystam z fotosika i na razie mi to skutecznie wychodzi.

Istnieje sporo dowodów mówiących o tym, że Safona była niezwykłą postacią świata starożytnego. Podziwiali ją jej współcześni, podziwiają i potomni. Była tą, o którą Platon nazywał „mądrą” i nadał jej miano „dziesiątej muzy”. Nazywano ją „żeńskim Homerem”, „chwałą kobiet z Lesbos”. Horacy pisał, że zmarli w zaświatach słuchają jej słów z podziwem i w ciszy. Była jedyną kobietą, umieszczoną przez uczonych aleksandryjskich pośród dziewięciu największych poetów lirycznych. Powtarzano anegdotę mówiąca o tym, że Solon słysząc swego bratanka śpiewającego utwory Safony prosił go o możliwość nauczenia się ich. Pytany o powód miał odpowiedzieć, że kiedy już będzie je znał może spokojnie umrzeć. O życiu Safony dowiadujemy się tylko z jej twórczości, z doniesień starożytnych i informacji późniejszych pisarzy. Chociaż nie jest to potwierdzone, rodzinnym miastem Safony była prawdopodobnie stolica Lesbos – Mitylena. W polis tym wydarzenia polityczne często odciskały się na życiu mieszkańców . Jedna z takich niesprzyjających sytuacji prawdopodobnie zmusiła poetkę i jej rodzinę do opuszczenia wyspy i wyjazdu do Syrakuz. Nie wiemy nawet jak naprawdę wyglądała Safona… Platon opisuje ją jako kobietę piękną. Późniejsi pisarze mówią o niej, że była "bardzo brzydka, niska i śniada”... Piętnaście wieków po śmierci Safony nadal sporo wiedziano o jej rodzinie. Zarówno matka jak i córka miały na imię Kleo. Poetka miała kilku braci i bogatego męża, który rzekomo nosił imię Kerkylos i pochodził z Andros. Trzeba jednak mieć na uwadze, że informację tę posiadamy ze źródeł bardzo odległych czasowo od epoki Safony. Niektórzy nie wykluczają, że autor wpisu padł ofiarą nieporozumienia jeśli chodzi o imię męża Mitylenki. Imię Kerkylos może pochodzić od słowa „kerkos” (κέρκος), które w ówczesnym slangu oznaczało tyle co „penis”. Natomiast pochodzenie z Andros interpretuje się jako słowo „andros” (ανδρός) oznaczającego tyle co „mężczyzna”. Mógł to więc być przytyk, satyryczny komentarz do hiperseksualności Safony. Dziś Safonę kojarzy się z homoseksualizmem. Ale nie zawsze tak było! W starożytności znana była z „polowania” na mężczyzn! Skądś przecież wzięło się przekonanie, że rzuciła się z urwiska do morza z rozpaczy za niespełnioną miłością do pewnego młodzieńca. Zwrot „lesbijka” oznaczał wtedy kobietę (bądź mężczyznę) stosującego aktywność seksualną zwaną fellatio. Mieszkańcy Lesbos kojarzyli się pozostałym Hellenom z dość wyuzdanymi seksualnie ludźmi i często podkreślano, że Safona jest dobrym tego przykładem, jako że z lubością miała szukać kontaktów cielesnych z dużo od niej młodszymi mężczyznami. Wraz z upływem czasu opowieści o życiu osobistym Safony stała się jeszcze bardziej pikantne. Twierdzono nawet, że była prostytutką. Od XIX wieku rozpoczęto próby oczyszczenia jej z tego typu zarzutów. Utarł się pogląd, że była ona właścicielką szkoły dla dziewcząt, a może nawet kapłanką. Dziś akceptuje się poezje mieszkanki Lesbos, jak głęboko osobistą j twórczość o wydźwięku homoseksualnym. Safona i jej poezja ponownie znajdują się w centrum uwagi naukowców z powodu pierwszego tłumaczenia wszystkich zachowanych utworów Safony na język angielski. Wydanie publikacji opóźniło się, gdyż w ostatniej chwili zadecydowano o umieszczeniu w zbiorze również tych wierszy, które zostały odkryte w ubiegłym roku. W starożytności znanych było około 10 tys. tekstów poetki. Do niedawna znaliśmy zaledwie jeden cały utwór (Oda do Afrodyty), cztery spore fragmenty i około 250 strzępków (w niektórych przypadkach to są wręcz pojedyncze słowa). W 2014 roku znaleziono dwa kolejne wiersze Safony na kawałku papirusu wymiarach 18x10 cm. Pochodzą one z III w.n.e.(czyli spisano je prawie tysiąc lat po tym jak Safona je stworzyła) i należały do anonimowego kolekcjonera, który oddał papirus do badania specjalistom. Tak więc nowe odkrycie to raptem szósty wiersz jaki przetrwał z tak bogatej przecież twórczości Safony. Jest to najlepiej zachowany papirus z dziełami poetki. Tylko kilka liter w pierwszym wierszu wymaga odtworzenia, ale – co ważne - nie ma mowy o zgadywaniu całych słów. Zawartość utworów uzupełnia naszą wiedzę o życiu kobiety. Pierwszy z dwóch odzyskanych wierszy przytacza imiona dwóch mężczyzn: Chariksosa i Larichosa. Starożytne źródła mówią, że dwóch braci Safony nosiło takie właśnie imiona, stąd też wiersz nazwany został „Bracia”. Z tekstu wiersza wynika, że Chariksos był kupcem zamorskim. Herodot także opisuje Chariksosa jako podróżnika, który udał się do Egiptu, gdzie wydał fortunę, żeby wykupić z niewoli piękną dziewczynę, w której był zakochany. Herodot mówi też, że Safona zadrwiła brutalnie z zauroczenie brata w jednym ze swoich wierszy. Wiersz "Bracia" nie zawiera wprawdzie szyderstwa, lecz przedstawia rozmowę dwóch osób o sukcesie ostatniej podróży morskiej Chariksosa. W ostatniej strofie wiersza odzywa się Larichos - prawdopodobnie najmłodszy brat poetki. Linia pozioma na papirusie oznacza koniec poematu "Bracia" i początek następnego utworu, być może ody do Afrodyty. Niestety papirus zdążył się rozłożyć i tylko rozproszone słowa drugiego wiersza możliwe są do odczytania. Zwłaszcza dolna część zwoju jest już mocno zniszczona. Oba wiersze mają cechę wspólną tzw. „strofę saficką” charakterystyczną dla poetki z Mityleny. Oba należały do pierwszego z dziewięciu zbiorów wierszy Safony. Wydaje się, że wszystkie wiersze pierwszej księgi poświęcone były rodzinie i miłości (i jej patronce Afrodycie). Safona pisała dialektem eolskim, różnym od attyckiego, który z czasem stał się niemal obowiązującym. Na papirusie widoczne są znaki sugerujące, że pisarz uznając, że sposób pisania Safony może być nieznany potencjalnemu czytelnikowi, naniósł adnotacje co do wymowy. Papirus nosi również ślady konserwacji wykonanej w czasach starożytnych – od tyłu podklejono go taśmą, gdyż został rozdarty w trakcie rozwijania. Nowy „papirus Safony” prawdopodobnie pochodzi z Egiptu (Oksyrynchos?), ale niestety można się tego jedynie domyślać. Nie ujrzał on bowiem światła dziennego w wyniku wykopalisk archeologicznych, ale został zakupiony na czarnym rynku. Safona miała to szczęście, że już za życia cieszyła się popularnością. Po jej śmierci Lesbos wybijało monetę z jej wizerunkiem. Mieszkańcy Pergamonu postawili jej posąg, a w Syrakuzach zbudowano cenotaf ku jej pamięci. Nadejście chrześcijaństwa spowodowało iż zaprzestano kopiowania jej twórczości. Stąd też znakomita większość liryków została utracona. Być może jednak nie bezpowrotnie, gdyż naukowcy cały czas jeszcze widza nadzieję w piaskach Egiptu. /niektóre informacje zawarte były wcześniej w poście nr 4 tego tematu/

Ostatnimi czasy, z racji obowiązku, oglądam sporo serbskich produkcji kinowych i telewizyjnych zrealizowanych w latach 2000-2014. Nie zaskakuje mnie, że skupiają się one głównie na „bezpiecznym” dla obywateli tego kraju okresie lat międzywojennych. Niektóre z nich to ckliwe romansidła, inne są bardziej ambitne. Zauważyłam jednak, że w wielu filmach podkreślana, a nawet idealizowana jest rola ówczesnych serbskich pilotów. Nabożna cześć jaką cieszyli się w społeczeństwie (nie tylko u przedstawicielek płci pięknej) jest zaskakująca. Wyraźnie w tamtych czasach pilot był herosem, półbogiem,a każdy zamożniejszy mieszkaniec Serbii pragnął wydać swoją córkę za lotnika podnosząc tym samym swój prestiż… Zastanawiam się, dlaczego polska kinematografia nie stworzyła tego typu obrazów o naszych lotnikach. Przecież my tym bardziej mamy się kim pochwalić! Nie sądzę, żeby rodzime lotnictwo przedwojenne (czy to cywilne czy wojskowe) nie cieszyło się poważaniem Polaków. A jednak nie potrafię sobie przypomnieć ani jednego polskiego filmu poświęconego naszym pilotom. Pamiętam jedynie z jaką dumą słuchałam krótkiego polskiego dialogu w filmie „Bitwa o Anglię”, mimo że nie był on szczególnie wyszukany pod względem słownictwa Nie będę się wdawała w dysputy na temat szkół lotniczych w ówczesnej Europie i wartości sprzętu, z którego korzystały poszczególne kraje. Nie znam się na tym, więc pozostawię to specjalistom z tej dziedziny. Chciałabym tylko zapytać czy przychodzi Wam do głowy jakiś film przedstawiający etos lotnictwa polskiego? A jeżeli nie, to zadam naiwne pytanie: DLACZEGO?

Jeżeli pytanie skierowane jest do mnie, Villemannie, i jeśli chodziło Ci o pilotów z serbskich seriali, o których wspominałam... to z nikim Oni tam występują w pięknych mundurach łamiąc serca kobietom i wprawiając w zazdrość innych młodzieńców. Przedstawiani są jako ludzie wyjątkowo odważni, bohaterscy i wykształceni. Jednym słowem "kwiat Serbii", który w razie zagrożenia będzie bronił jej granic powietrznych. Nie chodzi mi o fakty historyczne (z kim walczyli i w jakich bitwach brali udział). Chodzi mi o PRESTIŻ, STATUS, gdyż zapewne w ówczesnych czasach (a i - jak sądzę - dzisiaj również) to zawód bez wątpienia elitarny. Domyślam się, że z racji kosztów odbycia edukacji w szkole lotnictwa przed wojną była to profesja, na która pozwolić mogli sobie ludzie zamożni, arystokracja. I to już wyjaśniałoby dlaczego nikt nie wychwalał pilotów w kinematografii PRL. A jednak, jak napisał amon, produkcje opowiadające o lotnikach powstały właśnie w tym okresie (trzy z nich w latach 50-tych i jeden w latach 70-tych)! Dziś, kiedy już nikomu nie przeszkadza z jakiego kręgu społecznego wywodzili się międzywojenni i wojenni piloci - milczy się na ich temat. To właśnie mnie dziwi Przychodzi mi do głowy, że pilot w dzisiejszej kinematografii serbskiej cieszy się taką estymą, jak ułan w naszym społeczeństwie. Może to kwestia tradycji... A może rzeczywiście szukam dziury w całym i odpowiedź jest prosta: tak się złożyło Postawiliśmy na pancernych, kawalerię, powstańców, więc dla pilotów już zabrakło taśm filmowych