Prawo polskie na przestrzeni wieków - do XVIII w.

[FSO]

Witam;

początkowo tzw. prawo polskie było podstawą na jakiej działaly miasta, i funkcjonowali w nich mieszkańcy. Z czasem w większych ośrodkach miejskich zastąpiło je prawo niemieckie [magdeburskie czy lubeckie], zaś same przepisy prawa polskiego, wespól z zaadaptowanymi wyimkami z prawa niemieckiego [dot. gł. gospodarczej części życia] stanowiło podstawę prawną łatwą , wygodną by szlachta polska czy magnateria mogla zakładać wsie czy miasteczka.

Jak spełniało swoją rolę na ziemiach polskich w średniowieczu, co sprawiło że prawa ogólnego stalo się prawem "prostszym", "latwiejszym" ale wykorzystywanym niemal tylko i wylącznie przez szlachtę, a nie przez państwo w całości swych stosunków? Jakie były jego zasady?

pozdr

[secesjonista]

Nie do końca rozumiem co masz na myśli, żę państwo nie wykorzystywało owego prawa?

Czyli twoim zdaniem czym się posługiwało, czy też posiłkowało?

Co rozumiesz przez prawo "prostsze" ... "łatwiejsze"

[FSO]

Witam;

prawo polskie, przynajmniej tak funkcjonuje dość często w literaturze przedmiotu - było prostsze od prawa niemieckiego [dokładniej istniały dwie wersje - prawo magdeburskie i prawo lubeckie]. Nie przewidywało ono aż takiej dużej samodzielności sołtysów czy wójtów, nie przewidywało aż tak iej samorządności, ba niemal niezależności miasta w wielu decyzjach jakie był podejmowane na terenie ośrodka miejskiego.

Swymi rozwiązaniami pozostało w tyle za prawem niemieckim - regulującym w znacznej mierze także stosunki gospodarcze. Wystarczy spojrzeć na to co się działo z dużymi i mniejszymi miastami "lokowanymi" a nie "budowanymi na tzw, surowym korzeniu" na prawie niemieckim. Rozwijały się lepiej szybciej, pomyślniej, gdyż zostały zmienione zasady życia miejskiego.

Prawo polskie w sensie funkcjonowania było proste, tym bardziej, że w wielu wypadkach odwoływało się do zwyczaju obowiązującego na danym terenie, nie odnosząc tego do konkretnej i obiektywnej w pewnym sensie normy prawnej, dając jednakże pewną podstawę dla rozwoju niedużego ośrodka małomiasteczkowego.

pozdr

[secesjonista]

Wciąż nie rozumiem (taki nierozumek ze mnie ) co masz na mysli pisząc, że szlachta stosowała prawo polskie, a państwo - nie.?

Jakieś przykłady tej rozbieżnej tendencji ... by było pole merytoryczne dyskusji?

Mhmmm ... aż do XVIII wieku ... bardzo szeroki zakres.

Rozumiem; pomimo dość ogólnego tytułu postu, że zasadniczo ograniczamy się do praw tyczących lokacji miast?

Edytowane 12 Październik 2009 przez secesjonista

[FSO]

Witam;

secesjonista: jaki tam nierozumek - ponoć nie ma głupich pytań są tylko głupie odpowiedzi...

Prawo polskie - jak pisałem było wcześniejsze od prawa niemieckiego, i w zasadzie po XV wieku miasta zakładane w dobrach królewskich, [wsie zresztą też] mialy za podstawę swej egzystencji prawo niemieckie [n.p. z możliwościami wolnizn, z dużą silną i niezależną władzą wójta czy sołtysa, możliwościami odwołania się do konkretnego kodeksu zasad - spianych i obowiązujących wszedzie i jednakich et c.

Prawo polskie jako prostsze, często odwołujące się do bardzo miejscowych zwyczajów - z prawa nazwijmy to "krajowego" stało się takim samym prawem jak prawo n.p. wołoskie - wykorzystywane zwykle przez szlachtę dla zakladania miast czy wsi mających stać się jakimś tam centrum administracyjnym czy gospodarczym w dobrach.

To jak istaniały różne systemy prawne na terenie jednego organizmu n.p. miejskiego pokazują tzw. jurydyki - czyli tereny miasta, należące do szlachty, wylączone spod prawa miejskiego. W Krakowie takich jurydyk było całe multum [n.p. rejon dzisiejszego Placu na Groblach].

Samo prawo polskie - "staczało się" powoli w dół - z prawa, nazwijmy je królewskiego, stało się prawem szlacheckim [i to coraz uboższej szlachty] w końcu w teorii Konstytucja 3 Maja [na wielu terenach znacznie wcześniej - zabory] zniesiono stare prawodawstwo, zastępując je nowym jednolitym.

Mnie po prostu zastanawia czemu nie wszędzie stosowano prawo niemieckie, jak i gdzie wypierało ono "wcześniejsze" przepisy zwane prawem polskim, dlaczego mmo wszystko je stosowano. I to nie tylko jako podstawę dla prób zakładania miast czy wsi, ale także jako podstawę do organizacji życia społecznego czy gospodarczego ośrodków miejskich czy wiejskich.

pozdr

[Tomasz N]

Prawo niemieckie czy polskie, jako podstawa założenia wsi często było odzwierciedlane w nazwie. Pod Pszczyną są dwie wsie: Wisła Wielka i Wisła Mała. Jeszcze przed I wojną nazywały się Wisła Polska i Wisła Niemiecka, ale potem komuś przeszkadzały te narodowe przymiotniki i nazwy "wyprostowano" na neutralne narodowo. Podobne nazwy wsi z dodatkiem polska, niemiecka pojawiają się na Śląsku cieszyńskim. np Lutynia.