Tzw. Zamach Majowy a sytuacja w wojsku

[Jarpen Zigrin]

Jaki wpływ na sytuację w wojsku miał tzw. Zamach Majowy? Co się zmieniło i jakie były tego konsekwencje?

[youpendi]

Przede wszystkim Piłsudski ustanowił GISZ'a oraz rozwiązał Ścisłą Radę Wojenną. Podzielił również wojsko na tor wojenny i tor pokojowy (GISZ - wojenny, MSWojsk. - pokojowy). Wielu twierdzi, że właśnie ten podział obowiązków pomiędzy GISZ'em, a MSWojsk. wpłynął znacząco na nieporozumienia i nieścisłości w przygotowaniu planu mobilizacyjnego "S", a później "N", szwankowała również łączność i dogranie pomiędzy dowódcami najwyższych jednostek - armii. Dopóki Piłsudski sprawował obydwie te funkcje nie było problemu, jednak zaczęły się po jego śmierci - nikt do końca wiedział za co dokładnie, która instytucja odpowiada.

W październiku 26r. został utworzony Komitet Obrony Państwa, który miał za zadanie opracowanie mobilizacji sił państwa oraz rozpatrywanie zagadnień dotyczących obrony państwa.

Poza tym po Zamachu Majowym wojsko straciło wybitnych generałów (m.in. Rozwadowski, Sikorski, Rybak) i oficerów, którzy byli Marszałkowi nie na rękę, więc ich usuwał przenosząc w stan spoczynku. W ich miejsce mianował byłych legionistów (jako ciekawostkę podam fakt, że przed 1926r. średnia wieku generała wynosiła 48,6 lat, po 'czystkach' 40,4 ).

Piłsudski nie doceniał także broni pancernej oraz lotnictwa, przez co nie przeznaczał zbyt dużych sum na rozwój tych rodzajów wojsk, co miało fatalne skutki w czasie Kamp. Wrześniowej.

na podstawie "Zarys dziejów wojskowości Polskiej 1864-1939" Mieczysława Cieplewicza.

[Don Pedrosso]

Przede wszystkim Piłsudski ustanowił GISZ'a

Co ciekawe dekret z 6 sierpnia 1926 roku o ustanowieniu ów stanowiska został wydany przez Prezydenta RP bezprawnie, mimo tego, że powołał się on na art. 46 obowiązującej wówczas konstytucji marcowej.

Art. 46:

Prezydent Rzeczypospolitej jest zarazem najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych Państwa, nie może jednak sprawować naczelnego dowództwa w czasie wojny. Naczelnego Wodza sił zbrojnych Państwa na wypadek wojny mianuje Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów, przedstawiony przez Ministra Spraw Wojskowych, który za akty, związane z dowództwem w czasie wojny, jak i za wszelkie sprawy kierownictwa wojskowego- odpowiada przed Sejmem.

[palatyn]

Piłsudski nie doceniał także (...)lotnictwa

A oto co pisze prof. Malak, jeden z najlepszych znawców lotnictwa w okresie międzywojennym:

Pozostaje niepodważalnym faktem, że okres od połowy 1926 r. do lat 1935 – 1936 to najlepszy czas w dziejach kompleksu lotniczo-przemysłowego w Polsce. Ograniczę się do krótkiego wykazu realnych efektów pracy samego Piłsudskiego oraz jego zespołu kierowniczego:

a) Utworzenie i uruchomienie pierwszej w Polsce fabryki silników lotniczych dużej mocy oraz dokończenie budowy Instytutu Aerodynamicznego w 1927 r.

b) Utworzenie i uruchomienie pierwszej w Polsce fabryki samolotów o konstrukcji metalowej w 1928/1929.

c) Skonstruowanie od podstaw i wdrożenie do produkcji seryjnej świetnych podówczas (na przełomie lat 20. i 30.) samolotów myśliwskich. Dokonano tego w starych, drewnianych szopach i barakach nieopodal dzisiejszego placu Unii Lubelskiej w Warszawie, przekształconych od 1928 r. decyzją Józefa Piłsudskiego z mało wydajnych wojskowych warsztatów remontowych w Państwowe Zakłady Lotnicze. Był to jeden z najświetniejszych w Europie pokazów efektywności etatyzmu.

e) Przezbrojenie ponad połowy lotnictwa myśliwskiego w 1933 r. w samoloty PZL-7 oraz w szybkim tempie zwiększenie liczby jego eskadr o 50 proc. Wszystko to miało miejsce podczas ciężkiego kryzysu gospodarczego.

f) W roku 1934 apogeum w ogóle polskich możliwości lotniczych, obok zwycięstwa na Challenge uzyskano rekord świata w prędkości samolotów z silnikiem gwiazdowym (myśliwiec PZL-24), dokonano oblotu nowatorskiego dolnopłata o konstrukcji metalowej, inspirowanego najnowocześniejszą amerykańską techniką – PZL-23 Karaś. Jesienią tego roku doszło do zainicjowania trzech arcynowoczesnych programów zbrojeniowych na polu lotnictwa: budowy bombowca PZL-37 Łoś, wielozadaniowego myśliwca PZL-38 Wilk oraz silnika PZL-Foka. Warto też przypomnieć, iż sam Piłsudski pod wrażeniem powtórnego zwycięstwa w Challenge wyrażał podziw i zdumienie dla naszych osiągnięć technicznych.

Inwestycje, innowacje zrealizowano w pionierskich warunkach, w obszarze mało znanej wysokiej techniki. Naprawę i rozbudowę kompleksu lotniczo-przemysłowego przeprowadzono w czasie kryzysu ekonomicznego. Osiągnięto sukces, ponieważ zaangażowano nie wolny rynek, lecz państwo.

dr hab. Edward Malak, prof. nadzw. Politechniki Warszawskiej

Co do czystek i usuwania generałów po maju 1926 r. już pisałem w innym wątku jakich to "asów" usunięto.

[1234]

No, akurat Wilk i Foka to raczej nie "arcynowoczesne" projekty były.

[FSO]

Witam;

palatyn: ażeby nie bylo tak różowo: w międzyczasie [tuż po zamachu] zerwano jakąkolwiek wspópracę z firma Frankopol [pomijam sprawę czy zasadnie] i podpisano z firmą Skoda, potem [ok 34 r. zerwano ją znów]. W wypadku pierwszej problem byl taki, że owa firma zajmowala się silnikami i część z nich miala już opracowane. Zerwanie drugiej sprawilo jeszcze jeden problem - stracililiśmy dostęp do doskonalych [i dlatego dość drogich silników Skody] o dużej mocy co potem mocno zaciążylo na wszystkich konstrukcjach lotniczych. Poza tym PZL-P7 i P-11c, w zasadzie od '37 r. byly samolotami przestarzalymi, a ich nowych następców mogących latać nie bylo.

Poza tym wprowadzenie nowoczesnych zasad zarządzania to nie wynik dzialań "samych z siebie" odnośnych instytucji wojskowych tylko tego, że do 30 r. w zasadzie nie potrafiono zdecydować się na jakąkolwiek rozsądną koncepcję rozwoju lotnictwa. Drugim problemem byl kryzys, który prywatne firmy potrafił wpędzić w nie lada klopoty. Wszystko to sprawilo, że tak naprawdę radykalna zmiana w lotnictwie to okres '33 - '35. Aż chcialoby się spytać czemu nie wcześniej...

pozdr

[palatyn]

Jeśli już o "Francopolu" (a nie "Frankopolu") mówimy to przypomnę, że umowę z nią po raz pierwszy zerwano w 1923 roku, a nie kto inny niż Zagórki w 1924 r., jako szef lotnictwa ją ponownie zawarł. O tym, że Zagórski był jednym z założycieli "Francopolu" i jakie kiepskie saloloty chciał sprowadzić, pisać chyba nie muszę.

Edytowane 10 Kwiecień 2009 przez palatyn

[wallenrod]

[...] O tym, że Zagórski był jednym z założycieli "Francopolu" i jakie kiepskie samoloty chciał sprowadzić, pisać chyba nie muszę.

Zastanawiający jest wybór samolotów SPAD 61 i 51 dla lotnictwa polskiego. Czy gen.Zagórski chciał być oryginalny? Nie zdecydował się na wybór sprawdzonego i przede wszystkim dobrego samolotu myśliwskiego Nieuport 29, który z powodzeniem użytkowany był po I WŚ w wielu krajach europejskich. Zapewne nie wyczyny samolotów były tu priorytetem, gdyż Nieuport 29 pobił w latach dwudziestych wiele rekordów prędkości i wysokości lotu. Był przy tym maszyną dopracowaną konstrukcyjnie - czyli bezpieczną, czego nie można powiedzieć o polskich SPAD'ach.

pzdr

[Woj]

Zastanawiający jest wybór samolotów SPAD 61 i 51 dla lotnictwa polskiego. Czy gen.Zagórski chciał być oryginalny?

Nie był oryginalny. Wręcz przeciwnie - w tym przypadku kontynuował to, co zapoczątkował Leveque. Ten ostatni - owszem - pierwotnie zamierzał kupić właśnie Nieuporty. Ale w połowie 1924 r. w programie jego autorstwa figurowały juz Spady.