Ekwici

[Don Pedrosso]

Najprawdopodobniej podczas w czasie wojen punickich powstała nowa warstwa społeczna w Rzymie- ekwici. Nazwa ta pochodzi od 18 centurii jazdy(equites), należeli do niej obywatele o dochodzie wyższym niż 400 tys. sestercji. Niezbędnym czynnikiem było również to, by być wpisany przez cenzora na listę 18 centurii. Posiadanie ziemi było głównym źródłem dochodów. Możliwość tę otwierały podboje rzymskie w tym czasie. Ekwici pożyczali pieniądze ludności prowincjonalnej oraz władcom państw niezależnych. Procenty z tych pożyczek były ogromne, bowiem nie sięgały tutaj ograniczenia obejmujące Italię. Zakładali oni również spółki kupieckie(negotiatores), które przewoziły do Rzymu drogą morską atrakcyjne towary. Na początku ekwici zajmowali się tylko handlem, jednak wkrótce pojawiły się również ambicje polityczne- zaczęły narastać konflikty z nobilami.

Jaki wpływ mieli ekwici na Rzym? Czym ta warstwa społeczna wyróżniała się spośród innych?

[cosiek]

Symbolami przynależności do stanu ekwickiego było posiadanie konia, noszenie złotego pierścienia oraz wąski purpurowy szlak zdobiący tunikę (trabea). W teatrze zajmowali oni miejsce zaraz za senatorami. Ekwici stanowili swego rodzaju stan rycerski (ordo equester) i brali udział w corocznej, odbywającej się 15 lipca paradzie jeźdźców.

W II wieku p.n.e. ekwici coraz wyraźniej walczyli o wpływy w państwie rywalizując z senatorami oraz arystokracją. To za ich sprawą wydano w 218 roku p.n.e. prawo lex Claudia, które zakazywało członkom rodzin senatorskich zajmowania się na większą skalę handlem, mogli oni bowiem dysponować tylko statkami o pojemności do 80 ton.

W okresie cesarstwa ekwici stali się warstwą urzędniczą.

[Explore]

Po wytworzeniu sie warstwy Nobilów, Ekwici stali się dla nich niejako równoważnią. Mieli podobny majątek i nie zamierzali oddawać pełni władzy rodom senatorskim. W wielu przypadkach urzędy były dzielone między przedstawicieli obydwu tych grup. W II i I w. p.n.e., gdy republika chyliła się już ku upadkowi, wielcy politycy i wodzowie, próbowali zyskać poparcie jednej z tych grup, najczęściej przez nadanie im różnego rodzaju przywilejów. Ekwici i Nobilowie nieustannie ze sobą rywalizowali, a wg. mnie ostatecznie z walki zwycięsko wyszli Ekwici, którzy utrzymali większość swoich praw poz zmianie ustroju na cesarski. Ich faktyczna pozycja uległa co prawda osłabieniu, ale w tym samym czasie pozycja arystokracji senatorskiej ograniczyła się tylko do sprawowania urzędów państwowych, których władza była tylko prowizoryczna...

[secesjonista]

(...)

Ekwici pożyczali pieniądze ludności prowincjonalnej oraz władcom państw niezależnych. Procenty z tych pożyczek były ogromne, bowiem nie sięgały tutaj ograniczenia obejmujące Italię.

Pośród ekwitów wyróżniano: negotiatores - kupców, publicani - dzierżawcy na wielką skalę, agricolae - posiadacze dóbr ziemskich, mercatores - kupcy hurtowi, argentari (faeneratores) - lichwiarz i bankierzy. No i właśnie o te pożyczki (nexum) chodzi:

"Zadłużenie w republikańskim Rzymie powodowało takie samo spustoszenie jak zarazy i było jednym z problemów społecznych, poruszanych w plebejskiej agitacji. Działo się przypuszczalnie tak dlatego, że rzymska pożyczka, która co prawda została ukształtowana jako nieodpłatna, lecz, przez powszechne uzupełnienie jej stypulacją procentową, uczyniono z niej bardzo dogodne źródło dochodów".

/P. Niczyporuk "Bankierzy publiczni w starożytnym Rzymie", "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego", Seria Prawnicza, z. 82, 2014, s. 150, przyp. 20/

Jak rozumiem "nieodpłatna" czyli nieoprocentowana?

Czy zawsze miały pożyczki taką formę?

O aktywności gospodarczej ekwitów:

I. Żeber "'Institor' w dawnym Rzymie", "Acta Universitatis Wratislaviensis", Prawo, t. 288, 2004

K. Chytła "Gospodarcze i polityczne znaczenie ekwitów w Rzymie u schyłku III i w II w. p.n.e.", "Zeszyty Naukowe UJ", Prace Instytutu Własności Intelektualnej, t. 56 2006.