Twierdze Rzeczypospolitej w XVII w.

[widiowy7]

W Rzeczypospolitej król i inne instytucje centralne, były ustrojowo i finansowo zbyt słabe, aby przejąć cały ciężar budowy fortyfikacji, chroniących państwo.

Ale że wiek XVII, był że tak powiem bardzo ciekawy ze względów militarnych, budowa umocnień była koniecznością.

No ale władze centralne wznieść mogły tylko niewielkie forty.Z inicjatywy Władysława IV powstają nad morzem "Władysławowo" i "Kazimierzowo".

Z inicjatywy hetmana Koniecpolskiego powstaje twierdza Kudak, czy Okopy św,Trójcy zbudowane przez hetmana Jabłonowskiego.

Z miast królewskich pełne umocnienia bastionowe otrzymały tylko trzy: Gdańsk, Toruń i Elbląg. Ale one znowu, budowę umocnień sfinansowały sobie same.

To kto i jakie jeszcze zamki budował?

[von Engel]

To kto i jakie jeszcze zamki budował?

W XVII w. Trembowla, Kamieniec i chyba Krzemieniec na Podolu byly twierdzami panstwowymi. Kamieniec Podolski chyba sam mogl wzmocnic obrone, ale Trembowla musiala byc fanansowana przez rzad.

[Nabuchodonozor]

Z tego co pamiętam Jan Zamoyski jeszcze zaczął budowe zamku w Szarogrodzie.

[Kadrinazi]

Brześć Litewski - jedna z najważnieszych twierdz WKsL - sejm litewski dbał o rozbudowę fortyfikacji tak zamku jak i miasta. Rozbudowę finansował też krol, miasto, sejmiki.

[Vissegerd]

Dość ważna fortalicja po zajęciu przez Turków Kamieńca Podolskiego to "Okopy Św. Trójcy" u ujścia rzeki Zbrucz do Dniestru. Była to inwestycja państwowa, pomysłodawcą był król Jan III.

Pozdrawiam.

[Nabuchodonozor]

Krzysztof Ossoliński budował w latach 1627-1644 zamek Krzyżtopór w stylu włoskim typu palazzo in fortezza.Kamieniec Podolski to to nie był ale też robił wrażenie.Niefortunnie wybrany czas budowy nie pozwolił zamkowi rozwinąć skrzydeł bo kilka lat po budowie wpadł w ręce Szwedów.Obecnie zamek ma status trwałej ruiny :|

Krzysztof Radziwiłł “Piorun’’ zbudował zamek bastionowy pod koniec XVI wieku w Birżach ale Bogusław Radziwiłł w 1659 roku rozpoczął przebudowę w stylu “palazzo in fortezza”.

Krasiński zbudował też zamek w Maleszowie-była to jednak bardziej barokowa rezydencja a nie twierdza

Na koniec dodam jeszcze zamek w Łańcucie.Po śmierci Stadnickiego jego synowie zaniechali odbudowy starego spalonego zamku i zbudowali nową warownie-obiektowi nadano kształt podkowy z czterema bastionami w rogach.Skrzydła były dwu kondygnacyjne a całość otaczała fosa.Przejął ją Lubomirski za długi i przebudował na - niestety palazzo in fortezza a tereny fortyfikacji ziemnych zamieniono na ogrody.

[Nabuchodonozor]

Dodam jeszcze kilka pozycji. Niestety na żadną twierdze nie natrafiłem ale mam nadzieje że zamki też tu sie łapią. Na zlecenie Stanisława Koniecpolskiego powstał przepiękny zamek w Podhorcach w XVII wieku. Ale oczywiście był to zamek o charakterze pałacowym - palazzo in fortezza. Był jednak otoczony fosą i fortyfikacjami tworzącymi kwadrat z czterema bastionami po rogach. Znalazłem ciekawy fragment z historii tego zameczku. W 1648 zamek zaatakowali Kozacy: zniszczono tylko dolne tarasy ogrodu, zamek nie został jednak zdobyty. W 1651 zamek powtórnie odparł najazd kozacki. A więc nie była to tylko letnia rezydencja magnacka. Kolejny zamek znajduje się w Zasławiu. Najpierw Zasławscy, a potem Sanguszkowie troszczyli się o rozwój zamku.Był to rozległy zespół obronny, otoczony wodami Horynia, wzmocniony bastionami, z murowanym, większym i nowocześniejszym pałacem.Wokół zamku powstał system ziemnych wałów i baszt, z których największa, od strony wschodniej była obmurowana i mieściła arsenał z armatami i prochem.

Dodam jeszcze zamek Starokonstantynów. Chociaż Konstanty II Ostrogski wzniósł warownię

w latach 1561-1571 to został on rozbudowany na poczatku XVII wieku - to chyba jeszcze tu się łapie. Był to bardzo ważny zamek ponieważ przez Starokonstantynów wiódł Czarny Szlak - jedna z trzech głównych tras tatarskich napadów. Zamek założony był na planie czworoboku. Na dziedziniec wiodła brama od zachodu, poprzedzona zwodzonym mostem, przerzuconym nad fosą wypełnioną wodą. Mury wznoszone były z kamienia i cegły i częściowo otynkowane. Pod zamkiem rozegrała się bitwa 28.VII.1648 r.

Na koniec dodam jednak twierdze Bar - ok pierwszy zamek zbudowano w 1540 r. ale w latach 1630-1647 francuski architekt Guillaume de Beauplan kierował budową nowego zamku i murów obronnych. Była to trzecia co do wielkości forteca na Podolu po Kamieńcu Podolskim i Międzybożu. Dlatego uwazam ze zamek w Barze też można zaliczyć do budowli XVII wieku. Twierdzę jednak zdobyły wojska kozackie pod wodzą Krzywonosa, a w latach 1672-1699 miasto i forteca znajdowały się w rękach tureckich.

[Tomasz N]

Było ich bardzo dużo, choć miały różną wartość obronną. Poza już wymienionymi szkielet obrony Rzeplitej według Kukiela tworzyły miasta:

Lwów, Kraków, Warszawa, Poznań, Wilno.

(nie wiem jak kwalifikować Malbork i Smoleńsk)

Na Litwie: Tykocin, Lachowicze, Nieśwież

Na południu: Lubowla, Wiśnicz, Klasztor Jasnogórski.

Nad morzem poza Władysławowem i Kazimierzowem - Puck.

Poza tym prywatne: Zamość, Brody, Stanisławów, Buczacz, Czarnokozińce, Satanów, Ostróg, Wiśniowiec, Zasław, Korzec, Bieżany, Złoczów, Biała Cerkiew.

[harry]

Z miast królewskich pełne umocnienia bastionowe otrzymały tylko trzy: Gdańsk, Toruń i Elbląg. Ale one znowu, budowę umocnień sfinansowały sobie same.

Bo to nie były miasta królewskie, a zdaje się wolne miasta Pruskie. Ale mogę się mylić.

(nie wiem jak kwalifikować Malbork i Smoleńsk)

O Smoleńsku nic nie wiem, ale Malbork to nie była twierdza nowożytna.

[Tomasz N]

On pisze o Smoleńsku, że na jego fortyfikację "składały się kolejno Litwa i Rosja"

[Tofik]

Na umocnienia Smoleńska bardziej łożyła Rosja, zwłaszcza Godunow (odsyłam m.in. do "Smoleńsk 1632 - 1634" Kupisza albo "Borysa Godunowa" Czerskiej), aniżeli RON. Najlepiej pokazują to poszczególne oblężenia:

- w latach 1609 - 1611 zdobycie Smoleńska było ogromnym zadaniem, co przy naszej sztuce oblężniczej okazało się niemal niemożliwe, jedynym wyjściem było branie głodem (tyle, że smoleńszczanie pod tym względem prawdopodobnie mieli lepiej niż wojsko królewskie) albo podkopy (dzięki czemu w końcu się udało), szturmy z reguły nie były zbyt udane,

- za Zygmunta III jakoś się to jeszcze trzymało, w latach 1632 - 1633 dzięki ogromnej determinacji i pomocy hetmana Radziwiłła udało się odpychać Szeina od twierdzy, dzięki czemu później odsiecz mogła odciążyć obrońców,

- za Władysława IV sprawę dbania o umocnienia wschodnie spartaczono niemal całkowicie, Jan Kazimierz próbował to naprawić zanim Rosjanie rozpoczęliby prawdziwe działania, ale czasu oczywiście nie starczyło, zła sytuacja aprowizacyjna i moralna naszej załogi przyczyniła się do upadku dawnego "klucza do Moskwy".

[Nabuchodonozor]

Coś mi chodzi po głowie że któryś elekcyjny (prawdopodobnie Zygmunt III ale nie jestem pewien) w swoich pacta conventa obiecywał zająć się twierdzami na południu. Ale jaka sytuacja skarbu nadwonnego była to wiemy więc i z obiecanek chyba nic nie wyszło.Jeśli się myle poprawcie mnie.

A co do zamku w Tykocinie to powstał długo przed XVII wiekiem. Potem jednak w latach 1611-1632 był przebudowany przez starostę Wiesiołowskiego i otoczony fortyfikacją z bastionami. Kilka razy zniszczony i kilka odbudowany.Ale w końcu rozebrany ale teraz jest znowu odbudowywany. Były problemy ze znalezieniem planów i opisów zamku, jednak znalazły się i te gdzieś w Berlinie i mamy już jedno skrzydło

[Tofik]

Coś mi chodzi po głowie że któryś elekcyjny (prawdopodobnie Zygmunt III ale nie jestem pewien) w swoich pacta conventa obiecywał zająć się twierdzami na południu.

Zygmunt III obiecał, że wybuduje pięć zamków w dowolnym miejscu południowej części kraju.

[Nabuchodonozor]

To kto i jakie jeszcze zamki budował?

Zbaraż - na początku mamy tam drewniany zameczek. Janusz Zbaraski sprowadza z Nniderlandów inżynierów, którzy pod kierunkiem Henryka van Peene budują nowy zamek ukończony w 1626 roku. Zamek zbaraski zbudowany był na planie kwadratu o boku 88 m z wysuniętymi 4 narożnikami, otoczony wałem ziemnym, od zewnątrz oskarpowanym murem kamiennym. Wały były wysokie na 12 metrów, a ich wierzchem biegł taras o szerokości ok 20 m. Wadą zamku były jego stosunkowo małe rozmiary i jedna tylko studnia.

[petrvs]

Szukam informacji na temat praw przysługujących komendantowi twierdzy (miasta). W prawach wojskowych Kutrzeby właściwie nie ma nic na ten temat.