Polacy i Żydzi

[secesjonista]

kolega FSO napisał:

Przy okazji: a jak bardzo różniły się pierwsze zarządzenia niemieckie od tego co było "przed wojną"? Raczej niewiele[/i].

i tenże sam kolega napisał:

nie pisałem, że sytuacja Żydów była identyczna w RP i potem za okupacji

No trochę trudno z tym dyskutować, bo z którym wreszcie zdaniem?

Dla ułatwienia podałem we wcześniejszym poście punkty, by łatwiej koledze było się odnieść i wskazać ową "niewielką różnicę" zgodnie ze swym stwierdzeniem.

Nie byłoby prościej jakby kolega napisał odpowiedzi na poszczególne punkty?

To by było takie - konkretne...

[FSO]

Witam;

secesjonista: aby urządzać pogromy, aby szykanować, aby robić marsze "na Myślenice" nie potrzeba ustaw, aby relegować dzieci żydowskie ze szkół, także nie trzeba ustaw - wystarczy zachowanie nauczycieli i / lub dyrekcji. Plany wysiedleń na dalekie wyspy istniały i dla wielu były marzeniem. Było kilka różnic, z których najważniejsza była siła ekonomiczna państwa polskiego, dużo słabsza niż niemiecka, oraz to, że politycy na górze zajmowali się zupełnie czymś innym.

Numerus clausus wprowadzały uczelnie, nie potrzebowały do tego dodatkowych ustaw, nie potrzebowały do tego "glejtu" ustawowego. Konkurencja na rynku wyrażająca się pięściami była, oznaczało to także, że pobicia były. Z prostego powodu: żydowscy kierowcy powinni wozić swoich, a nie Polaków. To także nie było ustawowe. To nie ustawa mówiła, że Żydzi mogą realizować swoje biznesy li tylko na terenach dzielnic przez nich zamieszkałych.

Zachowanie ludności polskiej względem nich już w czasie wojny pokazuje "miłość i współczucie". Ale bardzo rzadko, najczęściej jest próba rabunku i odreagowania swoich frustracji.

W Niemczech jako kraju porządku prawnego aby móc szykanować Żydów musiała przyjść ustawa, aby móc wygonić Żydów z pewnych zawodów - musiała być ustawa... u nas był jak zwykle bajzel prawny i "ja udaję że nie wiesz co ty robisz"...

pozdr

[secesjonista]

I przyjmę na wiarę, że nie ma sprzeczności w obu zdaniach kolegi... zagłębiam się zatem w "Logice praktycznej".

[secesjonista]

Często się słyszy o antysemityzmie Polaków. Zapewne jakaś przyczyna w tym tkwi.

Jaki był stosunek żydów mieszkających w Polsce w stosunku do wszystkich trzech zaborców?

Ilu Żydów brało udział w powstaniach przeciwko zaborcom, i jakich był ich stosunek do powstańców ?

Jak duża byłą ilość polskich oficerów w okresie przedwojennym, pochodzenia żydowskiego?

Ilu oficerów pochodzenia żydowskiego było w szeregach służb bezpieczeństwa w powojennej Polsce, i czy byli tacy którzy wsławili się okrucieństwem?

Literatura tycząca się tego tematu nie jest zbyt obszerna, ale można kilka pozycji wskazać dla zainteresowanych pogłębieniem tematu:

J. Szacki "Kościuszko a Żydzi"

S. Datner "Żydzi w walkach narodowowyzwoleńczych o całość i niepodległość Polski", "Biuletyn ŻIH" 1979, nr 1(109)

A. Zahorski "Warszawa w powstaniu kościuszkowskim" (podrozdział "Żydzi warszawscy w powstaniu")

S. Rudnicki "Żydzi w walce o niepodległość Polski", w: "Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon" red. J. Tomaszewski, A. Żbikowski

W. Śliwowska "Polacy wyznania mojżeszowego w ruchu niepodległościowym lat sześćdziesiątych XIX wieku", w: "Żydzi w obronie..."

J. Skarbek "Żydzi województwa lubelskiego podczas powstania listopadowego", "Biuletyn ŻIH" 1967, nr 1(93)

M. Janion "Bohater, spisek, śmierć. Wykłady żydowskie" (z podaną bibliografią tyczącą się Berka Joselewicza)

D. Fajnhauz "Ludność żydowska w Augustowskiem wobec powstania styczniowego", "Biuletyn ŻIH" 1967, nr 1(37)

"Żydzi bojownicy o niepodległość Polski" (reprint)

A. Eisenbach "Ludność żydowska Królestwa a powstanie listopadowe", "Biuletyn ŻIH" 1976, nr 1(97)

E. Ringelblum "Żydzi w powstaniu kościuszkowskim"

J.Z. Pachoński "Berek Joselewicz" w: PSB, t. 1, Kraków 1935

B. Merwin "Żydzi w powstaniu styczniowym"

"Dzieje Żydów w Polsce. Wybór tekstów źródłowych. XIX wiek" oprac. Z. Borzymińska

H. Węgrzynek "Ludność żydowska wobec powstania listopadowego", w: "Żydzi w obronie..."

J.K. Urbach "Udział żydów w walce o niepodległość Polski"

E. Stocki "Udział lekarzy żydowskich w powstaniu poznańskim 1848 r.", "Biuletyn ŻIH" 1983, nr 11/12

R. Bender "Ludność żydowska na Lubelszczyźnie w akcji przedpowstaniowej", "Biuletyn ŻIH" 1960, nr 3(35)

[FSO]

Witam;

właśnie słucham audycji w Trojce [d. PR3], prowadzonej przez jednego pana, m.in. o relacjach polsko żydowskich. Jedna osoba w studiu - i opinia, mówienie o Auschwitz jako li tylko obozie w którym ginęli Żydzi - podłe, opowiadanie o tym, że Polacy rabowali kosztowności z trupów - podłe, opowiadanie o tym, że na handlu ze strażnikami typu : usługi prostytutek czy wódka za złoto - podłe... I jest to radio, które uważa się za jedno z inteligentniejszych. Zaś glosy mówiące o tym, że bicie Cygana gdzieś tam to pewne przesada, bo przecież to nie my jesteśmy nacjonalistami.... Nóż się otwiera w kieszeni...

pozdr

[JCzernin]

Jak chodzi o sytuacje uchodzcow Polskich na Wegrzech, Slawik i Antall wslawili sie uratowaniem miedzy 5 a 7000 Zydow. O tym juz ktos tu wspomnial. Dodam tylko, ze w Placowce "W" dzialal polityk pochodzenia zydowskiego (Opoka-Loewenstein), a Fietz-Fietowicz, szef Placowki, przyczynil sie do zmiany skladu osobowego obozu polskich zolnierzy w Vamosmikola, gdzie na poczatku Wojny Wegrzy zgromadzili wiekszosc Polakow pochodzenia zydowskiego. Pisze o tym Antoniewicz w "Rozbitkach na Wegrzech", str. 162

[secesjonista]

(...)

Patrząc od dawnych czasów: szlachta, szerzej katolicy formalnie mieli zakaz handlowania oficjalnie, sprzedawania towarów i t.p. Traktując ów zakaz dosłownie w połączeniu z przymusem propinacji, karczmy i całej masy innych okazywało się, że musi być pośrednik w tym wszystkim. Stali się nim Żydzi - bankierzy, arendarze, prowadzący młyny, handlujący, sprzedający - często w imieniu możnego pana, który nie mógł niestety prowadzić takiego interesu.

(...)

Tyle że prawo propinacyjne obowiązywało od roku 1494 zaś przewaga Żydów jako arendarzy karczm wiejskich to II połowa wieku XVII, szczególnie zaś tę tendencją objęte były ziemie wschodnie Rzeczypospolitej. Zatem trudno mówić by szlachta ograniczona i zmuszona była do pośrednictwa żydowskiego w wyszynku. Zwłaszcza, że przecież wcześniej przy lokowaniu wsi czy miasta pan nadawał

prawo posiadania karczm sołtysom lub wójtom.

Jak pisał Gloger w swej "Encyklopedii Staropolskiej":

"W wieku XV przybyła do miodu i piwa gorzałka, a w XVII w. zaczęła szlachta wypuszczać karczmy w arendę żydom, czem się z początku bardzo gorszono, dopóki za czasów saskich zwyczaj ten nie stał się powszechnym. Za Stanisława Augusta pisze już Krasicki: 'Żydami, według dawnego zwyczaju, osiadły karczmy'".

Zatem trudno łączyć automatycznie ograniczenia w handlu stanu szlacheckiego z wypuszczaniem szynków akurat Żydom, skoro wcześniej obywano się bez tegoż pośrednictwa.

A łączyć ten stan rzeczy należy raczej z: ubożeniem chłopstwa, spadkiem zaludnienia kraju, szerszą migracją Żydów na tereny wiejskie.

A źródłem potencjalnego zarzewia konfliktów nie tyle było prowadzenie samych karczm, co dzierżawienie całej propinacji, a to znacząco uszczuplało dochody wsi.

[lucyna beata]

Dodałabym jeszcze aspekt finansowy związane z konkurencyjnością. Żydzi w dużej mierze byli lepszymi kupcami, przedsiębiorcami. Bardzo boleśnie przekonała się o tym Anna Potocka właścicielka części Rymanowa. Wymówiła Żydom dzierżawę karczm, przekazała je w ręce chrześcijan Efekt? Przestały przenosić dochód, część karczmarzy popadła w alkoholizm.