Gaston Orleański

[Tofik]

Słynny brat Ludwika XIII, jeden z przywódców stronnictwa antyrichelieuwskiego, kilkakrotnie przeciwko niemu występował (czy to w spiskach czy nawet w walce zbrojnej). Co o nim sądzicie?

[euklides]

Słynny brat Ludwika XIII, jeden z przywódców stronnictwa antyrichelieuwskiego, kilkakrotnie przeciwko niemu występował (czy to w spiskach czy nawet w walce zbrojnej). Co o nim sądzicie?

Urodził się w 1608 roku, był ulubieńcem matki. Nazywano go Monsieur, jak zresztą wszystkich najstarszych braci królewskich we Francji. W książce Pierre Chevalier, "Ludwik XIII" znalazłem taką jego charakterystykę i problemy z nim związane.

Z czasem Richelieu zapanował nad wszystkimi swymi rywalami, jedynym wobec którego jego wpływ na króla był ograniczony, był królewski brat, Gaston, książę Orleański, którego pozycja była tym silniejsza, że małżeństwo królewskie nie miało potomka i Gaston był stale potencjalnym kandydatem do tronu. Richelieu musiał z nim postępować ostrożnie. Za jego spiski przeciw koronie nie było możliwym postawić go przed trybunałem komisarzy i umieścić w Bastylii, jak to uczyniono z Conde. Sprawiedliwość królewska mogła uderzyć tylko w ludzi i doradców Monsieur (czyli Gastona) a nie w niego samego. Dla wszystkich żyjących w tych czasach, a więc i dla Richelieu, najwyższa władza należała do monarchy, którego Bóg wybrał w uprzywilejowanej przez opatrzność rodzinie. Uważano, że król pełni prawdziwy apostolat, jest bowiem przez Boga wyznaczony do władzy wykonawczej. Ta religia królewska nakazywała bezwzględnie przebaczać Gastonowi, gorzej jeszcze, tego dziedzica tronu trzeba był szybko prosić by powrócił z wygnania, jeżeli się tam znalazł, by przeszkodzić Hiszpanom w posługiwaniu się nim. Gaston dobrze zdawał sobie z tego sprawę, wiedział jaką broń daje mu to do ręki i bez skrupółów potrafił to wykorzystywać. Bracia różnili się, król był ponury, smutny, zamknięty w sobie, podczas gdy Gaston przypominał nieco swego ojca, błyskotliwy, dowcipny, wymowny, kochał przyjemności, uwielbiał kobiety. Miał tyle co ojciec upodobania do literatury i nauki, inaczej niż brat. Również matka, Maria Medici, miała do niego słabość. Brakowało mu jednak rzetelności, stałości i sumienia, nie miał też poczucia obowiązku, czyli tego, czego bez przerwy dowody dawał Ludwik XIII. Jeżeli Ludwik miał duszę odważnego żołnierza, to Gaston nie bardzo lubił bitwę, zawsze był niezdecydowany, by nie powiedzieć tchórzliwy, wszyscy którzy mu zaufali przekonali się o tym na własnej skórze (Cinq-Mars, de Montmorency i inni). Z powodu Gastona Richelieu chciał zbliżyć do siebie parę królewską, by narodziny delfina podcięły potęgę królewskiego brata z jego widokami na koronę.

Edytowane 17 Czerwiec 2013 przez euklides

[secesjonista]

W zasadzie to używano sformułowania: Grand Monsieur, celem odróżnienia od Philippe'a d'Anjou.

Teza, że w tych czasach, a zwłaszcza w osobie Richelieu odnajdujemy ludzi wierzących w boskie pochodzenie władzy jest cokolwiek ryzykowna.

[euklides]

W dniu 17.06.2013 o 2:59 PM, secesjonista napisał:

W zasadzie to używano sformułowania: Grand Monsieur, celem odróżnienia od Philippe'a d'Anjou.

Możliwe, ale ja się z tym nigdzie nie spotkałem. Co do określenia Monsieur to zawsze chodziło o polityczne znaczenie tej persony. Często był jądrem wokół którego skupiali się jacyś niezadowoleni, by pod jego skrzydłami spiskować. Było to charakterystyczne dla monarchii francuskiej.

W dniu 17.06.2013 o 2:59 PM, secesjonista napisał:

Teza, że w tych czasach, a zwłaszcza w osobie Richelieu odnajdujemy ludzi wierzących w boskie pochodzenie władzy jest cokolwiek ryzykowna.

Kto nie wątpił mógł się udać w pętę do króla by mu wyleczył skrofuły. Ale tak poważnie, ludziom z innego kraju i z innej epoki musimy ostrożnie przypisywać nasze własne sposoby myślenia.

[secesjonista]

W dniu 18.06.2013 o 1:22 PM, euklides napisał:

Możliwe, ale ja się z tym nigdzie nie spotkałem. Co do określenia Monsieur to zawsze chodziło o polityczne znaczenie tej persony

 

No to mało czytał euklides skoro się nie spotkał, a to określenie nie było związane z politycznym znaczeniem tylko przynależało do  brata władcy francuskiego, który był następnym w teoretycznej linii sukcesji. Innymi słowy, gdyby taki brat nie miał żadnych ambicji politycznych to i tak byłby tytułowany: "Monsieur". Podobnie jak Anne Marie Louise de Montpensier była: "Mademoiselle", jak i inne bratanice (niezamężne) króla.

Ponieważ euklides ostatnio gustuje bardziej w informacjach zawartych na stronach turystycznych niż w opracowaniach historycznych polecam jego uwadze:

"Philippe de France est appelé « Petit Monsieur », titre alors réservé sous l’Ancien Régime au frère cadet du roi, pour le distinguer du frère de Louis XIII, Gaston d’Orléans, le « Grand Monsieur ». À la mort de ce dernier en 1660, il reprend le titre initial de « Monsieur » et devient, à 20 ans, chef de la maison d’Orléans".
/za stroną: chateauversailles.fr/

 

I za francuskojęzycznym pismem numizmatycznym:

"Gaston d’Orléans dit « le Grand Monsieur » (1608-1660), le père d’Anne-Marie Louise, est le troisième fils d'Henri IV et de Marie de Médicis. Il reçoit le titre de duc d'Orléans après la mort de son frère Nicolas, en 1611. Il est alors fiancé la même année à la fille du duc Henri de Bourbon-Montpensier, Marie de Bourbon-Montpensier, qu'il épouse en 1626".

/I. Lerquet "Le monnayage de la Grande Mademoiselle, princesse de Dombes et cousine du Roi Soleil", "Numibec", Vol. 3,  numéro 3, Novembre 2014, s. 6/

[euklides]

21 godzin temu, secesjonista napisał:

 

No to mało czytał euklides skoro się nie spotkał, a to określenie nie było związane z politycznym znaczeniem tylko przynależało do brata władcy francuskiego, który był następnym w teoretycznej linii sukcesji. Innymi słowy, gdyby taki brat nie miał żadnych ambicji politycznych to i tak byłby tytułowany: "Monsieur".

(...)

 

No bo było dwóch Monsieur, czyli młodszych braci królewskich o jeden stopień. Tyle że jeden był bratem Ludwika XIII a drugi bratem Ludwika XIV i żeby ich nie mylić to o jednym mówiono duży a o drugim mały. I co tu wielkiego. 

 

A tak poza tym to Monsieur mógł nie mieć żadnych ambicji politycznych ale to nie znaczy że mógł nie być wplątany w politykę. Tak zresztą jak i król. 

[secesjonista]

17 minut temu, euklides napisał:

 bo było dwóch Monsieur, czyli młodszych braci królewskich o jeden stopień. Tyle że jeden był bratem Ludwika XIII a drugi bratem Ludwika XIV i żeby ich nie mylić to o jednym mówiono duży a o drugim mały. I co tu wielkiego

 

Nic wielkiego.

To przyznaje euklides że stosowano termin: "Grand Monsieur" czy nie przyznaje, bo trochę się pogubiłem w jego wywodach.